Μεγάλες ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα από το 2011 - Σε καθολική αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος προχωρεί η κυβέρνηση με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο

Το νομοσχέδιο, που θα εξετασθεί σήμερα, Παρασκευή, στο Υπουργικό Συμβούλιο προβλέπει ανατροπές στο ισχύον ασφαλιστικό σύστημα, επηρεάζοντας ακόμη και κατηγορίες ασφαλισμένων που θεωρούσαν πως έχουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Κυρίως αλλάζει τον τρόπο... υπολογισμού των συντάξεων και εξομοιώνει πλήρως το ασφαλιστικό καθεστώς ανδρών – γυναικών, αλλά και εργαζομένων στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα της οικονομίας. Όλες οι αλλαγές επέρχονται από το 2011 και μέχρι το 2015 θα αλλάξουν το σκηνικό στο σύνολο σχεδόν των ασφαλισμένων.

Σύμφωνα με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που δημοσιεύεται σήμερα στις εφημερίδες «Τα Νέα» και «Το Βήμα» οι κυριότερες αλλαγές που επέρχονται στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι οι εξής:

Ενοποιήσεις των ασφαλιστικών φορέων και συγκρότηση τριών μεγάλων φορέων κοινωνικής ασφάλισης, μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, σε βάθος δεκαετίας.

Καθιερώνεται ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων με τον υπολογισμό τους, υποχρεωτικά από την 1/1/2011 και για το τμήμα εργασίας από το 2011 και μετά, με τους νέους χαμηλούς συντελεστές που, σε βάθος 40ετίας, θα δίνουν χαμηλότερες συντάξεις (ποσοστό αναπλήρωσης περί το 64% μαζί με τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ, έναντι 70% και 80% που είναι σήμερα στα 35χρόνια ασφάλισης). Ειδικότερα προβλέπεται ότι από 1.1.2015 και εφεξής καθιερώνεται βασική σύνταξη το ύψος της οποίας για το έτος 2010 καθορίζεται στο πόσο των 360 ευρώ τον μήνα.

Καθιερώνεται αναλογική σύνταξη το ποσό της οποίας αναλογεί στο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών για τα έτη ασφάλισης απο 1.1.2011 και εφεξής κάθε ασφαλισμένου που θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης μετά την 1.1.2015 σε φορείς κυρίας ασφάλισης ή στο δημόσιο.

Καθιερώνεται το 65ο έτος ως κανονική ηλικία συνταξιοδότησης στον ιδιωτικό τομέα (σταδιακά έως το 2015). Το 60ό έτος ως ελάχιστη ηλικία για την καταβολή σύνταξης με 40 χρόνια ασφάλισης. Επίσης προβλέπεται αύξηση, για τους ασφαλισμένους από 1/1/83 και μετά της 35ετίας (από τα 58 στα 60) και της 37ετίας (χωρίς όριο σήμερα) στα 40έτη μέχρι το 2015 .

Καθιερώνεται η προσαύξηση συντάξεων πέραν των 35 ετών στο δημόσιο. Προβλέπεται ότι ο υπάλληλος με αίτηση του- που υποβάλλεται 6 μήνες πριν από τη συμπλήρωση των 35 ετών πραγματικής και συντάξιμης δημόσιας υπηρεσίας καθώς και του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης μπορεί να ζητήσει να παραμείνει στην υπηρεσία έως 5 επιπλέον έτη και έως τη συμπλήρωση κατ΄ ανώτατο όριο του 65ου έτους της ηλικίας.

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 οι μητέρες με ανήλικα τέκνα θα δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το έτος συμπλήρωσης τουλάχιστον του 50ού έτους της ηλικίας τους και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά η ανηλικότητα του παιδιού και ο απαιτούμενος συντάξιμος χρόνος.

Κάθε σύνταξη πριν από το 65ο έτος υπόκειται σε πέναλτι πρόωρης εξόδου 6% το χρόνο ή 1/200 τον μήνα. Εξαίρεση αποτελούν όσοι έχουν 40ετία και εξέρχονται στο 60ό έτος και οι ασφαλισμένοι στα Βαρέα (ΒΑΕ). Η ανώτατη σύνταξη θα μειωθεί κατά περίπου 230 ευρώ, από 2.830 σε 2.600. Αυτό θα γίνει μέσω του νέου ΛΑΦΚΑ, ο οποίος θα αρχίσει να περικόπτει αποδοχές ήδη από τα 1.400 ευρώ.

Εξαιρούνται οι επικουρικές συντάξεις από το νέο σύστημα υπολογισμού. Ωστόσο θα επανακαθοριστούν μέσα στο 2011, μετά από αναλογιστικές μελέτες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Αν δεν αποσταλούν τα απαραίτητα για την εκπόνηση της αναλογιστικής μελέτης στοιχεία ή δεν καθοριστούν τα ποσοστά αναπλήρωσης, τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης θα καθορισθούν με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με πρόταση της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής.

Από την 1η Ιανουαρίου 2014 οι συντάξεις θα αναπροσαρμόζονται κατ΄ έτος με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και του Δημοσίου, ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση, ανακαθορίζονται κατά τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας, με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η ισχύς της διάταξης αρχίζει από 1.1.2021 και κατά την πρώτη εφαρμογή της λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή της δεκαετίας 2010 έως και 2020. Από 1.1.2024 τα ανωτέρω όρια ανακαθορίζονται ανά τριετία.

Ρύθμιση του χρόνιου προβλήματος της διαδοχικής ασφάλισης (σύνταξη από 2 Ταμεία και πάνω) από το 2011. Συγκεκριμένα, τα πρόσωπα τα οποία ασφαλίσθηκαν διαδοχικά σε περισσότερους από έναν ασφαλιστικούς οργανισμούς θα δικαιούνται σύνταξη από τον τελευταίο οργανισμό, στον οποίο ήταν ασφαλισμένα κατά την τελευταία χρονική περίοδο της απασχόλησής τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του οργανισμού αυτού, εφόσον πραγματοποίησαν στην ασφάλισή του:

Κεντρική επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων. Προς τον σκοπό αυτό συστήνεται Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας από την 1η Ιανουαρίου 2011 στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, υπαγόμενο στη Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας της Διοίκησης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για την εξασφάλιση της ενιαίας υγειονομικής κρίσης όσον αφορά τον καθορισμό του βαθμού αναπηρίας των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου καθώς και των ανασφάλιστων, για τους οποίους απαιτείται η πιστοποίηση της αναπηρίας

Θέσπιση κινήτρων παραμονής στην αγορά εργασίας. Έτσι, το ποσό της σύνταξης για όσους παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση 35ετούς συντάξιμου χρόνου αυξάνεται κατά 2,5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή 300 ημέρες υπηρεσίας πέραν του 35ου έτους έως και του 37ου και κατά 3,5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή 300 ημέρες υπηρεσίας πέραν του 37ου έτους μέχρι και του 40ού.

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 η καταβολή των συντάξεων, του συνόλου των παροχών, των αποδοχών των υπαλλήλων, των λοιπών πληρωμών των Ασφαλιστικών Φορέων καθώς και η είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών διενεργείται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού συστήματος και ΕΛΤΑ.

Συστήνεται ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών των ταμείων, χωρίς να θίγονται τα περιουσιακά δικαιώματα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Ακόμη, παρέχεται η δυνατότητα στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης να συστήνουν Ανώνυμες Εταιρείες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ) και Εταιρείες Επένδυσης Ακίνητης Περιουσίας (ΕΕΑΠ) με την προϋπόθεση ότι συμμετέχουν τουλάχιστον τρεις Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.