Καταργήστε, επιτέλους, τις πανελλαδικές εξετάσεις!

Του Κώστα Ροδινού
Οι πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα αποτελούν έναν αναχρονιστικό θεσμό..

Αμφιβάλλω, αν εξυπηρετούν  κάποια εκπαιδευτική σκοπιμότητα.
Και σίγουρα δεν είναι  ένα αντικειμενικό και αξιόπιστο σύστημα επιλογής των άξιων.
Τουναντίον, έχει μετεξελιχθεί σε μια μηχανιστική διαδικασία με πολλά τρωτά και περισσότερα προβλήματα.
-Επιβραβεύει την παπαγαλία.
-Εν πολλοίς, το μέλλον ενός νέου παιδιού μπορεί να προσδιοριστεί από  την ατυχία του. Και αυτό είναι άδικο!
-Έχει αναδειχθεί  σ’ ένα μηχανισμό γεωγραφικής κατανομής των υποψηφίων για  Σχολές που στήθηκαν με προδήλως μικροκομματικές σκοπιμότητες. (Κάθε υπουργός που σεβόταν τον εαυτό του ίδρυε και ένα δυο τμήματα ΤΕΙ στην εκλογική του περιφέρεια!)
-Σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτεί την παραπαιδεία που εξαντλεί ακόμα περισσότερο τα νοικοκυριά.
-Αποβαίνει  σε βάρος της μόρφωσης γιατί ένας μαθητής, από την πρώτη Λυκείου ακόμα , δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να προετοιμάζεται για τις πανελλαδικές. Αυτό μάλλον θα είναι παγκόσμια πρωτοτυπία.
-Τέλος, με την εισαγωγή, ειδικά στα ΤΕΙ, υποψηφίων με βαθμούς πολύ κάτω από τη βάση του 10,ουσιαστικά ακυρώνεται ο ίδιος ο θεσμός των εξετάσεων.
-Κοντά σ’ όλα αυτά να προσθέσουμε τον ετήσιο  τραγέλαφο με τα λάθος θέματα!
Αν είναι  δυνατόν να δίνονται λάθος θέματα!  Αυτοί οι ανεύθυνοι που τα βάζουν, δεν έχουν προηγουμένως δοκιμάσει να τα λύσουν;
Από την άλλη, το σύστημα αυτό ούτε τα Πανεπιστήμια ενίσχυσε (χιλιάδες είναι κάθε χρόνο οι φοιτητές που περνούν σε σχολές και τμήματα για τα οποία δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον και τα  εγκαταλείπουν στη συνέχεια), ούτε  το επίπεδο της παιδείας μας αναβάθμισε.
Γιατί, λοιπόν, συνεχίζουμε;
Επειδή όλοι, λίγο πολύ, το γνωρίζουμε, δεν θα κάνω καμιά αναφορά.
Θα απαντήσω, όμως, στο προφανές ερώτημα: και μετά την κατάργηση των Πανελλαδικών πως θα μπαίνουν οι υποψήφιοι στα Πανεπιστήμια;
Συνοπτικά:
Πρώτον, το απολυτήριο Λυκείου, όπως του αξίζει, αποτελεί από μόνο του έναν εκπαιδευτικό τίτλο. Δυστυχώς στην Ελλάδα το έχουμε απαξιώσει εντελώς και το θεωρούμε ως απλό εισιτήριο για να δοκιμάσει κάποιος την τύχη του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Δεύτερον, οι Πανεπιστημιακές Σχολές να θέσουν  οι ίδιες τα κριτήρια με τα οποία θα επιλέγουν τους φοιτητές τους. Και τα κριτήρια αυτά να συνυπολογίζονται στη συνολική αξιολόγηση των Ιδρυμάτων.
Τρίτον, όλα τα Πανεπιστήμια, ανεξαρτήτως ειδικότητας, να προσφέρουν τα λεγόμενα μαθήματα γενικής παιδείας. Και τα μαθήματα αυτά να είναι κοινά για να δίνεται έτσι η δυνατότητα μετεγγραφής των φοιτητών σε άλλες σχολές, όταν αντιληφθούν ότι αυτό που σπουδάζουν δεν είναι αυτό που αρχικά είχαν στο μυαλό τους. Έτσι θα μπορούν να απεγκλωβίζονται όταν   συνειδητοποιήσουν  ότι ήταν λάθος η πρώτη τους επιλογή.
Τέταρτον, να θεσπιστεί μια Ανεξάρτητη Εθνική Αρχή Αξιολόγησης των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, η  οποία σε ετήσια βάση και πριν την εγγραφή των νέων φοιτητών, θα δημοσιοποιεί την αξιολόγηση κάθε πανεπιστημιακής σχολής για να γνωρίζουμε όλοι. Ανάμεσα στα στοιχεία αξιολόγησης στην πρώτη σειρά θα πρέπει να βρίσκονται: ο τρόπος και τα κριτήρια εκλογής των καθηγητών, το συγγραφικό και ερευνητικό τους έργο, η διαδικασία επιλογής των φοιτητών, ο μέσος χρόνος αποφοίτησης, το ποσοστό εξεύρεσης εργασίας μετά την αποφοίτηση κ.λ.π. Τέτοια συστήματα υπάρχουν παντού, δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα!
Προφανώς και όλα αυτά δε μπορούν να γίνουν αύριο, αλλά αν αποφασίσουμε να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση, θεωρώ ότι μπορούμε να καταλήξουμε σ’ ένα σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που θα δίνει στις νέες και τους νέους μας  τη δυνατότητα να δοκιμάζουν  να ακολουθήσουν  τα όνειρα τους. Και αυτή η δυνατότητα να μην εξαρτάται από την τύχη, αλλά από την προσπάθεια που καταβάλλουν.