Να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση του κράτους με τη μικρή επιχείρηση και τους αυτοαπασχολούμενους

Όποιος έχει περπατήσει, σε οποιαδήποτε πόλη της χώρας, παρατηρεί το πλέον λυπηρό θέαμα των κλειστών καταστημάτων και τα χιλιάδες ενοικιαστήρια..
Ταυτόχρονα οι έρευνες δείχνουν ότι 6 στις 10 μικρές επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να λειτουργήσουν ουσιαστικά, ενώ η πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών στερείται υγειονομικής περίθαλψης λόγω οφειλών στον ΟΑΕΕ.
Όλοι χρησιμοποιούν τη φράση, «οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας», αλλά πολύ φοβάμαι ότι δεν κάνουμε όσα πρέπει για να σταθούν ξανά στα πόδια τους, παρά μόνο βάζουμε εμπόδια ρίχνοντας νερό στο μύλο όσων υποστηρίζουν ότι η ανάκαμψη θα βασιστεί μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Ο παρακάτω πίνακας που αφορά στοιχεία που έχουν αντληθεί μέχρι την έναρξη της κρίσης, είναι ενδεικτικός της προσφοράς των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην απασχόληση αλλά και στην προστιθέμενη αξία. Είναι αξιοσημείωτο μάλιστα ότι και στην απασχόληση και στην προστιθέμενη αξία η συνεισφορά τους είναι πολύ μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρώπης.

Είναι προφανές ότι αν θέλουμε να επαναφέρουμε γρήγορα το επίπεδο απασχόλησης, αλλά και να αυξήσουμε τα έσοδα του κράτους πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ως μοχλό τη μικρή επιχείρηση. Η επιβίωσή της είναι άμεσα συνυφασμένη με την ανάκαμψη της Ελληνικής οικονομίας.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

1. Να διαχωριστούν οι φορολογικοί συντελεστές ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και τα κέρδη της. Η φορολογία των επιχειρήσεων στη Γαλλία ανέρχεται στο 33,3% για τα κέρδη των επιχειρήσεων άνω των 38.120 ευρώ, ενώ για κέρδη κάτω από αυτό το ποσό φορολογούνται με ποσοστό 15%. Τα προϊόντα που προστατεύονται με ευρεσιτεχνίες βιομηχανικής ιδιοκτησίας φορολογούνται επίσης με 15%. Επιπλέον επιβάρυνση 3,3% επιβάλλεται, ως κοινωνική εισφορά, σε εκείνες τις επιχειρήσεις που τα κέρδη τους υπερβαίνουν το ποσό των 2.289.000.
2. Ο κεφαλικός φόρος που ονομάζεται «τέλος επιτηδεύματος» και αφορά σε κάθε ελεύθερο επαγγελματία, να αποκτήσει μία αναλογικότητα είτε με το τζίρο της επιχείρησης, είτε με το εμβαδό. Είναι παράλογο να πληρώνεται το ίδιο τέλος επιτηδεύματος για ένα πολυκατάστημα με αυτό που πληρώνει ένας αυτοαπασχολούμενος με κατάστημα λίγων τετραγωνικών μέτρων σε μία συνοικία. Είναι παράλογο να απαιτεί το κράτος φόρο ανεξάρτητα από το αν είχε κέρδη μία επιχείρηση, αλλά αφού γίνεται λόγω ανάγκης, να γίνει με δίκαιο τρόπο.
3. Οι εισφορές στον ΟΑΕΕ αντιστοιχούν σε πολλές περιπτώσεις με το ενοίκιο της επιχείρησης και δεν μπορεί στις συνθήκες της σημερινής κρίσης να ανταπεξέλθει. Πόσο μάλλον να ανταποκριθεί και στη ρύθμιση παλαιότερων οφειλών. Για όσο διαρκεί η κρίση μπορεί να ανασταλεί η πληρωμή παλαιών οφειλών και ταυτόχρονα να υπάρχει ελεύθερη επιλογή ιατροφαρμακευτικής κάλυψης από ιδιωτικές ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Έτσι μειώνεται αισθητά η μηνιαία καταβολή στον ΟΑΕΕ ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσεται ο κλάδος των ασφαλειών που έχει πληγεί και αυτός έντονα.
4. Το πρόβλημα της ρευστότητας είναι ιδιαίτερα έντονο και μέσα στην κρίση είναι πολλές οι επιχειρήσεις που λόγω Τειρεσία δεν μπορούν να αντλήσουν ούτε ένα ευρώ από το τραπεζικό σύστημα. Οι τράπεζες όμως θα μπορούσαν να δώσουν μία μικρή ρευστότητα για εξόφληση τιμολογίων στις μικρές επιχειρήσεις (ένα ιδιότυπο factoring) που θα ισοδυναμεί με το 50% του τζίρου από πιστωτικές κάρτες της επιχείρησης. Το ποσό αυτό θα αποπληρώνεται άμεσα από το λογαριασμό πιστωτικών καρτών και θα επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία μετά την αποπληρωμή του. Με τον τρόπο αυτό η επιχείρηση μπορεί να προμηθευτεί εμπορεύματα πληρώνοντας μετρητοίς τον προμηθευτή και τα χρήματα αυτά πηγαίνουν στην πραγματική οικονομία. Ταυτόχρονα ενισχύεται η χρήση πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας, αφού θα είναι προς όφελος της επιχείρησης να αυξήσει έναντι της τράπεζας τον τζίρο των πιστωτικών καρτών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
5. Επειδή νοικοκυραίοι είναι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, να προσδιορίσουμε νομοθετικά την υπερχρεωμένη επιχείρηση, ώστε να μπορεί και αυτή να κάνει χρήση των νομοθετημάτων για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Είναι παράλογο που μέχρι σήμερα εξαιρούνται από τέτοιες ρυθμίσεις.
6. Η επέκταση του νόμου που θέσπισε το δημόσιο για τα ακίνητα που νοικιάζει, σύμφωνα με τον οποίο γίνεται μείωση 25% στο ενοίκιο και πρέπει να προσφύγει ο ιδιοκτήτης δικαστικά αν διαφωνεί, είναι επιβεβλημένη και για τις επαγγελματικές μισθώσεις. Είναι πολλές ακόμη οι περιπτώσεις που δεν γίνεται μείωση ενοικίου, ή όταν γίνεται είναι πολύ μικρή αναλογικά με την ύφεση.
7. Η πάταξη των ενδο-ομιλικών συναλλαγών (transfer pricing) θα επαναφέρει την αγορά στην πραγματική της διάσταση και θα εκλείψουν φαινόμενα μη υγιούς ανταγωνισμού από τις μεγάλες επιχειρήσεις έναντι των μικρών. Ταυτόχρονα το όφελος στα έσοδα του κράτους θα είναι εμφανές αφού όλοι θα λειτουργούν με  «ίδια μέτρα και ίδια σταθμά» στην αγορά.
8. Η δημιουργία κινήτρων ώστε από έναν κορεσμένο και μη κερδοφόρο κλάδο να στραφεί σε τομείς με μέλλον μία επιχείρηση είναι επιβεβλημένη. Είναι δύσκολο έως αδύνατο να κλείσει πχ. μία εμπορική επιχείρηση και να στραφεί στον πρωτογενή τομέα. Μπορούμε όμως να δώσουμε αυτή τη δυνατότητα αναστέλλοντας την πληρωμή για «κλείσιμο βιβλίων» για 3 χρόνια ώστε να πάρει μία οικονομική ανάσα και να ξεκινήσει από την αρχή σε έναν τομέα με μέλλον. Διαφορετικά θα είναι δέσμιος μίας δραστηριότητας που δεν προσφέρει ούτε στον ίδιο, ούτε στην απασχόληση, ούτε στο κράτος αφού δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις.
9. Η αναγκαστική υπαγωγή στον ΟΑΕΕ όσων δραστηριοποιούνται σε οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων και είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ θα δημιουργήσει μία ακόμη ομάδα ανέργων. Είναι αδιανόητο να ζητείται από έναν ιδιοκτήτη καφενείου στο χωριό να πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές που σε πολλές περιπτώσεις ισοδυναμούν με το τζίρο του τους χειμερινούς μήνες. Αν σε κάποιες περιπτώσεις έχει γίνει καταστρατήγηση αυτού του ωφελήματος αυτό μπορεί να εξεταστεί και να γίνει διαχωρισμός ανάλογα με το τζίρο των επιχειρήσεων που εδρεύουν σε τέτοιες περιοχές.

Συμπερασματικά πρέπει η μικρή επιχείρηση και οι αυτοαπασχολούμενοι να αντιμετωπιστούν διαφορετικά από το κράτος. Διαχρονικά είναι οι επιχειρήσεις που δεν υπήρξαν κρατικοδίαιτες, που κράτησαν ζωντανή την οικονομία ειδικά της περιφέρειας και αποτελούν την ελπίδα της ανάκαμψης. Στην Ελλάδα της κρίσης ματώσαμε όλοι. Το στοίχημα μπορούμε να το κερδίσουμε.
Βασίλης Τσιαλιαμάνης