Η μουσική από τους ζουρνάδες και τα νταούλια είναι μακρόσυρτη και μεθυστική. Μια ομάδα περίπου 30 ανδρών, που φορούν κόκκινα, ανηφορίζει από την πλατεία του Σοχού προς το στάδιο.
Αυτοί είναι οι κριτές των παραδοσιακών αγώνων πάλης, που διοργανώνονται κάθε χρόνο στο χωριό λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, την τρίτη μέρα του πανηγυριού των Δώδεκα Αποστόλων. Η πομπή περνά ανάμεσα στα σπίτια, παιδιά βγαίνουν με τις μανάδες τους στα μπαλκόνια, συγχωριανοί ανταλλάσσουν ευχές, όμως οι περισσότεροι κάτοικοι βρίσκονται ήδη στις τσιμεντένιες κερκίδες της παλαίστρας. Οι κριτές ανάβουν κερί στο εκκλησάκι των Αποστόλων κι ύστερα μπαίνουν στο στάδιο, έναν ανοιχτό καθαρό χώρο με γρασίδι περίπου όσο μισό γήπεδο ποδοσφαίρου.«Στους παραδοσιακούς αγώνες του Σοχού συμμετέχουν φέτος περίπου 100 παλαιστές από την Ελλάδα, την Τουρκία, την ΠΓΔΜ, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Ρουμανία. Είναι το μεγαλύτερο γεγονός μετά τους αντίστοιχους αγώνες στην Ανδριανούπολη της Τουρκίας» μας λέει ο Απόστολος Μισχόπουλος, αντιδήμαρχος Λαγκάδα και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των αγώνων.
Οι περισσότεροι αθλητές είναι επαγγελματίες, αγωνίζονται σε ομάδες και επίσημα πρωταθλήματα. Όμως, η παλαίστρα του Σοχού είναι το πιο βαρύ τερέν και η φήμη της χάνεται στα βάθη της παράδοσης. Τα έπαθλα των νικητών είναι χρηματικά ποσά, αλλά και ζώα, γίδες και πρόβατα, που προσφέρουν οι χορηγοί-κάτοικοι της περιοχής. «Πάνω από όλα ωστόσο, είναι η δόξα. Για πολλούς, η αξία των νικητών στον Σοχό συγκρίνεται με εκείνη στους Ολυμπιακούς Αγώνες» μας λένε αθλητές, θεόρατοι και αγριωποί άντρες, που όμως χαμηλώνουν το κεφάλι από συστολή όταν σου μιλούν. Κυριαρχούν βαλκανικοί χαιρετισμοί και αγκαλιάσματα.
Οι γίγαντες της παλαίστρας, αλλιώς «πεχλιβάνηδες» που στα περσικά σημαίνει «ήρωας» και «πρωταθλητής», χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με τις ικανότητες και την εμπειρία τους. Κι ύστερα αρχίζει ευλαβικά το τελετουργικό. Οι αθλητές φορούν δερμάτινα παντελόνια, τα κιουσπέτια, βάρους δέκα κιλών το καθένα. Είναι ραμμένα σε εργαστήρια στην Τουρκία και πολλά γράφουν πίσω στη μέση με μεταλλικά κουμπώματα το όνομα και την πόλη καταγωγής κάθε αθλητή. Τα πέτσινα παντελόνια δένονται σφιχτά στη μέση και κάτω από το γόνατο των παλαιστών, έτσι ώστε να μην μπορεί ο αντίπαλος να πιαστεί από εκεί. Κι έπειτα οι άντρες αλείφονται με λάδι, για να γλιστρούν και να αποφεύγουν τις λαβές, τακτική που ανάγεται στους αρχαιοελληνικούς αγώνες, όμως καθιερώθηκε την οθωμανική περίοδο. Παίρνουν λάδι από ένα δοχείο πάνω σε τρίποδα, κάποιοι αγκαλιάζονται και τρίβουν ο ένας τα μπράτσα του άλλου για να απλωθεί σωστά.
Σε λίγο, μπαίνουν όλοι μαζί στο στάδιο, σηκώνοντας τα χέρια και χτυπώντας τους μηρούς τους για «εκφοβισμό» και επίδειξη. Ο κόσμος χειροκροτεί, οι οργανοπαίχτες παίζουν μεθυστικά τον ίδιο σκοπό. Κάποιοι αθλητές σκύβουν και πιάνουν τους αντιπάλους από τα μπατζάκια, ως αθλητικό χαιρετισμό. Τα ζευγάρια αγωνίζονται ταυτόχρονα, σκορπισμένα στην παλαίστρα. Σύμφωνα με τον βασικό κανόνα, κερδίζει όποιος ακουμπήσει την πλάτη του αντιπάλου στο έδαφος. Αν δεν συμβεί αυτό σε 20 λεπτά, τότε δίνεται παράταση και αρκεί κάποιος να περάσει πίσω από τον αντίπαλο, ρίχνοντάς τον μπροστά στα γόνατα. Στη συνέχεια, οι νικητές θα αγωνιστούν μεταξύ τους μέχρι την ανάδειξη του τελικού ζευγαριού.
Από τα μεγάφωνα οι κριτές αναγγέλλουν κάθε τόσο ονόματα και χορηγίες και οι θεατές, ανάμεσά τους τοπικοί παράγοντες, αλλά και οι προξενικές αρχές Τουρκίας και Βουλγαρίας στη Θεσσαλονίκη, χειροκροτούν όταν κάποιος σηκώσει στον αέρα τον αντίπαλο ή κάνει μια περίτεχνη λαβή. Σφιγμένα πρόσωπα στο τερέν και ολόγυρα γιορτή. Ο κόσμος φορά τα γιορτινά του, παρακολουθεί την τελετουργία της πάλης, που σε τέτοια έκταση και επίπεδο αθλητών δεν γίνεται πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Κάθε τόσο οι οργανοπαίχτες σηκώνονται και κάνουν ένα γύρο στην παλαίστρα, βαδίζοντας αργά, παίζοντας τον ίδιο παραληρηματικό σκοπό. Οι αθλητές περνούν ανάμεσα στις κερκίδες για να τους χειροκροτήσει ο κόσμος και να προσφέρει χρήματα. Έπειτα, ξαποσταίνουν στο χορτάρι μέχρι την επόμενη αναμέτρηση της βραδιάς, ως την τελική δόξα. Οι γίγαντες της παλαίστρας θα αγωνιστούν έτσι ως αργά τη νύχτα για την ευλογία των Αποστόλων και τη φήμη τους.
Κώστας Κουκουμάκας, Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου