Δώστε το σύνθημα για την επαρχία: εθελούσια αποκέντρωση!

Μοιραστείτε το στο facebook



Σε παλαιότερο κείμενο είχαμε εκφράσει την εκτίμηση ότι ένα από τα προϊόντα της κρίσης, ένας από τους μετασχηματισμούς της ελληνικής κοινωνίας,..
θα ήταν και μια φυγόκεντρη κίνηση από τις μεγάλες πόλεις στην περιφέρεια: άνθρωποι που έχασαν τις δουλειές τους στις πόλεις, και όχι μόνον αυτοί, θα αναζητούσαν μια νέα ζωή, έξω από τον κύκλο της προσφοράς υπηρεσιών, στην επαρχία: στην ιδιαίτερη πατρίδα αυτών ή των γονέων τους, στην ακίνητη περιουσία που ενδεχομένως διατηρούν ακόμα εκεί – και πάλι όχι μόνον. Αυτό καθ’ αυτό, ανεξάρτητα από τις εξαιρετικά δυσάρεστες αφορμές του, το αξιολογήσαμε ως ένα θετικό και ελπιδοφόρο γεγονός.

Το ότι οι ευκαιρίες που άλλοτε εντοπίζονταν στις πόλεις εκλείπουν όλο και περισσότερο από εκεί (ειδικά η «παροχή υπηρεσιών») και διαχέονται πλέον στην επαρχία είναι μια άφευκτη νομοτέλεια της κρίσης. Ουκ ολίγοι το έχουν ήδη αντιληφθεί και έχουν προγραμματίσει ή και πραγματοποιήσει την εσωτερική τους μετανάστευση, σε καμμία περίπτωση όμως αρκετοί από τους νεο-απελπισμένους: η δυνατότητα της αποκέντρωσης μένει αναξιοποίητη. (Αρκετοί, παιδιά της πόλης, δεν διανοούνται καν την εσωτερική μετανάστευση ως δυνατότητα, δηλαδή την ζωή με τρόπο άλλον από αυτόν του μεγάλου άστεως: μεταναστεύουν κατ’ ευθείαν στο εξωτερικό για να μην φύγουν από τον «τρόπο της πόλης», ακόμα κι αν αυτό σημαίνει την ξενιτιά. Και η χώρα τους χάνει.)

Παράλληλα διαπιστώνουμε την βούληση της διοικούσας Εκκλησίας να παραχωρήσει αγροτικούς κλήρους σε νέους ακτήμονες για καλλιέργεια και αγροτική εκμετάλλευση, διανοίγοντας νέες δυνατότητες ζωής στην επαρχία, απολύτως πραγματικές δυνατότητες συγκρινόμενες με την στάσιμη ανεργία του νεο-απόκληρου της πόλης. Συγκεκριμένοι Μητροπολίτες έχουν εκφράσει την ετοιμότητα να δανείσουν τα χρήματα για τον αγροτικό εξοπλισμό στους νεήλυδες, τα οποία θα τους επιστραφούν σε είδος, ως σοδειά, με την οποία θα τροφοδοτηθούν τα συσσίτια της Μητροπόλεως.

Αυτήν την τάση της εθελούσιας αποκέντρωσης η κυβέρνηση δεν την προωθεί και δεν την υποστηρίζει. Δεν μιλάμε για πόρους, χρηματοδοτήσεις, κονδύλια, επιδοτήσεις: οφείλουμε να φύγουμε από την λογική ότι έτσι προωθείται η παραγωγικότητα, η λογική αυτή έχει χρεωκοπήσει εμπράκτως. Αναφερόμαστε στην δυνατότητα της κυβέρνησης να δείξει τον δρόμο, να διατυπώσει νύξεις, να εμφυσήσει όραμα, εν τέλει να πει το προφανές: ότι η αξιοποίηση των ανεκμετάλλευτων ευκαιριών στην επαρχία είναι μία από τις διεξόδους για όσους έχουν περιέλθει σε εργασιακή απελπισία, είναι ένα μέρος της λύσης – με συνακόλουθη την αποσυμφόρηση των πόλεων (χωρίς την οποία κάθε άστυ νεόπτωχων είναι μια κοινωνική βόμβα έτοιμη να εκραγεί) και την ανάσταση της παραγωγικότητας – ή έστω την εκκίνηση αυτής της ανάστασης. Θα επρόκειτο, όπως θα έλεγαν οι αγγλοσάξωνες, για win-win situation. Και αν οι κυβερνώντες θεωρούν ότι ο λαός δεν αντιδρά θετικά στην εμφύσηση οράματος από την ηγεσία του, τότε μάλλον έχουν λησμονήσει την έννοια του οράματος.

Αντιθέτως, το χειρότερο που θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση θα ήταν να αφήσει να πλανάται η εντύπωση πως μετά την κρίση, με την ευκταία ανάπτυξη, όλα θα γίνουν «όπως πριν»: όπως πριν, με οργασμό παροχής υπηρεσιών ενίοτε χωρίς αντίκρυσμα, με μια πόλη-τέρας που φιλοξενεί το 50% του πληθυσμού του κράτους, με μηδενική πραγματική παραγωγικότητα και, εν τέλει, με νομοτελειακά ελλειμματική οικονομία που ληστεύει την ζωή από τις επόμενες γενεές.

Όμως, όπως πολύ σωστά διαπίστωσε ο Κώστας Ροδινός στο τελευταίο του άρθρο, η κυβέρνηση μοιάζει να έχει εγκαταλείψει την διακονία των κοινών αναγκών στον αυτόματο πιλότο και να ασχολείται μόνον με τα μεγάλα ζητήματα του εξωτερικού, δόσεις, χρηματοδοτήσεις, μελλοντικές έξωθεν επενδύσεις. Όλα αυτά είναι εξαιρετικά σημαντικά όσο… υπάρχει ελληνική κοινωνία για να ωφεληθεί μελλοντικά από αυτά: και η ακηδία για τις ασύλληπτες δυσκολίες που αντιμετωπίζει όλο και αυξανόμενο μέρος του λαού δεν βοηθούν σε αυτήν την κατεύθυνση. Ούτε βοηθά η φορολογική παραθεώρηση της βασικής αρχής του «ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος», που στα… φιλελεύθερα μεταφράζεται στο αξίωμα ότι η άμετρη (και άκαιρη) φορολόγηση σκοτώνει την οικονομική δραστηριότητα και την παραγωγικότητα, εν τέλει υπονομεύει κάθε δυνατότητα ανάπτυξης. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τις αντοχές του ελληνικού λαού, και τα συμπτώματα «γυάλινου πύργου» στο κυβερνητικό μετερίζι είναι πλέον σαφώς αισθητά.

Και για να παραπέμψω σε έναν διδάσκοντα του Harvard, «ή άλλάζουμε ή βουλιάζουμε»…

Σωτήρης Μητραλέξης