Οι φάσεις του φεγγαριού πράγματι επηρεάζουν τις βροχοπτώσεις

 

Οι βροχοπτώσεις τείνουν να αυξάνονται ελαφρώς μετά την πανσέληνο και τη φάση της νέας Σελήνης, δείχνει έρευνα που φαίνεται να επιβεβαιώνει τις δοξασίες ορισμένων λαών. Η αμερικανική μελέτη, που έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στην έγκριτη επιθεώρηση Geophysical... Research Letters, είναι η μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί για το θέμα, καθώς βασίστηκε σε χιλιάδες επίσημες μετρήσεις της βροχόπτωσης που πηγαίνουν πίσω μέχρι το έτος 1895.

Τα αποτελέσματα βρίσκονται εξάλλου σε συμφωνία με ανάλογες, μικρότερες έρευνες που είχαν δημοσιευτεί τη δεκαετία του 1960.

Τη νέα μελέτη υπογράφουν τρεις ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα και του αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Κλιματικών Δεδομένων.

Αποφάσισαν να διερευνήσουν το θέμα όταν πρόσεξαν, στη διάρκεια μιας άλλης, άσχετης έρευνας, ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στις φάσεις της Σελήνης και την απορροή των νερών από χειμάρρους.

Σε πρώτη φάση, αναζήτησαν στοιχεία για τις απορροές τα οποία προέρχονταν από 11.000 σταθμούς μέτρησης της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας. Υπολογίζοντας σε ποια φάση βρισκόταν η Σελήνη όταν έγινε κάθε μέτρηση, διαπίστωσαν ότι οι απορροές κορυφώνονται όταν το φεγγάρι βρίσκεται στο πρώτο τέταρτο ανάμεσα στις φάσεις της πανσελήνου και της νέας Σελήνης.

Από μόνο του αυτό δεν σημαίνει ότι το φεγγάρι επηρεάζει άμεσα τις βροχοπτώσεις, επισημαίνει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science: Προηγούμενες έρευνες έδειχναν ότι οι παλίρροιες (που οφείλονται στη βαρυτική έλξη του φεγγαριού) ανεβάζουν το επίπεδο του υδροφόρου ορίζοντα και αυξάνουν έτσι τη ροή των ποταμών.

Για να εξετάσουν αν υπάρχει όντως σύνδεση με τις βροχοπτώσεις, οι τρεις ερευνητές αναζήτησαν στοιχεία από το αμερικανικό Δίκτυο Ιστορικής Κλιματολογίας, το οποίο διαθέτει μια βάση δεδομένων με μετρήσεις της βροχόπτωσης σε 1.200 σημεία από το 1895 ως σήμερα.

Όπως έδειξε η ανάλυση, οι βροχοπτώσεις πράγματι αυξάνονται λίγες ημέρες πριν από το πρώτο τέταρτο της Σελήνης,

Η επίδραση, πάντως, είναι μικρή: Οι φάσεις της Σελήνης αντιστοιχούν μόλις σε 1-2% των μεταβολών της βροχόπτωσης και της απορροής των χειμάρρων.

Παρόλο όμως που το φαινόμενο είναι μάλλον ασθενές, η έρευνα φαίνεται να δικαιώνει τους λαούς που συνέδεαν τις βροχοπτώσεις με τις φάσεις της Σελήνης: Για παράδειγμα, οι Ινδιάνοι της φυλής Ζούνι πίστευαν ότι το κόκκινο φεγγάρι φέρνει βροχές, ενώ οι Άγγλοι αγρότες του 17ου αιώνα πίστευαν ότι οι βροχές εξαρτώνται από το αν η ημισέληνος γέρνει προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Αδιευκρίνιστος μένει πάντως ο μηχανισμός του παράξενου φαινομένου. Ο Ραντάλ Σερβένι του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, επικεφαλής της μελέτης, προτείνει την υπόθεση ότι η Σελήνη δημιουργεί μια «σφαίρα πίεσης» που επηρεάζει τα συστήματα των καταιγίδων.

Υπάρχουν όμως κι άλλες πιθανές εξηγήσεις που είχαν διατυπωθεί τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Ορισμένοι επιστήμονες είχαν εκτιμήσει τότε ότι η κίνηση της Σελήνης διαταράσσει τη μαγνητόσφαιρα, ένα σύννεφο φορτισμένων σωματιδίων που περιβάλλουν το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.

Οι διαταραχές αυτές θα μπορούσαν να αυξάνουν την είσοδο σωματιδίων από το διάστημα, τα οποία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν βροχές όταν πέσουν στα σύννεφα.

Άλλοι ερευνητές είχαν εκτιμήσει ότι η τροχιά της Σελήνης επηρεάζει τον αριθμό των μικρομετεωριτών που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα. Η διαστημική σκόνη, με τη σειρά της, θα θα μπορούσε κι αυτή να προκαλέσει βροχές όταν χτυπήσει τα σύννεφα.