Επιστροφή στην πραγματικότητα: Βγαίνει ή δεν βγαίνει το πρόγραμμα της Τρόικα ;

Μοιραστείτε το στο facebook


Του Κώστα Ροδινού
Απορώ που μερικοί εκπλήσσονται με την είδηση ό,τι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ιδιωτών προς το κράτος,..
μόνο για το 2012, ανήλθαν σχεδόν στα 13 δις! Γιατί περίμενε κανένας  να αντέξουμε αυτή την ανελέητη φοροκαταιγίδα.
Ο στόχος της φτωχοποίησης
Ο Νομινίκ Στρος Καν, το είχε πεί ήδη από το 2010, αλλά εμείς κάναμε πως δεν  ακούγαμε, ότι με την ένταξη μας στο πρόγραμμα της τρόϊκας, η μόνη λύση ήταν η «εσωτερική υποτίμηση».
Αυτό σε απλά ελληνικά σήμαινε μείωση του βιοτικού επιπέδου, άρα φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας.
Με τη μέθοδο της φτωχοποίησης θα μειώνονταν οι κρατικές δαπάνες,  άρα θα περιοριζόταν το έλλειμμα το οποίον, ως γνωστόν, παράγει χρέος!
Θα μειώνονταν, παράλληλα,  και οι ιδιωτικές δαπάνες, άρα θα περιοριζόταν και το  εμπορικό ισοζύγιο (οι εισαγωγές δηλαδή), άρα  θα παριοριζόταν ακόμα περισσότερο και το έλλειμμα.
Με τις δραστικές περικοπές  σε μισθούς και την εκθεμελίωση των εργασιακών σχέσεων, (που απέβλεπαν στη μείωση του μισθολογικού κόστους) θα ενισχύονταν η ….ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Άρα θα δημιουργούνταν προοπτικές για την ανάπτυξη της οικονομίας που θα έβγαζε τη χώρα από την κρίση.
Γιατί η απάντηση στην κρίση είναι η ανάπτυξη και όχι η διαρκής λιτότητα.
Όμως, από τη θεωρία μέχρι την πράξη η διαφορά είναι χαώδης.
Λάθος παραδοχές και εκτιμήσεις
Όλο αυτό που γίνεται στην Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια στηρίχθηκε στις παρακάτω παραδοχές:
Πρώτον, οι Έλληνες είναι φοροφυγάδες, άρα αυξάνοντας τη φορολόγηση θα αυξήσουμε και τα έσοδα.
Δεν τους είπε κάποιος για την περίφημη καμπύλη Λαφέρ;
Τη γνωρίζουν και οι πρωτοετείς φοιτητές!
Δεύτερον, ότι στην Ελλάδα υπάρχει πολύ «λίπος», άρα διανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρόν για περικοπές. «Λίπος», όντως, υπήρχε, μόνο που κανένας δεν τόλμησε να το αντιμετωπίσει. Επιπλέον, μετά από τρία χρόνια λιτότητας και το  «λίπος» καίγεται, αλλά και τα …επίδοξα θύματα δημιουργούν …αντισώματα. Η δράση προκαλεί….αντίδραση!
Τρίτον, ότι οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί στην Ελλάδα είναι αναποτελεσματικοί, άρα αν τους …βελτιώσουμε θα αυξηθούν και τα έσοδα! Και να ο Ραϊχενμπαχ, να ο …Φούχτελος, να οι Γερμανοί…συνταξιούχοι εφοριακοί! Ασκήσεις επι χάρτου για να βρισκόμαστε σε δουλειά! Αποτέλεσμα; Μηδέν!
Βαδίζοντας στα τυφλά
Που έπασχε αυτό το ….θεώρημα;
Πρώτον, δεν έλαβε υπ’ όψιν του ή υποτίμησε τους λεγόμενους «δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές», δηλαδή την επίπτωση των  μέτρων λιτότητας στην πραγματική οικονομία. Η ύφεση ξέφυγε από τον έλεγχο και από τη στιγμή που ξέφυγε η ύφεση, δεν υπήρχε περίπτωση τα έσοδα να είναι εντός των στόχων. Τον περασμένο Οκτώβριο, καθυστερημένα, ο επικεφαλής Οικονομολόγος του ΔΝΤ,Ολιβιέ Μπλανσάρ το είπε σχεδόν ευθέως ότι η τρόϊκα έκανε λάθος εκτιμήσεις. Όμως, και να μη το έλεγε ήταν τόσο προφανές που δεν χρειαζόταν η …ομολογία  ενός…ειδικού.
Δεύτερον, το κακό είναι ό,τι  ακόμα και μετά από αυτή τη διαπίστωση η τρόϊκα συνέχισε τις πιέσεις προς την ίδια ακριβώς κατεύθυνση! Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις για να μη ξαναπέσουν έξω (που θα ξαναπέσουν) ζήτησαν πρόσθετα μέτρα και την αυτόματη ενεργοποίηση ισοδυνάμων, όταν διαπιστώνεται υστέρηση.
Αυτή η νοοτροπία εγκλώβισε την ελληνική οικονομία σε ένα σπιράλ αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης που την οδηγεί στην παράλυση.
Τρίτον, την τριετία της ύφεσης δεν πήραμε ούτε ένα αναπτυξιακό μέτρο! Γιατί πως θα έρθουν οι επενδύσεις όταν κάθε μήνα κατατίθεται στη Βουλή και ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο;
Ποιος επιχειρηματίας θα έρθει να επενδύσει όταν αυξάνεται η φορολογία την επιχειρήσεων, ενώ στις γειτονικές χώρες η  φορολόγηση είναι στο μισό;
Πως θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα όταν η ΔΕΗ αυξάνει το ρεύμα (άρα και το κόστος παραγωγής);
Πως θα διευκολυνθεί η επιχειρηματικότητα όταν το χαρτοβασίλειο της γραφειοκρατίας ζεί και βασιλεύει; Το κόστος της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, εκτιμάται στο 6.8% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου στα 14 δις!!!
Τέταρτον, εδώ και τρία χρόνια υποτίθεται ότι …αναμορφώνουμε τον …εισπρακτικό μηχανισμό! Έχετε δεί καμιά ουσιαστική αλλαγή; Ανακοινώνει μεταθέσεις εφοριακών ο κ. Μαυραγάνης και την επομένη ημέρα, το παίρνει πίσω! Εισηγείται ρυθμίσεις, τις οποίες λίγο αργότερα ανακαλεί! Ε, δεν γίνεται προκοπή έτσι!
Και η φορολογική συνείδηση δεν εμπεδώνεται γεμίζοντας τις φυλακές.
Η κόπωση του διαπραγματευτή
Το έχω γράψει και άλλες φορές, αυτές οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδος με την τρόϊκα ήταν άνισες και το αποτέλεσμα σχεδόν προδιαγεγραμμένο. Γιατί; Γιατί από την μια πλευρά η ελληνική κυβέρνηση ήταν σε θέση αδυναμίας και είχε απέναντι της κυνικούς διαπραγματευτές που έβλεπαν  νούμερα.
Όμως, μια κυβέρνηση πρέπει να έχει στο νού της και τους ανθρώπους.
Γιατί η οικονομική πολιτική δεν είναι κάτι γενικό και αφηρημένο. Άνθρωποι υφίστανται τις συνέπειες της.
Ύστερα  από μακροχρόνιες και επίπονες διαπραγματεύσεις επέρχεται η κόπωση οπότε κάθε πλευρά θέλει οπωσδήποτε κάποιο αποτέλεσμα για να δικαιολογήσει και τον κόπο που κατέβαλε  και το χρόνο που ανάλωσε στις διαπραγματεύσεις. Έτσι, κάθε αποτέλεσμα το εμφανίζαμε ως….επιτυχές ή καλύτερα το βαφτίσαμε ως τέτοιο! Γιατί δεν είχαμε την πολυτέλεια της αποτυχίας. Όμως, όταν η συμφωνία εξειδικεύονταν σε ….μέτρα πολιτικής, τότε άρχιζαν τα προβλήματα!
Πάρτε για παράδειγμα, το «κούρεμα του χρέους»; Καλή ιδέα! Η εφαρμογή της όμως είχε ως αποτέλεσμα την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της χώρας και την διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων!
Ο σημερινός υπουργός των Οικονομικών, όπως δυστυχώς και οι προηγούμενοι, κάνουν το  λάθος να έχουν σχεδόν θεοποιήσει τις επιταγές της τρόϊκας. «Το είπε η τρόϊκα» ή «δεν μας αφήνει η τρόϊκα»! Δηλαδή, αν αύριο η τρόϊκα μας ζητήσει να κόψουμε τη δρομολόγηση πλοίων στην άγονη γραμμή επειδή κοστίζει στον κρατικό προϋπολογισμό θα ….υπακούσουμε;
Επίσης, κάνουμε το λάθος κάθε αλλαγή να την βαφτίζουμε ..προκαταβολικά ως χαλάρωση! Πάρτε για παράδειγμα την ιστορία με το πετρέλαιο θέρμανσης. Ο κ. Στουρνάρας αρνείται να πάρει πίσω το μέτρο επειδή, λέει, διαφωνεί η τρόϊκα! Μα  γιατί δεν προτείνετε κάποιο ισοδύναμο μέτρο κύριε Υπουργέ; Εκεί σας θέλω! Και  όχι να μας λέτε τι θέλει η τρόϊκα!
Γιατί κάποια στιγμή πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν μέχρι που φτάνουν οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας. Η εκτίμησή μου είναι ότι έχουν προ πολλού ξεπεραστεί. Ο ελληνικός λαός στηρίζει ακόμα  την προσπάθεια της κυβέρνησης Σαμαράς με το περίσσευμα της αντοχής και της υπομονής του. Ας μην τον προκαλούμε άλλο γιατί πολλά νοικοκυριά είναι ήδη στο αμήν…
Μεταξύ οικονομίας και πολιτικής
Για να επανέλθω απ’ όπου ξεκίνησα. Με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ιδιωτών (για το 2012 μόνο) προς το κράτος στα 13 περίπου δις, με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους προς τους ιδιώτες στα 9.35 δις, όποια συζήτηση για εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι μαγική εικόνα.
Υποτάσσουμε την οικονομία στην πολιτική. Ερμηνεύουμε με πολιτικούς όρους οικονομικά δεδομένα. Δεν θα είναι για πρώτη φορά, πολλοί το κάνουν άλλωστε.
Το καίριο ερώτημα, επομένως, είναι το εξής: «βγαίνει ή δεν βγαίνει το πρόγραμμα που ακολουθείται στην Ελλάδα;»
Από οικονομικής απόψεως, δεν βγαίνει και θα το διαπιστώσουμε όλοι όταν σε λίγες εβδομάδες αρχίσουν να καταφθάνουν  τα πρώτα εκκαθαριστικά!
Άρα, η έκβαση του προγράμματος θα αξιολογηθεί με πολιτικά και όχι οικονομικά κριτήρια. Η επιμονή στη λιτότητα είναι αδιέξοδη.
Οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών, έχουν την μοναδική ικανότητα να βαφτίζουν ως επιτυχία ακόμα και μια μεγάλη αποτυχία!
Με άλλα λόγια η τελική λύση θα είναι πολιτική!
Όμως, για να είναι η λύση αυτή θετική για τη χώρα πρέπει να δημιουργήσουμε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα ενισχύουν τη διαπραγματευτική μας θέση.
Αυτό προϋποθέτει ένα άλλο σχέδιο και όραμα για έξοδο της Ελλάδος από την κρίση. Υπάρχει;