ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ: Αυτοκινητόδρομος... ζωής

Σε ζώνη πρωτοφανούς ανάπτυξης εξελίσσεται η περιοχή που επηρεάζεται από τη λειτουργία της Εγνατίας οδού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου της Εγνατίας, στις πέντε Περιφέρειες που επηρεάζονται άμεσα (Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Ηπειρος, Θεσσαλία), έχουν συμβεί μεγάλες αλλαγές και μάλιστα.. οι περισσότερες προτού ακόμη ολοκληρωθεί ο άξονας.Το 2005 στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας οδού λειτουργούσαν 309.714 επιχειρήσεις, δηλαδή το 34,5% των επιχειρήσεων της χώρας. Περίπου οι μισές επιχειρήσεις της ζώνης άμεσης επιρροής της Εγνατίας έχουν την έδρα τους στην κεντρική Μακεδονία, ενώ ακολουθούν σε αριθμό εγκατεστημένων μονάδων η Θεσσαλία με 55.287 επιχειρήσεις και η ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 43.231 επιχειρήσεις.Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, στην περιοχή διέλευσης του αυτοκινητόδρομου εγκαταστάθηκαν 908 νέες επιχειρήσεις και βεβαιώθηκαν 5.430 νέες θέσεις εργασίας, από τις οποίες οι 4.413 στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.Για τη Θεσσαλονίκη οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι υπάρχει τάση μεγέθυνσής της και αύξησης της υπεροχής της έναντι του συνόλου των άλλων πόλεων που επηρεάζει η Εγνατία οδός (και στον πληθυσμό και στο μέγεθος της αγοράς).

Πληθυσμός
Τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση στα έτη 1997 – 2006 εμφάνισαν οι νομοί Ιωαννίνων (9,9%), Θεσσαλονίκης (7%) και Ξάνθης (5,1%). Η Θεσσαλονίκη σε σχέση με τους υπόλοιπους νομούς του βορειοελλαδικού τόξου γιγαντώνεται διαρκώς.Είναι χαρακτηριστικά άλλωστε τα στοιχεία από την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας στους νομούς μόνο για το 2006. Τη μεγαλύτερη οικοδομική δραστηριότητα εμφάνισε ο νομός Χαλκιδικής, με 29 νέες κατοικίες ανά χίλιους κατοίκους, και ακολουθούν: Καβάλας (16,1), Ξάνθης (14,4), Θεσσαλονίκης (14,2), Μαγνησίας (13,2), Πιερίας (12,8), Θεσπρωτίας (12,4), Εβρου (10,7), Γρεβενών (10,4) και Πρέβεζας (10,3).Σε απόλυτο αριθμό κατοικιών προηγείται ο νομός Θεσσαλονίκης (16.036 νέες κατοικίες) και ακολουθούν Χαλκιδική (2.900), Λάρισα (2.803), Μαγνησία (2.693) και Καβάλα (2.258).

Δικτυώσεις
Οι πλέον αξιοσημείωτες μεταβολές στις δικτυώσεις των πόλεων είναι οι εξής:
- Πόλεων Θράκης: οι μετακινήσεις μεταξύ Ξάνθης, Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης αυξήθηκαν σημαντικά. Παρατηρείται αύξηση των ετήσιων μέσων ημερήσιων μετακινήσεων κατά 370% μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Ξάνθης, 270% μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Κομοτηνής και 81% μεταξύ Κομοτηνής και Ξάνθης.
- Διαπεριφερειακή δικτύωση Θεσσαλονίκης: οι μετακινήσεις μεταξύ Θεσσαλονίκης και Ηγουμενίτσας, Ιωαννίνων, Γρεβενών, Κοζάνης, Καβάλας, Ξάνθης και Αλεξανδρούπολης υπερδιπλασιάζονται.
- Βέροιας: με την Κοζάνη (αύξηση 229%), τα Γρεβενά (258%) και την Καβάλα (195%).

Τουρισμός
Σημαντική είναι και η τουριστική ανάπτυξη στη ζώνη επιρροής της Εγνατίας, βάσει των στοιχείων για τα τουριστικά καταλύματα, την περίοδο από το 1996 έως το 2007. Oι νομοί με υπερδιπλασιασμό σε ξενοδοχειακές μονάδες είναι:
1. Πέλλας (418,18%): από 11 μονάδες το 1996 έφτασε στις 57.
2. Γρεβενών (320%): από 5 στις 21.
3. Δράμας (185,71%): από 7 στις 20.
4. Καρδίτσας (142,86%): από 14 στις 34.
5. Σερρών (138,46%): από 13 στις 41.
6. Ιωαννίνων (134,85%): από 66 στις 155.
7. Ημαθίας (125%): από 12 στις 27.
8. Καστοριάς (123,08%): από 13 στις 29.
9. Φλώρινας (115,38%): από 13 στις 28.
10. Αρτας (100%): από 7 στις 14.
Σε επίπεδο τουριστικής κίνησης στο ίδιο διάστημα τις μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσίασαν οι νομοί Χαλκιδικής (72,03%), Πιερίας (50,53%), Αρτας (48,45%), Μαγνησίας (47,16%), Θεσσαλονίκης (46,97%) και Καβάλας (45,27%).

Με την ολοκλήρωση...
Σημαντικές όμως είναι οι αυξήσεις του κυκλοφοριακού φόρτου στα τμήματα της Εγνατίας οδού, όπως αυτές καταγράφηκαν το προηγούμενο καλοκαίρι, ιδιαίτερα στη δυτική Μακεδονία και την Ηπειρο. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των μετρήσεων φόρτου για τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2009, στα τμήματα της Εγνατίας οδού όπου είναι εγκατεστημένοι μόνιμοι σταθμοί μέτρησης, με τα αντίστοιχα αποτελέσματα του 2008, προκύπτει ότι η ολοκλήρωση του δρόμου είχε ως αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη αύξηση των κυκλοφοριακών φόρτων στα τμήματα που ήταν σε λειτουργία και το 2008.Η αύξηση αυτή ήταν εντονότερη στα δυτικά τμήματα της Εγνατίας, καθώς στα τέλη του 2008 και στο πρώτο εξάμηνο του 2009 παραδόθηκαν στην κυκλοφορία σημαντικά τμήματα της Ηπείρου και δυτικής Μακεδονίας που δεν είχαν ολοκληρωθεί την προηγούμενη χρονιά. Στα ανατολικά τμήματα της Εγνατίας οδού η αύξηση ήταν επίσης αξιοσημείωτη, αν και όχι τόσο έντονη, καθώς ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του αυτοκινητόδρομου ήταν ήδη ολοκληρωμένο το 2008.Η ποσοστιαία αύξηση του ημερήσιου κυκλοφοριακού φόρτου στα δυτικά τμήματα της Εγνατίας κυμάνθηκε από 27% έως και 105%. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρήθηκε στα τμήματα της Εγνατίας μεταξύ Ιωαννίνων και Μετσόβου. Μεταξύ των κόμβων Ιωαννίνων – Παμβώτιδας παρατηρήθηκε διπλασιασμός του κυκλοφοριακού φόρτου μετά την ολοκλήρωση του άξονα τόσο το μήνα Αύγουστο (99%) όσο και το Σεπτέμβριο (105%) σε σχέση με τους αντίστοιχους περσινούς. Στα υπόλοιπα τμήματα της Εγνατίας η ποσοστιαία αύξηση του ημερήσιου κυκλοφοριακού φόρτου κυμάνθηκε από 9% έως και 22%.