Μάθε παιδί μου το Ελληνικό Πανεπιστήμιο...

Ένας καθηγητής μας έλεγε ότι ένα πανεπιστήμιο αξιολογείται στον κόσμο με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι ο αριθμός των δημοσιεύσεων που έχουν οι καθηγητές του σε επιστημονικά περιοδικά. Και ο δεύτερος είναι ο αριθμός των αναφορών που έχουν οι καθηγητές του σε ανεξάρτητες έρευνες... Ποιο από τα δύο είναι τα σωστά, ξέρουν μόνο οι συντάκτες των επιστημονικών ανακοινώσεων. Γενικά, τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν υπάρχουν στη λίστα των 200 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο και επίσης περιφερειακά πανεπιστήμια όπως αυτά που βρίσκονται στα Ιωάννινα και στην Κρήτη έχουν καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά από ότι τα κεντρικά πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

Στη λίστα που παρουσιάζουμε από το QS World University Rankings, το πανεπιστήμιο Αθηνών το 2010 είναι στη 286 θέση στον κόσμο από τη θέση 177 που ήταν το 2009. Επίσης το πανεπιστήμιο Κρήτης είναι στη θέση 412 ενώ το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης είναι στη θέση 422. Το πανεπιστήμιο της Πάτρας είναι στη θέση 452. Η αξιολόγιση είναι με βάση τις αναφορές των επιστημόνων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Εδώ παρουσιάζουμε την αξιολόγηση των ελληνικών πανεπιστημίων, σύμφωνα με το Thomson Institute.

Πανεπιστήμιο	Μέλη ΔΕΠ	Δημοσιεύσεις	Αναφορές	Αναφορές ανά μέλος ΔΕΠ
Harvard	13.171	47.324	579.673	44,01
Cambridge	5.219	21.343	186.999	35,83
Κρήτης	538	2.693	12.222	22,72
Ιωαννίνων	587	2.806	12.647	21,55
Πατρών	737	3.712	10.570	14,34
Καποδιστριακό	2.055	7.206	28.140	13,69
Αριστοτέλειο	2.373	6.175	18.16	17,65
Θράκης	578	1.084	2.149	3,72

---

Ο αριθμός διεθνών δημοσιεύσεων που καταλογραφούνται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων είναι χαρακτηριστικό ποσότητας, παρά ποιότητας. Δεν θεωρείται αξιόπιστος δείκτης, ούτε φυσικά για αριστεία, αλλά ούτε καν για τη μέση επίδοση ενός ιδρύματος.

Για σύγκριση μεταξύ πανεπιστημίων πρέπει ο αριθμός δημοσιεύσεων υψηλής απήχησης να διορθωθεί διαιρώντας δια του αριθμού των μελών ΔΕΠ

Πανεπιστήμιο	Μέλη ΔΕΠ	Δημοσιεύσεις υψηλής απήχησης	Δ.Υ.Α. ανά 100 μέλη ΔΕΠ
Harvard	13.171	1865	14,16
Cambridge	5.219	493	9,44
Ιωαννίνων	587	34	5,79
Κρήτης	538	23	4,28
Καποδιστριακό	2.055	47	2,29
Πατρών	737	14	1,90
Αριστοτέλειο	2.373	24	1,01
Θράκης	578	1	0,17

Συμπερασματικά, τόσο στη μέση επίδοση όσο και στην επίδοση αριστείας, η συνολική εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων δείχνει πως υπάρχουν τρεις ταχύτητες: τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Κρήτης έχουν με μεγάλη διαφορά τους καλύτερους δείκτες οι οποίοι είναι επίσης πολύ καλοί σε διεθνές επίπεδο, το Καποδιστριακό και το Πατρών δημιουργούν μια δεύτερη κατηγορία, ενώ το Αριστοτέλειο και το Θράκης βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Το Πανεπιστήμιο Θράκης βέβαια έχει το σχετικό άλλοθι ότι έχει πιο πρόσφατη ιστορία και είναι ακόμα σε φάση πρώιμης ανάπτυξης.

QS World University Rankings top500.pdf

. Αξιολογήσεις πανεπιστημίων σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα

Η σχετική αξιολόγηση πανεπιστημίων σε συγκεκριμένα αντικείμενα μπορεί να γίνει με δείκτες μέσης επίδοσης και αριστείας, όπως παραπάνω. Το ESI κατατάσσει τις εργασίες ανάλογα του γνωστικού αντικειμένου, ανεξάρτητα από το αν προέρχονται από το αντίστοιχο τμήμα του πανεπιστημίου ή όχι.

Έτσι, αν μια εργασία κατατάσσεται στον επιστημονικό χώρο της Φυσικής ή Χημείας, αλλά είναι από τη Σχολή Χημικών Μηχανικών, τότε θα καταμετρηθεί στη Φυσική ή τη Χημεία αντίστοιχα. Επίσης, για παράδειγμα, οι δημοσιεύσεις μιας Ιατρικής Σχολής καλύπτουν όχι μόνο τον καθ’ αυτό χώρο της Ιατρικής (Clinical Medicine) αλλά συχνά και Μοριακή Βιολογία- Γενετική, Φαρμακολογία, Νευροεπιστήμες, Μικροβιολογία, Ψυχολογία-Ψυχιατρική, Ανοσολογία, κλπ.

Ακολουθούν δεδομένα για 3 γνωστικές περιοχές όπως ορίζονται από το ESI (περίοδος 2003-2007). Ως αδρός δείκτης ποιότητας εδώ μπορεί να ληφθεί ο αριθμός αναφορών ανά δημοσίευση. Τρία αστερία σημαίνουν πρώτη θέση ως προς τον δείκτη αυτό, δύο αστέρια δεύτερη θέση, και ένα αστέρι τρίτη θέση ως προς τον ίδιο δείκτη.

Ιατρική (Clinical Medicine)

Πανεπιστήμιο	Δημοσιεύσεις	Αριθμός αναφορών
Ιωαννίνων	877	5687 ***
Κρήτης	694	2613 *
Καποδιστριακό	3292	13581 **
Πατρών	509	1711
Αριστοτέλειο	1237	4188
Θράκης	441	1290

---

Χημεία (Chemistry)

Πανεπιστήμιο	Δημοσιεύσεις	Αριθμός αναφορών
Ιωαννίνων	420	1986 *
Κρήτης	280	1471 **
Καποδιστριακό	702	1755
Πατρών	414	3247 ***
Αριστοτέλειο	592	2782
Θράκης	Δεν κατατάσσεται

---

Φυσική (Physics)

Πανεπιστήμιο	Δημοσιεύσεις	Αριθμός αναφορών
Ιωαννίνων	270	996 *
Κρήτης	363	2147 ***
Καποδιστριακό	628	3422 **
Πατρών	Δεν κατατάσσεται
Αριστοτέλειο	553	1985
Θράκης	Δεν κατατάσσεται

Το Πανεπιστήμιο της Σαγκάης JIAO TONG CARWU, έδωσε στην δημοσιότητα μια αξιόπιστη αξιολόγηση των πανεπιστημίων όλου του πλανήτη.

Το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο βρίσκεται στην τρίτη εκατοντάδα και το Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης στην τέταρτη εκατοντάδα.

Τα λοιπά Ελληνικά Πανεπιστήμια απουσιάζουν από την λίστα των πρώτων 500 ιδρυμάτων.

Το Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Τσεχίας βρίσκεται μέσα στα καλύτερα 100 Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.

Και πάνω από εμάς βρίσκονται πιο μικρές χώρες όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Δανία, η Φινλανδία, αλλά και άλλες πιο φτωχές θεωρητικά όπως η Αργεντινή, το Μεξικό και η Νέα Ζηλανδία

Η αξιολόγηση έγινε με τα παρακάτω κριτήρια – παράγοντες.

- Αποφοίτους τιμημένους με διεθνή βραβεία
- Στελέχη του πανεπιστημίου τιμημένους με διεθνή βραβεία
- Ερευνητές με μεγάλο αριθμό αναφορών σε δημοσιεύσεις άλλων
- Δημοσιεύσεις σε μεγάλα επιστημονικά περιοδικά , πχ. “Nature”, “Science”
- Δημοσιεύσεις με μεγάλο αριθμό ετεροαναφορών
- Ακαδημαϊκή απόδοση ανά αριθμό στελεχών του πανεπιστημίου

Γιώργος Κεραμιτζόγλου