Το φαινόμενο θα είναι ορατό και στην Ελλάδα, εφόσον ο καιρός το επιτρέψει, από τις 8:57 έως τις 11:58, με αποκορύφωμα τις 10:23 (ώρα Ελλάδος), όταν η Σελήνη θα καλύψει περίπου τα δύο τρίτα του δίσκου του Ήλιου. Η επόμενη μερική έκλειψη ηλίου θα συμβεί την 1η Ιουνίου... 2011 και θα είναι ορατή από τη Σιβηρία, τη βόρεια Κίνα, την Αλάσκα και τον Καναδά, αλλά όχι από την Ελλάδα.
Η επόμενη ολική έκλειψη ηλίου θα πραγματοποιηθεί στις 13 Νοεμβρίου 2012 και θα είναι ορατή μόνο από την Αυστραλία, τη Ν.Ζηλανδία, το νότιο Ειρηνικό και τη Νότια Αμερική.
Στην Αθήνα, από τις 9 το πρωί της Τρίτης, μέλη της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης και ερασιτέχνες αστρονόμοι θα έχουν εγκαταστήσει τηλεσκόπια στη είσοδο του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου και θα βοηθήσουν κάθε ενδιαφερόμενο να παρακολουθήσει με ασφάλεια το φαινόμενο.
Ασφάλεια
Οι ειδικοί προειδοποιούν για τις συνέπειες της άμεσης παρακολούθησης της έκλειψης στα μάτια. Ακόμα και πέντε δευτερόλεπτα είναι αρκετά για να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στα μάτια, ακόμα και τύφλωση, λόγω καταστροφής των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς.
Ο ασφαλέστερος τρόπος για άμεση παρατήρηση είναι η χρήση ειδικά σχεδιασμένων ηλιακών φίλτρων, που τοποθετούνται στον εξοπλισμό των τηλεσκοπίων, των κιαλιών ή των ειδικών γυαλιών. Τα απλά γυαλιά ηλίου δεν προσφέρουν την αναγκαία προστασία.
Ιστορικά
Από την Ελλάδα κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα παρατηρήθηκε μία μόνο ολική ηλιακή έκλειψη στις 19 Ιουνίου 1936 και δύο δακτυλιοειδείς εκλείψεις στις 21 Μαΐου 1966 και στις 29 Απριλίου 1976. Στη διάρκεια του 21ου αιώνα στην χώρα μας υπήρξε μια ολική έκλειψη, στις 29 Μαρτίου 2006, που ήταν όμως ορατή μόνο από το Καστελόριζο, ενώ άλλη μια θα συμβεί ξανά στις 21 Απριλίου 2088, η οποία θα είναι ορατή σε περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Θα υπάρξει και μία δακτυλιοειδής, την 1η Ιουνίου 2030.
Η αρχαιότερη αναφορά μιας ολικής ηλιακής έκλειψης προέρχεται από την Κίνα και ανάγεται στο έτος 2138 π.Χ., αν και ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι πρόκειται για μύθο. Υπάρχουν επίσης αναφορές εκλείψεων στα Ασσυριακά Χρονικά, στην Παλαιά Διαθήκη και στους Βαβυλώνιους.
Συχνές είναι οι αναφορές από τους αρχαίους Έλληνες. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι μία αναφορά στην Οδύσσεια του Ομήρου (20, 355) ίσως να σχετίζεται με την ηλιακή έκλειψη της 16ης Απριλίου του 1178 π.Χ. συγγραφείς. Βρίσκουμε επίσης σχετικές αναφορές στον Αρχίλοχο (648 π.Χ.), τον Ξενοφώντα, τον Ηρόδοτο, τον Πίνδαρο, τον Θουκυδίδη, τον Αριστοφάνη, τον Πλούταρχο, τον Πολύβιο, τον Διόδωρο, τον Πτολεμαίο και άλλους.
Ο Ίππαρχος, που θεωρείται και "πατέρας" της Αστρονομίας, κατόρθωσε να υπολογίσει την απόσταση της Σελήνης από τη Γη χάρη σε δύο παρατηρήσεις της έκλειψης του 130 π.Χ., με τη βοήθεια της τριγωνομετρίας.
Το φαινόμενο
Η αιτία των ηλιακών εκλείψεων, σύμφωνα με τον διευθυντή του Πλανηταρίου Διονύση Σιμόπουλο, είναι η περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη και η σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας, όταν τα τρία ουράνια σώματα (Γη-Σελήνη-Ήλιος) ευθυγραμμίζονται. Η σκιά αυτή αποτελείται από έναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς, που λέγεται κύρια σκιά, και μια περιοχή μερικής σκιάς, που λέγεται παρασκιά. Όταν μια έκλειψη του Ήλιου παρατηρείται από μια περιοχή της Γης στην οποία πέφτει η παρασκιά (όπως, στη συγκεκριμένη περίπτωση της 4ης Ιανουαρίου, συμβαίνει στην Ελλάδα), η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του Ήλιου και τότε λαμβάνει χώρα μια μερική έκλειψη του Ήλιου.
Όταν ο παρατηρητής κοιτάζει τον Ήλιο από μια περιοχή που καλύπτεται από την πλήρη σκιά της Σελήνης, τότε ο Ήλιος είναι τελείως αθέατος και η έκλειψη του Ήλιου είναι ολική. Η παρατήρηση μιας ολικής ηλιακής έκλειψης από μία δεδομένη γεωγραφική περιοχή είναι αρκετά σπάνια και γίνεται κατά μέσο όρο κάθε 360 χρόνια.
Πρώτη δημοσίευση 4/1/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου