«Τώρα», φωνάζει ο Λουίς Νταβίλα κοιτώντας το ρολόι. Είναι 11.00 π.μ. ακριβώς. «Τώρα» επαναλαμβάνει η συνάδελφός του Οάναν Μαριάν επιβεβαιώνοντας το σύνθημα. Αρπάζουν σχεδόν ταυτόχρονα τα τσιγάρα τους, ορμούν στο ασανσέρ και πατούν ισόγειο. Προορισμός, ένας μικρός... πεζόδρομος που χωρίζει τις δύο πτέρυγες της ασφαλιστικής εταιρείας ΜetLife, ένα από τα τελευταία καταφύγια των καπνιστών της Νέας Υόρκης.
Εκεί, στη Λεωφόρο Μάντισον, οι καπνοβιομηχανίες ανακτούν τη λάμψη τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι καπνιστές διαδέχονται ο ένας τον άλλον και μετά το σύντομο διάλειμμά τους γίνονται και αυτοί καπνός. Ενώ απολαμβάνουν τις τζούρες τους, φλυαρούν στο κινητό τους, βυθίζονται στη μοναξιά τους, πηγαίνουν πάνω- κάτω, πιάνουν την κουβέντα. Οι περισσότερες συζητήσεις διαρκούν μέχρι η καύτρα του τσιγάρου τους να φθάσει στη γόπα.
Γνωρίζονται μεταξύ τους φυσιογνωμικά και συνήθως ο χαιρετισμός τους συνοψίζεται σε ένα κούνημα του κεφαλιού ή ένα νεύμα. Τα ονόματα και το προφίλ του καθενός παραμένουν μυστήριο.
Η Μαριάν είναι 51 ετών και δοκίμασε το πρώτο της τσιγάρο στην πατρίδα της τη Ρουμανία, σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση λίγο έξω από το Βουκουρέστι. Ο 36χρονος Νταβίλα, που άρχισε το κάπνισμα όσο ήταν μαθητής σε αμερικανικό σχολείο στο Εκουαδόρ, θυμάται να αγοράζει καθημερινά για τον πατέρα του δύο πακέτα. Ο πατέρας της Λίντας Γκριν τη δωροδοκούσε προκειμένου να μην καπνίζει. Εκείνη όμως κάπνιζε ούτως ή άλλως και κρατούσε τα χρήματα. Στον πεζόδρομο- καπνιστήριο συχνάζει και ένας βετεράνος από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα, όμως κάθε πρωί που σηκώνεται από το κρεβάτι του είναι αποφασισμένος να το κόψει.
Αγαπημένη συνήθεια
Είναι οι εναπομείναντες καπνιστές της Νέας Υόρκης. Εκείνοι που αψήφησαν τις τρομακτικές προειδοποιήσεις για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος και αδιαφόρησαν για το κοινωνικό στίγμα- λόγω του οποίου ο βετεράνος δεν θέλησε να γνωστοποιηθεί το όνομά του. Εκείνοι που υπερασπίστηκαν την αγαπημένη τους συνήθεια, παρά τις θεσμοθετημένες απαγορευτικές πινακίδες στα μπαρ, τα εστιατόρια και τα γραφεία. Εκείνοι που επιμένουν να πληρώνουν τους τεράστιους φόρους, εκ των οποίων ο τελευταίος που ίσχυσε από φέτος το καλοκαίρι ανέβασε την τιμή του πακέτου στα 8,5 ευρώ. Εκείνοι που δεν μπορούν ή απλώς δεν θέλουν να το κόψουν.
«Ποτέ δεν υπήρξα μανιώδης καπνιστής», εξηγεί ο Λουίς Νταβίλα σβήνοντας το τσιγάρο του. «Μου αρέσει, αλλά δεν τρελαίνομαι. Επιπλέον, ξέρω ότι μου κάνει κακό». Είναι η συνηθισμένη επωδός όσων σχηματίζουν ουρά στο πεζοδρόμιο για να ρουφήξουν στα γρήγορα τρεις τζούρες. Δεν αισθάνονται σκλάβοι της συνήθειάς τους, επειδή δεν έχουν την ανάγκη να ανάψουν ένα τσιγάρο μετά το φαγητό, στο τρένο, στο αεροπλάνο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο. Τη λέξη εθισμός την αποφεύγουν.
Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε το υπουργείο Υγείας της Νέας Υόρκης, 959.000 ενήλικοι καπνίζουν στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ- αριθμός που αντιστοιχεί στο 15,8% του πληθυσμού. Περίπου οι μισοί εξ αυτών είναι 25 έως 44 ετών. Το 53% είναι άνδρες και το 41% είναι λευκοί. Είναι ενδιαφέρον πως, βάσει της έρευνας, όσοι ζουν στο Μπρονξ ή το Στέιτεν Αϊλαντ παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αρχίσουν κάποια στιγμή το κάπνισμα. Το ίδιο ισχύει και για τους ανέργους, από τους οποίους καπνιστές είναι το 23%. Οι άνεργοι καπνιστές αντιστοιχούν μάλιστα στο 15,5% των καπνιστών και στο 9,3% του συνολικού πληθυσμού. Ολοι ελπίζουν να το κόψουν κάποια στιγμή και είναι σχεδόν περήφανοι που τα νούμερα που τους αφορούν παρουσιάζουν πτώση.
«Μας κοιτούν σαν να έχουμε σκοτώσει ένα μωρό φώκιας»
ΚΑΠΟΤΕ - όχι και τόσο παλιά- ήταν σύνηθες οι υπάλληλοι να καπνίζουν στα γραφεία τους. Στη συνέχεια, περιορίστηκαν στα καπνιστήρια. Το 1995, ο δήμος επέβαλε ακόμη αυστηρότερα μέτρα για τους καπνιστές και κάπως έτσι άρχισε η μπουλουκοποίησή τους: από το μεγάλο δωμάτιο στο μικρό, από μέσα έξω, από τους δημόσιους χώρους στους ιδιωτικούς και από την αποδοχή στο ανάθεμα. Σήμερα, οι καπνιστές είναι δακτυλοδεικτούμενοι όσο ποτέ. «Σε κοιτούν σαν να έχεις μόλις σκοτώσει ένα μωρό φώκιας», εξηγεί στους «Νew Υork Τimes» ο Λούις Νταβίλα.
Κάπου κάπου, οι τελευταίοι των... καπνιστών διατυπώνουν παραληρηματικά επιχειρήματα κατά της απαγόρευσης. «Ο καπνός μας δεν είναι τίποτα μπροστά στον καπνό των λεωφορείων. Γιατί οι ιθύνοντες της πόλης δεν αντιμετωπίζουν και αυτόν τον κίνδυνο;». Το ερώτημα είναι σχεδόν ρητορικό: οι άνθρωποι έχουν ανάγκη τα λεωφορεία, όχι τους καπνιστές.
Φθηνότερες επιλογές
Η περιφέρεια των καπνιστών της Νέας Υόρκης μειώνεται μέρα με τη μέρα. Προ ημερών άλλο ένα προειδοποιητικό σήμα έκανε την εμφάνισή τους στο κτίριο της ΜetLife.
«Απαγορεύεται το κάπνισμα σε απόσταση 7,5 μ. από το κτίριο». Οι καπνιστές αναγκάστηκαν να μετακομίσουν από την μπροστινή στην πλαϊνή πλευρά. Όταν βρέχει συνωστίζονται κάτω από ένα μικρό υπόστεγο, ελπίζοντας πως ο φρουρός ασφαλείας δεν θα τους διώξει κλοτσηδόν.
Ο νέος φόρος του Ιουνίου ώθησε μερικούς στην αναγκαστική λύση των στριφτών τσιγάρων και άλλους σε φθηνότερες επιλογές, ακόμη και σε τσιγάρα made in China. «Ενα τσιγάρο από αυτά κι έχεις τον καρκίνο του λάρυγγα στο τσεπάκι σου», παραπονιέται ο Νταβίλα. Όταν ο Νταβίλα είπε στους συναδέλφους πως θα πάει για επαγγελματικό ταξίδι στη Βόρεια Καρολίνα- τη Μέκκα των καπνιστών- η Μαριάν έσπευσε να του παραγγείλει μια κούτα. Η Μαριάν ξέρει πως αν θέλει έχει τη δύναμη να κόψει το τσιγάρο: κατάφερε να χάσει περίπου 20 κιλά. Όταν όμως η συζήτηση φθάνει στο κάπνισμα και την απαγόρευσή του, λέει με πείσμα: «Πρέπει μόνη μου να πάρω την απόφαση να το κόψω. Όχι να αποφασίζει κάποιος άλλος για μένα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου