Η δαπανηρή κληρονομιά της τακτικής Τσίπρα στους Έλληνες

Η στρατηγική του ενθουσίασε ένα έθνος που είδε την μικροπολιτική ως γενναιότητα, αλλά όχι και τους εταίρους, ενώ το αποτέλεσμα δείχνει ότι δεν έχει κερδηθεί τίποτα, γράφει το
Bloomberg.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός σίγουρα δεν είναι ένας προβλέψιμος διαπραγματευτής.

Προτείνει στους τουρίστες να βοηθήσουν στην είσπραξη φόρων, στέλνει λάθος e-mail λίγες ώρες πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής… Ο Τσίπρας και η κυβέρνησή του χρησιμοποίησαν τακτικές που έχουν αποδειχθεί ξένες προς τον πιο εύτακτο κόσμο της περιοχής του ευρώ: ανταγωνιστικές, ιδεολογικές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χαοτικές. Στο εσωτερικό, η στρατηγική ενθουσίασε ένα έθνος που είδε την μικροπολιτική ως γενναιότητα. Στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, αυτό εξόργισε τους πιθανούς συμμάχους.

Το αν είχε αποτέλεσμα είναι ένα άλλο ερώτημα: εξαιτίας της πολιτικής νευρικότητάς του, οι Έλληνες θα υποφέρουν περισσότερη λιτότητα, είτε φτάσουν τα χρήματα της διάσωσης είτε όχι. Το μέτρο της επιτυχίας του είναι αντίθετα το κατά πόσον η πρόοδος αυτής της εβδομάδας προς μια συμφωνία θα μπορούσε να είχε γίνει μήνες πριν, προτού η οικονομία βυθιστεί στην ύφεση, οι καταθέτες σηκώσουν 30 δις ευρώ από τις τράπεζες και οι θέσεις εργασίας αρχίσουν να εξαφανίζονται.

«Πολλά έχουν χαθεί και ελάχιστα έχουν κερδηθεί» δήλωσε ο Kevin Featherstone, καθηγητής σύγχρονων ελληνικών σπουδών στο London School of Economics. Αν «ήταν μια τακτική καθυστέρησης, θα είχε νόημα μόνον εάν η συμφωνία πήγαινε καλύτερα», είπε.

Περισσότερη βοήθεια μπορεί να είναι πλέον προ των θυρών, αλλά οι πιστωτές της ευρωζώνης θεωρούν ότι τα τελευταία ελληνικά μέτρα για τον προϋπολογισμό αποτελούν βάση για περαιτέρω εργασίες και όχι για μια τελειωμένη συμφωνία.

Χαμένο πολιτικό κεφάλαιο

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι κατάφερε να προστατεύσει τις συντάξεις για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα εις βάρος της αύξησης των εισφορών των εργαζομένων και των εργοδοτών και θα δώσει τέλος στην πρόωρη συνταξιοδότηση. Είπε ότι έπεισε τους πιστωτές να δεχθούν λιγότερο φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους για τα επόμενα δύο χρόνια. Οι πιστωτές, όμως, δήλωσαν ότι συμφώνησαν με τις αναθεωρήσεις μόνο επειδή η οικονομία είχε επιδεινωθεί τόσο πολύ που οι προηγούμενες προβλέψεις δεν ήταν πλέον ρεαλιστικές.

«Ο Τσίπρας έχασε το πολιτικό του κεφάλαιο καθυστερώντας ατελείωτους μήνες τις συνομιλίες, όπου οι επιθέσεις και οι απειλές βρίσκονταν στο επίκεντρο σε βάρος του λεπτομερούς σχεδιασμού», σχολιάζει η Ειρήνη Καραμούζη, λέκτορας σύγχρονης ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Sheffield. Ένας αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκάλεσε το σχέδιο αυτής της εβδομάδας την πρώτη σοβαρή δέσμη προτάσεων, από όταν ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ, ανέλαβε την εξουσία τον Ιανουάριο.

Ήταν το αποτέλεσμα μιας προετοιμασίας ενός Σαββατοκύριακου, για μια τελική ώθηση ώστε να ξεκλειδώσουν τα περίπου 7 δις ευρώ από το υπάρχον πακέτο στήριξης της Ελλάδας. Ο Τσίπρας ενημέρωσε το υπουργικό του συμβούλιο την Κυριακή, μετά την συνομιλία με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, και πήγε στις Βρυξέλλες.

Λάθος έγγραφο

Εκεί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περίμενε το δικό του αντίγραφο της πρότασης. Δεν ήρθε όμως. Στη συνέχεια ήρθαν δύο. Ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Μάικλ Νούναν είπε ότι ήταν τόσο μεγάλη η σύγχυση σχετικά με τις εναλλακτικές εκδοχές που δεν υπήρχε χρόνος για προετοιμασία. «Ο ερασιτεχνισμός είχε πολύ αρνητικές επιπτώσεις και θα αντικατοπτρίζεται ασφαλώς στη φύση της συμφωνίας που πρόκειται να υπογράψει», δήλωσε ο Στάθης Καλύβας, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Yale.

Ο 40χρονος Τσίπρας έμαθε τις πολιτικές του ικανότητες στον ταραχώδη κόσμο του φοιτητικού συνδικαλισμού της Αθήνας. Ως ο νεότερος πρωθυπουργός της χώρας εδώ και 150 χρόνια, δεν ήταν απλώς το ανοιχτό του πουκάμισο που έκανε αντίθεση με τις σφιχτοδεμένες γραβάτες στο τραπέζι. Οι ιδέες του είναι της παλιάς ευρωπαϊκής Αριστεράς –η φορολόγηση των πλουσιότερων ανθρώπων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων για τη διατήρηση των συντάξεων και την χρηματοδότηση της κρατικής μηχανής για την απασχόληση. Οι περισσότεροι ευρωπαίοι ηγέτες δεν είχαν αντιμετωπίσει κάτι παρόμοιο πριν σε κυβερνητικό επίπεδο.

Κάνοντας διαλέξεις στους ηγέτες

Ο υπουργός Οικονομικών και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής Γιάννης Βαρουφάκης συχνά αιφνιδίασε τους ομολόγους του με διαλέξεις σχετικά με την οικονομία. Σε μια ιδιαίτερα οξεία συνάντηση στη Ρίγα τον Απρίλιο, του είπαν ότι σπαταλά τον χρόνο τους και η απογοήτευση ξεχείλισε. Ακόμα και την περασμένη εβδομάδα, τους έλεγε ότι «χρειαζόμαστε πολύ περισσότερες πραγματικές μεταρρυθμίσεις και πολύ λιγότερες παραμετρικού τύπου».

Προς το παρόν, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης έχουν ακόμα υποστήριξη στο εσωτερικό, στην προσπάθειά τους να αποκαταστήσουν την ελληνική αξιοπρέπεια μετά από πέντε χρόνια επιβεβλημένης λιτότητας, την οποία αποκαλούν θηλιά στο λαιμό της χώρας τους. Θα χρειαστούν περισσότεροι πολιτικοί ελιγμοί, καθώς η οικονομική πραγματικότητα που περιμένει τους Έλληνες πλήττει το εσωτερικό και οι πιο ριζοσπάστες νομοθέτες του ΣΥΡΙΖΑ μελετούν τις λεπτομέρειες. Και μόνο τώρα ενδέχεται να ξεκινήσουν οι συνομιλίες για την ελάφρυνση του χρέους, κάτι που ο Τσίπρας υποσχέθηκε να παραδώσει. «Όσο ήταν αντιπολίτευση, ο Τσίπρας υποστήριξε ότι η απειρία ήταν ‘ηθικό πλεονέκτημα’ και αρκετά αποτελεσματικό απέναντι στους ψηφοφόρους που ήταν βαθιά απογοητευμένοι από το πολιτικό κατεστημένο των τελευταίων 40 χρόνων», σχολιάζει η κ. Καραμούζη. Αυτή η απειρία «δεν ήταν τόσο επιτυχής στο να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους του να του χορηγήσουν περισσότερο χρόνο».

bloomberg.com