ηγεσία της Αιγύπτου για το θέμα της ΑΟΖ, μαθεύτηκε ξαφνικά την ίδια μέρα ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) κήρυξε την Στρογγύλη αρχαιολογικό χώρο «λόγω των σημαντικών ελληνιστικών, βυζαντινών και άλλων αρχαιοτήτων που είναι διάσπαρτες στο νησί». Η απόφαση μάλιστα δημοσιεύθηκε πάραυτα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.Παρότι το γεγονός αυτό καθαυτό έχει μεγάλη σημασία, επικρατεί έκτοτε άκρα του τάφου σιωπή. Κανείς από τους μεγαλόσχημους δημοσιογράφους δεν έχει άραγε την απορία να διερευνήσει τη σημασία του θέματος; Είναι γνωστό σε όλους ότι χωρίς την Στρογγύλη – ως μέρος του συμπλέγματος του Καστελορίζου – η ελληνική ΑΟΖ δεν εφάπτεται της κυπριακής. Μήπως η ανακήρυξη όλης της νησίδας (η οποία κατοικείται μόνο από λίγους έλληνες στρατιώτες) σε αρχαιολογικό χώρο έχει περισσότερο αρνητικές παρά θετικές συνέπειες; Επειδή εξ ορισμού σε κάθε αρχαιολογικό χώρο η οικονομική δραστηριότητα (εκτός της λειτουργίας κάποιου χώρου / μουσείου) απαγορεύεται. Και κυρίως απαγορεύεται η οικοδόμηση και η κατοίκηση του χώρου αυτού.
Η Ελλάδα είναι χώρα κατάσπαρτη από αρχαιότητες. Πολλές τοποθεσίες έχουν αρχαιολογική αξία πολύ μεγαλύτερη της Στρογγύλης και όμως δεν έχουν ανακηρυχθεί σε αρχαιολογικούς χώρους. Γιατί αυτή η πρεμούρα από το ΚΑΣ; Η κήρυξη μιας περιοχής σε αρχαιολογικό χώρο γίνεται συνήθως για λόγους φύλαξης και προστασίας – θέμα που δεν γεννάται για την Στρογγύλη καθώς προστατεύεται καλύτερα από κάθε άλλο νησί από μια ομάδα ελλήνων καταδρομέων - αλλά και από την απομόνωσή της από την θάλασσα που την περιβάλλει. Γίνεται επίσης για την απαγόρευση της ανοικοδόμησης – και εδώ γεννώνται τα ερωτήματα. Επειδή ακριβώς η με το νόμο απαγόρευση της οικοδόμευσης σημαίνει αυτομάτως ότι η Στρογγύλη τίθεται επισήμως εκτός κάθε οικονομικής δραστηριότητας.
Και γιατί η σιωπή από το λαλίστατο (και μάλιστα εκεί όπου δεν έπρεπε δηλ. στο θέμα της επέμβασης των ΗΠΑ στη Συρία) υπουργείο Εξωτερικών; Αραγε δεν αναρωτήθηκε κανείς τι θα συμβεί εάν το θέμα του ορισμού των ορίων της ελληνικής ΑΟΖ παραπεμφθεί σε κάποιο διεθνές δικαστήριο, ότι η Στρογγύλη που έχει τεθεί επισήμως εκτός οικονομικής δραστηριότητας θα είναι ένα πρώτης σειράς νομικό όπλο στα χέρια της Τουρκίας; Επειδή νησιά χωρίς οικονομική δραστηριότητα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, δεν διαθέτουν ΑΟΖ; Η Τουρκία έχει ήδη κάποιες αποφάσεις της νομολογίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης με το μέρος της – και ειδικά την απόφαση που καθορίζει τα όρια της ΑΟΖ στα νησιά μεταξύ Ουκρανίας και Ρουμανίας. Αλλά και χωρίς την ενδεχόμενη παραπομπή του θέματος σε κάποιο διεθνές δικαστήριο, τι λόγο έχουμε να δίνουμε στην Τουρκία επιχειρήματα ώστε να προβάλλει και να ενισχύει τις θέσεις της;
Ακόμα και εάν δεχθεί κανείς το επιχείρημα ότι η Στρογγύλη θεωρείται από απόψεως Διεθνούς Δικαίου ως μέρος του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελορίζου και επομένως ως όρια της ΑΟΖ θα θεωρηθούν τα όρια του συμπλέγματος, οι ελληνικές θέσεις δεν διευκολύνονται αλλά δυσχεραίνουν. Τι λόγο έχουμε να εισερχόμαστε σε νομικές αντιδικίες εκεί που δεν υπάρχουν; Και γιατί το ΚΑΣ να μην κηρύξει μόνο τη μισή Στρογγύλη αρχαιολογικό χώρο και την άλλη μισή – με παρεμβολή του αρμόδιου υπουργείου – να τη διαφυλάξει για την καλλιέργεια κάποιου σπάνιου φυτού από τα πολλά που διαθέτουν τα νησιά μας – έτσι ώστε να δημιουργηθεί εκεί οικονομική δραστηριότητα; Και να μην υπήρχε το φυτό αυτό θα έπρεπε να το εφεύρουμε.
Είμαι απολύτως έτοιμος να δεχτώ καλόπιστα τα επιχειρήματα περί του αντιθέτου. Και εύχομαι να διαψευσθούν οι ανησυχίες που περιγράφονται στις γραμμές αυτές. Αλλά η άκρα του τάφου σιωπή που επικρατεί τις τελευταίες μέρες προδίδει άλλα – και κυρίως μια οσμή συνενοχής. Μακάρι να κάνω λάθος.
Νίκος Σταματάκης, Ph.D
Νέα Υόρκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου