Γράφουν οι Κωνσταντίνος Ρόκκας* και Νικόλαος Ιωακειμίδης**
Ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει γιατρό και ασθενή είναι το κατά πόσο ο ασθενής μπορεί οργανικά να αντέξει τη σωματική καταπόνηση που συνεπάγεται η ερωτική επαφή.
Οι απότομες διακυμάνσεις έντονης σωματικής δραστηριότητας, όπως η σεξουαλική επαφή, μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή άλλου θανατηφόρου καρδιακού επεισοδίου, ιδίως για εκείνους τους ανθρώπους που έχουν συνηθίσει να ζουν μια καθιστική ζωή και δεν ασκούνται τακτικά ή για τους μεσήλικες που δεν κάνουν σεξ συχνά ούτε ασκούνται σωματικά με άλλο τρόπο.
Σε σχετική εργασία που δημοσιεύτηκε πριν από τρία χρόνια στο επιστημονικό έντυπο JAMA του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, μελετήθηκαν 14 δημοσιευμένες έρευνες (μετα-ανάλυση) που αφορούσαν πάνω από 6.000 άτομα και εξετάστηκε η σχέση ανάμεσα στη σωματική άσκηση, το σεξ και τον κίνδυνο εμφράγματος ή αιφνίδιου καρδιακού θανάτου. Οι ερευνητές οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι οι αγύμναστοι άνθρωποι κινδυνεύουν 3,5 φορές περισσότερο από έμφραγμα, όταν καταβάλλουν ξαφνικά έντονη σωματική προσπάθεια (π.χ. για τζόκινγκ). Ο αντίστοιχος κίνδυνος κατά τη διάρκεια του σεξ ή λίγο μετά είναι 2,7 φορές μεγαλύτερος. Η σποραδική φυσική δραστηριότητα πενταπλασιάζει επίσης τον κίνδυνο αιφνιδίου καρδιακού θανάτου (δεν υπήρχαν αντίστοιχα δεδομένα για την πιθανή συσχέτιση του σεξ με τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο).
Οι μελέτες επίσης δείχνουν ότι ο κίνδυνος είναι μεν αυξημένος, όμως η περίοδος του αυξημένου κινδύνου είναι σχετικά σύντομη, μια έως δύο ώρες, στη διάρκεια και αμέσως μετά το τρέξιμο ή τη σεξουαλική δραστηριότητα. Για το λόγο αυτό, συνολικά μέσα σε ένα έτος ο κίνδυνος για τους αγύμναστους είναι υπαρκτός, αλλά παρόλα αυτά αρκετά μικρός.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με υπολογισμούς, σε ένα δείγμα 10.000 ανθρώπων, αν όλοι αύξαναν απότομα τη σωματική δραστηριότητά τους (λόγω τρεξίματος, ερωτικής επαφής κ.α.) κατά μια ώρα μέσα στην εβδομάδα, μπορεί να σημειώνονταν δύο ή τρία περισσότερα περιστατικά θανατηφόρου εμφράγματος ετησίως.
Πώς μπορεί να εκτιμηθεί ο κίνδυνος;
Η εκτίμηση της ικανότητας για άσκηση είναι πρωταρχικής σημασίας προκειμένου ο άνδρας να έχει μια ασφαλή σεξουαλική δραστηριότητα. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσουν ερωτήσεις που ελέγχουν αδρά την αντοχή σε καθημερινές δραστηριότητες με τη χρήση των μεταβολικών ισοδυνάμων (metabolic equivalents of task, METs). Με αυτά προσδιορίζουμε την ενέργεια που απαιτούν καθημερινές δραστηριότητες ανάλογα με την έντασή τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το αργό βάδισμα ισοδυναμεί με 3 METs, ενώ το αργό τζόκινγκ ή η μετακίνηση βαρέων επίπλων ισοδυναμεί με 8 METs. Αντίστοιχα, η σεξουαλική δραστηριότητα ισοδυναμεί με 2 έως 6 METs, ανάλογα με την έντασή της.
Στις οδηγίες, που εκδόθηκαν από επιστημονική ομάδα ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων προ έτους (Princeton III) τονίζεται η σημασία που έχει ο διαχωρισμός των ανδρών σε χαμηλού, μέσου και υψηλού κινδύνου με βάση τον κίνδυνο που διατρέχουν για ένα οξύ καρδιολογικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Έτσι, για παράδειγμα, άνδρες χωρίς γνωστή συμπτωματολογία στεφανιαίας νόσου ή άνδρες με ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση, μπορούν να έχουν ασφαλή σεξουαλική δραστηριότητα. Οι άνδρες αυτοί συνήθως αναφέρουν στα ερωτηματολόγια καλή αντοχή σε δραστηριότητες από 6 μεταβολικά ισοδύναμα και άνω. Αντίθετα, ασθενείς που έχουν, παραδείγματος χάριν πόνο στο στήθος στη μικρή προσπάθεια, αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση ή σοβαρές αρρυθμίες θεωρείται ότι δεν είναι ασφαλές να ξεκινήσουν ερωτικές επαφές. Αντίθετα, θα πρέπει να λάβουν αγωγή από τον καρδιολόγο τους και να επανεκτιμηθούν, αφού σταθεροποιηθεί το καρδιολογικό τους νόσημα. Ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου, όπως π.χ. με άλλες ενδείξεις αγγειοπάθειας (ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή αγγειοπάθειας των κάτω άκρων) ή με μέτριας βαρύτητας στηθάγχη, θα πρέπει να εξεταστούν από καρδιολόγο, ο οποίος θα είναι αυτός που θα κρίνει αν μπορούν να έχουν με ασφάλεια ερωτικές επαφές. Οι τελευταίοι θα πρέπει απαραιτήτως να υποβάλονται σε δοκιμασία κόπωσης για να εκτιμηθεί κατά πόσον μπορούν να έχουν ήπια προς μέτρια σωματική άσκηση χωρίς συμπτώματα όπως πόνο, ή δυσκολία στην αναπνοή, απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης, ή αρρυθμίες και χωρίς αλλαγή στο καρδιογράφημα που να υποδηλώνει στεφανιαία νόσο.
Τα προβλήματα στη στύση δείχνουν τον κίνδυνο;
Η στυτική δυσλειτουργία είναι αρκετά συχνό πρόβλημα για τους άνδρες μετά την ηλικία των 40. Ο ασθενής με στυτική δυσλειτουργία, στο πλαίσιο της λήψης ενός καλού ιστορικού, θα ερωτηθεί για την ύπαρξη υψηλών τιμών χοληστερόλης, σακχαρώδους διαβήτη, υπέρτασης ή εάν καπνίζει και θα εξεταστεί αν είναι παχύσαρκος. Όλα αυτά ενδιαφέρουν, διότι συχνά συνυπάρχουν με προβλήματα στη στύση, αλλά και γιατί είναι δυνατόν να κινήσουν υποψίες στον γιατρό ότι ο συγκεκριμένος ασθενής μπορεί να έχει κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα που ενδέχεται να μη γνωρίζει. Είναι επιπλέον γνωστό ότι η στυτική δυσλειτουργία είναι νόσος που αφορά στα αγγεία και, σαν τέτοια, συνυπάρχει συχνά με προβλήματα στις αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά. Η εκδήλωση λοιπόν προβλημάτων στη στύση κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μελλοντικά καρδιολογικά συμβάματα και σε πρόσφατη έρευνα της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Αθηνών η στυτική δυσλειτουργία συσχετίστηκε με αύξηση κατά 60% του κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Ποια είναι τα μέτρα για να μειώσουμε τον κίνδυνο;
Οι ερευνητές επεσημαίνουν ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα πολλαπλά οφέλη της σωματικής άσκησης, η οποία έχει υπολογιστεί ότι μειώνει μέχρι και 30% τον κίνδυνο για έμφραγμα. Συνιστάται ωστόσο πολύ βαθμιαία ένταξη της όποιας φυσικής δραστηριότητας στη ζωή, ιδίως όταν κάποιος έχει και παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάματα. Ο άνδρας που δεν ασκείται καθόλου θα πρέπει βαθμιαία να βελτιώσει την φυσική του κατάσταση και μετά να προσπαθήσει να διαθέτει πολλές φορές μέσα στην εβδομάδα χρόνο στην φυσική δραστηριότητα – είτε αυτή είναι το τζόκινγκ είτε το σεξ.
Έχει παρατηρηθεί ότι μέσης ηλικίας ασθενείς που αναφέρουν στυτική δυσλειτουργία πρόσφατης ενάρξεως και έχουν παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο μπορεί να εκδηλώσουν καρδιολογικό πρόβλημα κατά μέσο όρο μετά από 2-5 έτη. Το χρονικό αυτό παράθυρο είναι σημαντικό για την αλλαγή στον τρόπο ζωής, με περισσότερη άσκηση, μείωση του σωματικού βάρους, μεσογειακή διατροφή, διακοπή του καπνίσματος και ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της υψηλής χοληστερόλης.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 ( φάρμακα όπως τα Viagra, Levitra, Cialis) που χορηγούνται για τη στυτική δυσλειτουργία είναι ασφαλή, ακόμα και στον άνδρα που λαμβάνει ένα ή και περισσότερα φάρμακα για να ρυθμίσει την πίεσή του. Στην περίπτωση όμως που αισθανθεί πόνο στο στήθος κατά τη σεξουαλική επαφή και έχει προηγουμένως πάρει αυτά τα φάρμακα θα πρέπει επειγόντως να ενημερώσει τον ιατρό που τον παρακολουθεί. Η χορήγηση νιτρωδών για την ανακούφιση του στηθαγχικού πόνου είτε κάτω από τη γλώσσα είτε στο νοσοκομείο ενδοφλεβίως μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη υπόταση με απρόβλεπτες συνέπειες.
* Ο Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρούργος Ουρολόγος-Ανδρολόγος, είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, πρώην Ταμίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και μέλος σημαντικού αριθμού επιστημονικών εταιρειών.
**Ο Νικόλατος Ιωακειμίδης είναι Καρδιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής.
Οι απότομες διακυμάνσεις έντονης σωματικής δραστηριότητας, όπως η σεξουαλική επαφή, μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή άλλου θανατηφόρου καρδιακού επεισοδίου, ιδίως για εκείνους τους ανθρώπους που έχουν συνηθίσει να ζουν μια καθιστική ζωή και δεν ασκούνται τακτικά ή για τους μεσήλικες που δεν κάνουν σεξ συχνά ούτε ασκούνται σωματικά με άλλο τρόπο.
Σε σχετική εργασία που δημοσιεύτηκε πριν από τρία χρόνια στο επιστημονικό έντυπο JAMA του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, μελετήθηκαν 14 δημοσιευμένες έρευνες (μετα-ανάλυση) που αφορούσαν πάνω από 6.000 άτομα και εξετάστηκε η σχέση ανάμεσα στη σωματική άσκηση, το σεξ και τον κίνδυνο εμφράγματος ή αιφνίδιου καρδιακού θανάτου. Οι ερευνητές οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι οι αγύμναστοι άνθρωποι κινδυνεύουν 3,5 φορές περισσότερο από έμφραγμα, όταν καταβάλλουν ξαφνικά έντονη σωματική προσπάθεια (π.χ. για τζόκινγκ). Ο αντίστοιχος κίνδυνος κατά τη διάρκεια του σεξ ή λίγο μετά είναι 2,7 φορές μεγαλύτερος. Η σποραδική φυσική δραστηριότητα πενταπλασιάζει επίσης τον κίνδυνο αιφνιδίου καρδιακού θανάτου (δεν υπήρχαν αντίστοιχα δεδομένα για την πιθανή συσχέτιση του σεξ με τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο).
Οι μελέτες επίσης δείχνουν ότι ο κίνδυνος είναι μεν αυξημένος, όμως η περίοδος του αυξημένου κινδύνου είναι σχετικά σύντομη, μια έως δύο ώρες, στη διάρκεια και αμέσως μετά το τρέξιμο ή τη σεξουαλική δραστηριότητα. Για το λόγο αυτό, συνολικά μέσα σε ένα έτος ο κίνδυνος για τους αγύμναστους είναι υπαρκτός, αλλά παρόλα αυτά αρκετά μικρός.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με υπολογισμούς, σε ένα δείγμα 10.000 ανθρώπων, αν όλοι αύξαναν απότομα τη σωματική δραστηριότητά τους (λόγω τρεξίματος, ερωτικής επαφής κ.α.) κατά μια ώρα μέσα στην εβδομάδα, μπορεί να σημειώνονταν δύο ή τρία περισσότερα περιστατικά θανατηφόρου εμφράγματος ετησίως.
Πώς μπορεί να εκτιμηθεί ο κίνδυνος;
Η εκτίμηση της ικανότητας για άσκηση είναι πρωταρχικής σημασίας προκειμένου ο άνδρας να έχει μια ασφαλή σεξουαλική δραστηριότητα. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσουν ερωτήσεις που ελέγχουν αδρά την αντοχή σε καθημερινές δραστηριότητες με τη χρήση των μεταβολικών ισοδυνάμων (metabolic equivalents of task, METs). Με αυτά προσδιορίζουμε την ενέργεια που απαιτούν καθημερινές δραστηριότητες ανάλογα με την έντασή τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το αργό βάδισμα ισοδυναμεί με 3 METs, ενώ το αργό τζόκινγκ ή η μετακίνηση βαρέων επίπλων ισοδυναμεί με 8 METs. Αντίστοιχα, η σεξουαλική δραστηριότητα ισοδυναμεί με 2 έως 6 METs, ανάλογα με την έντασή της.
Στις οδηγίες, που εκδόθηκαν από επιστημονική ομάδα ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων προ έτους (Princeton III) τονίζεται η σημασία που έχει ο διαχωρισμός των ανδρών σε χαμηλού, μέσου και υψηλού κινδύνου με βάση τον κίνδυνο που διατρέχουν για ένα οξύ καρδιολογικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Έτσι, για παράδειγμα, άνδρες χωρίς γνωστή συμπτωματολογία στεφανιαίας νόσου ή άνδρες με ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση, μπορούν να έχουν ασφαλή σεξουαλική δραστηριότητα. Οι άνδρες αυτοί συνήθως αναφέρουν στα ερωτηματολόγια καλή αντοχή σε δραστηριότητες από 6 μεταβολικά ισοδύναμα και άνω. Αντίθετα, ασθενείς που έχουν, παραδείγματος χάριν πόνο στο στήθος στη μικρή προσπάθεια, αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση ή σοβαρές αρρυθμίες θεωρείται ότι δεν είναι ασφαλές να ξεκινήσουν ερωτικές επαφές. Αντίθετα, θα πρέπει να λάβουν αγωγή από τον καρδιολόγο τους και να επανεκτιμηθούν, αφού σταθεροποιηθεί το καρδιολογικό τους νόσημα. Ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου, όπως π.χ. με άλλες ενδείξεις αγγειοπάθειας (ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή αγγειοπάθειας των κάτω άκρων) ή με μέτριας βαρύτητας στηθάγχη, θα πρέπει να εξεταστούν από καρδιολόγο, ο οποίος θα είναι αυτός που θα κρίνει αν μπορούν να έχουν με ασφάλεια ερωτικές επαφές. Οι τελευταίοι θα πρέπει απαραιτήτως να υποβάλονται σε δοκιμασία κόπωσης για να εκτιμηθεί κατά πόσον μπορούν να έχουν ήπια προς μέτρια σωματική άσκηση χωρίς συμπτώματα όπως πόνο, ή δυσκολία στην αναπνοή, απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης, ή αρρυθμίες και χωρίς αλλαγή στο καρδιογράφημα που να υποδηλώνει στεφανιαία νόσο.
Τα προβλήματα στη στύση δείχνουν τον κίνδυνο;
Η στυτική δυσλειτουργία είναι αρκετά συχνό πρόβλημα για τους άνδρες μετά την ηλικία των 40. Ο ασθενής με στυτική δυσλειτουργία, στο πλαίσιο της λήψης ενός καλού ιστορικού, θα ερωτηθεί για την ύπαρξη υψηλών τιμών χοληστερόλης, σακχαρώδους διαβήτη, υπέρτασης ή εάν καπνίζει και θα εξεταστεί αν είναι παχύσαρκος. Όλα αυτά ενδιαφέρουν, διότι συχνά συνυπάρχουν με προβλήματα στη στύση, αλλά και γιατί είναι δυνατόν να κινήσουν υποψίες στον γιατρό ότι ο συγκεκριμένος ασθενής μπορεί να έχει κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα που ενδέχεται να μη γνωρίζει. Είναι επιπλέον γνωστό ότι η στυτική δυσλειτουργία είναι νόσος που αφορά στα αγγεία και, σαν τέτοια, συνυπάρχει συχνά με προβλήματα στις αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά. Η εκδήλωση λοιπόν προβλημάτων στη στύση κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μελλοντικά καρδιολογικά συμβάματα και σε πρόσφατη έρευνα της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Αθηνών η στυτική δυσλειτουργία συσχετίστηκε με αύξηση κατά 60% του κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Ποια είναι τα μέτρα για να μειώσουμε τον κίνδυνο;
Οι ερευνητές επεσημαίνουν ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα πολλαπλά οφέλη της σωματικής άσκησης, η οποία έχει υπολογιστεί ότι μειώνει μέχρι και 30% τον κίνδυνο για έμφραγμα. Συνιστάται ωστόσο πολύ βαθμιαία ένταξη της όποιας φυσικής δραστηριότητας στη ζωή, ιδίως όταν κάποιος έχει και παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάματα. Ο άνδρας που δεν ασκείται καθόλου θα πρέπει βαθμιαία να βελτιώσει την φυσική του κατάσταση και μετά να προσπαθήσει να διαθέτει πολλές φορές μέσα στην εβδομάδα χρόνο στην φυσική δραστηριότητα – είτε αυτή είναι το τζόκινγκ είτε το σεξ.
Έχει παρατηρηθεί ότι μέσης ηλικίας ασθενείς που αναφέρουν στυτική δυσλειτουργία πρόσφατης ενάρξεως και έχουν παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο μπορεί να εκδηλώσουν καρδιολογικό πρόβλημα κατά μέσο όρο μετά από 2-5 έτη. Το χρονικό αυτό παράθυρο είναι σημαντικό για την αλλαγή στον τρόπο ζωής, με περισσότερη άσκηση, μείωση του σωματικού βάρους, μεσογειακή διατροφή, διακοπή του καπνίσματος και ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της υψηλής χοληστερόλης.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 ( φάρμακα όπως τα Viagra, Levitra, Cialis) που χορηγούνται για τη στυτική δυσλειτουργία είναι ασφαλή, ακόμα και στον άνδρα που λαμβάνει ένα ή και περισσότερα φάρμακα για να ρυθμίσει την πίεσή του. Στην περίπτωση όμως που αισθανθεί πόνο στο στήθος κατά τη σεξουαλική επαφή και έχει προηγουμένως πάρει αυτά τα φάρμακα θα πρέπει επειγόντως να ενημερώσει τον ιατρό που τον παρακολουθεί. Η χορήγηση νιτρωδών για την ανακούφιση του στηθαγχικού πόνου είτε κάτω από τη γλώσσα είτε στο νοσοκομείο ενδοφλεβίως μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη υπόταση με απρόβλεπτες συνέπειες.
* Ο Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρούργος Ουρολόγος-Ανδρολόγος, είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, πρώην Ταμίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και μέλος σημαντικού αριθμού επιστημονικών εταιρειών.
**Ο Νικόλατος Ιωακειμίδης είναι Καρδιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης της Α' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου