Ψάχνουν το μυστικό της μακροζωίας στους... «μαθουσάλες»

 

Η περίπτωση τεσσάρων υπεραιωνόβιων αδελφών τράβηξε σαν μαγνήτης το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, που εξακολουθεί να ψάχνει τα μυστικά της μακροζωίας...

Ελεν Φέιθ Κιν Ράιτσερτ είναι 108 ετών, ζει στη Νέα Υόρκη, είναι καπνίστρια και μάλιστα φανατική και γενικώς δεν έχει καμία σχέση με την υγιεινή ζωή. Στην οικογένειά της υπάρχει το... γονίδιο της μακροζωίας, αφού έχει δυο μικρότερα αδέρφια τον Ιρβινγκ που είναι 104 χρόνων και τον Πίτερ που πρόσφατα έκλεισε έναν αιώνα ζωής, ενώ η αδελφή της Λι έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 102 ετών.

Ερευνητές από τη Νέα Υόρκη και τη Βοστώνη πήραν δείγματα αίματος και υπέβαλαν εκατοντάδες ερωτήσεις στην Ελεν, Ιρβινγκ και τον Πίτερ. Σκοπός της μελέτης τους είναι να ξεκλειδώσουν το... μεγάλο μυστικό της μακροζωίας.

Οι ειδικοί έχουν υπολογίσει ότι το προσδόκιμο ζωής στον ανεπτυγμένο κόσμο έχει αυξηθεί τα τελευταία 170 χρόνια κατά έναν μέσο όρο τριών μηνών το χρόνο. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι πώς μπορεί να προστατευτεί η τρίτη ηλικία από ασθένειες όπως η αρτηριοσκλήρωση, ο διαβήτης, ο καρκίνος και το αλτσχάιμερ.

Η ομάδα των ερευνητών που εκτός από τα 4 αδέρφια «ανέκρινε» και πολλούς άλλους υπεραιωνόβιους για τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη συνταγή. Η αποχή από το κάπνισμα και το αλκοόλ, η φυσική άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή φαίνεται ότι αφορούν μόνο στους κοινούς θνητούς. «Οι υπεραιωνόβιοι είναι μια ξεχωριστή τάξη», επισημαίνει ο επικεφαλής της ομάδας Νιρ Μπαρτζιλάι. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, πιο αργοί. Πεθαίνουν από τις ίδιες ασθένειες που πεθαίνουμε κι εμείς αλλά τριάντα χρόνια αργότερα και συνήθως σε μικρό χρονικό διάστημα από τη στιγμή που θα εμφανίσουν τα πρώτα συμπτώματα».

Οι ερευνητές κατάφεραν, πάντως, να εντοπίσουν μερικά κοινά σημεία σε αυτούς τους ανθρώπους: πολλοί από αυτούς είχαν έναν μοναδικό σύντροφο στη ζωή τους. Η μονογαμία ως κλειδί της μακροζωίας, δεν φαίνεται όμως να πείθει ιδιαίτερα τους επιστήμονες. Από τις μελέτες τους σε ένα δείγμα 2.600 υπερήλικων, διαπίστωσαν, όμως, ότι η εξωστρέφεια, η κοινωνικότητα σε ένα σταθερό κοινωνικό περιβάλλον διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Εξίσου σημαντικοί παράγοντες είναι η αισιοδοξία και το θετικό πνεύμα.

Μια εξήγηση βρίσκεται ασφαλώς και στα γονίδια. Πριν από μερικές εβδομάδες, το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Science δημοσίευσε στις σελίδες του την είδηση ότι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν 150 παραλλαγές στο γονιδίωμα των υπεραιωνόβιων. Όπως υποστηρίζουν, με αυτή την ανακάλυψη είναι σε θέση να προσδιορίσουν το προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με μια ακρίβεια της τάξης του 77%. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, οι υπεραιωνόβιοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ασθένειες που συνδέονται με την τρίτη ηλικία όπως διαβήτη και υπέρταση, καθώς τα γονίδιά τους διαθέτουν μηχανισμούς άμυνας απέναντι σε αυτές τις παθήσεις.

Η ακαδημαϊκή κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης υποδέχθηκαν αυτή τη μελέτη ως ορόσημο στο πεδίο της έρευνας για την μακροζωία. Το επόμενο βήμα για τους ειδικούς είναι να ανακαλύψουν τον τρόπο που προστατεύουν τους υπεραιωνόβιους αυτές οι 150 παραλλαγές που εντοπίστηκαν στα γονίδιά τους. Η κατανόηση αυτού του μηχανισμού θα ανοίξει το δρόμο για πολλές νέες θεραπείες.