gamato.info: διαμοιρασμός ή βαρβαρότητα; (Γράφει ο Μιχάλης Παναγιωτάκης)

Στις 10 Μαρτίου, η Ελληνική Αστυνομία συνέλαβε έντεκα άτομα ανά την Ελλάδα που έχουν σχέση με τον δικτυακό τόπο διαμοιρασμού torrents, gamato.info μετά από καταγγελία της ΕΠΟΕ (Εταιρεία Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων). Είναι ο ίδιος οργανισμός που προσπάθησε προ ενός έτους, αν θυμάμαι καλά, να εμποδίσει ...την διακίνηση ελληνικών υποτίτλων εκπομπών και ταινιών ανά το διαδίκτυο, με εντυπωσιακά μηδαμινά αποτελέσματα όπως μια αναζήτηση στο Google θα σας δείξει. Πρόκειται για την συνέχεια επί ελληνικού εδάφους της μάχης των λεγόμενων «βιομηχανιών περιεχομένου» εναντίον της τεχνολογίας και των (μη κερδοσκοπικών) πρακτικών των χρηστών του διαδικτύου. Η μεγάλη προηγούμενη παρόμοια υπόθεση σε διεθνές επίπεδο είχε γίνει πέρυσι περίπου τέτοια εποχή, με την δίωξη εναντίον του Pirate Bay στην Σουηδία, κατέληξε σε μία ακόμα δικαστική πύρρειο νίκη της βιομηχανίας καθώς ήδη οι εξελίξεις στην τεχνολογία είχαν ακυρώσει στην πράξη τις συνέπειες της νίκης αυτής.

ΕΛΑΣ: PR της BSA;

Η ΕΠΟΕ όμως μοιάζει να έπεισε και πολύ κόσμο στην ΕΛΑΣ. Στο Δελτίο Τύπου της Ελληνικής αστυνομίας σχετικά με τις συλλήψεις διαβάζουμε:

Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από διεθνή εταιρεία ερευνών παρ’ όλο που πραγματοποιείται σημαντική πρόοδος στην καταπολέμηση της πειρατείας στη χώρα μας, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με το υψηλότερο ποσοστό πειρατείας...

Η λιανική αξία μόνο για παράνομο λογισμικού –που αντιπροσωπεύει το απολεσθέν εισόδημα για την παγκόσμια βιομηχανία λογισμικού- ξεπέρασε το όριο των $50 δισ. για πρώτη φορά το 2009.

Με εξαίρεση τις απώλειες από τις ισοτιμίες, οι οικονομικές απώλειες για την Ελλάδα ανέρχονται σε €171 εκατομμύρια μόνο για παράνομο λογισμικό ενώ αν προσθέσουμε και τα Πνευματικά δικαιώματα από τις Κινηματογραφικές ταινίες ,μουσικά τραγούδια, παιχνίδια κ.α συνολικά οι απώλειες τα τελευταία 7 έτη σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των εταιρειών πλησιάζουν το 1 δις ευρώ, το οποίο μεταφράζεται σε λιγότερες θέσεις εργασίας και μειωμένη ανταγωνιστικότητα για τον εγχώριο κλάδο της Πληροφορικής, μουσικής και θεαμάτων.

Για να ξεκινήσουμε με τα απλούστερα: Καμία δουλειά δεν έχει η αστυνομία να υιοθετεί προκαταβολικά αιτιάσεις των μηνυόντων. Η έρευνα την οποία επικαλείται η ΕΛΑΣ, δεν είναι γενικά «μιας διεθνούς εταιρείας ερευνών», αλλά η «6η Ετήσια Παγκόσμια Μελέτη για την Πειρατεία Λογισμικού Η/Υ που δημοσιεύει σήμερα η Business Software Alliance (BSA), ο διεθνής οργανισμός που εκπροσωπεί την παγκόσμια βιομηχανία λογισμικού», όπως μας πληροφορούσε το περιοδικό PC Magazine στην Ελληνική του έκδοση στις 13/5/2009. Δεν πρόκειται περί ανεξάρτητης έρευνας λοιπόν, αλλά για έρευνα που έχει γίνει από την πλευρά των μηνυόντων. Τα λεγόμενα «διαφυγόντα έσοδα» π.χ. προϋποθέτουν πως όλοι όσοι κατέβασαν δωρεάν ένα αρχείο για προσωπική τους χρήση θα αγόραζαν στις τρέχουσες τιμές το εν λόγω προϊόν αν δεν είχαν την δυνατότητα δωρεάν τηλεφόρτωσής τους. Κάτι το οποίο δεν αντέχει σε στοιχειώδη βάσανο της λογικής.

Επίσης: ερωτήματα προκαλεί το άλλο που γράφει το Δελτίο Τύπου της ΕΛΑΣ, ότι δηλαδή:

από κοινού [οι συλληφθέντες] εκτός των άλλων ανέβαζαν (upload) και στην συνέχεια διαμοίραζαν χωρίς την προηγούμενη έγκριση των αρμόδιων εταιρειών, παράνομο ψηφιακό υλικό

Εκτός και αν η ΕΛΑΣ έχει συλλάβει απλούς χρήστες του ιστοχώρου, είναι μάλλον απίθανο να ανέβαζαν οι διαχειριστές του ιστοχώρου οι ίδιοι τα υπό διαμοιρασμό αρχεία (αν το έκαναν ήταν ανοησία τους). Πρόκειται περί παρεξήγησης, στην ρίζα της οποίας βρίσκεται το γεγονός ότι εκείνοι που διαμοίραζαν ήταν οι (~850.000) χρήστες του ιστοχώρου, και το βασικό που έκαναν οι συλληφθέντες είναι να διευκολύνουν αυτήν την ανταλλαγή αρχείων – κάτι που δύσκολα το λες «πειρατεία». Αναρωτιέμαι τους 850.000 που θα πρέπει να συλλάβουν που λένε να τους κρατήσουν…

Διαμοιρασμός ή βαρβαρότητα;

Για να πάμε και στα πιο σύνθετα: με δεδομένες τις υπάρχουσες τεχνολογικές δυνατότητες των χρηστών, είναι μάταιος κόπος να προσπαθούν οι κάθε είδους βιομηχανίες περιεχομένου να εμποδίσουν τον διαμοιρασμό αρχείων. Εκτός και αν οδηγηθούμε σε νομιμοποίηση της παραβίασης του ιδιωτικού απορρήτου του κάθε χρήστη. Διότι στην μάχη που διεξάγεται θα πρέπει να υπάρξει ένα θύμα: ή θα διατηρηθεί η έννοια των πνευματικών δικαιωμάτων με την παρούσα της μορφή ή θα οδηγηθούμε σε ιρανοποίηση και κινεζοποίηση των δικαιωμάτων ιδιωτικού απορρήτου. Άλλη λύση δεν υπάρχει. Ή ψηφιακά δικαιώματα, ή δρακόντειοι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι προσπάθειες διεθνούς επιβολής της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων εναντία σε όλα τα υπόλοιπα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να ανησυχούν τους πολίτες πολύ περισσότερο από τις υποθετικές θέσεις εργασίας που (δεν) θα χαθούν εξαιτίας της πειρατείας. Διότι η προσπάθεια επιβολής μιας μυστικής ουσιαστικά παγκόσμιας συμφωνίας, της ACTA, μπορεί να σκόνταψε προχθές στο Ευρωκοινοβούλιο (ευτυχώς), αλλά δείχνει καθαρά το πώς η όλη αυτή «αντιπειρατική» υστερία έχει σαν στόχο βασικά δημοκρατικά δικαιώματα.

Η ποινικοποίηση άλλωστε της ανταλλαγής αρχείων στο διαδίκτυο μέχρι σήμερα δεν έχει αποτέλεσμα. Στην Γαλλία π.χ. όπου ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σαρκοζί και εφαρμόζεται ο διαβόητος νόμος των «τριών σφαλμάτων» (Three Strikes), που επιτρέπει τον εντοπισμό των παραβατών των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας, και την διακοπή ακόμα και της πρόσβασής στο διαδίκτυο των κατά συρροή παραβατών, το αποτέλεσμα ήταν μηδέν. Χειρότερα από μηδέν, μια και πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η διαδικτυακή «πειρατεία» στην Γαλλία αυξήθηκε τον τελευταίο χρόνο, στον οποίο εφαρμόστηκε ο νόμος.

Ανεξάρτητα από τις λεπτομέρειες της υπόθεσης, η δίωξη του gamato.info θα ανοίξει ίσως και στην Ελλάδα την συζήτηση περί ψηφιακών δικαιωμάτων και του επαναπροσδιορισμού της πνευματικής ιδιοκτησίας και του μοντέλου διακίνησης των πολιτιστικών προϊόντων. Άθελά τους (μάλλον) οι υπεύθυνοι του gamato.gr γίνονται καταλύτες και σύμβολα μιας μάχης που τους υπερβαίνει και αφορά όλους μας.