ΚΟΖΑΝΗ 285.000 ευρώ στις τουαλέτες! (Γράφει ο Χρήστος Βήττας)

Η ανακαίνιση των τουαλετών της Νομαρχίας Κοζάνης, η ενίσχυση για την ανέγερση ναού στην Αιανή, η επιχορήγηση εκατοντάδων συλλόγων και ο κατακερματισμός των έργων είναι μόνο μερικές από τις αντιπαραγωγικές επενδύσεις του Τοπικού Πόρου που δεν συνάδουν με τη φιλοσοφία της θεσμοθέτησής του. Ο Τοπικός Πόρος ή αλλιώς Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα (ΕΑΠ) είναι ένα ανταποδοτικό... τέλος της ΔΕΗ στην τοπική κοινωνία, το οποίο έφερε στο νομό Κοζάνης έξτρα χρήμα ύψους 210 εκατ. ευρώ τα τελευταία 14 χρόνια που έχει καθιερωθεί. Ένας πακτωλός χρημάτων, που αντιστοιχεί σε 15 εκατ. ευρώ ετησίως. Με τη σωστή αξιοποίηση τόσων χρημάτων ο νομός Κοζάνης θα μπορούσε να είχε κάνει αναπτυξιακό άλμα, αλλά αυτό δεν έγινε, καθώς προϋπέθετε ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο φυσικά δεν υπήρξε. Ίσως γι’ αυτό ο Τοπικός Πόρος αποτελεί αντικείμενο ενστάσεων και κριτικής αρκετών φορέων.

Πρόσφατα δύο νομαρχιακοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας του νομαρχιακού συμβουλίου Κοζάνης αποχώρησαν από τον συνδυασμό, καταγγέλλοντας “αδιαφάνεια” και “κακοδιαχείριση”. Είναι χαρακτηριστική η έντονη κριτική της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης, η οποία σε ανακοίνωσή της υπογραμμίζει ότι “ο Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης συνεχίζει να εκτροχιάζεται σε εργαλείο μικροπολιτικής και παραγοντισμού των τοπικών αρχόντων”.

Κακοδιαχείριση 15 εκατ. ευρώ Ο Τοπικός Πόρος ήταν αίτημα πολλών ετών όλων των φορέων της περιοχής και θεσμοθετήθηκε από την πολιτεία το 1997, με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων περιβάλλοντος και μεγάλων αναπτυξιακών παρεμβάσεων, που θα δημιουργήσουν την “εναλλακτική ανάπτυξη” στην ορατή πλέον μεταλιγνιτική περίοδο. Είναι η ανταπόδοση της ΔΕΗ στην περιοχή για την εξάντληση του φυσικού της πλούτου, του λιγνίτη, που αφειδώς προσφέρει το ενεργειακό λεκανοπέδιο για την ηλεκτροδότηση της χώρας. Η ΔΕΗ αποδίδει στην περιοχή το 0,4% του συνολικού κύκλου εργασιών, ποσό που ισούται με περίπου 15 εκατ. ευρώ ετησίως. Όμως αυτά τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που εισέρευσαν στον νομό τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια σε πολλές περιπτώσεις κατασπαταλήθηκαν σε μικροέργα και δράσεις που δεν έφεραν ανάπτυξη, αλλά και που δεν δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για μιαν άλλη ανάπτυξη για την περιοχή, μετά την εξάντληση του λιγνίτη

Τα παραδείγματα τέτοιας διαχείρισης είναι πολλά. Πέρυσι έγινε με χρήματα του Τοπικού Πόρου η ανακαίνιση όλων των τουαλετών στους πέντε ορόφους του νομαρχιακού μεγάρου, για την οποία δαπανήθηκαν 285.000 ευρώ. Άλλα 250.000 ευρώ δόθηκαν πριν από λίγους μήνες για την ανέγερση νέου ναού στην Αιανή, στη θέση του παλαιότερου ναού του Αγίου Γεωργίου που κάηκε. Ακόμη μεγαλύτερο ποσό δαπανήθηκε για την ανακατασκευή του επισκοπείου της μητρόπολης Κοζάνης, ενώ σε πολλές ακόμη περιπτώσεις δόθηκαν χρήματα σε επισκευές εκκλησιών και σε μοναστήρια. Μέχρι και στο Α’ Σώμα Στρατού δόθηκαν 90.000 ευρώ για την έκδοση του βιβλίου “Σελίδες Δόξας”. Χρηματοδοτήθηκαν ακόμη η Εύξεινος Λέσχη με 485.000 ευρώ για την αποπεράτωση κτιρίου, το Οικονομικό Επιμελητήριο με 150.000 ευρώ για την αγορά γραφείων, το Εργατικό Κέντρο Κοζάνης με 50.000 ευρώ για τη ψηφιοποίηση αρχείου κτλ.

Διασπάθιση του Τοπικού Πόρου για ψηφοθηρικούς λόγους από τους κατά καιρούς νομάρχες και δημάρχους αποτέλεσαν οι ενισχύσεις σωματείων και φορέων. Πολλά εκατομμύρια ευρώ ξοδεύτηκαν προς εκατοντάδες αποδέκτες, μεταξύ αυτών εργατικά σωματεία, πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι, πρόσκοποι, κάποιος σύλλογος μπιλιάρδου Κοζάνης, σύλλογοι ιεροψαλτών κ.ά. Ενδεικτικά να σημειωθεί ότι στο πρώτο ΕΑΠ της περιόδου 1997-2001 χρηματοδοτήθηκαν περισσότεροι από εκατό σύλλογοι μόνο στον δήμο Πτολεμαΐδας, ενώ σε επίπεδο νομού είναι εκατοντάδες οι σύλλογοι που χρηματοδοτήθηκαν, εκ των οποίων πολλοί μπορεί αν είναι μόνο... σφραγίδες. Στο τρίτο ΕΑΠ της περιόδου 2007-2011 στη δράση “Ομπρέλα” με τίτλο “Ενίσχυση πολιτιστικών θεσμών” δόθηκαν 700.000 ευρώ, χωρίς να κατονομάζονται οι σύλλογοι που επιδοτήθηκαν.

Όλα στο φως από τον Γ. Δακή Πρόσφατα ο νομάρχης Κοζάνης Γιώργος Δακής έδωσε στη δημοσιότητα όλα τα έργα και τις δράσεις του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης από το 1997 και έπειτα. Η δημοσιοποίηση έγινε κατόπιν καταγγελιών δύο νομαρχιακών συμβούλων της παράταξής του, του Φώτη Κεχαγιά, πρώην αντινομάρχη και υποψήφιου βουλευτή της ΝΔ, και του Άρη Μποζαντζή, οι οποίοι κατηγόρησαν τον νομάρχη για “αδιαφάνεια” και “διασπάθιση του Τοπικού Πόρου”. Από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία προκύπτουν όλες οι παραπάνω χρηματοδοτήσεις, καθώς και όλα τα έργα που χρηματοδοτήθηκαν στα δεκατέσσερα χρόνια ύπαρξης του Τοπικού Πόρου. Κατά την παρουσίαση των στοιχείων ο νομάρχης υποστήριξε ότι “η νομαρχιακή αρχή λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια”, είπε ότι “η κατανομή των κονδυλίων είναι απολύτως νόμιμη”, καθώς υπάρχουν “ομόφωνες αποφάσεις της Επιτροπής Παρακολούθησης”, αλλά και “αποφάσεις του νομαρχιακού συμβουλίου”. Ο κ. Δακής κάλεσε τους επικριτές του, “αν έχουν στοιχεία, να πάνε στον εισαγγελέα”, διαφορετικά “είναι κοινοί συκοφάντες”, όπως είπε. Έπειτα από όλα αυτά ο νομάρχης έθεσε τους δύο νομαρχιακούς συμβούλους εκτός συνδυασμού και σήμερα είναι ανεξάρτητοι.

Τις κατηγορίες των δύο νομαρχιακών συμβούλων για “αδιαφανείς διαδικασίες, παράτυπες λειτουργίες και διασπάθιση πόρων” επικαλείται σε άρθρο του ο βουλευτής Κοζάνης του ΠΑΣΟΚ Αλέκος Αθανασιάδης. Μεταξύ άλλων καταγγέλλει την κυβέρνηση της ΝΔ, επειδή “στα πεντέμισι χρόνια διακυβέρνησης άλλαξε δύο φορές τις υπουργικές αποφάσεις διαχείρισης του ΕΑΠ κατά πώς τη βόλευε κάθε φορά. Με την πρώτη υπουργική απόφαση του 2005 ανέθεσε στον γενικό γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας την ευθύνη του προγράμματος, γιατί δεν της ήταν αρεστοί οι τότε νομάρχες. Με τη δεύτερη υπουργική απόφαση του 2008 επανέφερε την ευθύνη της διαχείρισης του προγράμματος στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, γιατί πλέον της ήταν αρεστοί οι νομάρχες”. Εν κατακλείδι, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ προτείνει να χρηματοδοτηθούν περιβαλλοντικά έργα και δράσεις στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης, που έχει ανάγκη η περιοχή. Βεβαίως μια τέτοια επιλογή δεν είχε υιοθετηθεί ούτε επί της δικής του κυβέρνησης. Ακόμη προτείνει “τη διερεύνηση της δυνατότητας υλοποίησης ενός προγράμματος κοινωνικής εργασίας για να εργαστούν με αυστηρά κοινωνικά κριτήρια μακροχρόνια άνεργοι”.