Οι μύθοι που αναπαράγονται για την ελληνική οικονομία και τη νέα κυβέρνηση
Τις ημέρες αυτές διαβάζουμε ένα σωρό πράγματα για το μέλλον της χώρας μας και τι θα συμβεί σχετικά με τη νέα κυβέρνηση αλλά και τα σχέδια των..
Ευρωπαίων για την Ελλάδα. Τρία είναι τα «ψέματα» που κυριαρχούν.
Ας τα δούμε ένα προς ένα:
Ψέμα πρώτο: «Όλη η Ευρώπη ( ο κόσμος, οι αγορές, το σύμπαν) περιμένουν την Ελλάδα να πάρει αποφάσεις γιατί φοβούνται μπας και καταρρεύσει το σύστημα αν η χώρα μας δεν εκλέξει έγκαιρα πρωθυπουργό τεχνοκράτη, με πείρα στην πολιτική, κτλ.»
Η Ευρώπη έχει ήδη μπει στο σκληρό πυρήνα της κρίσης, με την πρώτη πραγματικά μεγάλη χώρα -την Ιταλία- να αποτελεί το σοβαρό πρόβλημα.
Οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι και τα διλήμματα σκληρά. Η ταχύτητα, το μέγεθος και η ένταση εξάπλωσης της κρίσης χρέους με φορέα μια τόσο μεγάλη οικονομία μπορεί να δρομολογήσει αναπόφευκτες και μη αναστρέψιμες εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ.
Η Ελλάδα θα υποστεί -όπως και κάθε ευρωπαϊκή χώρα- τις συνέπειες της επερχόμενης δυσμενούς συγκυρίας, με τη διαφορά ότι έχει παραμείνει απροστάτευτη και ανοχύρωτη απέναντι στα αλλεπάλληλα κύματα ύφεσης και έλλειψης ρευστότητας που έρχονται.
Τελικώς, το ζήτημα δεν είναι τι προκαλούμε εμείς στην Ευρώπη. Η απάντηση σ' αυτό είναι πως δεν προκαλούμε τίποτα το σημαντικό!
Το όλο ζήτημα είναι τι κάναμε εμείς για τη χώρα μας και την οικονομία της όλον αυτόν τον καιρό ώστε να προστατευθούμε από αυτά που έρχονται από την Ευρώπη (και) προς εμάς.
Τα προβλήματα ημών και των άλλων χωρών βεβαίως είναι ανάλογα. Οι κλίμακες όμως είναι εντελώς ασύγκριτες.
Το ερώτημα περί σταθερότητας ή μη του ευρώ δε το θέτουμε στην πραγματικότητα εμείς προς τους Ευρωπαίους ή οι Ευρωπαίοι προς εμάς. Θα ήταν αδιάφορο, όσο κι αν πολλοί «κολακεύονται» να επαναλαμβάνουν ότι η «Ελλάδα "τραντάζει" το κοινό νόμισμα». Τίθεται ως ζητούμενο προς τις χώρες που μπορούν κι έχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν εντός ευρώ.
Εμείς ως χώρα δηλαδή δεν έχουμε ευθύνη; Και βέβαια! Η αβελτηρία και η ιδιοτέλεια των πολιτικών μας σε συνδυασμό με την ανωριμότητα μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας είναι που δημιουργεί αμφιβολίες για το οικονομικό μας μέλλον. Όμως προβαλλόμενο αυτό το σκοτεινό μέλλον στο διεθνές σκηνικό που επιβαρύνεται περαιτέρω - και αυτό έπρεπε να το αντιληφθούμε ή ευλόγως να το έχουμε εικάσει και προβλέψει - γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο.
Ψέμα δεύτερο: «Αν εκλεγεί τεχνοκράτης πρωθυπουργός σωζόμαστε, ενώ αν εκλεγεί κάτι άλλο τότε θα πάθουμε το "κάτι άλλο"».
Τεχνοκράτης πρωθυπουργός χωρίς ενεργή στήριξη από τα κόμματα εξουσίας και χωρίς τη σύμπραξη και τη συναίνεση της κοινωνίας για βαθιές και επώδυνες αλλαγές, απλώς θα προκαλέσει άλλη μια διάψευση ελπίδων. Και παραπέρα, θα επιβεβαιώσει με τον πιο επίσημο τρόπο ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις.
Εντέχνως όλο αυτό το διάστημα καλλιεργήθηκε η εντύπωση ότι κάπου υπάρχει ένας «μάγος» τεχνοκράτης ή άλλος που μπορεί με ένα δικό του τρόπο να παρακάμψει τις δυσκολίες και να εφαρμόσει κάτι τις το διαφορετικό που περίπου θα κάνει Ευρωπαίους και Έλληνες να «τρίβουν τα μάτια τους».
Τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Θα απενοχοποιηθεί το πολιτικό σύστημα, αφού κατηγορήθηκε - και δικαίως - ότι είναι ανίκανο, διεφθαρμένο και εν τέλει έχει όλα τα «κακά της μοίρας μας».
Τώρα, από τα χείλη των τεχνοκρατών θα ακούμε τις ίδιες προτεινόμενες λύσεις, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν άλλες, και από τα «πίσω καθίσματα» της εξουσίας που θα έχουν περάσει οι δύο μονομάχοι της εξουσίας θα ακούμε την «all time classic» ατάκα «τα λέγαμε αλλά δεν ακούγατε».
Η πραγματικότητα είναι μία και είναι εκεί: ούτε μαγικές λύσεις υπάρχουν, ούτε θα βρέξει χρήμα αύριο. Η κοινωνία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να συναινέσει σε όλο το γνωστό πακέτο: Μείωση δημοσίου, απολύσεις κι όχι εφεδρείες, εξαφάνιση προνομίων, απελευθέρωση επαγγελμάτων, πώληση ΔΕΚΟ.
Ψέμα τρίτο: «Το πρόβλημα είναι το νόμισμα. Αν η Γερμανία αλλάξει νομισματική πολιτική ή η Ελλάδα αλλάξει νόμισμα τότε δε θα χρειαστεί να υποστεί η χώρα όλη αυτήν την επώδυνη κατάσταση».
Ένα από τα τραγικά σφάλματα της πολιτικής ηγεσίας και του κ. Παπανδρέου ήταν η σύνοψη των διλημμάτων στο εξής ένα: στο νόμισμα. Στο ευρώ δηλαδή.
Υποτίθεται ότι αν θέλουμε να μείνουμε στο ευρώ πρέπει να κάνουμε θυσίες, υπονοώντας ότι αντίθετα δε χρειάζονται οι θυσίες αυτές αν αλλάξουμε νόμισμα, υπομένοντας όμως κάποιες άλλες συνέπειες ευρύτερης εμβέλειας, όπως τις αποκωδικοποιεί ο καθένας.
Ουδέν αναληθέστερο τούτου! Το νόμισμα δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Γιατί; Είναι απλό. Η χώρα δεν έχει αυτάρκεια σε πρώτες ύλες και ενέργεια.
Ξεχνάμε τις άλλες «πολυτέλειες» που μόνο περιττές δεν είναι (φάρμακα, οχήματα, τηλεπικοινωνίες κλπ). Για να αγοράσει αυτά τα χρειαζούμενα πρέπει να τα πληρώσει σε συνάλλαγμα γιατί στο ορατό μέλλον δεν προβλέπεται να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε από αυτοκίνητα μέχρι φάρμακα κατά του καρκίνου ή να βρούμε πετρέλαιο αύριο.
Αφού λοιπόν χρειαζόμαστε οπωσδήποτε συνάλλαγμα, σήμερα τα πράγματα είναι πιο εύκολα γιατί είμαστε στο ευρώ. Αν αλλάξουμε νόμισμα, δεν αλλάζει η οικονομία και η παραγωγή της. Θα πρέπει όμως να βρίσκουμε από κάπου το απαραίτητο συνάλλαγμα.
Τρεις είναι οι γνωστοί τρόποι (γιατί μετά περνάμε στη μεταφυσική): Δανεισμός (τρομακτικό και είμαστε και εκτός αγορών), εξαγωγές (πουλάς προϊόντα και υπηρεσίες και πληρώνεσαι σε συνάλλαγμα), εισαγωγή συναλλάγματος από διάφορες πηγές (ναυτιλία, εξωτερική βοήθεια, δωρεές(!) κλπ).
Η πρώτη πηγή πέθανε. Η δεύτερη είναι ο πυρήνας του προβλήματος: ανταγωνιστικότητα στο μηδέν άρα εισαγωγή συναλλάγματος κοντά στο μηδέν. Ο τρίτος τρόπος απλώς δεν επαρκεί γιατί το συνάλλαγμα που χρειαζόμαστε είναι πολύ περισσότερο από όσα μπορεί να μας τροφοδοτήσει το σύστημα ναυτιλίας, Ελλήνων μεταναστών κλπ.
Όλο το ζήτημα λοιπόν είναι να δομήσει κανείς έτσι την οικονομία, ώστε οι αναταράξεις είτε από τις διεθνείς κρίσεις, είτε από τις αποφάσεις των ισχυρών -στις οποίες ποσώς συμμετέχουμε- να προκαλούν ανατάξιμες βλάβες κι όχι ανεπανόρθωτες όπως σήμερα. Για να το πούμε εν συντομία, ελάχιστα θα μας ενδιέφερε η συζήτηση περί νομίσματος -που διεξάγεται για άλλους λόγους στην Ευρώπη και όχι με αιτία την Ελλάδα- αν εμείς και οι πολιτικοί μας είχαμε φροντίσει για όσα πρέπει.
Είτε λοιπόν είμαστε μέσα στο ευρώ είτε έξω απ' αυτό, το ζήτημα δεν εντοπίζεται εκεί. Αν δεν έχεις ανταγωνιστικότητα τότε η εισροή συναλλάγματος παύει! Και κατόπιν ούτε πετρέλαια, ούτε πρώτες ύλες ούτε ανταλλακτικά ούτε οχήματα και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Είναι προφανές ότι η διεθνής κοινότητα δε θα αφήσει τη χώρα να καταρρεύσει αλλά δεν θα της παρέχει και το επίπεδο ζωής που ζήσαμε.
Που βρίσκεται λοιπόν το θέμα; Πρέπει γρήγορα να ξεχάσουμε τα πλαστά και ψεύτικα διλήμματα. Το πρόβλημα δεν είναι το νόμισμα. Το πρόβλημα είναι η δομή της μη-οικονομίας που έχουμε. Μαζί με την έλλειψη κοινωνικής ωριμότητας. Αυτό έχει σημασία γιατί τελικά η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τι θέλει:
Θα κυνηγά και θα επιζητεί χίμαιρες θεωρώντας ότι είναι εφικτή η «κοινωνία των 1500 ευρώ» όπου με κάποιο μαγικό τρόπο όλοι οι Έλληνες θα έχουν ένα δεδομένο εισόδημα βρέξει-χιονίσει;
Θα συμβιβαστεί με την πραγματικότητα της επιχειρηματικότητας, των τραπεζών, του κέρδους, της ανταγωνιστικότητας ή θα ωρύεται για την προστασία μιας προβληματικής οικονομίας των προστατευμένων επαγγελμάτων και των μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων ομού μετά των κομματικών συνδικαλιστών των ΔΕΚΟ;
Εκεί είναι τα θέματα. Και σ΄ αυτά μόνο η κοινωνία και κανένας «μάγος» ή μάγος δεν μπορεί να δώσει τη λύση. Απλώς να την περιγράψει σαφέστερα μπορεί. Για να την καταλάβει η κοινωνία.
tyxaios.blogspot.com
Τις ημέρες αυτές διαβάζουμε ένα σωρό πράγματα για το μέλλον της χώρας μας και τι θα συμβεί σχετικά με τη νέα κυβέρνηση αλλά και τα σχέδια των..
Ευρωπαίων για την Ελλάδα. Τρία είναι τα «ψέματα» που κυριαρχούν.
Ας τα δούμε ένα προς ένα:
Ψέμα πρώτο: «Όλη η Ευρώπη ( ο κόσμος, οι αγορές, το σύμπαν) περιμένουν την Ελλάδα να πάρει αποφάσεις γιατί φοβούνται μπας και καταρρεύσει το σύστημα αν η χώρα μας δεν εκλέξει έγκαιρα πρωθυπουργό τεχνοκράτη, με πείρα στην πολιτική, κτλ.»
Η Ευρώπη έχει ήδη μπει στο σκληρό πυρήνα της κρίσης, με την πρώτη πραγματικά μεγάλη χώρα -την Ιταλία- να αποτελεί το σοβαρό πρόβλημα.
Οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι και τα διλήμματα σκληρά. Η ταχύτητα, το μέγεθος και η ένταση εξάπλωσης της κρίσης χρέους με φορέα μια τόσο μεγάλη οικονομία μπορεί να δρομολογήσει αναπόφευκτες και μη αναστρέψιμες εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ.
Η Ελλάδα θα υποστεί -όπως και κάθε ευρωπαϊκή χώρα- τις συνέπειες της επερχόμενης δυσμενούς συγκυρίας, με τη διαφορά ότι έχει παραμείνει απροστάτευτη και ανοχύρωτη απέναντι στα αλλεπάλληλα κύματα ύφεσης και έλλειψης ρευστότητας που έρχονται.
Τελικώς, το ζήτημα δεν είναι τι προκαλούμε εμείς στην Ευρώπη. Η απάντηση σ' αυτό είναι πως δεν προκαλούμε τίποτα το σημαντικό!
Το όλο ζήτημα είναι τι κάναμε εμείς για τη χώρα μας και την οικονομία της όλον αυτόν τον καιρό ώστε να προστατευθούμε από αυτά που έρχονται από την Ευρώπη (και) προς εμάς.
Τα προβλήματα ημών και των άλλων χωρών βεβαίως είναι ανάλογα. Οι κλίμακες όμως είναι εντελώς ασύγκριτες.
Το ερώτημα περί σταθερότητας ή μη του ευρώ δε το θέτουμε στην πραγματικότητα εμείς προς τους Ευρωπαίους ή οι Ευρωπαίοι προς εμάς. Θα ήταν αδιάφορο, όσο κι αν πολλοί «κολακεύονται» να επαναλαμβάνουν ότι η «Ελλάδα "τραντάζει" το κοινό νόμισμα». Τίθεται ως ζητούμενο προς τις χώρες που μπορούν κι έχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν εντός ευρώ.
Εμείς ως χώρα δηλαδή δεν έχουμε ευθύνη; Και βέβαια! Η αβελτηρία και η ιδιοτέλεια των πολιτικών μας σε συνδυασμό με την ανωριμότητα μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας είναι που δημιουργεί αμφιβολίες για το οικονομικό μας μέλλον. Όμως προβαλλόμενο αυτό το σκοτεινό μέλλον στο διεθνές σκηνικό που επιβαρύνεται περαιτέρω - και αυτό έπρεπε να το αντιληφθούμε ή ευλόγως να το έχουμε εικάσει και προβλέψει - γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο.
Ψέμα δεύτερο: «Αν εκλεγεί τεχνοκράτης πρωθυπουργός σωζόμαστε, ενώ αν εκλεγεί κάτι άλλο τότε θα πάθουμε το "κάτι άλλο"».
Τεχνοκράτης πρωθυπουργός χωρίς ενεργή στήριξη από τα κόμματα εξουσίας και χωρίς τη σύμπραξη και τη συναίνεση της κοινωνίας για βαθιές και επώδυνες αλλαγές, απλώς θα προκαλέσει άλλη μια διάψευση ελπίδων. Και παραπέρα, θα επιβεβαιώσει με τον πιο επίσημο τρόπο ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις.
Εντέχνως όλο αυτό το διάστημα καλλιεργήθηκε η εντύπωση ότι κάπου υπάρχει ένας «μάγος» τεχνοκράτης ή άλλος που μπορεί με ένα δικό του τρόπο να παρακάμψει τις δυσκολίες και να εφαρμόσει κάτι τις το διαφορετικό που περίπου θα κάνει Ευρωπαίους και Έλληνες να «τρίβουν τα μάτια τους».
Τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Θα απενοχοποιηθεί το πολιτικό σύστημα, αφού κατηγορήθηκε - και δικαίως - ότι είναι ανίκανο, διεφθαρμένο και εν τέλει έχει όλα τα «κακά της μοίρας μας».
Τώρα, από τα χείλη των τεχνοκρατών θα ακούμε τις ίδιες προτεινόμενες λύσεις, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν άλλες, και από τα «πίσω καθίσματα» της εξουσίας που θα έχουν περάσει οι δύο μονομάχοι της εξουσίας θα ακούμε την «all time classic» ατάκα «τα λέγαμε αλλά δεν ακούγατε».
Η πραγματικότητα είναι μία και είναι εκεί: ούτε μαγικές λύσεις υπάρχουν, ούτε θα βρέξει χρήμα αύριο. Η κοινωνία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να συναινέσει σε όλο το γνωστό πακέτο: Μείωση δημοσίου, απολύσεις κι όχι εφεδρείες, εξαφάνιση προνομίων, απελευθέρωση επαγγελμάτων, πώληση ΔΕΚΟ.
Ψέμα τρίτο: «Το πρόβλημα είναι το νόμισμα. Αν η Γερμανία αλλάξει νομισματική πολιτική ή η Ελλάδα αλλάξει νόμισμα τότε δε θα χρειαστεί να υποστεί η χώρα όλη αυτήν την επώδυνη κατάσταση».
Ένα από τα τραγικά σφάλματα της πολιτικής ηγεσίας και του κ. Παπανδρέου ήταν η σύνοψη των διλημμάτων στο εξής ένα: στο νόμισμα. Στο ευρώ δηλαδή.
Υποτίθεται ότι αν θέλουμε να μείνουμε στο ευρώ πρέπει να κάνουμε θυσίες, υπονοώντας ότι αντίθετα δε χρειάζονται οι θυσίες αυτές αν αλλάξουμε νόμισμα, υπομένοντας όμως κάποιες άλλες συνέπειες ευρύτερης εμβέλειας, όπως τις αποκωδικοποιεί ο καθένας.
Ουδέν αναληθέστερο τούτου! Το νόμισμα δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Γιατί; Είναι απλό. Η χώρα δεν έχει αυτάρκεια σε πρώτες ύλες και ενέργεια.
Ξεχνάμε τις άλλες «πολυτέλειες» που μόνο περιττές δεν είναι (φάρμακα, οχήματα, τηλεπικοινωνίες κλπ). Για να αγοράσει αυτά τα χρειαζούμενα πρέπει να τα πληρώσει σε συνάλλαγμα γιατί στο ορατό μέλλον δεν προβλέπεται να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε από αυτοκίνητα μέχρι φάρμακα κατά του καρκίνου ή να βρούμε πετρέλαιο αύριο.
Αφού λοιπόν χρειαζόμαστε οπωσδήποτε συνάλλαγμα, σήμερα τα πράγματα είναι πιο εύκολα γιατί είμαστε στο ευρώ. Αν αλλάξουμε νόμισμα, δεν αλλάζει η οικονομία και η παραγωγή της. Θα πρέπει όμως να βρίσκουμε από κάπου το απαραίτητο συνάλλαγμα.
Τρεις είναι οι γνωστοί τρόποι (γιατί μετά περνάμε στη μεταφυσική): Δανεισμός (τρομακτικό και είμαστε και εκτός αγορών), εξαγωγές (πουλάς προϊόντα και υπηρεσίες και πληρώνεσαι σε συνάλλαγμα), εισαγωγή συναλλάγματος από διάφορες πηγές (ναυτιλία, εξωτερική βοήθεια, δωρεές(!) κλπ).
Η πρώτη πηγή πέθανε. Η δεύτερη είναι ο πυρήνας του προβλήματος: ανταγωνιστικότητα στο μηδέν άρα εισαγωγή συναλλάγματος κοντά στο μηδέν. Ο τρίτος τρόπος απλώς δεν επαρκεί γιατί το συνάλλαγμα που χρειαζόμαστε είναι πολύ περισσότερο από όσα μπορεί να μας τροφοδοτήσει το σύστημα ναυτιλίας, Ελλήνων μεταναστών κλπ.
Όλο το ζήτημα λοιπόν είναι να δομήσει κανείς έτσι την οικονομία, ώστε οι αναταράξεις είτε από τις διεθνείς κρίσεις, είτε από τις αποφάσεις των ισχυρών -στις οποίες ποσώς συμμετέχουμε- να προκαλούν ανατάξιμες βλάβες κι όχι ανεπανόρθωτες όπως σήμερα. Για να το πούμε εν συντομία, ελάχιστα θα μας ενδιέφερε η συζήτηση περί νομίσματος -που διεξάγεται για άλλους λόγους στην Ευρώπη και όχι με αιτία την Ελλάδα- αν εμείς και οι πολιτικοί μας είχαμε φροντίσει για όσα πρέπει.
Είτε λοιπόν είμαστε μέσα στο ευρώ είτε έξω απ' αυτό, το ζήτημα δεν εντοπίζεται εκεί. Αν δεν έχεις ανταγωνιστικότητα τότε η εισροή συναλλάγματος παύει! Και κατόπιν ούτε πετρέλαια, ούτε πρώτες ύλες ούτε ανταλλακτικά ούτε οχήματα και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Είναι προφανές ότι η διεθνής κοινότητα δε θα αφήσει τη χώρα να καταρρεύσει αλλά δεν θα της παρέχει και το επίπεδο ζωής που ζήσαμε.
Που βρίσκεται λοιπόν το θέμα; Πρέπει γρήγορα να ξεχάσουμε τα πλαστά και ψεύτικα διλήμματα. Το πρόβλημα δεν είναι το νόμισμα. Το πρόβλημα είναι η δομή της μη-οικονομίας που έχουμε. Μαζί με την έλλειψη κοινωνικής ωριμότητας. Αυτό έχει σημασία γιατί τελικά η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τι θέλει:
Θα κυνηγά και θα επιζητεί χίμαιρες θεωρώντας ότι είναι εφικτή η «κοινωνία των 1500 ευρώ» όπου με κάποιο μαγικό τρόπο όλοι οι Έλληνες θα έχουν ένα δεδομένο εισόδημα βρέξει-χιονίσει;
Θα συμβιβαστεί με την πραγματικότητα της επιχειρηματικότητας, των τραπεζών, του κέρδους, της ανταγωνιστικότητας ή θα ωρύεται για την προστασία μιας προβληματικής οικονομίας των προστατευμένων επαγγελμάτων και των μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων ομού μετά των κομματικών συνδικαλιστών των ΔΕΚΟ;
Εκεί είναι τα θέματα. Και σ΄ αυτά μόνο η κοινωνία και κανένας «μάγος» ή μάγος δεν μπορεί να δώσει τη λύση. Απλώς να την περιγράψει σαφέστερα μπορεί. Για να την καταλάβει η κοινωνία.
tyxaios.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου