Παρακολούθησα τις δηλώσεις του Προέδρου του Eurogroup, μετά τη συνάντησή του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Ο κ. Γιούνκερ είπε, λίγο πολύ,.
αυτά που ήθελαν να ακούσουν όλοι οι ….ενδιαφερόμενοι! Ενδεχομένως, ίσως είπε και κάτι περισσότερα. Σπίτι μας ήρθε, θα είχε έναν καλό λόγο, έστω και από υποχρέωση.
Αν και στην πολιτική δεν αποτελεί κανόνα, οι διαπροσωπικές σχέσεις μπορούν να βοηθήσουν, ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές, όταν απαιτούνται δύσκολες αποφάσεις. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν θα κατάφερνε την ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ, χωρίς τη σθεναρή υποστήριξη δεδηλωμένων φίλων, όπως ο Ζισκάρ ή υποστηρικτών, όπως ο Χέλμουτ Σμίτ.
Άρα, τα καλά λόγια του Γιούνκερ, έχουν τη σημασία τους όταν την ίδια μέρα ο Independent διέπραξε μια ακόμα αθλιότητα σε βάρος της χώρας μας.
Όμως, πέραν των δηλώσεων, που συνήθως διαμορφώνονται από τη συγκυρία, (και εύκολα αλλάζουν) εντύπωση μου προκαλεί η διαρκώς επαναλαμβανόμενη θέση ότι το Eurogroup θα αποφασίσει, μετά την έκθεση της τρόικα! Είναι δυνατόν οι πολιτικές αποφάσεις να υποκαθίστανται από τις εκτιμήσεις κάποιων τεχνοκρατών της σειράς; Πολλώ δε μάλλον, όταν αυτοί οι τεχνοκράτες, μέχρι σήμερα, έπεσαν έξω σε όλες τις εκτιμήσεις τους; Επιτέλους, ποια αξιοπιστία μπορεί να έχει η έκθεση του κ. Τόμσεν, όταν σε τρία από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, ήτοι ύφεση, ανεργία και χρέος οι εκτιμήσεις του ήταν για τα….πανηγύρια; Αν ήταν σε μια ιδιωτική εταιρεία ο Δανός τεχνοκράτης, θα είχε ήδη απολυθεί πυξ-λάξ και αμφιβάλλω, αν θα ξαναεύρισκε δουλειά!
Εκτός και αν οι εκτιμήσεις της τρόϊκα είναι κατά παραγγελία και χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από τους ηγέτες της Ευρωζώνης, σε μια προσπάθεια να γλιτώσουν το πολιτικό κόστος.
Ό,τι και να συμβαίνει, η πολιτική δεν μπορεί να υποκαθίσταται από τους τεχνοκράτες γιατί αυτό δημιουργεί έλλειμμα δημοκρατίας. Οι τεχνοκράτες δεν εκλέγονται από το λαό και ουδείς γνωρίζει που λογοδοτούν ή τι συμφέροντα εξυπηρετούν.
Ένα δεύτερο σημείο που ήθελα να επισημάνω, είναι αυτή η επιμονή για τις διαρθρωτικές αλλαγές. Ουδείς αμφιβάλλει ότι η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει δραματικά για να γίνει μια χώρα περισσότερο φιλική στις επενδύσεις και να αποκτήσει έναν ευέλικτο και αποτελεσματικό κρατικό τομέα. Όμως, μέσα σ’ αυτη τη λαίλαπα των εισπρακτικών μέτρων, που διαλύει την ελληνική κοινωνία και οδηγεί πολλούς στη φτώχεια, ακόμα και οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές δεν απολαμβάνουν λαϊκής νομιμοποιήσεως επειδή ακριβώς συνδυάζονται με τη φτώχεια! Γιατί δεν αποτελεί μεταρρύθμιση να κόβεις συντάξεις. Μεταρρύθμιση είναι να καταργήσεις το καθεστώς που επιτρέπει την έκδοση παράνομων και χαριστικών συντάξεων. Αυτά τα πράγματα πρέπει να τα ξεκαθαρίσουμε. Άλλο τα εισπρακτικά μέτρα. Άλλο οι μεταρρυθμίσεις.
Το αυτό ισχύει και για τις αποκρατικοποιήσεις. Στην παρούσα συγκυρία, με το χρηματιστήριο απαξιωμένο, την οικονομία σε βαθιά ύφεση, τη διεθνή εικόνα της χώρας τραυματισμένη, ποιός σοβαρός επιχειρηματίας θα έρθει να επενδύσει στην Ελλάδα; Μόνο κοράκια! Αν, λοιπόν, δεν βελτιωθεί το κλίμα, δεν μπορούμε να μιλάμε για αποκρατικοποιήσεις γιατί αυτές θα γίνουν με όρους που θα θυμίζουν εκποίηση εθνικού πλούτου.
Αναμφίβολα, ήταν θετική η διαβεβαίωση του κ. Γιούνκερ ότι αντιτίθεται στα σενάρια εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ. Όμως, ούκ ολίγες φορές, και ο ίδιος προέβη σε αμφίσημες δηλώσεις, που καλλιέργησαν το κλίμα. Το έχω γράψει και άλλες φορές. Όσο αυτό το ενδεχόμενο αποτελεί αντικείμενο συζήτησης σε πολιτικό επίπεδο (γιατί τα διάφορα Funds έχουν λόγους να τη συντηρούν γιατί κερδοσκοπούν σε πολλά επίπεδα) όχι μόνο δεν θα έρθουν επενδύσεις, αλλά η αβεβαιότητα θα παρατείνεται. Άρα, είναι δουλειά του κ. Γιούνκερ να σταματήσει αυτή τη συζήτηση και θα προσέφερε μεγάλη υπηρεσία στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, αν το καταφέρει.
Τέλος, σ’ αυτά τα ήξεις-αφίξεις για την επιμήκυνση ή τη χαλάρωση του προγράμματος. Το πρόγραμμα απέτυχε, όχι επειδή δεν το εφαρμόσαμε ικανοποιητικά, αλλά επειδή είχε λάθος στοχεύσεις και εσφαλμένες εκτιμήσεις. Η τυφλή συνέχιση του, απλώς θα επιτείνει τα αδιέξοδα. Το να καλούνε, επομένως, διαρκώς την Ελλάδα να εφαρμόσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, είναι σαν να της ζητούν ν’ …αυτοκτονήσει. Επειδή το έχουμε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, αυτό δεν σημαίνει οτι δικαιούνται να μας ζητούν να το…επαναλάβουμε!
Στην ΕΕ συμμετέχουμε ισότιμα. Δεν υπάρχουν υποτελείς χώρες. Προφανώς και η αλληλεγγύη έχει όρια, όπως και οι αντοχές ενός λαού. Και πάνω απ’ όλα, η αξιοπρέπειά του. Δεν μπορείς να σώσεις κάποιον όταν τον προσβάλεις διαρκώς.
Ο Γάλλος Οικονομολόγος, Jean Pisani-Ferry, διευθυντής του οικονομικού Ινστιτούτου Bruegel, έγραψε προχτές στου Financial Times, ένα εξαιρετικό άρθρο με τίτλο: «Η Ευρώπη επιτέλους, να αποφασίσει για την Ελλάδα». Τονίζει, μεταξύ άλλων :«Δεν είναι όμως συνεπές το να καλείται μία χώρα να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθεί στους στόχους του προγράμματος, ενώ παράλληλα τροφοδοτούνται σενάρια επιβεβλημένης εξόδου. Για τους εγχώριους παράγοντες, ο κίνδυνος οικονομικών αναταραχών που συνεπάγεται η αποβολή της χώρας λειτουργεί ως κίνητρο για την εξαγωγή κεφαλαίων ή τη συσσώρευση ρευστότητας. Για τους ξένους επενδυτές -συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων του εξωτερικού- η κατάσταση αυτή δημιουργεί αντικίνητρο για επενδύσεις στην Ελλάδα με την ελπίδα ότι θα υπάρξουν ακόμη χαμηλότερες τιμές στο μέλλον».
Πριν, λοιπόν, από τα προγράμματα και τις επιμηκύνσεις, αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσει. Γιατί, αν ξεκαθαρίσει αυτό, μπορούν ευκολότερα να βρεθούν απαντήσεις για όλα τ’ άλλα. Γιατί λύσεις υπάρχουν. Πολιτική βούληση δεν υπήρχε την τελευταία τριετία, ενώ περίσσεψαν και οι σκοπιμότητες. Μια ματιά στα γερμανικά επιτόκια θα δείξει του λόγου το αληθές.
Ευτυχώς, για εμάς, το ζήτημα δεν αφορά μόνον….εμάς. Αφορά την Ε.Ε. και αφορά το μέλλον της.
ΚΡ
αυτά που ήθελαν να ακούσουν όλοι οι ….ενδιαφερόμενοι! Ενδεχομένως, ίσως είπε και κάτι περισσότερα. Σπίτι μας ήρθε, θα είχε έναν καλό λόγο, έστω και από υποχρέωση.
Αν και στην πολιτική δεν αποτελεί κανόνα, οι διαπροσωπικές σχέσεις μπορούν να βοηθήσουν, ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές, όταν απαιτούνται δύσκολες αποφάσεις. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν θα κατάφερνε την ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ, χωρίς τη σθεναρή υποστήριξη δεδηλωμένων φίλων, όπως ο Ζισκάρ ή υποστηρικτών, όπως ο Χέλμουτ Σμίτ.
Άρα, τα καλά λόγια του Γιούνκερ, έχουν τη σημασία τους όταν την ίδια μέρα ο Independent διέπραξε μια ακόμα αθλιότητα σε βάρος της χώρας μας.
Όμως, πέραν των δηλώσεων, που συνήθως διαμορφώνονται από τη συγκυρία, (και εύκολα αλλάζουν) εντύπωση μου προκαλεί η διαρκώς επαναλαμβανόμενη θέση ότι το Eurogroup θα αποφασίσει, μετά την έκθεση της τρόικα! Είναι δυνατόν οι πολιτικές αποφάσεις να υποκαθίστανται από τις εκτιμήσεις κάποιων τεχνοκρατών της σειράς; Πολλώ δε μάλλον, όταν αυτοί οι τεχνοκράτες, μέχρι σήμερα, έπεσαν έξω σε όλες τις εκτιμήσεις τους; Επιτέλους, ποια αξιοπιστία μπορεί να έχει η έκθεση του κ. Τόμσεν, όταν σε τρία από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, ήτοι ύφεση, ανεργία και χρέος οι εκτιμήσεις του ήταν για τα….πανηγύρια; Αν ήταν σε μια ιδιωτική εταιρεία ο Δανός τεχνοκράτης, θα είχε ήδη απολυθεί πυξ-λάξ και αμφιβάλλω, αν θα ξαναεύρισκε δουλειά!
Εκτός και αν οι εκτιμήσεις της τρόϊκα είναι κατά παραγγελία και χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από τους ηγέτες της Ευρωζώνης, σε μια προσπάθεια να γλιτώσουν το πολιτικό κόστος.
Ό,τι και να συμβαίνει, η πολιτική δεν μπορεί να υποκαθίσταται από τους τεχνοκράτες γιατί αυτό δημιουργεί έλλειμμα δημοκρατίας. Οι τεχνοκράτες δεν εκλέγονται από το λαό και ουδείς γνωρίζει που λογοδοτούν ή τι συμφέροντα εξυπηρετούν.
Ένα δεύτερο σημείο που ήθελα να επισημάνω, είναι αυτή η επιμονή για τις διαρθρωτικές αλλαγές. Ουδείς αμφιβάλλει ότι η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει δραματικά για να γίνει μια χώρα περισσότερο φιλική στις επενδύσεις και να αποκτήσει έναν ευέλικτο και αποτελεσματικό κρατικό τομέα. Όμως, μέσα σ’ αυτη τη λαίλαπα των εισπρακτικών μέτρων, που διαλύει την ελληνική κοινωνία και οδηγεί πολλούς στη φτώχεια, ακόμα και οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές δεν απολαμβάνουν λαϊκής νομιμοποιήσεως επειδή ακριβώς συνδυάζονται με τη φτώχεια! Γιατί δεν αποτελεί μεταρρύθμιση να κόβεις συντάξεις. Μεταρρύθμιση είναι να καταργήσεις το καθεστώς που επιτρέπει την έκδοση παράνομων και χαριστικών συντάξεων. Αυτά τα πράγματα πρέπει να τα ξεκαθαρίσουμε. Άλλο τα εισπρακτικά μέτρα. Άλλο οι μεταρρυθμίσεις.
Το αυτό ισχύει και για τις αποκρατικοποιήσεις. Στην παρούσα συγκυρία, με το χρηματιστήριο απαξιωμένο, την οικονομία σε βαθιά ύφεση, τη διεθνή εικόνα της χώρας τραυματισμένη, ποιός σοβαρός επιχειρηματίας θα έρθει να επενδύσει στην Ελλάδα; Μόνο κοράκια! Αν, λοιπόν, δεν βελτιωθεί το κλίμα, δεν μπορούμε να μιλάμε για αποκρατικοποιήσεις γιατί αυτές θα γίνουν με όρους που θα θυμίζουν εκποίηση εθνικού πλούτου.
Αναμφίβολα, ήταν θετική η διαβεβαίωση του κ. Γιούνκερ ότι αντιτίθεται στα σενάρια εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ. Όμως, ούκ ολίγες φορές, και ο ίδιος προέβη σε αμφίσημες δηλώσεις, που καλλιέργησαν το κλίμα. Το έχω γράψει και άλλες φορές. Όσο αυτό το ενδεχόμενο αποτελεί αντικείμενο συζήτησης σε πολιτικό επίπεδο (γιατί τα διάφορα Funds έχουν λόγους να τη συντηρούν γιατί κερδοσκοπούν σε πολλά επίπεδα) όχι μόνο δεν θα έρθουν επενδύσεις, αλλά η αβεβαιότητα θα παρατείνεται. Άρα, είναι δουλειά του κ. Γιούνκερ να σταματήσει αυτή τη συζήτηση και θα προσέφερε μεγάλη υπηρεσία στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, αν το καταφέρει.
Τέλος, σ’ αυτά τα ήξεις-αφίξεις για την επιμήκυνση ή τη χαλάρωση του προγράμματος. Το πρόγραμμα απέτυχε, όχι επειδή δεν το εφαρμόσαμε ικανοποιητικά, αλλά επειδή είχε λάθος στοχεύσεις και εσφαλμένες εκτιμήσεις. Η τυφλή συνέχιση του, απλώς θα επιτείνει τα αδιέξοδα. Το να καλούνε, επομένως, διαρκώς την Ελλάδα να εφαρμόσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, είναι σαν να της ζητούν ν’ …αυτοκτονήσει. Επειδή το έχουμε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, αυτό δεν σημαίνει οτι δικαιούνται να μας ζητούν να το…επαναλάβουμε!
Στην ΕΕ συμμετέχουμε ισότιμα. Δεν υπάρχουν υποτελείς χώρες. Προφανώς και η αλληλεγγύη έχει όρια, όπως και οι αντοχές ενός λαού. Και πάνω απ’ όλα, η αξιοπρέπειά του. Δεν μπορείς να σώσεις κάποιον όταν τον προσβάλεις διαρκώς.
Ο Γάλλος Οικονομολόγος, Jean Pisani-Ferry, διευθυντής του οικονομικού Ινστιτούτου Bruegel, έγραψε προχτές στου Financial Times, ένα εξαιρετικό άρθρο με τίτλο: «Η Ευρώπη επιτέλους, να αποφασίσει για την Ελλάδα». Τονίζει, μεταξύ άλλων :«Δεν είναι όμως συνεπές το να καλείται μία χώρα να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθεί στους στόχους του προγράμματος, ενώ παράλληλα τροφοδοτούνται σενάρια επιβεβλημένης εξόδου. Για τους εγχώριους παράγοντες, ο κίνδυνος οικονομικών αναταραχών που συνεπάγεται η αποβολή της χώρας λειτουργεί ως κίνητρο για την εξαγωγή κεφαλαίων ή τη συσσώρευση ρευστότητας. Για τους ξένους επενδυτές -συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων του εξωτερικού- η κατάσταση αυτή δημιουργεί αντικίνητρο για επενδύσεις στην Ελλάδα με την ελπίδα ότι θα υπάρξουν ακόμη χαμηλότερες τιμές στο μέλλον».
Πριν, λοιπόν, από τα προγράμματα και τις επιμηκύνσεις, αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσει. Γιατί, αν ξεκαθαρίσει αυτό, μπορούν ευκολότερα να βρεθούν απαντήσεις για όλα τ’ άλλα. Γιατί λύσεις υπάρχουν. Πολιτική βούληση δεν υπήρχε την τελευταία τριετία, ενώ περίσσεψαν και οι σκοπιμότητες. Μια ματιά στα γερμανικά επιτόκια θα δείξει του λόγου το αληθές.
Ευτυχώς, για εμάς, το ζήτημα δεν αφορά μόνον….εμάς. Αφορά την Ε.Ε. και αφορά το μέλλον της.
ΚΡ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου