Όχι πια σεξ! Μόνο φίλοι…

Τις ανθρώπινες κοινωνίες κυβερνά η ισχύς σε κάθε της έκφανση. Φυσική, διανοητική, βουλήσεως, επιβολής, πειθούς, προσωπικού χαρίσματος, και συνδυασμοί τους.



Στις πρωτόγονες κοινωνίες, ο πιο ρωμαλέος σωματικά αλλά και πρακτικά ευφυής γινόταν αρχηγός, θεωρούμενος ως ο ικανότερος να προστατέψει τη φυλή από τους εξωτερικούς κυρίως κινδύνους – εχθρικές φυλές και άγρια ζώα.

Στις κοινωνίες εκείνες, σε μια αντανάκλαση του ζωικού βασιλείου, συνήθως οι δυο δυνατότεροι αναμετρούνταν παλεύοντας.

Ακριβώς όπως δυο ισχυρά αρσενικά ελάφια συγκρούονται με τα κέρατά τους για την αρχηγία της ομάδας. Είναι σκόπιμο να θυμόμαστε τα ελάφια όταν παρακολουθούμε πολιτικό debate μεταξύ δυο υποψηφίων προέδρων, είναι η ίδια διαδικασία της Φύσης με όπλο εδώ το εσωτερικό αντί για το εξωτερικό του κεφαλιού.

Στη βασανιστική πορεία για πρόοδο των συνθηκών διαβίωσης, πορεία που ονομάζουμε «Πολιτισμό» και η οποία δημιούργησε κοινωνίες πιο περίπλοκες, γεννήθηκαν ανάγκες ηγεσίας συνθετότερες. Η φυσική ρώμη απαιτήθηκε να συνδυάζεται με ικανότητες επίλυσης πολυσύνθετων προβλημάτων, τη διανοητική ισχύ, αλλά και να μπορεί να κοινωνεί τις επιβαλλόμενες ενέργειες, να έχει ισχύ πειθούς.

Κάποιες άλλες πτυχές της ισχύος έμειναν αμετάβλητα αναγκαίες. Σωματικά ή/και διανοητικά ισχυροί υπήρξαν πολλοί, αλλά πρέπει να διαθέτεις και ισχυρή εσωτερική βούληση να κυβερνήσεις, το ορμέμφυτο να επιδιώξεις εξουσία.

Για να αποκτήσεις την εξουσία, πρέπει να διαθέτεις το χάρισμα να προκαλείς αυθορμήτως θετικά συναισθήματα σε αυτούς που θα σου την εκχωρήσουν. Και όταν την αποκτήσεις πρέπει να διαθέτεις ισχύ επιβολής των απαραίτητων για την κοινωνία ενεργειών, των πολιτικών.

Τους τελευταίους δύο αιώνες σχηματοποιήθηκε και επικράτησε στον λεγόμενο Δυτικό Κόσμο το πολίτευμα που αποκαλείται «δημοκρατία δυτικού τύπου». Αφετηρία του υπήρξε η αρχαιοελληνική δημοκρατία. Όταν στις αρχές του 20ου αιώνα στη Ρωσσία επικράτησε ο κομμουνισμός, ως αντίβαρο οι ΗΠΑ τη δεκαετία του ’20 και κατόπιν συνολικά η Δύση, υιοθέτησε αυτό που ονομάζουμε «κοινωνία της κατανάλωσης». Έχοντας άμεσο στόχο να ανασχέσει την επιρροή των κομμουνιστικών ιδεών στις μάζες των δυτικών κοινωνιών, με την παροχή ατομικής ευζωίας αντί των συλλογικά απολαμβανόμενων αγαθών.

Στην ιστορική πορεία υπεισήλθαν πολυποίκιλοι παράγοντες και θα ήταν απλοϊκό να περιγραφεί γραμμικά, αλλά αν συμπυκνώναμε την εξέλιξη που μας έφερε στο παρόν θα λέγαμε ότι το πολίτευμα αποκτώντας κυρίως καταναλωτικό περιεχόμενο, το «δικαίωμα στην κατανάλωση», βαθμιαία έχασε σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό περιεχόμενο.

Κοινό με το αρχαίο εκείνο «Κράτος του Δήμου» έμεινε μόνο η καθολική ψηφοφορία. Η λειτουργία του μέσου πολίτη στο πολίτευμα είναι να εκχωρεί, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την εξουσία σε κάποιον τρίτον να τον αντιπροσωπεύει κατά τη διαδικασία λήψεως των αποφάσεων που αφορούν τα της κοινωνίας. Πρόκειται για ένα αντιπροσωπευτικό πολίτευμα και όχι δημοκρατία.

Στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών με την αλματώδη πρόοδο της τεχνολογίας και την διαρκή πρόοδο των μεθόδων παραγωγής, δημιουργήθηκαν πόλοι ισχυρών ατομικών συμφερόντων. Παράλληλα, υπάρχει πάντοτε η ανάγκη πολιτικής διακυβέρνησης.

Ο συνδυασμός όλων των ισχύων που αναφέρθηκαν αρχικά, βρίσκει στο ανώτατο ποιοτικά επίπεδο κυρίως δυο καταλήξεις : την πολιτική εξουσία και την οικονομική εξουσία.

Όσοι συνδυάζουν ευφυΐα, επιμονή, εσωτερική δύναμη, προσωπική γοητεία, πειθώ, ικανότητα επιβολής, γίνονται ή πολιτικοί ή οικονομικοί παράγοντες. Η ανάγκη φυσικής ισχύος έχει εδώ τη μορφή της εργατικότητας και όχι, όπως στους πρωτόγονους, της άμεσης σωματικής επικράτησης επί του αντιπάλου, έτσι στο «παιγνίδι» εισήλθε και το γυναικείο φύλο.

Στις ΗΠΑ από τα τέλη του 19ου Αιώνα η οικονομική ισχύς πίεζε ασφυκτικά την πολιτική ισχύ, αλλά κυρίως ο F.D. Roosvelt και το New Deal του αντιστάθηκαν επιτυχώς στις πιέσεις, μέχρι τη δεκαετία του ’60, οπότε, σύμφωνα με την ομολογία του Dwight Eisenhower το «στρατιωτικοβιομηχανικό πλέγμα» επικράτησε. Πλέον, οι ΗΠΑ είναι κράτος τα συμφέροντα και η εξωτερική πολιτική του οποίου καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών.

Η Δυτική Ευρώπη «άντεχε» μέχρι πριν περίπου τριάντα χρόνια. Για παράδειγμα, ο Καραμανλής το 1974 είχε την ισχύ, χωρίς να εξετάζουμε εδώ αν ήταν σωστό ή λάθος, με μια υπογραφή του να κρατικοποιήσει τον Όμιλο Ανδρεάδη. Το αντίστοιχο στο παρόν, για παράδειγμα να κρατικοποιούσε ο Σαμαράς τον Μπόμπολα, θεωρείται αδιανόητο.

Έχουμε πλέον ένα αόρατο τρίγωνο ανισοζυγίου ισχύος.

Η οικονομική εξουσία πιέζει ασφυκτικά για προνόμια και ρυθμίσεις που ευνοούν και αυξάνουν την ισχύ της. Στην κατεύθυνση αυτή θέλει να ελέγχει όσο γίνεται την πολιτική εξουσία.

Η πολιτική εξουσία, στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχει εξαγοραστεί από την οικονομική, πιέζει ώστε να έχει την ισχύ για να κυβερνήσει το δυνατόν αυτόνομα, ώστε να υπηρετήσει τα συμφέροντα της πλειοψηφίας των πολιτών, σε συμμόρφωση με την εντολή που έλαβε από τις εκλογές.

Τρίτη κορυφή, και ως μάζα και ατομικά νοούμενος, ο απλός πολίτης. Μόνη ισχύς που διαθέτει είναι η ψήφος. Ενίοτε, μπορεί να επιτύχει να την ανταλλάξει με άμεσο προσωπικό όφελος, όπως ένας διορισμός. Αλλά στην ευρύτερη εικόνα, η ψήφος ατομικά όπως και ως υποσύνολα του εκλογικού σώματος, γίνεται αντικείμενο σκληρής διαπάλης από πολιτική και οικονομική εξουσία.

Έτσι, το μείζον ερώτημα του πολιτεύματος έγινε πως θα πειστεί ο ψηφοφόρος να παραδώσει την μόνη εξουσία που κατέχει σε αυτόν ο οποίος εκφράζει είτε σχετική αυτονομία πολιτικής είτε δέσμευση ελέγχου από την οικονομική εξουσία.

Η απάντηση δίνεται με πάσης φύσεως μέσα που χρησιμοποιούνται για τον επηρεασμό της κρίσης του ψηφοφόρου.

Η Δύση μετά τον Νεύτωνα μαγεύτηκε από την διατύπωση φυσικών νόμων με εξισώσεις και επιδίωξε έκτοτε να παραμετροποιήσει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής.
Η τάση αυτή, πάλι στις ΗΠΑ, που αποτελεί φυτώριο των εξελίξεων για όλη τη Δύση, έφερε τις έρευνες και τις μετρήσεις που επιδιώκουν να προβλέψουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Και, στην πορεία, έγινε ένα από τα μέσα για απόπειρα χειραγώγησης των εκλογών και επίτευξη του αποτελέσματος που εξυπηρετεί τους πλέον ισχυρούς στην κοινωνία.

Πάντοτε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης υπήρξαν μέσα άσκησης πολιτικών πιέσεων. Ωστόσο εκείνοι οι παλιοί «εφημεριδάδες» φαντάζουν λιλιπούτειας επιρροής σε σχέση με τους σημερινούς, πολυποίκιλων δραστηριοτήτων και συμφερόντων, επιχειρηματίες των ΜΜΕ.

Δεδομένου δε ότι συνδυασμό τηλεοπτικών σταθμών - εφημερίδων & περιοδικών - διαδικτυακών μέσων διαθέτουν ελάχιστοι, γίνεται αντιληπτό πόσο ισχυρό επηρεασμό μπορούν να ασκήσουν στην κοινή γνώμη. Και τον έχουν ασκήσει, ιδιαίτερα μετά την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης, που υπήρξε η απαρχή της «τηλεοπτικής δημοκρατίας» στην Ελλάδα, σε αντιστοίχιση με όλη την υπόλοιπη Δύση.

Πριν το 1990 ο ψηφοφόρος αποφάσιζε ποιον θα ψηφίσει με κριτήριο έναν συνδυασμό παραμέτρων που περιλάμβαναν την ατομική του οικονομικοκοινωνική κατάσταση, την προσωπική του πρόσληψη των πολιτικοοικονομικών δεδομένων, την όποια πληροφόρηση λάμβανε, την επιρροή από τον περίγυρο του και την οικογενειακή πολιτική παράδοση.

Πλέον, και με μεγάλη ένταση, ο ψηφοφόρος βομβαρδίζεται από την απεικόνιση της γνώμης των άλλων. Υποτίθεται για να ενημερώνεται, στην ουσία για να επηρεάζεται. Ο άνθρωπος είναι μιμητικό και αγελαίο ον. Οι περισσότεροι επηρεάζονται βλέποντας ότι η πλειοψηφία προτιμά το Α ακόμα και αν οι ίδιοι προτιμούν το Β ή το Γ. Αυτό αποτελεί και το πανίσχυρο όπλο για την προσπάθεια διαμόρφωσης εκλογικού αποτελέσματος από ισχυρούς πόλους.

Στη εφετινή προεκλογική περίοδο σημειώθηκε μια, κατά τη γνώμη μας, δυσμενής για την αντιπροσωπευτικότητα του πολιτεύματος εξέλιξη. Επιτράπηκε η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων μέχρι το βράδυ της Παρασκευής των εκλογών. Δηλαδή οι πολίτες προσέρχονται στις κάλπες με το κεφάλι «φουσκωμένο» από δεκάδες δημοσκοπήσεις.

Επιτράπηκε έτσι στους μεγαλοεκδότες αλλά και σε ισχυρούς διαδικτυακούς, ενημερωτικούς παράγοντες να ασκήσουν μέχρι την τελευταία στιγμή στον μέσο ψηφοφόρο την πίεση ότι το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που προδιαγράφουν οι δημοσκοπήσεις που ίδιοι δημοσιεύουν.

Εδώ εντοπίζεται το κομβικό σημείο στη λειτουργία του πολιτεύματος. Ας υποθέσουμε ότι δυο μέρες πριν τις εκλογές τα δύο κόμματα που μάχονται σήμερα για την πρώτη θέση είχαν πραγματική διαφορά στην προτίμηση των ψηφοφόρων 2%. Όταν επιτρέπεται σε κάποιον να δημοσιεύει ότι η διαφορά είναι 6%, με δεδομένο ότι οι ίδιες οι δημοσκοπήσεις βρίσκουν ότι περίπου το 12% είναι δυο μέρες πριν τις εκλογές αναποφάσιστο και το 8% θα καταλήξει επηρεαζόμενο από τις δημοσκοπήσεις, τότε του επιτρέπεται να δημιουργεί εκλογικό κύμα υπέρ αυτού που ο ίδιος δείχνει να προηγείται και, ουσιαστικά, να καθορίζει αυτός το αποτέλεσμα των εκλογών και όχι η ανεπηρέαστη βούληση του εκλογικού σώματος!

Είναι χειρότερο από το προηγούμενο καθεστώς, που απαγόρευε τη δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων δεκαπέντε μέρες πριν τις εκλογές. Μπορεί να οργίαζαν οι φήμες, αλλά ο κόσμος δεν τις έπαιρνε στα σοβαρά και δεν επηρεαζόταν τόσο, όσο από μια δημοσκόπηση που δημοσιοποιείται από μέσο μαζικής ενημέρωσης που στην κοινή γνώμη, δικαίως ή αδίκως, διαθέτει κύρος.

Το να επιτρέπεται λοιπόν στον κο Χ το (έστω να αποπειράται) να επηρεάζει καταλυτικά το εκλογικό αποτέλεσμα συνιστά και την έκλειψη αυτού του, όχι βέβαια αμεσοδημοκρατικού, αντιπροσωπευτικού πολιτεύματος.

Προς τι λοιπόν το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός;
Προς τι η σπατάλη χρόνου;
Προς τι η δαπάνη;

Ας καταργήσουμε την εκλογική διαδικασία και ας κάνουμε κάθε τέσσερα χρόνια μια δημοσκόπηση. Οι τυχεροί, αυτοί που θα κληρώνονται να συμμετάσχουν στο δείγμα των 1.000, θα έχουν ρόλο στον καθορισμό της κοινής τύχης.

Και οι υπόλοιποι; Η εκλογική διαδικασία αποτελεί σήμερα για τον μέσο ψηφοφόρο τη μοναδική στιγμή άσκησης προσωπικής ισχύος. Αν με μια δόση αυθαιρεσίας και άλλη μια δόση φαντασίας νοήσουμε τη διαδικασία αυτή ως συνεύρεση του με το πολίτευμα, τότε οι υπόλοιποι μελλοντικά, κάθε τέσσερα χρόνια, απλώς θα μονολογούν μελαγχολικά το διαδεδομένο σε ορισμένες ιδιωτικές περιστάσεις μότο : Όχι πια σεξ! Μόνο φίλοι…

Δημοσκοπικό εγχειρίδιο για εκλογικό αυτοχειριασμό
Το παραπάνω κείμενο γράφτηκε το απόγευμα του Σαββάτου, 24ης Ιανουαρίου 2015, παραμονής των εκλογών, και στάλθηκε στο antinews αργά το βράδυ. Βασική μας θέση ήταν ότι, πρώτον, υπήρξε όχι απλώς σφάλμα αλλά πολιτειακή παρέκκλιση η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων μέχρι την προπαραμονή των εκλογών και δεύτερον, εκ του πρώτου, ότι οι εκλογές θα καθορίζονταν από έντονα στοιχεία χειραγώγησης.

Η θέση μας είχε προκύψει από την προσεκτική παρακολούθηση όλης της προεκλογικής περιόδου, από τον ορυμαγδό των αντικρουόμενων δημοσκοπήσεων, σε συνδυασμό με τα μηνύματα από τον κοινωνικό περίγυρο.
Για παράδειγμα, δεν είχαμε βρει ψηφοφόρους του «Ποταμιού», όμως αυτό φερόταν σταθερά ως τρίτο κόμμα, με ποσοστά 7-8%. Και έπειτα την Παρασκευή το βράδυ είχε έρθει η «βαρύγδουπη» δημοσκόπηση στο MEGA, που σαν το χέρι του Μεγάλου Τιμονιέρη Μάο θέλησε να δείξει στις μάζες το δρόμο.

Με την πληθώρα ύλης και επικαιρότητας που δημιούργησαν οι εκλογές και το μετεκλογικό κλίμα, το άρθρο μας δεν δημοσιεύθηκε τις επόμενες ημέρες. Είχαμε όμως την τιμή να επιβεβαιωθούμε μέσα σε μια εβδομάδα. Στην «Καθημερινή» της Κυριακής δημοσιεύτηκαν δυο άρθρα-εξηγήσεις του εκλογικού αποτελέσματος, βασισμένα σε δημοσκοπικά στοιχεία.
Το 28% αποφάσισε την τελευταία εβδομάδα , του Κωνσταντίνου Ζούλα.
Και το Πώς φθάσαμε στο εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής , του Νίκου Μαραντζίδη.

Τα βασικότερα συμπεράσματα :

1. Μόνο 6 στους 10 ψηφοφόρους είχαν αποφασίσει την ψήφο τους πριν από την προεκλογική περίοδο.

2. Το 9% αποφάσισε αφού προκηρύχθηκαν εκλογές, το 13% την τελευταία εβδομάδα και το 15% κατά κυριολεξία λίγο πριν πάει στην κάλπη. Ήτοι, το 28% αποφάσισε την τελευταία εβδομάδα.

3. Τα ευρήματα αυτά αποδεικνύουν τον ρόλο που διαδραματίζει τελικά η καμπάνια των κομμάτων.

4. Οι ίδιοι οι δημοσκόποι εντόπισαν ότι αυτό που επέδρασε ακόμη περισσότερο ήταν η δημοσιοποίηση των δημοσκοπήσεων έως την Παρασκευή. Και τούτο διότι οι πολίτες ήξεραν πριν πάνε στις κάλπες ότι η διαφορά ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. εμφανιζόταν μη αναστρέψιμη.

5. Αυτό επηρέασε εις βάρος της Ν.Δ. –δηλαδή διευρύνοντας την ψαλίδα– καθώς ένα τμήμα δυνάμει «γαλάζιων» ψηφοφόρων ξέροντας ότι το κόμμα τους θα χάσει, αποσχίστηκαν την τελευταία στιγμή προς το «Ποτάμι», το ΠΑΣΟΚ ή και τους ΑΝΕΛ για να δημιουργήσουν ένα «κυβερνητικό φρένο» στον ΣΥΡΙΖΑ.

6. Από τις 4,7 μονάδες που έλαβαν οι ΑΝΕΛ, τις 2 τις κέρδισαν την τελευταία εβδομάδα.

7. Το «Ποτάμι» μπήκε στην προεκλογική περίοδο έχοντας ως πυρήνα ψηφοφόρων μόνο 2%. Γι’ αυτό και εμείς και άλλοι δεν βρίσκαμε ούτε με το φανάρι ψηφοφόρο του. Πρόκειται, άλλωστε, για απεχθές, εξ αρχής δημοσκοπικό κατασκεύασμα – θυμάστε ότι άμα τη γενέσει εκτοξεύτηκε από την ανυπαρξία στο 6%.

8. Για να γίνει κατανοητό πόσο ενισχύθηκαν τα μικρότερα κόμματα (δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ, αλλά και το κόμμα Παπανδρέου), αρκεί το στοιχείο ότι από το 15% ψηφοφόρων που αποφάσισαν τι θα ψηφίσουν λίγο πριν μπουν στο παραβάν, μόνον οι μισοί επέλεξαν τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ. Όλοι οι υπόλοιποι επέλεξαν μικρά κόμματα, συνυπολογίζοντας ως δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει.

9. Από τη στιγμή που εμπεδώθηκε η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ, το ζήτημα δεν ήταν τα ποσοστά του δεύτερου κόμματος αλλά η δυνατότητα κυβερνητικής συνεργασίας του πρώτου κόμματος με κάποιο μικρότερο. Έτσι εξηγείται η διάσωση των ΑΝΕΛ την τελευταία εβδομάδα.

10. Παρ’ όλα τα παραπάνω ευρήματα, οι δυο αναλυτές δεν παραδέχονται ότι την 25η Ιανουαρίου οι δημοσκοπήσεις έκριναν τον νικητή, αλλά προειδοποιούν ότι σε μια μελλοντική αμφίρροπη αναμέτρηση η δημοσιοποίηση των ερευνών λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.

Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να μην έκριναν τον νικητή. Τον έκριναν α) η υπερφορολόγηση β) η αδυναμία της ΝΔ ως εφαρμοστή της περιοριστικής πολιτικής να αντιληφθεί το βάθος της επίδρασης των μέτρων στον μέσο άνθρωπο και γ) η δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να υπόσχεται παροχές. Αλλά είναι σίγουρο ότι (οι δημοσκοπήσεις) καθόρισαν το πώς διαμορφώθηκε όλο το υπόλοιπο εκλογικό αποτέλεσμα, τα ποσοστά των διαφόρων κομμάτων, το μετεκλογικό τοπίο, η πορεία της χώρας, συνεπώς η Ιστορία!

Η απόφαση, για την μέχρι τέλους δημοσιοποίηση των δημοσκοπήσεων, αποδείχθηκε για τα κόμματα της τέως συγκυβέρνησης αιχμηρότατο εγχειρίδιο με το οποίο, αν δεν αυτοχειριάστηκαν, τουλάχιστον αυτοτραυματίστηκαν άσχημα.

Αλλά βλέποντας την ανθρώπινη πορεία σαν μια διαδικασία «δοκιμάζω, λανθάνω και διορθώνω», θεωρούμε ότι το καθεστώς οφείλει να επανεξεταστεί. Αφορά όλους, χθες μπορεί να ευνόησε τον ΣΥΡΙΖΑ, αύριο μπορεί να τον καταποντίσει.

Κι έπειτα, τι νόημα έχει να ψηφίζεις όταν γνωρίζεις το αποτέλεσμα; Θυμάμαι το επιχείρημα με το οποίο ένας φίλος, που βαριόταν, έπεισε τη γυναίκα του να μην πάνε να δουν τον «Τιτανικό» : «Αφού αγάπη μου ξέρεις τι θα συμβεί στο τέλος, βυθίζεται…»

Προφήτης