Ο Σαμαράς και ο νέος ελληνικός καπιταλισμός

Η χώρα χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Στην θέση του κρατικοδίαιτου πελατειακού μοντέλου των νταβατζήδων, των ημετέρων,
των μπετατζήδων και των καναλαρχών, καλούμαστε ως κοινωνία να προκρίνουμε ένα νέο μοντέλο ελληνικού καπιταλισμού.

Πολλή κουβέντα έχει γίνει στο παρελθόν και γίνεται ακόμη στον καιρό της κρίσης για την έννοια του «πατριωτισμού» και την ιδιότητα του «πατριώτη».
Το έχω γράψει πολλές φορές και δεν θα βαρεθώ να το αναφέρω ακόμη μία: για μένα ο μεγαλύτερος πατριώτης είναι αυτός που δρα προς την κατεύθυνση της ισχυροποίησης της οικονομίας της χώρας. Λαμβανομένου υπόψη του «ασταθούς» και όχι και τόσο φιλικού γεωπολιτικού περιβάλλοντος στο οποίο καλούμαστε να επιβιώσουμε ως Έθνος και ως κοινωνία, μια ισχυρή οικονομία είναι η απόλυτη προϋπόθεση για ισχυρές και αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες είναι «εκ των ων ουκ άνευ» σε αυτή την δύσκολη, σκληρή και επικίνδυνη προσπάθεια.
Το «vivere pericolosamente» λοιπόν, εκτός πολλών άλλων που συχνά αναλύει στα ενδιαφέροντα άρθρα του ο φίλος Κρανιδιώτης, δεν μπορεί παρά να στηρίζεται (και) πάνω στα ακλόνητα και στιβαρά θεμέλια μιας υγιούς, παραγωγικής και αποτελεσματικής οικονομίας. Μιας οικονομίας στην βάση της φιλελεύθερη και ανοιχτή, καινοτόμα και τολμηρή, εξωστρεφής και ευέλικτη. Μιας οικονομίας τέλος, ικανής να υποστηρίξει εκείνο το κοινωνικό κράτος πρόνοιας που έχει ανάγκη ένας (μικρός) λαός ένδεκα εκατομμυρίων ανθρώπων, ώστε να διατηρεί την απαραίτητη εκείνη κοινωνική και εθνική συνοχή που θα τον βοηθήσει να επιβιώσει μέσα σε ένα τόσο αφιλόξενο, ευμετάβλητο και πολλές φορές απροκάλυπτα εχθρικό γεωπολιτικό περιβάλλον.
Ειδομένη από αυτή την σκοπιά, η ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας αποκτά έναν ακόμη πιο επιτακτικό χαρακτήρα επείγοντος. Το ανέξοδο «σκίσιμο» μνημονίων, η επίδειξη κούφιου αντι-γερμανισμού και η στείρα εμμονή στο αποτυχημένο και καταστροφικό κρατικοδίαιτο πολιτικο-οικονομικό μοντέλο, κρατούν την χώρα δέσμια της παρατεινόμενης κρίσης, αυξάνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο κάποιου «ατυχήματος» που δεν θα εξαρτάται εν πολλοίς από εμάς, αλλά θα έχει ίσως καταστροφικές συνέπειες για την χώρα και τον ελληνισμό γενικότερα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει στα σοβαρά τον πατριωτισμό του σημερινού Πρωθυπουργού της χώρας. Και χωρίς να ισχυρίζομαι πως είμαι μέσα στο μυαλό του, ή πως γνωρίζω αυτά που σκέφτεται, είμαι βέβαιος πως σε αυτή την κρίσιμη καμπή του δύσκολου δρόμου είναι έτοιμος για το μεγάλο στοίχημα. Αποχαιρετώντας τα μνημόνια, αποφασισμένος να διαπραγματευτεί μέχρις εσχάτων την βιωσιμότητα του χρέους, είναι πια ελεύθερος να χαράξει την νέα πορεία της οικονομίας της χώρας.
Στην πράξη, ο Πρωθυπουργός έχει μπροστά του το τιτάνιο έργο της αλλαγής του λάθους μοντέλου. Την χάραξη στην ουσία ενός ελληνικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας. Την στοχοθέτηση, σχεδιασμό και ανάπτυξη ενός ελληνικού τύπου καπιταλισμού, μιας ελεύθερης, αυτόνομης και όχι ασύδοτης νέας επιχειρηματικότητας, που θα στηριχθεί στα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου και των ανθρώπων του.
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να γίνει γρήγορα, πειστικά και αποτελεσματικά. Οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι δεν μπορούν να περιμένουν εσαεί. Οι πρώτες κινήσεις δείχνουν πως το μήνυμα έχει ληφθεί. Δεν είναι δυνατόν να ποντάρουμε στην βαριά βιομηχανία, στις επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας, στα φασονατζίδικα των μεγάλων πολυεθνικών. Μας πρόλαβαν άλλοι, κίτρινοι, ροζ, μελαμψοί, πράσινοι, πολύχρωμοι. Το κάνουν καλά, και κυρίως φθηνά. Τόσο φθηνά, που ούτε οι βαλκάνιοι «σύντροφοι» με τα εξευτελιστικά μεροκάματα δεν μπορούν να τους ανταγωνιστούν.
Δεν είναι επίσης δυνατόν να ποντάρουμε στην κρατική επιχειρηματικότητα ή στις δημοσιοϋπαλληλικές προσλήψεις που υπόσχεται χωρίς μέτρο ο Αλέξης Τσίπρας. Έννοιες όπως η «κοινωνική επιχειρηματικότητα», ο «κοινωνικός έλεγχος επιχειρήσεων» και οι εκφοβιστικές απειλές εναντίον όλων αυτών που σκέφτονται να επενδύσουν τα χρήματά τους στην χώρα, είναι ακριβώς αυτό που δεν χρειάζεται η νέα αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας μας. Είναι σίγουρο πως έχουμε ανάγκη και τον τελευταίο καλόπιστο επενδυτή, όπως έχουμε ανάγκη και όλες τις υγιείς και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου που ασφυκτιούν στην ακινησία και την απραξία της παρατεινόμενης οικονομικής δυσπραγίας. Εκείνο που δεν έχουμε ανάγκη είναι το χωρίς όρια «ξεπούλημα» και την δημιουργία μιας νέα γενιάς κρατικοδίαιτων «επιχειρηματιών» που θα μας ξανακαθίσουν στον σβέρκο όπως οι παλιοί που προσπαθούμε εδώ και τόσο καιρό να απαλλαγούμε από αυτούς.
Τουρισμός, ναυτιλία, πρωτογενής τομέας με μπουτίκ προϊόντα, νέες τεχνολογίες, εξειδικευμένες υπηρεσίες, λογισμικό, ποιοτική μεταποίηση. Αυτοί είναι οι τομείς όπου η χώρα διατηρεί συγκριτικά πλεονεκτήματα και μπορούν να «δώσουν» γρήγορα νέες θέσεις εργασίας χωρίς την ανάγκη τεράστιων επενδύσεων. Ευτυχώς, όπως φαίνεται αυτοί είναι οι τομείς επίσης που προκρίνει ο σχεδιασμός του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης για την γρήγορη είσοδο της Ελλάδας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς μέσα στο 2014!
Εργαλεία όπως οι αποκρατικοποιήσεις, οι ιδιωτικοποιήσεις και η πώληση ή ενοικίαση αναξιοποίητων περιουσιακών στοιχείων του κράτους, θα βοηθήσουν και θα δράσουν επικουρικά προς αυτή την κατεύθυνση. Αρκεί να γίνουν με διαφάνεια, σχεδιασμό και κυρίως, χωρίς σπασμωδικές κινήσεις. Η αιφνιδιαστική αλλαγή της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ δείχνει πως έχει ληφθεί και αυτό το μήνυμα. Η εντύπωση που πρέπει να αποκομίσουν όλοι όσοι τριγυρίζουν την χώρα είτε με αρπακτικές είτε με αγαθές – επιχειρηματικές προθέσεις, είναι πως δεν «ξεπουλάμε» αλλά θέλουμε να αξιοποιήσουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία προς αμοιβαίο όφελος. Έτσι οι πρώτοι θα ξεκουμπιστούν μια ώρα αρχύτερα και οι δεύτεροι να αισθανθούν ευπρόσδεκτοι να επενδύσουν ώστε να κερδίσουμε κι εμείς και οι ίδιοι.
Στην παρούσα περίσταση θα πρέπει να κινηθούμε έξυπνα, γρήγορα και αποτελεσματικά. Ο Αντώνης Σαμαράς το γνωρίζει και έχει αρχίσει να το εφαρμόζει. Η φετινή αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς την χώρα μόνο τυχαία δεν είναι. Η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, ο τουρισμός, αρχίζει να φουλάρει τις μηχανές της. Όσοι μεμψιμοιρούν πως θα καταντήσουμε «γκαρσόνια της Ευρώπης» ας καταθέσουν τα μεγαλεπήβολα δικά τους σχέδια για την ανάπτυξη που αυτοί ονειρεύονται.
Σίγουρα, μονάχα ο τουρισμός και ο πρωτογενής τομέας δεν φτάνουν. Από κει όμως θα προέλθουν οι πρώτες γρήγορες νέες θέσεις εργασίας, ώστε να ανασάνουν λιγάκι οι άνεργοι συμπατριώτες μας. Θα ακολουθήσουν και οι τομείς των καινοτόμων προϊόντων, των τεχνολογικών πάρκων, των συνεταιρισμών παραγωγής λογισμικού, των επιχειρήσεων εξειδικευμένων υπηρεσιών, των επιχειρήσεων υγείας και του ιατρικού τουρισμού, καθώς και η μεταποίηση προϊόντων υψηλής ποιότητας. Όλοι σχεδόν αυτοί οι τομείς, θα μπορούσαν να δράσουν αναπτυσσόμενοι ως κυματοθραύστης της μάστιγας της μετανάστευσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού υψηλής αποδοτικότητας. Έτσι θα πιάσουν τόπο και τα χρήματα που ξοδεύουμε και εμείς ως γονείς και το ίδιο το κράτος, για τον καταρτισμό επιστημόνων, τις υπηρεσίες των οποίων «απολαμβάνουν» εντελώς δωρεάν, άλλες κοινωνίες και άλλες χώρες που έχουν δουλειές να τους προσφέρουν.
Όλα αυτά δεν θα γίνουν ως δια μαγείας. Οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για επιλεκτικό μετριασμό της φορολογίας και για εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας (ενεργειακού, κλπ) κινητροδοτούν αυτές ακριβώς τις προσπάθειες για την νέα αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Η προσπάθεια είναι να βοηθηθούν επίσης και οι τελευταίες βαριές βιομηχανίες που έχουν μείνει στην χώρα (κυρίως οι ενεργοβόρες) και να ξαναδουλέψουν αυτές που προσφάτως έκλεισαν λόγω δυσβάσταχτης φορολογίας και ενεργειακού κόστους. Στο απώτερο μέλλον, μπορεί να εξεταστεί και η κινητροδότηση για δημιουργία καινούριων βιομηχανικών επιχειρήσεων. Όμως αυτό θα απαιτήσει χρόνο, αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας και κυρίως, πολλά κεφάλαια που αυτή την στιγμή είναι δυσεύρετα.
Εκείνο που είναι βέβαιο, είναι πως το παλιό αποτυχημένο πολιτικο-οικονομικό μοντέλο του κρατικοδίαιτου καπιταλισμού θα πρέπει να αλλάξει άρδην. Η νέα επιχειρηματικότητα θα προέλθει φυσικά μέσα από τις υγιείς επιχειρηματικές δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα. Το καινούριο δημόσιο θα πρέπει να εξασφαλίσει προς τούτο, ένα δίκαιο, ουδέτερο, ανταγωνιστικό και υψηλά εποπτευόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον χωρίς κομματικούς φαβοριτισμούς, «κουμπάρους», γραφειοκρατικά εμπόδια και διαφθορά. Παράλληλα με τα ανοίγματα προς την επιχειρηματικότητα, γίνονται και κινήσεις προς την κατεύθυνση δομικών αλλαγών του δημόσιου τομέα όπως η αξιολόγηση του προσωπικού, η κινητικότητα, οι απολύσεις των επίορκων και η αντικατάστασή τους με νέους, ικανότερους υπαλλήλους. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους μας πως δεν μπορεί να υπάρξει αναπτυξιακή πορεία της χώρας εκτός του ιδιωτικού τομέα και χωρίς την αλλαγή του σημερινού δυσκίνητου, γραφειοκρατικού, διεφθαρμένου και αναποτελεσματικού δημόσιου τομέα.
Ο Πρωθυπουργός, αφού σταθεροποίησε την οικονομία, εξαφάνισε τα δημοσιονομικά ελλείμματα, αποκατέστησε την θέση της χώρας στο εξωτερικό, ήρθε η ώρα να προχωρήσει στην αλλαγή του αποτυχημένου αναπτυξιακού της μοντέλου. Στην θέση του κρατικοδίαιτου πελατειακού πολιτικο-οικονομικού μοντέλου των νταβατζήδων, των ημετέρων, των μπετατζήδων και των καναλαρχών, καλούμαστε ως κοινωνία να προκρίνουμε ένα νέο μοντέλο ελληνικού καπιταλισμού. Ένα μοντέλο που θα στηρίζεται στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, που θα αποδώσει νέες θέσεις εργασίας χωρίς τεράστιες επενδύσεις μέσω συγκεκριμένων φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων κινήτρων, αξιοποιώντας παράλληλα, μετά από σχεδιασμό και προγραμματισμό τα παραμελημένα assets της Ελλάδας, μέσω στοχευμένων ιδιωτικοποιήσεων και πώλησης ή ενοικίασης επιλεγμένων πολλαπλασιαστών αμοιβαίου οφέλους.

Akenaton