Αυτοψία στα λαϊκά μαγειρεία του Ιμάμογλου στην Πόλη - (Από τον Μανώλη Κωστίδη)

Η Πόλη των δημοτικών μαγειρείων 

Στην αλυσίδα εστιατορίων του Ιμάμογλου τρως με 1,1 ευρώ. Και αυτό αντιμετωπίζεται από το καθεστώς Ερντογάν ως αντιπολιτευτικός «λαϊκισμός». 

Η «Κ» στάθηκε στην ουρά και κατέγραψε τις φωνές των Τούρκων.

Εχεις πάει να δεις τα μαγειρεία του Ιμάμογλου, πρέπει να πας! Γίνεται χαμός. Εχουν μεγάλη απήχηση στον φτωχό κόσμο», μας έλεγαν εδώ και καιρό φίλοι και συνάδελφοι για τα συσσίτια που προσφέρει ο δήμος Κωνσταντινούπολης. 

Η «Κ» άκουσε τις προτροπές. Και επισκέφθηκε ένα από τα δημόσια μαγειρεία στην περιοχή Τσάπα.

Τα «Κent Lokantasi», όπως ονομάζονται τα μαγειρεία της Πόλης, ήταν η προεκλογική υπόσχεση του δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου από το 2019, όπου ο δήμος προσφέρει φαγητό έναντι συμβολικού τιμήματος σε χιλιάδες ανθρώπους. Η υπόσχεση έγινε πραγματικότητα στα τέλη του 2022 και τους τελευταίους μήνες το πρόγραμμα επεκτείνεται.

 

 

Στην Τσάπα, στις 12.30 το μεσημέρι, είχε ήδη σχηματιστεί μια τεράστια ουρά, με δεκάδες ανθρώπους να τρώνε μέσα και άλλους τόσους έξω να περιμένουν τη σειρά τoυς. 

Ανθρωποι από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις: φοιτητές, εργαζόμενοι, γυναίκες με μαντίλα, δίχως μαντίλα. Ερχονται και περιμένουν να φάνε μαζί, στα ίδια τραπέζια. Την ημέρα που πήγαμε το μενού περιελάμβανε σούπα, ρεβίθια, πιλάφι, τουρσί και αϊράνι, κι ένα μικρό συσκευασμένο ψωμάκι. Ολα αυτά προσφέρονται με αντίτιμο 40 λιρών – δηλαδή μόλις 1,1 ευρώ.

H «Κ» επισκέφθηκε ένα μαγειρείο του Δήμου Κωνσταντινούπολης, και συνέφαγε με τον Γιαλτσίν Σαχίν, αναπληρωτή διευθυντή λειτουργίας των δημοτικών επιχειρήσεων (αριστερά), ο οποίος τόνισε πως μόνο η συγκεκριμένη δομή διαθέτει καθημερινά τουλάχιστον 1.000 μερίδες.

Γευματίσαμε με τον αναπληρωτή διευθυντή λειτουργίας επιχειρήσεων του δήμου Κωνσταντινούπολης, Γιαλτσίν Σαχίν. Στο τραπέζι μάς εξηγεί ότι το κόστος είναι σαφώς μεγαλύτερο από το αντίτιμο, αλλά ο στόχος του δήμου είναι η βοήθεια στους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης.

«Διαθέτουμε 18 τέτοια μαγειρεία και τα επεκτείνουμε συνέχεια. Τώρα ετοιμάζουμε το 19ο και το στήσαμε μέσα σε 10 ημέρες. Μόνο σε αυτό που βρισκόμαστε τώρα καθημερινά πουλάμε τουλάχιστον 1.000 μερίδες φαγητού. Ολα τα φαγητά μαγειρεύονται σε κεντρικό μαγειρείο του Δήμου Κωνσταντινούπολης και η διανομή τους γίνεται με ειδικά φορτηγά. Ξεκινάμε να πουλάμε φαγητό σε αυτή τη συμβολική τιμή από τις 12 το μεσημέρι έως και τις 8 το βράδυ».

Ο κ. Ουνάλ ήταν ένας από τους συνδαιτυμόνες μας. Είπε στην «Κ» ότι έρχεται συχνά στο συγκεκριμένο μαγειρείο. «Ετσι όπως έχει δυσκολέψει η ζωή μας, το μαγειρείο είναι για εμάς μεγάλη βοήθεια και το φαγητό πραγματικά χορταστικό και καθαρό». Κατόπιν πλησιάσαμε την κ. Χατιτζέ. Κάθε μέρα, είπε, έρχεται να φάει εδώ, καθώς «μένω μόνη με μια σύνταξη. Αν μαγείρευα εγώ θα μου κόστιζε περισσότερο και ίσως να μην μπορούσα να απολαύσω τέτοια ποικιλία φαγητών. Η ζωή είναι ακριβή».

Και φοιτητόκοσμος

Οι φοιτητές μάς αναφέρουν πως όταν δεν πάνε στο πανεπιστήμιο, έρχονται στα «μαγειρεία του Ιμάμογλου», όπως τα αποκαλούν, καθώς λόγω κόστους δεν μπορούν να πάνε σε κανονικά εστιατόρια. Φαγητό από εδώ δεν δίνεται σε πακέτο. Ολοι τρώνε εντός. Ούτε γίνονται δεκτές πληρωμές με μετρητά. Κάποιος μπορεί να πληρώσει είτε με κάρτα είτε με τις κάρτες συγκοινωνίας του δήμου.

Η πλειονότητα των εργαζομένων στα μαγειρεία είναι γυναίκες και αυτό είναι όπως λένε οι αξιωματούχοι του δήμου μια επιλογή για να υποστηριχθούν εκείνες που θέλουν να εργαστούν.

Στόχος του κ. Ιμάμογλου, όπως μας αναφέρουν οι συνεργάτες του, είναι η αντιμετώπιση της φτώχειας και της ακρίβειας που μαστίζει την Τουρκία.
 

 
Ο βασικός μισθός στην Τουρκία είναι 17.500 λίρες, δηλαδή 486 ευρώ, και η χαμηλότερη σύνταξη 12.500 λίρες, δηλαδή 347 ευρώ. Στην Κωνσταντινούπολη, όμως, οι τιμές ενοικίασης των διαμερισμάτων τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν τετραπλασιαστεί και σε κάποιες περιπτώσεις οκταπλασιαστεί, με τους μισθούς να μην ακολουθούν τους ίδιους ρυθμούς αύξησης.

Τεράστιες ουρές σχηματίζονται κάθε μεσημέρι έξω από τα μαγειρεία του Δήμου Κωνσταντινούπολης.

Πριν από λίγες ημέρες, ο Εκρέμ Ιμάμογλου εγκαινίασε άλλο ένα μαγειρείο στην περιοχή Τσερκέζκιοϊ και στην ομιλία του τόνισε ότι «η οικονομική κρίση, που έχει ξεκινήσει ειδικά από το 2017, εξαντλεί πρώτα τους φοιτητές, μετά τους εργαζομένους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, τους εργάτες μας και δυστυχώς τους πολύτιμους γέροντές μας. Δηλαδή οι συνταξιούχοι μας, οι θείοι και οι θείες, αγαπητοί συμπολίτες μου, θα έρθουν να πληρώσουν για ένα γεύμα, αλλά αυτά τα χρήματα δεν θα “κάψουν τις τσέπες τους”. Καθένας τους είναι πελάτης μας εδώ, με περηφάνια και αξιοπρέπεια. Το φαγητό που έφαγε εδώ με δικά του χρήματα, δυστυχώς, αλλού θα το φάει σε πενταπλάσια και εξαπλάσια τιμή».

Κινητές μονάδες

Ο δήμος Κωνσταντινούπολης πάντως, έχει και κινητές μονάδες διανομής φαγητού «ΙΒΒ Αsevi», με τις οποίες μοιράζεται δωρεάν φαγητό, προπαντός στις φτωχογειτονιές της Πόλης.

Η κοινωνική πολιτική του Δήμου Κωνσταντινούπολης προκαλεί το ενδιαφέρον της τουρκικής κυβέρνησης. Αξιωματούχοι και φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης κατηγορούν τον κ. Ιμάμογλου για λαϊκισμό. «Αντί να κατηγορούν τις δράσεις του δήμου, ας φτιάξουν την κατάσταση της οικονομίας», ήταν η απάντηση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης.

Ακόμη μία κοινωνική πολιτική του κ. Ιμάμογλου προκάλεσε μεγάλη κόντρα το προηγούμενο διάστημα: οι βρεφονηπιακοί σταθμοί του δήμου Κωνσταντινούπολης, όπως και των δήμων των πόλεων που ελέγχονται από το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.

Μέχρι σήμερα ο δήμος Κωνσταντινούπολης λειτουργεί 103 βρεφονηπιακούς σταθμούς. Σε όλους τους δήμους της Τουρκίας 650 σταθμοί λειτουργούν από τις εταιρείες των δήμων. Τους πρώτους μήνες του 2025 αυτός ο αριθμός αναμένεται να φθάσει στις 1.000 μονάδες.

Το υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας με μια επιστολή ζήτησε το κλείσιμο αυτών των σταθμών και τον έλεγχό τους από τις υπηρεσίες του. Υπήρξαν σφοδρές αντιδράσεις όχι μόνο από την αντιπολίτευση αλλά και από τους δεκάδες χιλιάδες γονείς που ωφελούνται, με τον υπουργό Παιδείας Γιουσούφ Τεκίν να αλλάζει στάση και να τονίζει πως το αίτημα της κυβέρνησης αφορούσε μόνο τα νηπιαγωγεία και όχι τους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Πολιτικοί αναλυτές όμως αναφέρουν πως ο κ. Ιμάμογλου αλλά και ο δήμαρχος της Αγκυρας Μανσούρ Γιαβάς με τις φιλολαϊκές πολιτικές τους –όπως τα μαγειρεία, το φθηνό ψωμί του λαού, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα κινητά μαγειρεία και άλλες πολλές δράσεις– καταφέρνουν να προσεγγίσουν και τις λαϊκές μάζες που μέχρι τώρα ψήφιζαν την κυβέρνηση του AKP. Αναφέρουν ότι όσο χαμηλώνει το βιοτικό επίπεδο του λαού τόσο αυξάνεται και η δημοτικότητα των δημάρχων που θέλουν να εμφανίζονται ως προστάτες των φτωχών. Στις δημοτικές εκλογές του 2024 o Eκρέμ Ιμάμογλου συγκέντρωσε το 51,1% των ψήφων, με τον κυβερνητικό αντίπαλό του Μουράτ Κουρούμ να συγκεντρώνει 39,5%. Ο Μανσούρ Γιαβάς επανεξελέγη με 60,4% έναντι 31,6% του Τουργκούτ Αλτίνοκ. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα ποσοστά των δύο δημάρχων συνεχίζουν να παρουσιάζουν αύξηση.

Οι αριθμοί

486 ευρώ (17.500 λίρες) ευρώ είναι ο βασικός μισθός στην Τουρκία.
347 ευρώ (12.500 λίρες) είναι η χαμηλότερη σύνταξη.
4 έως 8 φορές πάνω έχουν αυξηθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι τιμές των ενοικίων στην Κωνσταντινούπολη.

___________________________________________

Κεντρική φωτ. : Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου σερβίρει το μενού των 40 λιρών σε ένα από τα 18 «Κent Lokantasi», όπως ονομάζονται τα δημοτικά μαγειρεία, δίχως να δίνει σημασία στις κυβερνητικές επιθέσεις. «Αντί να κατηγορούν τις δράσεις του δήμου, ας φτιάξουν την κατάσταση της οικονομίας», ήταν το σχόλιό του.

Μανώλης Κωστίδης  - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ