Η οικονομία αναπτύσεται μονο όταν οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα

Μοιραστείτε το στο facebook


Του Νίκου Αργεάδη
Η οικονομία λειτουργεί με μία απλή αρχή: Η οικονομία αναπτύσεται  όταν οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα...
Επομένως, είναι λογικό να συμπεράνουμε πως ύστατος σκοπός της οικονομικής πολιτικής (θα πρεπει να) είναι η κατανάλωση και οι (λογικές) δαπάνες και οι παραγωγικές επενδύσεις σε προϊόντα τα οποία χρειάζεται η εσωτερική αγορά αλλά, για οικονομίες μικρής κλίμακας όπως η Ελληνική,  για εξαγωγές, ούτως ώστε η οκονομία να αναπτύσεται και να αποφεύγονται οι επιχειρηματικοί κύκλοι κατά το δυνατόν.  Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί δίχως την παρέμβαση του κράτους. Αυτή ήταν η συνταγή που εφήρμοσε ο Ρούσβελτ μετά την μεγάλη κρίση του ‘29 και πέτυχε.
Στην Ελλάδα όμως αυτό δεν μπορεί πια να συμβεί γιατί το Ελληνικό κράτος είναι ολοκληρωτικά εξαρτημένο από χρηματοπιστωτικές πολιτικές χωρών με διαφορετικά και αντίθετα συμφέροντα. Είναι έρμαιο των ξένων συμφερόντων. Και αυτό είναι το προβλημα. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες.  Επί πλέον η ΕΚΤ δεν τυπώνει χρήμα γιατί οι τραυματικά εμπεδωμένες μνήμες της δημοκρατίας της Βαϊμάρης στο συλλογικό νού ωθεί τους Γερμανούς στην ασυζητητί απόρριψη του μέτρου.
Ο Keynes¹  διατύπωσε πρώτος την αρχή πως η ελάττωση των επενδύσεων (κυρίως και) από τον ιδιωτικό τομέα  πρέπει να αντισταθμίζεται  από την αύξηση των δημοσίων δαπανών, ακόμα και με δανεισμό, αφού η ωθούμενη ανάπτυξη θα εξισορροπίσει και θα υπερκεράσει την όποια αρνητική επίπτωση. Ούτε αυτό μπορεί να κάνει η Ελλάδα. Οι αγορές χρεώνουν επιτότκια τοκογλυφικά και η ΕΚΤ δεν αγοράζει ομολογα. Ο κύκλος αυτός που ενισχύεται από το ισχυρό ευρώ, δεδομένο που αδύναμες και διαλυμένες οικονομίες δεν μπορούν να αντέξουν, γίνεται όλο και πιο στενός και η ταχύτητα περιδίνησης πέριξ του διπόλου περικοπών/υφέσεως αυξάνεται: Δείτε τα δεδομένα της Γενικής Κυβερνησης, πάμε για έλλειμμα γύρω στο 6%. Τι μέλλει γενέσθαι; Περισσότερα μέτρα; Και η ύφεση;
Ιδού ένα απλοποιημένο παράδειγμα: Ας υποθέσουμε πως η οικονομία αποτελείται από δύο ανθρώπους. Ο ένας κερδίζει 100 ευρώ την εβδομάδα πουλώντας τυρί για 1 ευρώ το κιλό και ο άλλος πουλάει σοκολάτα στον άλλον προς 1 ευρώ ανά τεμάχιο και κερδίζει 100 ευρώ επίσης. Επομένως το ΑΕΠ είναι 200 ευρώ. Όμως ο σοκολατοποιός αποφασίζει μιά μέρα να αποταμιεύσει 20 ευρώ (ή του το αφαιρεί το κράτος γιατί θέλει να μειώσει τα ελλείμματά του). Επομένως το εισόδημα του είναι τώρα 80 ευρώ και το συνολικό εισόδημα είναι 180 ευρώ.  Η οικονομία λοιπόν παράγει 20 κομματια σοκολάτας λιγότερα. Επομένως τώρα ο άλλος έχει μόνο 80 ευρώ να ξοδέψει και επομένως αγοράζει τυρί μόνο για 80 ευρώ. Το ΑΕΠ τώρα είναι 160 ευρώ.  Οι κύκλοι αυτοί επαναλαμβάνονται και στο στέλος οι δύο άνθρωποι καταναλώνουν και ξοδεύουν όλο και λιγότερο. Και αυτό ισχύει για ΟΛΟΥΣ, καταναλωτές και επενδυτές.
Αυτή είναι η ύφεση. Η κλασική νεοφιλελευθερη θεωρία λέει πως δεν πρέπει να υπάρξει  παρέμβαση αφού και οι δύο θα αναγκαστούν να ελαττώσουν τις τιμές έως ότου ο καθένας πουλάει 100 τεμάχια έκαστος. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα –και δεν συμβαίνει, αν μη τι άλλο οι τιμές αυξάνονται-  αφού ως παγκοσμιοποιημένη οικονομία που είναι, εισάγει σχεδόν τα πάντα και πληρώνει τιμές που ορίζονται από την παγκόσμια οικονομία κλίμακας, η οποία είναι αδιάφορη για την Ελλάδα. Επί πλέον, αύξηση των δαπανών δεν μπορεί να κάνει το ελληνικό κράτος, η απόλυτη εξάρτηση από τους δανειστές το αποτρέπει σε συνδιασμό με την απουσία ιδίας χρηματοπιστωτικής σχεδίασης και εκτέλεσης.  Στην Αμερική αυτή η πρακτική έχει αντικατασταθεί με την ποσοτική χαλάρωση που κάθε άλλο βοηθά όπως αποδεικνύεται από την αυξανόμενη ανεργία, τον υψηλό πληθωρισμό και  την αύξηση της φτώχειας. Η τερατώδης αύξηση της χρηματοπιστωτικής φούσκας ενισχύει την άποψη πως ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός μοιάζει με τον διαβήτη: Πείνα εν μέσω αφθονίας.
Η οικονομία δεν νοιάζεται από που προέρχονται οι δαπάνες. Οι δαπάνες του κράτους σε επενδύσεις, ΟΧΙ για μισθούς και κατανάλωση ιδιωτική όπως γινόταν μέχρι τώρα,  αυξάνουν την οικονομική δραστηριότητα, ενισχύουν την ζήτηση και οδηγούν σε αύξηση των θέσεων εργασίας. Επαναλαμβάνω, η Ελλάδα δεν μπορεί να τα κάνει αυτά διότι δεν είναι ανεξάρτητη χρηματοπιστωτικά και στηρίζεται πλέον αποκλειστικά στον εξωτερικό δανεισμό, μοντέλο που μας οδηγεί μαθηματικά στην πλήρη κατάρρευση, και σε λίγο και εθνικά.
Στην Ελλάδα, οι προτεινόμενες ιδιωτικοποιήσεις δεν συνιστούν αύξηση δαπανών αλλά μεταφορά πόρων και  υποδομών σε ξένους κυρίως, οι οποίοι με το υπάρχον φορολογικό περιβάλλον που αλλάζει κάθε τρείς και λίγο, το ανεξέλεγκτα μαξιμαλιστικό και κρατικοδίαιτο συνδικαλιστικό κίνημα, θα αγοράσουν σε τιμές εξευτελιστικές και, όταν το οικονομικό κλίμα βελτιωθεί κάπως θα πουλήσουν κερδοφόρα, όπως ακριβώς κάνει το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο που δεν στηρίζεται, αλλά απομυζά την πραγματική οικονομία, αφήνοντάς μας φτωχότερους.
Τι χρειαζόμαστε; ένα μακρόπνοο στρατηγικό σχέδιο ανάκαμψης που θα στηρίζεται στις δαπάνες από τον εσωτερικό -και τον πολύ μικρότερο εξωτερικό-δανεισμό, την ενίσχυση των παραγωγικών εξαγωγικών δραστηριοτήτων και κυρίως στην απλοποίηση του φορολογικού και την κατάργηση της γραφειοκρατίας. Εκεί έπρεπε να προσανατολιστεί η κυβέρνηση με παράλληλη ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚογενούς και διεφθαρμένου κράτους. Κάντε το τώρα, ειδάλλως θα είναι αργά.
1.  etoro