Του Κώστα Ροδινού
Μια κινέζικη παροιμία λέει ότι «τα προβλήματα είναι ευκαρίες, ντυμένες με τα ρούχα της δουλειάς»! Η μαζική υποβάθμιση της Ευρωζώνης από την Standard & Poor’s, δεν είναι ο.. Αρμαγεδδώνας. Μια προειδοποίηση είναι. Ο Αρμαγεδδώνας θα ακολουθήσει, αν η Ευρώπη συνεχίσει να προσποιείται πως η αιτία της κρίσης ήταν η …μικρή, …άσωτη και …διεφθαρμένη Ελλάδα! Την οποία, αν τιμωρούσαν παραδειγματικά για τις ασωτίες της, αν της επέβαλαν ένα βίαιο πρόγραμμα λιτότητας, θα την επανέφεραν στον..ορθό δρόμο. Διά της τιμωρίας και της λιτότητας. Παράλληλα, θα έστελναν ένα ισχυρό μήνυμα και προς άλλους …μελλοντικούς ασώτους να συμμορφωθούν για να μην πάθουν ό,τι και η Ελλάδα. Η ΕΕ, καθοδηγούμενη από την κ. Μέρκελ, έχασε το δάσος και χτύπησε με πάταγο πάνω στο δέντρο που κοιτούσε. Ιδού τα αποτελέσματα.
Τα προγράμματα λιτότητας επιδείνωσαν την κρίση
Θα θυμάσθε τη …αφελή ιδέα του Καραγκιόζη, που λόγω ανέχειας, προσπάθησε να μάθει το γαϊδαράκο του να μην….τρώει. Μόνο που ο φουκαράς, όταν συνήθισε…ψόφησε. Η Γερμανία με την προτεσταντική ηθικολογία της, θεώρησε ότι μπορούσε να λύσει τα προβλήματα επιβάλλοντας κατ’ αρχήν στην Ελλάδα μια βίαιη πολιτική λιτότητας, που συρρίκνωνε δραματικά το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της. Η πολιτική αυτή απέτυχε παταγωδώς, επιδείνωσε την κρίση και έμειναν να την υπερασπίζονται κάτι αμετανόητοι γραφειοκράτες για να δικαιολογήσουν τις δουλειές τους. Και κάτι ξεροκέφαλοι πολιτικοί που δεν ξέρουν πως να αντιμετωπίσουν το εκλογικό τους ακροατήριο, επειδή τους είχαν πείσει ότι μέχρι τώρα έκαναν το ορθό, ενώ στην πραγματικότητα διέπρατταν τον ένα λάθος, μετά το άλλο. Για αυτό και φτάσαμε εδώ. Γιατί στυγνοί τεχνοκράτες πρότειναν λύσεις, αγνοώντας τους ανθρώπους. Πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν, τα μνημόνια πρέπει να πεταχτούν κατ΄ ευθείαν στον κάλαθο των αχρήστων. Με τι θα αντικατασταθούν θα το δούμε παρακάτω.
Ακριβό μου τραπεζικό σύστημα
Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να επαναξεταστεί σχετικά άμεσα είναι το πλαίσιο λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Η Ευρώπη εδώ και τρία χρόνια …σώζει τις τράπεζες, χωρίς αποτέλεσμα. Οι τραπεζίτες μπορεί να μην παίζουν το σύστημα 3-6-3 (δανείζομαι με 3%, δανείζω με 6%, στις 3 πάω για γκόλφ), αλλά δίνουν μάχες οπισθοφυλακής για τα κεκτημένα τους. Ενδεικτικό είναι αυτό που συνέβη στις 22-12-2011. Η ΕΚΤ, μοίρασε 489 δις ευρώ ζεστό χρήμα, με επιτόκιο 1%, σε 523 τράπεζες, υποτίθεται για να το …ρίξουν στην αγορά. Ξέρετε τι έκαναν; Με τα 296 δις αντικατέστησαν βραχυπρόθεσμα δάνεια που είχαν με υψηλότερα επιτόκια και τα 193 δις τα…επέστρεψαν στην ΕΚΤ ως καταθέσεις! Στην αγορά ..μηδέν! Η Ευρώπη πρέπει να σκεφτεί κάτι ανάλογο με την Glass-Steagall Act του 1933, που ίσχυε στις ΗΠΑ μέχρι το 1999 που την κατάργησε ο Μπιλ Κλίντον. Τα είδαμε τα αποτελέσματα το 2008!
Σπάταλό μου κράτος
Στην Ευρώπη πρέπει να επανασχεδιάσουμε το κράτος. Από την αρχή. Τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη δομήθηκαν ως απάντηση στις…σοσιαλιστικές δημοκρατίες που ήταν υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι ο ορθολογισμός εξέλιπε. Ας δούμε για παράδειγμα την Ελλάδα. Χρειάζονται τα 140 νοσοκομεία; Χρειάζονται όλες αυτές οι Ανώτατες Σχολές και τα ΤΕΙ που φυτέψαμε ανά την επικράτεια; Και να χρειάζονται, είναι τόσο πρόχειρος ο σχεδιασμός, που δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα. Οι υπερβολές εθεωρούντο περίπου δεδομένες και αναγκαίες. Η σκοπιμότητα έγινε…αυτοσκοπός. Αποτέλεσμα; Κληρονομήσαμε ένα κράτος-δεινόσαυρο που αδυνατεί να συντηρηθεί. Και για να συντηρηθεί βρήκε διέξοδο στον δανεισμό. Δανεισμό, που το ευρώ τον έκανε ευκολότερο. Ομως τα δάνεια έχουν ..τρία προβλήματα. Πρώτον, κάποια στιγμή πρέπει να τα πληρώσεις! Δεύτερον, δανειζόμενος, κλέβεις από το μέλλον σου. Τρίτον, δεν μπορείς να δανείζεσαι…εσαεί! Να ποια είναι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση…
Προβληματική μου ένωση!
Είναι γνωστό ότι ακόμα και το καλύτερο σενάριο, μπορεί στο τέλος να καταλήξει μια κακή ταινία. Θα φταίει ο σκηνοθέτης, ο παραγωγός, οι πρωταγωνιστές ή και όλοι μαζί. Η ευρωζώνη ήταν ένα σχέδιο για τις ..καλές ημέρες! Δεν πρόκειται περί υπερβολής! Εδώ δεν πρόβλεψαν μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων. Για αυτό και προσέφυγαν στο ΔΝΤ για …τεχνογνωσία! Δεύτερον, είναι ποτέ δυνατόν να σταθεί μια νομισματική ένωση χωρίς Κεντρική Τράπεζα που να …λειτουργεί ως τράπεζα; Είναι ο ορισμός του παραλογισμού να δανείζει η ΕΚΤ τις Ελληνικές Τράπεζες με 1% και αυτές στη συνέχεια αν δανείζουν το Δημόσιο με 3% ή ακόμα και 5%! Τρίτον, αλληλεγγύη σημαίνει να στηρίζεις αυτόν που έχει ανάγκη. Όχι να τον εκμεταλλεύεσαι. Αυτό λέγεται τοκογλυφία. Και η αλληλεγγύη δεν χρειάζεται τις καλές ημέρες. Είναι για τις δύσκολες. Τέταρτον, μια ένωση για να είναι πραγματική ένωση δεν πρέπει να έχει παιδιά και …αποπαίδια. Πέμπτον, μια ένωση δεν θα γίνει ποτέ…ένωση, αν δεν δημιουργήσει έναν μηχανισμό αναδιανομής των πλεονασμάτων της. Έκτον, είναι πολιτικά απαράδεκτο, δεοντολογικά ανεπίτρεπτο και ηθικά αδικαιολόγητο να απειλείται και να εκβιάζεται μια χώρα για την παροχή βοήθειας από από οποιονδήποτε, πολλώ δε μάλλον από …εταίρους! Στο διεθνές δίκαιο οι πρακτικές αυτές θεωρούνται εχθρικές πράξεις και είναι καταδικαστέες και ανεπίτρεπτες. Δυστυχώς, την τελευταία διετία η ΕΕ τις έχει αναγάγει σε ..μοντέλο διοίκησης!
Ηγέτες …νάνοι
Μια άλλη μεγάλη απογόητευση της τελευταίας διετίας είναι η κατά κράτος ήταν των πολιτικών από τις αγορές! Τρείς Οίκοι Αξιολόγησης, που είναι διαπλεκόμενες ιδιωτικές εταιρείες, επέβαλαν τις θελήσεις τους στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης. Μέρκελ και Σαρκοζί έκαναν τη διαδρομή Βερολίνο-Παρίσι, να μοιάζει με Κυψέλη-Παγκράτι, αλλά κάθε τους συμφωνία κρατούσε το πολύ τρείς μέρες! Ύστερα την παραλάμβαναν οι αναλυτές και πάλι από την αρχή. Νέα μέτρα, νέες συναντήσεις και αποτέλεσμα μηδέν. Θυμηθείτε εκείνη την συμφωνία της 21ηςΙουλίου του 2011, που κατά τον κ. Βενιζέλο, «έβαλε πάτο στο βαρέλι», για να έρθει να την …αναθεωρήσει η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, την οποία αγωνίζονται ματαίως να κρατήσουν ζωντανή.
Για την ιστορία της υποθέσεως να υπενθυμίσω, ότι ίδιοι Οίκοι που …υποβαθμίζουν της Ευρωζώνη, χάριζαν απλόχερα τα triple As τους στη Lehman Brothers, μια βδομάδα πριν αυτή καταρρεύσει! Τόσο μέσα έπεφταν! Και χθές υποβάθμισαν την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και ο Σαρκοζί συγκάλεσε …έκτακτο υπουργικό συμβούλιο! Αντί να τη στείλει στο …διάβολο! Δυστυχώς, η Ευρώπη σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της μεταπολεμικής της ιστορίας, εκτός από τα προβλήματα, είχε την ατυχία να κυβερνάται και από πολιτικούς που απεδείχθησαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων.
Όλα από την αρχή
Πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η ΕΕ, αν δεν θέλει να βουλιάξει σε μια παρατεταμένη ύφεση ή να διαλυθεί στα εξ ών συνετέθη, οφείλει να δεί τα πράγματα από την αρχή. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία καθημερινά αποδεικνύονται καταστροφικές. Η βίαιη λιτότητα δεν έλυσε τα προβλήματα, τα επιδείνωσε.
Η Ελλάδα ειδικότερα βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής και της κοινωνικής απορρύθμισης. Δεν πάει άλλο. Χρειάζεται περισσότερο χρόνο και άλλη πολιτική με έμφαση στην ανάπτυξη. Η Ελλάδα δεν θα σταθεί στα πόδια της, αν δεν πάρει μπροστά η οικονομία της. Και αν δεν σταθεί στα πόδια της, δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα χρέη της. Έστω αυτά που πρέπει να πληρώσει.
Ο Αντώνης Σαμαράς θα έχει λοιπόν την ευκαιρία του! Τη δικαιούται διότι είναι από τους λίγους που διέγνωσε έγκαιρα ότι η συνταγή ήταν λάθος και πρότεινε μια άλλη πολιτική. Μια πολιτική για την οποία συζητάνε πλέον όλοι και η οποία μετά τα χθεσινά, καθίσταται μονόδρομος.
Η κ. Μέρκελ ίσως πολύ σύντομα τον ξαναρωτήσει να της πει όχι μόνο δυο-τρία πράγματα που θέλει, αλλά ενδεχομένως ολόκληρο το σχέδιό του.
Τα προγράμματα λιτότητας επιδείνωσαν την κρίση
Θα θυμάσθε τη …αφελή ιδέα του Καραγκιόζη, που λόγω ανέχειας, προσπάθησε να μάθει το γαϊδαράκο του να μην….τρώει. Μόνο που ο φουκαράς, όταν συνήθισε…ψόφησε. Η Γερμανία με την προτεσταντική ηθικολογία της, θεώρησε ότι μπορούσε να λύσει τα προβλήματα επιβάλλοντας κατ’ αρχήν στην Ελλάδα μια βίαιη πολιτική λιτότητας, που συρρίκνωνε δραματικά το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της. Η πολιτική αυτή απέτυχε παταγωδώς, επιδείνωσε την κρίση και έμειναν να την υπερασπίζονται κάτι αμετανόητοι γραφειοκράτες για να δικαιολογήσουν τις δουλειές τους. Και κάτι ξεροκέφαλοι πολιτικοί που δεν ξέρουν πως να αντιμετωπίσουν το εκλογικό τους ακροατήριο, επειδή τους είχαν πείσει ότι μέχρι τώρα έκαναν το ορθό, ενώ στην πραγματικότητα διέπρατταν τον ένα λάθος, μετά το άλλο. Για αυτό και φτάσαμε εδώ. Γιατί στυγνοί τεχνοκράτες πρότειναν λύσεις, αγνοώντας τους ανθρώπους. Πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν, τα μνημόνια πρέπει να πεταχτούν κατ΄ ευθείαν στον κάλαθο των αχρήστων. Με τι θα αντικατασταθούν θα το δούμε παρακάτω.
Ακριβό μου τραπεζικό σύστημα
Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να επαναξεταστεί σχετικά άμεσα είναι το πλαίσιο λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Η Ευρώπη εδώ και τρία χρόνια …σώζει τις τράπεζες, χωρίς αποτέλεσμα. Οι τραπεζίτες μπορεί να μην παίζουν το σύστημα 3-6-3 (δανείζομαι με 3%, δανείζω με 6%, στις 3 πάω για γκόλφ), αλλά δίνουν μάχες οπισθοφυλακής για τα κεκτημένα τους. Ενδεικτικό είναι αυτό που συνέβη στις 22-12-2011. Η ΕΚΤ, μοίρασε 489 δις ευρώ ζεστό χρήμα, με επιτόκιο 1%, σε 523 τράπεζες, υποτίθεται για να το …ρίξουν στην αγορά. Ξέρετε τι έκαναν; Με τα 296 δις αντικατέστησαν βραχυπρόθεσμα δάνεια που είχαν με υψηλότερα επιτόκια και τα 193 δις τα…επέστρεψαν στην ΕΚΤ ως καταθέσεις! Στην αγορά ..μηδέν! Η Ευρώπη πρέπει να σκεφτεί κάτι ανάλογο με την Glass-Steagall Act του 1933, που ίσχυε στις ΗΠΑ μέχρι το 1999 που την κατάργησε ο Μπιλ Κλίντον. Τα είδαμε τα αποτελέσματα το 2008!
Σπάταλό μου κράτος
Στην Ευρώπη πρέπει να επανασχεδιάσουμε το κράτος. Από την αρχή. Τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη δομήθηκαν ως απάντηση στις…σοσιαλιστικές δημοκρατίες που ήταν υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι ο ορθολογισμός εξέλιπε. Ας δούμε για παράδειγμα την Ελλάδα. Χρειάζονται τα 140 νοσοκομεία; Χρειάζονται όλες αυτές οι Ανώτατες Σχολές και τα ΤΕΙ που φυτέψαμε ανά την επικράτεια; Και να χρειάζονται, είναι τόσο πρόχειρος ο σχεδιασμός, που δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα. Οι υπερβολές εθεωρούντο περίπου δεδομένες και αναγκαίες. Η σκοπιμότητα έγινε…αυτοσκοπός. Αποτέλεσμα; Κληρονομήσαμε ένα κράτος-δεινόσαυρο που αδυνατεί να συντηρηθεί. Και για να συντηρηθεί βρήκε διέξοδο στον δανεισμό. Δανεισμό, που το ευρώ τον έκανε ευκολότερο. Ομως τα δάνεια έχουν ..τρία προβλήματα. Πρώτον, κάποια στιγμή πρέπει να τα πληρώσεις! Δεύτερον, δανειζόμενος, κλέβεις από το μέλλον σου. Τρίτον, δεν μπορείς να δανείζεσαι…εσαεί! Να ποια είναι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση…
Προβληματική μου ένωση!
Είναι γνωστό ότι ακόμα και το καλύτερο σενάριο, μπορεί στο τέλος να καταλήξει μια κακή ταινία. Θα φταίει ο σκηνοθέτης, ο παραγωγός, οι πρωταγωνιστές ή και όλοι μαζί. Η ευρωζώνη ήταν ένα σχέδιο για τις ..καλές ημέρες! Δεν πρόκειται περί υπερβολής! Εδώ δεν πρόβλεψαν μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων. Για αυτό και προσέφυγαν στο ΔΝΤ για …τεχνογνωσία! Δεύτερον, είναι ποτέ δυνατόν να σταθεί μια νομισματική ένωση χωρίς Κεντρική Τράπεζα που να …λειτουργεί ως τράπεζα; Είναι ο ορισμός του παραλογισμού να δανείζει η ΕΚΤ τις Ελληνικές Τράπεζες με 1% και αυτές στη συνέχεια αν δανείζουν το Δημόσιο με 3% ή ακόμα και 5%! Τρίτον, αλληλεγγύη σημαίνει να στηρίζεις αυτόν που έχει ανάγκη. Όχι να τον εκμεταλλεύεσαι. Αυτό λέγεται τοκογλυφία. Και η αλληλεγγύη δεν χρειάζεται τις καλές ημέρες. Είναι για τις δύσκολες. Τέταρτον, μια ένωση για να είναι πραγματική ένωση δεν πρέπει να έχει παιδιά και …αποπαίδια. Πέμπτον, μια ένωση δεν θα γίνει ποτέ…ένωση, αν δεν δημιουργήσει έναν μηχανισμό αναδιανομής των πλεονασμάτων της. Έκτον, είναι πολιτικά απαράδεκτο, δεοντολογικά ανεπίτρεπτο και ηθικά αδικαιολόγητο να απειλείται και να εκβιάζεται μια χώρα για την παροχή βοήθειας από από οποιονδήποτε, πολλώ δε μάλλον από …εταίρους! Στο διεθνές δίκαιο οι πρακτικές αυτές θεωρούνται εχθρικές πράξεις και είναι καταδικαστέες και ανεπίτρεπτες. Δυστυχώς, την τελευταία διετία η ΕΕ τις έχει αναγάγει σε ..μοντέλο διοίκησης!
Ηγέτες …νάνοι
Μια άλλη μεγάλη απογόητευση της τελευταίας διετίας είναι η κατά κράτος ήταν των πολιτικών από τις αγορές! Τρείς Οίκοι Αξιολόγησης, που είναι διαπλεκόμενες ιδιωτικές εταιρείες, επέβαλαν τις θελήσεις τους στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης. Μέρκελ και Σαρκοζί έκαναν τη διαδρομή Βερολίνο-Παρίσι, να μοιάζει με Κυψέλη-Παγκράτι, αλλά κάθε τους συμφωνία κρατούσε το πολύ τρείς μέρες! Ύστερα την παραλάμβαναν οι αναλυτές και πάλι από την αρχή. Νέα μέτρα, νέες συναντήσεις και αποτέλεσμα μηδέν. Θυμηθείτε εκείνη την συμφωνία της 21ηςΙουλίου του 2011, που κατά τον κ. Βενιζέλο, «έβαλε πάτο στο βαρέλι», για να έρθει να την …αναθεωρήσει η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, την οποία αγωνίζονται ματαίως να κρατήσουν ζωντανή.
Για την ιστορία της υποθέσεως να υπενθυμίσω, ότι ίδιοι Οίκοι που …υποβαθμίζουν της Ευρωζώνη, χάριζαν απλόχερα τα triple As τους στη Lehman Brothers, μια βδομάδα πριν αυτή καταρρεύσει! Τόσο μέσα έπεφταν! Και χθές υποβάθμισαν την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και ο Σαρκοζί συγκάλεσε …έκτακτο υπουργικό συμβούλιο! Αντί να τη στείλει στο …διάβολο! Δυστυχώς, η Ευρώπη σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της μεταπολεμικής της ιστορίας, εκτός από τα προβλήματα, είχε την ατυχία να κυβερνάται και από πολιτικούς που απεδείχθησαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων.
Όλα από την αρχή
Πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η ΕΕ, αν δεν θέλει να βουλιάξει σε μια παρατεταμένη ύφεση ή να διαλυθεί στα εξ ών συνετέθη, οφείλει να δεί τα πράγματα από την αρχή. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία καθημερινά αποδεικνύονται καταστροφικές. Η βίαιη λιτότητα δεν έλυσε τα προβλήματα, τα επιδείνωσε.
Η Ελλάδα ειδικότερα βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής και της κοινωνικής απορρύθμισης. Δεν πάει άλλο. Χρειάζεται περισσότερο χρόνο και άλλη πολιτική με έμφαση στην ανάπτυξη. Η Ελλάδα δεν θα σταθεί στα πόδια της, αν δεν πάρει μπροστά η οικονομία της. Και αν δεν σταθεί στα πόδια της, δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα χρέη της. Έστω αυτά που πρέπει να πληρώσει.
Ο Αντώνης Σαμαράς θα έχει λοιπόν την ευκαιρία του! Τη δικαιούται διότι είναι από τους λίγους που διέγνωσε έγκαιρα ότι η συνταγή ήταν λάθος και πρότεινε μια άλλη πολιτική. Μια πολιτική για την οποία συζητάνε πλέον όλοι και η οποία μετά τα χθεσινά, καθίσταται μονόδρομος.
Η κ. Μέρκελ ίσως πολύ σύντομα τον ξαναρωτήσει να της πει όχι μόνο δυο-τρία πράγματα που θέλει, αλλά ενδεχομένως ολόκληρο το σχέδιό του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου