Κρύος ιδρώτας έλουζε τους Κύπριους αξιωματούχους στην εμφάνιση της ψηλόλιγνης Ντέλια,
η οποία το καλοκαίρι του 2012 ανέλαβε χρέη επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στην τρόικα της Κύπρου.
«Τόσο μυστηριώδες και ψυχρό χαμόγελο δεν κατάφερε να πετύχει ούτε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγραφίζοντας τη Μόνα Λίζα», έλεγε στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος του κυπριακού υπουργείου Οικονομικών περιγράφοντας τις πρώτες συναντήσεις με την Ντέλια Βελκουλέσκου. «Θα περάσουν δύσκολα αυτοί που θα διαπραγματευτούν μαζί της στην Ελλάδα» συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «πρόκειται για μια αφοσιωμένη γυναίκα που δύσκολα της αλλάζεις άποψη αν δεν έχεις ατράνταχτα επιχειρήματα». Τα επιχειρήματα για την Ντέλια Βελκουλέσκου αποτυπώνονται, όμως, μόνο σε αριθμούς. Συνήθως θεωρεί, μάλιστα, ότι ένα και ένα κάνουν ενάμισι και όχι δύο, για να έχει περιθώριο διεκδίκησης του κάτι παραπάνω από αυτό που χρειάζεται.
Οταν η Κύπρια υπουργός Εργασίας τής είπε να δει πού κατάντησαν η γενέτειρά της και οι άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, με συνέπεια να «έχουν γεμίσει τα μπαρ της Κύπρου με Ρουμάνες πόρνες», η Βελκουλέσκου αντέδρασε με ψυχραιμία, έκλεισε τα κιτάπια της και αποχώρησε με τους συνεργάτες της
Αν και Βαλκάνια, η 40χρονη Ντέλια αποπνέει αγγλοσαξονικό συντηρητισμό και αυστηρότητα συνδυασμένη με απόμακρη ευγένεια και τυπικότητα, η οποία δεν μπορεί να προκαλέσει κανενός είδους οικειότητα. «Στις πολύωρες διαπραγματεύσεις στην Κύπρο, ακόμα και όταν όλα έδειχναν να πηγαίνουν καλά και κάποιος προσπαθούσε να ελαφρύνει την ατμόσφαιρα με ένα αστείο, δεχόταν το παγωμένο χαμόγελο της Βελκουλέσκου χωρίς να μπορεί να διακρίνει αν απέπνεε επιτίμηση ή αδιαφορία». Η παρουσία της συνδυάστηκε με τις πιο δύσκολες στιγμές της Μεγαλονήσου, αφού το κούρεμα των καταθέσεων αποτέλεσε ένα διεθνές οικονομικό πείραμα η υλοποίηση του οποίου ανατέθηκε σε μεγάλο βαθμό στην Ντέλια Βελκουλέσκου.
Λόγω της καταγωγής της από τα Καρπάθια, «βαφτίστηκε» Δρακουλέσκου, ενώ δεν απέφυγε και τον χαρακτηρισμό της ως Τσαουσέσκου, σε μια προσπάθεια σύγκρισής της με τον Ρουμάνο δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου.
Η τακτική των συνεχών απαιτήσεων προκάλεσε κάποτε την οργή του Κύπριου προέδρου,
ο οποίος σηκώθηκε και της είπε «Ως εδώ. Δεν σε αντέχω άλλο. Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μαζί σου», και πέταξε την καρέκλα
Στην Ντέλια Βελκουλέσκου αποδίδεται η εξής προειδοποίηση προς τους Κύπριους βουλευτές σε συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών όταν ετοιμαζόταν το μνημόνιο του 2102: «Θα πονέσετε. Θα υπάρξει πολύς πόνος. Το ποιοι θα πονέσουν πιο πολύ είναι δική σας δουλειά. Η συνταγή είναι αυτή». Ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε αν όντως είχε χρησιμοποιήσει αυτή την έκφραση, αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε αφού φάνηκε πως η πραγματικότητα ήταν χειρότερη από την προειδοποίηση. Προσπαθώντας η ίδια να περιγράψει την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Κύπρος λόγω της επέκτασης του τραπεζικού τομέα χρησιμοποίησε τον μύθο του Ικαρου, λέγοντας πως «η Κύπρος πέταξε όπως ο μυθικός ήρωας πολύ κοντά στον ήλιο, με αποτέλεσμα να λιώσουν τα φτερά του και να πέσει στη θάλασσα και να σκοτωθεί». Συνεργάτης του Κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη έλεγε πως «Η Βελκουλέσκου είναι όπως τ’ αβκό (αυγό)». Με την έκφραση αυτή προσπαθούσε να εξηγήσει ότι είναι πολύ δύσκολο να την πιάσεις από κάπου χωρίς να συμβεί ατύχημα και να σπάσει η διαπραγμάτευση. Υπουργός της κυβέρνησης Χριστόφια, που είχε διαπραγματευτεί μαζί της, είχε αποφανθεί ότι «δεν ήταν μόνο σκληρή, αλλά έδειχνε και να το απολαμβάνει όταν εκνεύριζε τους πάντες με τις απαιτήσεις για όλο και σκληρότερα μέτρα».
Γέμισαν Ρουμάνες τα μπαρ
Η Ντέλια Βελκουλέσκου είχε ξεκινήσει με συγκρούσεις την παρουσία της στην Κύπρο το 2012. Απέναντί της είχε την κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος, αν και είχε καλέσει την τρόικα, δεν ήταν καθόλου ευτυχής γι’ αυτό. Εκανε μάλιστα ό,τι ήταν δυνατόν για να μην υπογράψει μνημόνιο, έχοντας αποφασίσει ότι δεν θα είναι και πάλι υποψήφιος στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013. Το δάνειο των 2,5 δισ. που είχε εξασφαλίσει από τη Ρωσία τού έδινε άλλωστε το χρονικό περιθώριο της καθυστέρησης ώστε να φορτωθεί η ευθύνη στον επόμενο πρόεδρο που, σύμφωνα με όλες τις σφυγμομετρήσεις (που επιβεβαιώθηκαν), θα ήταν ο Νίκος Αναστασιάδης. Τα κατάφερε και αποχώρησε από την Προεδρία αφήνοντας στον Νίκο Αναστασιάδη την ωρολογιακή βόμβα η οποία είχε ήδη ενεργοποιηθεί.
Η Βελκουλέσκου, αντιλαμβανόμενη την τακτική της κυβέρνησης Χριστόφια, δεν έδειχνε ότι σκόπευε να κάνει πίσω σε όσα η ίδια θεωρούσε απαραίτητα για την εξυγίανση του τραπεζικού αλλά και του δημόσιου τομέα. Οπως αναφέρουν άνθρωποι που συζήτησαν μαζί της, «δεν αντιλαμβανόταν τις εμμονές της κυβέρνησης Χριστόφια σε επουσιώδη θέματα, όπως η ΑΤΑ και τα προνόμια των δημοσίων υπαλλήλων την ώρα που ολόκληρη η οικονομία κινδύνευε με κατάρρευση». Είχε προτείνει στην πρώην υπουργό Εργασίας Σωτηρούλα Χαραλάμπους την οριζόντια μείωση των μισθών κατά 25%, την κατάργηση της ΑΤΑ και του 13ου μισθού και έγινε το «έλα να δεις». Η κυρία Χαραλάμπους, επαγγελματίας συνδικαλίστρια και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, σπουδαγμένη με υποτροφία στη Βουλγαρία επί Ζίβκοφ, δεν μπορούσε να πιστέψει στα αυτιά της όταν η Ντέλια Βελκουλέσκου τής είπε ότι στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ οι μισθοί έχουν μειωθεί πέραν του 25%, παρότι ήταν ήδη πολύ χαμηλότεροι από ό,τι στην Κύπρο. Η Κύπρια υπουργός τής είπε να δει πού κατάντησαν η γενέτειρά της και οι άλλες ανατολικές χώρες, με συνέπεια να «έχουν γεμίσει τα μπαρ της Κύπρου με Ρουμάνες». Η εκπρόσωπος του ΔΝΤ αντέδρασε τότε με ψυχραιμία, έκλεισε τα κιτάπια της και αποχώρησε με τους συνεργάτες της.
Αναστασιάδης: «Δεν σε αντέχω άλλο»
Και όταν άλλαξε η κυβέρνηση στην Κύπρο, πάντως, δεν υπήρξε και η καλύτερη χημεία με τον Νίκο Αναστασιάδη. Τις δύσκολες ώρες που έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το κούρεμα των καταθέσεων, το κλιμάκιο της τρόικας με την Ντέλια Βελκουλέσκου βρέθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο Νίκος Αναστασιάδης, προσπαθώντας να πείσει πως υπάρχουν και άλλες λύσεις, έπεφτε σε τοίχο, με τη Ρουμάνα να είναι ανυποχώρητη προβάλλοντας συνεχώς νέες απαιτήσεις. Τότε ο Κύπριος πρόεδρος σηκώθηκε και της είπε: «Ως εδώ. Δεν σε αντέχω άλλο. Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μαζί σου», και πέταξε την καρέκλα. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι άλλωστε γνωστός για τις εκρήξεις θυμού του, καθώς συνεργάτες του ανέφεραν πως ως πρόεδρος του κόμματός του πετούσε ακόμα και τασάκια σε συνεδριάσεις. Μετά από εκείνο το επεισόδιο ο Κύπριος πρόεδρος έφυγε για τις Βρυξέλλες και γύρισε με το κούρεμα καταθέσεων υπό μάλης λέγοντας πως δεν του άφησαν κανένα περιθώριο, αφού του έβαλαν το πιστόλι στο κρόταφο.
Την προηγούμενη μέρα, στην επεισοδιακή διαπραγμάτευση με την τρόικα στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας, όταν η συζήτηση έφτασε σε αδιέξοδο και η Ντέλια Βελκουλέσκου σηκώθηκε να φύγει, έπεσε σε ένα μπλόκο από φωτογράφους και δημοσιογράφους που σχεδόν την εμπόδιζαν να μπει στο αυτοκίνητο. Οι άνδρες της Προεδρικής Φρουράς επιχείρησαν τότε να της ανοίξουν δρόμο και η Βελκουλέσκου, εμφανώς εκνευρισμένη, μπήκε στο αυτοκίνητο χωρίς να πει λέξη κλείνοντας με θόρυβο την πόρτα. Το σχετικό πλάνο έπαιζε και ξανάπαιζε στα τηλεοπτικά δελτία προς επίρρωση της γενικευμένης αίσθησης ότι «έχουμε να κάνουμε με τη Δρακουλέσκου».
Μόνο η ομορφιά σου
Η Βελκουλέσκου δεν περνούσε απαρατήρητη. Κάθε άλλο. Τόσο γιατί η εμφάνισή της είναι εντυπωσιακή, όσο και γιατί ήταν δύσκολο στους άντρες συνομιλητές της να αποδεχθούν ότι μια γυναίκα από τη Ρουμανία έβαζε τους όρους. Τα στερεότυπα στην Κύπρο και ο υφέρπων ρατσισμός θέλουν τις Ρουμάνες να περιορίζονται στην κατανάλωση αλκοόλ στα κακόφημα μπαρ και γι’ αυτό η Βελκουλέσκου χαλούσε τη «σούπα». Σε κάποιο από τα στάδια των διαπραγματεύσεων, ο εκ των δικηγόρων της Αρχιεπισκοπής Κώστας Βελάρης, εξαντλημένος μετά από μια εξάωρη συζήτηση στην Κεντρική Τράπεζα για το θέμα των μετόχων της Τράπεζας Κύπρου και ενώ πλησίαζαν μεσάνυχτα, σηκώθηκε να φύγει. Βγαίνοντας από την αίθουσα, κοντοστάθηκε και επέστρεψε λέγοντας στην Ντέλια Βελκουλέσκου: «Το μόνο θετικό που αποκόμισα από τη διαπραγμάτευση είναι η ομορφιά σου».
Τα κομπλιμέντα μάλλον δεν άγγιζαν τη σκληρή του ΔΝΤ, καθώς οι σχεδιασμοί της σπάνια ανατρέπονταν. Πέρυσι τον Φεβρουάριο ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, σε μία από τις συναντήσεις με την τρόικα, θέλησε να κεράσει το κλιμάκιο για την ονομαστική του γιορτή. Για χάρη της Ντέλια Βελκουλέσκου δεν πρόσφερε γλυκά, αλλά τυροπιτάκια και άλλα αλμυρά εδέσματα, γνωρίζοντας ότι η εκπρόσωπος του ΔΝΤ αποφεύγει τη ζάχαρη και πίνει ακόμα και τον καφέ της σκέτο. Είναι άγνωστο, πάντως, αν είδε με συμπάθεια τη συγκεκριμένη κίνηση του υπουργού, αφού οι απαιτήσεις της για να παραμείνει το κυπριακό μνημόνιο στις ράγες δεν κάμφθηκαν. Οταν το 2014 ζήτησε και νέες περικοπές μισθών στον δημόσιο τομέα επέμενε μέχρι τη στιγμή που η κυπριακή κυβέρνηση την έπεισε ότι δεν ήταν απαραίτητη μια τέτοια επιλογή, καθώς τα χρήματα μπορούσαν να εξασφαλιστούν από άλλες πηγές - κυρίως από περικοπές που δεν επηρέαζαν μισθούς.
Η Ντέλια Βελκουλέσκου μέχρι την αποχώρησή της από το κλιμάκιο της κυπριακής τρόικας επισκεπτόταν συχνά τη Λευκωσία για τις καθορισμένες αξιολογήσεις του μνημονίου. Τις περισσότερες ώρες τις ανάλωνε στις διαπραγματεύσεις και όταν αυτές ολοκληρώνονταν προτιμούσε την ησυχία της σουίτας της στο ξενοδοχείο «Hilton». Απέφευγε τις εξόδους, καθώς γνώριζε ότι δεν είναι και τόσο δημοφιλής, ενώ ήταν και πολύ αναγνωρίσιμη, καθώς καθημερινώς εμφανιζόταν στους τηλεοπτικούς δέκτες σχεδόν αγέλαστη και ανέκφραστη. Στις λίγες ελεύθερες ώρες της, στα διαλείμματα των διαπραγματεύσεων επισκεπτόταν το «Παντοπωλείο - Καλή Ορεξη», ένα εστιατόριο με παραδοσιακή ελληνική κουζίνα πολύ κοντά στο υπουργείο Οικονομικών, στο κέντρο της Λευκωσίας. Οπως λένε οι άνθρωποι που τη συναντούσαν συχνά στο εστιατόριο, επέλεγε πάντα διαφορετικά πιάτα και έδειχνε να απολαμβάνει τα ελληνικά τυριά και τις σαλάτες. Απέφευγε το αλκοόλ και τα αναψυκτικά και σπανίως έπαιρνε καφέ ή γλυκό. Αλλο στέκι της στη Λευκωσία ήταν η ψαροταβέρνα «Πυξίδα», επίσης πολύ κοντά στο υπουργείο Οικονομικών. Εκεί επέλεγε και πάλι παραδοσιακές ελληνικές γεύσεις, με συνοδευτικά όπως φέτα, τυροκαυτερή, χταποδάκι στα κάρβουνα και σαλάτες με ρόκα. Η τρίτη αγαπημένη επιλογή της για φαγητό ήταν «Το ταβερνάκι του Πάμπου» στον Αγιο Δομέτιο. Οι επιλογές επίσης απλές, όπως μαγειρευτά φαγητά, κουπέπια (ντολμαδάκια), ανθοί, κολοκυθάκια με αυγά, χαλούμι, σεφταλιές και σαλάτες. Το αλκοόλ πάντα απουσίαζε και το γεύμα συνοδευόταν από εμφιαλωμένο νερό. Πάντως η Ντέλια Βελκουλέσκου όσο και αν ήταν αντιπαθής ως εκπρόσωπος του ΔΝΤ, ήταν ιδιαίτερα συμπαθής στους σερβιτόρους καθώς τα φιλοδωρήματα που άφηνε χαρακτηρίζονται γενναία.
Οι γυναίκες με έντονη προσωπικότητα, όπως η Ντέλια Βελκουλέσκου, είναι σίγουρο πως δεν αφήνουν αδιάφορους τους άντρες, ακόμα και όταν αυτοί καταβάλλουν προσπάθειες να τις γοητεύσουν. Ενας εξ αυτών ανέφερε στο «ΘΕΜΑ» πως αδυνατούσε να θυμώσει ακόμα και με τις σκληρότερες και πλέον παράλογες απαιτήσεις που πρόβαλλε στις διαπραγματεύσεις η εκπρόσωπος του ΔΝΤ. «Για μένα δεν ήταν Ντέλια, ήταν τέλεια…» είπε ο Κύπριος αξιωματούχος που δηλώνει θαυμαστής μιας γυναίκας που σε τέτοια ηλικία κατάφερε να κρατάει κυβερνήσεις στο ένα πόδι. Την ώρα όμως που συγκέντρωνε το ανδρικό ενδιαφέρον, προκαλούσε και τη γυναικεία απέχθεια, με εκφράσεις του τύπου: «Μα τι βρίσκουν σε αυτό το κρύο πλάσμα;». Δεν είναι λίγες οι φορές που περνώντας την είσοδο του υπουργείου Οικονομικών στη Λευκωσία, πίσω από την πλάτη της οργίαζαν οι εκφράσεις θαυμασμού αλλά και οι γκριμάτσες αποδοκιμασίας. Οι πρώτες από τους άνδρες και οι δεύτερες από τις γυναίκες.
Κυρία και προσεκτική
Η Ντέλια Βελκουλέσκου απέφυγε να αναπτύξει οποιαδήποτε κοινωνική σχέση στην Κύπρο, τόσο γιατί ήταν περιορισμένος ο χρόνος παραμονής της στο νησί όσο και γιατί κρατούσε αποστάσεις, προφανώς για να διευκολύνεται στην αποστολή της ως η σκληρή της τρόικας. Ωστόσο διατηρεί άριστες σχέσεις με τον οδηγό που της είχε παραχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών, για να τη διευκολύνει στις μετακινήσεις της.
Οπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», ήταν τυπική και ευγενική επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων στην Κύπρο. Παρότι οι καιροί ήταν άγριοι, δεν ζήτησε και δεν της προσφέρθηκε ποτέ προσωπική ασφάλεια. Το μόνο που ζητούσε ήταν να αποφεύγει τους δημοσιογράφους που την παρακολουθούσαν σε κάθε βήμα της. Για τον λόγο αυτό πολλές φορές ζητούσε από τον οδηγό της να την αφήνει στον υπόγειο χώρο στάθμευσης του υπουργείου Οικονομικών ώστε να χρησιμοποιεί το εσωτερικό υπηρεσιακό ασανσέρ αποφεύγοντας τους φωτογράφους που από τις εκφράσεις του προσώπου της φαινόταν να την ενοχλούν.
Τα κομπλιμέντα μπορεί να μην αγγίζουν τη Ρουμάνα τεχνοκράτισσα, στο άκουσμά τους όμως χαμογελά έστω και ψυχρά, λένε όσοι τη γνώρισαν στην Κύπρο
Απ’ τα Καρπάθια στη Νέα Υόρκη
Η Ντέλια Βελκουλέσκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρουμανία όταν η σκιά του δικτάτορα Τσαουσέσκου δεν άφηνε πολλά περιθώρια για όνειρα. Γεννημένη το 1975, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποια στιγμή θα ζούσε μακριά από τη χώρα που ήξερε να προστατεύει τα παιδιά της ελίτ του κόμματος, στα οποία άνηκε και η ίδια, λόγω του πατέρα της. Αυτός είναι και ο λόγος που φοίτησε στο Λύκειο Γκέοργκε Λαζάρ στο Βουκουρέστι. Οταν το κομμουνιστικό καθεστώς κατέρρεε και ο Νικολάε και η Ελενα Τσαουσέσκου έπεφταν νεκροί μετά τη συνοπτική δίκη τους, η Ντέλια ετοιμαζόταν για το μεγάλο άλμα: κέρδισε υποτροφία για τις ΗΠΑ και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Wilson, απ’ όπου πήρε και το πτυχίο της το 1997. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της είχε αποφασίσει πως δεν θα επέστρεφε στη Ρουμανία. Είχε γνωρίσει τότε τον κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερο συμπατριώτη της Βίκτορ Βελκουλέσκου, και με τον γάμο τους εγκατέλειψε το πατρικό της επώνυμο, που ήταν Μοράρου. Ο Βίκτορ Βελκουλέσκου είναι από τα πολύ σημαντικά ονόματα της Ερευνητικής Ιατρικής στον τομέα της Ογκολογίας. Μαζί έχουν αποκτήσει τρία παιδιά.
Ο διάσημος ογκολόγος σύζυγος
Η οικογένειά της έχει σταθερή βάση τη Νέα Υόρκη, με τον βραβευμένο και διάσημο ογκολόγο σύζυγό της, Βίκτορ Βελκουλέσκου να εκτελεί χρέη νταντάς στα διαλείμματα της εργασίας του για να καλύψει το κενό της Ντέλια. Ως επιστήμονας, ο σύζυγός της διαπρέπει, καθώς έχει εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται για τον καρκίνο του μαστού και του εντέρου και καθιέρωσε την επονομαζόμενη «Sage», την πρώτη μέθοδο αναγνώρισης και προσδιορισμού των γονιδίων εκείνων που είναι υπεύθυνα για τις καρκινικές μεταλλάξεις. Καθόλου τυχαία, ο Βίκτορ Βελκουλέσκου θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο λαμπρούς Ρουμάνους επιστήμονες.
Πάντως, η παράλληλη επαγγελματική πορεία του ζευγαριού διακρίνεται και από αντιφάσεις: η Ντέλια, όποια χώρα αναλαμβάνει να «συμμορφώσει» προς τις επιταγές του ΔΝΤ, κατά κανόνα εισηγείται περικοπές στον τομέα της υγείας. Την ίδια στιγμή, ο σύζυγός της δίνει μάχη για την έρευνα στον τομέα της πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου. Και οι δύο, όμως, έχουν αλλεργία στη δημοσιότητα και προτιμούν μια ήσυχη οικογενειακή ζωή, αν και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς την επιτυγχάνουν καθώς η Ντέλια βρίσκεται συνεχώς με το κινητό και μια βαλίτσα ανά χείρας και μετακινείται διαρκώς ανάμεσα στις δύο όχθες του Ατλαντικού, ενώ ο σύζυγός της βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ιατρικής κοινότητας λόγω της καινοτόμου έρευνάς του για τον καρκίνο.
Ο γάμος και τα παιδιά δεν της στέρησαν πάντως την ευκαιρία να κάνει την καριέρα που ήθελε ως στέλεχος του ΔΝΤ. Τόσο ο Ντομινίκ Στρος-Καν όσο και η Κριστίν Λαγκάρντ την εμπιστεύτηκαν και δεν είναι τυχαίο που από τις μελέτες για χώρες του Τρίτου Κόσμου τής ανατέθηκε η υλοποίηση του πειράματος στην Κύπρο με το κούρεμα καταθέσεων αλλά και η διαχείριση του τρίτου μνημονίου για την Ελλάδα.
Ηταν τυπική και ευγενική, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων στην Κύπρο.
Παρότι οι καιροί ήταν επικίνδυνοι, δεν ζήτησε και δεν της προσφέρθηκε ποτέ προσωπική ασφάλεια. Το μόνο που ζητούσε ήταν να αποφεύγει τους δημοσιογράφους
Από τη Δήλο πήρε το όνομά της
Από τα γεννοφάσκια της η Ντέλια είχε σχέσεις με την Ελλάδα
- Οι γονείς της τη βάφτισαν με το όνομα του νησιού των Κυκλάδων, θαυμαστές του αρχαίου
ελληνικού πνεύματος - Η ίδια είναι αφοσιωμένη στα ιδεώδη του καπιταλισμού
Μια ιδιαίτερη σχέση με την πατρίδα μας -πέρα από το να ζητά από τον ελληνικό λαό να σφίξει κι άλλο το ζωνάρι- φαίνεται ότι έχει η νέα εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ντέλια Βελκουλέσκου.
Το «Ντέλια», το μικρό της όνομα, παραπέμπει στη Δηλία Αρτέμιδα και ήταν έμπνευση των γονιών της, οι οποίοι ήταν θαυμαστές και λάτρεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Το γιατί το ζεύγος Μοράρου -όπως είναι το πατρικό επώνυμο της Ντέλια- επέλεξε τη Δήλο, τη γενέτειρα της ολύμπιας θεάς του κυνηγιού, Αρτέμιδας, είναι άγνωστο. Εξίσου άγνωστες, όμως, παραμένουν κάποιες από τις πτυχές της προσωπικότητας αυτής της Καρπάθιας 40χρονης, αγέλαστης λιγνής φιγούρας, η οποία, τουλάχιστον κατά τα γερμανικά έντυπα όπως η εφημερίδα «Die Welt», «είναι η γυναίκα που θα πρέπει να προσέχει στο εξής ο Αλέξης Τσίπρας». Ενισχύοντας την παγερή εντύπωση που προκαλεί με την παρουσία της η Ντέλια «Δρακουλέσκου» -σύμφωνα με το παρωνύμιο που επινόησαν οι Κύπριοι ύστερα από το κούρεμα των καταθέσεών τους- το γερμανικό περιοδικό «Focus» σημειώνει απερίφραστα σε πρόσφατο άρθρο του ότι «αυτήν την κυρία τρέμει ολόκληρη η Ελλάδα». Σχολιάζοντας την αναβάθμιση της Ρουμάνας οικονομολόγου στο αξίωμα της επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για τη χώρα μας, το «Focus» διερωτάται αν «η Ρουμάνα οικονομολόγος θα επιμείνει στην αδιάλλακτη στάση του προκατόχου της ή θα θέσει σε νέα βάση τις σχέσεις ΔΝΤ - Ελλάδας. Αυτό θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες». Η Ντέλια έχει κερδίσει τη φήμη της σκληρής μονεταρίστριας χάρη σε μια σειρά από μελέτες που εκπόνησε τα προηγούμενα χρόνια. Από το 2002 έως το 2011 έχει υπογράψει τουλάχιστον 14 εργασίες επί θεμάτων της ειδικότητάς της, δηλαδή τα ζητήματα της μακροοικονομίας, όπως π.χ. η σύνδεση της γήρανσης του πληθυσμού με τα προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων.
Στην αρχή της καριέρας της στο ΔΝΤ, στον τομέα ευθύνης της ήταν χώρες της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, αφού ήταν η συντάκτρια τριών μελετών για το Τρίνινταντ-Τομπάγκο και άλλων για την Κόστα Ρίκα, το Περού κ.λπ. Σε ό,τι αφορά την κρίση εντός της Ε.Ε., η Ντέλια Βελκουλέσκου το 2010 είχε εκπονήσει μια αναλυτική εργασία υπό τον τίτλο «Μερικοί δυσάρεστοι αριθμητικοί δείκτες για τα δημόσια οικονομικά της Ευρώπης». Δική της ιδέα ήταν το σχέδιο σταδιακής απόλυσης 150.000 δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μνημόνιο, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις από την κυβέρνηση Σαμαρά. Τότε οι Ελληνες δεν γνώριζαν ακόμη το όνομά της, καθώς θα προηγούνταν άλλες προσωπικότητες που θα γίνονταν συνώνυμοι με την επάρατη τρόικα, όπως ο Πολ Τόμσεν και ο τελευταίος διάδοχός του, ο Ινδός Ρίσι Γκογιάλ.
Η Ρουμάνα τεχνοκράτης Ντέλια Βελκουλέσκου, για πολλούς «η μελαχρινή εκδοχή της Κριστίν Λαγκάρντ», φαίνεται ότι διαθέτει το αλάνθαστο ένστικτο του αρπακτικού (πτηνού): Οταν ο προκάτοχός της, επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για την Ελλάδα, Ρίσι Γκογιάλ βρέθηκε στη δίνη επικριτικών σχολίων για έλλειψη προσαρμοστικότητας στις συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου 2014 - Μαΐου 2015, η Ντέλια ήταν εκεί που έπρεπε. Για το ΔΝΤ συνιστούσε την αυτονόητη επιλογή μετά την αποπομπή του Γκογιάλ. Η Βελκουλέσκου γνωρίζει εις βάθος τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, ενώ θεωρείται ειδική στον τομέα της αναδιοργάνωσης των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και του κλάδου της ενέργειας. Πάντως, το ότι καλείται να δείξει τις ικανότητές της σε μια χώρα που ενέπνευσε τους γονείς της όταν τη βάφτιζαν, ή το γεγονός ότι η Ελλάδα παρείχε άσυλο σε εκατοντάδες χιλιάδες Ρουμάνους μετανάστες, για μια γυναίκα με την ψυχρή, τεχνοκρατική νοοτροπία της Ντέλιας είναι ζητήματα εντελώς επουσιώδη.
Η Βελκουλέσκου θα έχει υπό την εποπτεία της -ή καλύτερα στο ανελέητο μικροσκόπιό της- τον, κατά σύμπτωση συνομήλικό της, Αλέξη Τσίπρα και τους υπουργούς του. Ως στενή συνεργάτιδα του Μπομπ Τράα, του μόνιμου εκπροσώπου του ΔΝΤ στην Αθήνα από το 2010 έως το 2013, έρχεται πλήρως ενημερωμένη. Με βάση όσα μεταδίδουν οι ξένοι ανταποκριτές, το μέλλον δεν φαντάζει ευοίωνο για τους Ελληνες, καθώς οι διαθέσεις της είναι άγριες. Φέρεται να έχει πάρει κατευθύνσεις στο σχετικό «φροντιστήριο» περί Ελλάδας τόσο από τον Ρίσι Γκογιάλ όσο και από τον Πολ Τόμσεν, ο οποίος έχει αφήσει εποχή για τη θυελλώδη σχέση του με την ελληνική πολιτική ηγεσία.
Η ιστορία μπορεί να ταύτισε την παρουσία της «Δρακουλέσκου» με την εφαρμογή ενός τρομακτικού πειράματος στην Κύπρο, με το σοκ του κουρέματος των τραπεζικών καταθέσεων πριν από περίπου δύο χρόνια. Η αποστολή της στη Μεγαλόνησο, παρά τις αιματηρές μεθόδους που επελέγησαν από το ΔΝΤ, κρίθηκε επιτυχημένη. Σε ό,τι αφορά τη δική της «κουπ» ή γενικώς στη θηλυκή πλευρά της, ακόμη και εκεί τα δεδομένα είναι αυστηρά προσδιορισμένα για την Ντέλια Βελκουλέσκου, η οποία δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται για κάποιου είδους συναγωνισμό ή έστω μίμηση της φιλαρέσκειας που χαρακτηρίζει την προϊσταμένη της στο ΔΝΤ, την Κριστίν Λαγκάρντ - αν και έχει κι αυτή αδυναμία στις πέρλες. Η Ντέλια έχει υιοθετήσει ένα κομψό μεν, αλλά άκαμπτο στυλ, το οποίο μάλλον ταιριάζει γάντι στην ιδιοσυγκρασία της: σκουρόχρωμα ταγέρ με μοναδικό αξεσουάρ κάποια φουλάρια, συνήθως σε αποχρώσεις του μπλε, το μήκος της φούστας αυστηρά ως το γόνατο, τα παπούτσια χαμηλά και κλειστά σε επίσης σκούρους τόνους, ασορτί με κάποια τσάντα. Η Βελκουλέσκου αποφεύγει το μακιγιάζ και τα εξεζητημένα χτενίσματα, έχοντας καθιερώσει ως σήμα-κατατεθέν της το απλό καρέ. Οσο διάστημα επισκεπτόταν την Κύπρο, μόνο μία και μόνη φορά εθεάθη με τζιν παντελόνι, κι αυτό συνέβη όταν μετά από μία εβδομάδα σκληρών διαπραγματεύσεων εγκατέλειπε το ξενοδοχείο «Χίλτον» για το αεροδρόμιο της Λάρνακας.
η οποία το καλοκαίρι του 2012 ανέλαβε χρέη επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στην τρόικα της Κύπρου.
«Τόσο μυστηριώδες και ψυχρό χαμόγελο δεν κατάφερε να πετύχει ούτε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγραφίζοντας τη Μόνα Λίζα», έλεγε στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος του κυπριακού υπουργείου Οικονομικών περιγράφοντας τις πρώτες συναντήσεις με την Ντέλια Βελκουλέσκου. «Θα περάσουν δύσκολα αυτοί που θα διαπραγματευτούν μαζί της στην Ελλάδα» συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «πρόκειται για μια αφοσιωμένη γυναίκα που δύσκολα της αλλάζεις άποψη αν δεν έχεις ατράνταχτα επιχειρήματα». Τα επιχειρήματα για την Ντέλια Βελκουλέσκου αποτυπώνονται, όμως, μόνο σε αριθμούς. Συνήθως θεωρεί, μάλιστα, ότι ένα και ένα κάνουν ενάμισι και όχι δύο, για να έχει περιθώριο διεκδίκησης του κάτι παραπάνω από αυτό που χρειάζεται.
Οταν η Κύπρια υπουργός Εργασίας τής είπε να δει πού κατάντησαν η γενέτειρά της και οι άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, με συνέπεια να «έχουν γεμίσει τα μπαρ της Κύπρου με Ρουμάνες πόρνες», η Βελκουλέσκου αντέδρασε με ψυχραιμία, έκλεισε τα κιτάπια της και αποχώρησε με τους συνεργάτες της
Αν και Βαλκάνια, η 40χρονη Ντέλια αποπνέει αγγλοσαξονικό συντηρητισμό και αυστηρότητα συνδυασμένη με απόμακρη ευγένεια και τυπικότητα, η οποία δεν μπορεί να προκαλέσει κανενός είδους οικειότητα. «Στις πολύωρες διαπραγματεύσεις στην Κύπρο, ακόμα και όταν όλα έδειχναν να πηγαίνουν καλά και κάποιος προσπαθούσε να ελαφρύνει την ατμόσφαιρα με ένα αστείο, δεχόταν το παγωμένο χαμόγελο της Βελκουλέσκου χωρίς να μπορεί να διακρίνει αν απέπνεε επιτίμηση ή αδιαφορία». Η παρουσία της συνδυάστηκε με τις πιο δύσκολες στιγμές της Μεγαλονήσου, αφού το κούρεμα των καταθέσεων αποτέλεσε ένα διεθνές οικονομικό πείραμα η υλοποίηση του οποίου ανατέθηκε σε μεγάλο βαθμό στην Ντέλια Βελκουλέσκου.
Λόγω της καταγωγής της από τα Καρπάθια, «βαφτίστηκε» Δρακουλέσκου, ενώ δεν απέφυγε και τον χαρακτηρισμό της ως Τσαουσέσκου, σε μια προσπάθεια σύγκρισής της με τον Ρουμάνο δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου.
Η τακτική των συνεχών απαιτήσεων προκάλεσε κάποτε την οργή του Κύπριου προέδρου,
ο οποίος σηκώθηκε και της είπε «Ως εδώ. Δεν σε αντέχω άλλο. Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μαζί σου», και πέταξε την καρέκλα
Στην Ντέλια Βελκουλέσκου αποδίδεται η εξής προειδοποίηση προς τους Κύπριους βουλευτές σε συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών όταν ετοιμαζόταν το μνημόνιο του 2102: «Θα πονέσετε. Θα υπάρξει πολύς πόνος. Το ποιοι θα πονέσουν πιο πολύ είναι δική σας δουλειά. Η συνταγή είναι αυτή». Ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε αν όντως είχε χρησιμοποιήσει αυτή την έκφραση, αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε αφού φάνηκε πως η πραγματικότητα ήταν χειρότερη από την προειδοποίηση. Προσπαθώντας η ίδια να περιγράψει την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Κύπρος λόγω της επέκτασης του τραπεζικού τομέα χρησιμοποίησε τον μύθο του Ικαρου, λέγοντας πως «η Κύπρος πέταξε όπως ο μυθικός ήρωας πολύ κοντά στον ήλιο, με αποτέλεσμα να λιώσουν τα φτερά του και να πέσει στη θάλασσα και να σκοτωθεί». Συνεργάτης του Κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη έλεγε πως «Η Βελκουλέσκου είναι όπως τ’ αβκό (αυγό)». Με την έκφραση αυτή προσπαθούσε να εξηγήσει ότι είναι πολύ δύσκολο να την πιάσεις από κάπου χωρίς να συμβεί ατύχημα και να σπάσει η διαπραγμάτευση. Υπουργός της κυβέρνησης Χριστόφια, που είχε διαπραγματευτεί μαζί της, είχε αποφανθεί ότι «δεν ήταν μόνο σκληρή, αλλά έδειχνε και να το απολαμβάνει όταν εκνεύριζε τους πάντες με τις απαιτήσεις για όλο και σκληρότερα μέτρα».
Γέμισαν Ρουμάνες τα μπαρ
Η Ντέλια Βελκουλέσκου είχε ξεκινήσει με συγκρούσεις την παρουσία της στην Κύπρο το 2012. Απέναντί της είχε την κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος, αν και είχε καλέσει την τρόικα, δεν ήταν καθόλου ευτυχής γι’ αυτό. Εκανε μάλιστα ό,τι ήταν δυνατόν για να μην υπογράψει μνημόνιο, έχοντας αποφασίσει ότι δεν θα είναι και πάλι υποψήφιος στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013. Το δάνειο των 2,5 δισ. που είχε εξασφαλίσει από τη Ρωσία τού έδινε άλλωστε το χρονικό περιθώριο της καθυστέρησης ώστε να φορτωθεί η ευθύνη στον επόμενο πρόεδρο που, σύμφωνα με όλες τις σφυγμομετρήσεις (που επιβεβαιώθηκαν), θα ήταν ο Νίκος Αναστασιάδης. Τα κατάφερε και αποχώρησε από την Προεδρία αφήνοντας στον Νίκο Αναστασιάδη την ωρολογιακή βόμβα η οποία είχε ήδη ενεργοποιηθεί.
Η Βελκουλέσκου, αντιλαμβανόμενη την τακτική της κυβέρνησης Χριστόφια, δεν έδειχνε ότι σκόπευε να κάνει πίσω σε όσα η ίδια θεωρούσε απαραίτητα για την εξυγίανση του τραπεζικού αλλά και του δημόσιου τομέα. Οπως αναφέρουν άνθρωποι που συζήτησαν μαζί της, «δεν αντιλαμβανόταν τις εμμονές της κυβέρνησης Χριστόφια σε επουσιώδη θέματα, όπως η ΑΤΑ και τα προνόμια των δημοσίων υπαλλήλων την ώρα που ολόκληρη η οικονομία κινδύνευε με κατάρρευση». Είχε προτείνει στην πρώην υπουργό Εργασίας Σωτηρούλα Χαραλάμπους την οριζόντια μείωση των μισθών κατά 25%, την κατάργηση της ΑΤΑ και του 13ου μισθού και έγινε το «έλα να δεις». Η κυρία Χαραλάμπους, επαγγελματίας συνδικαλίστρια και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, σπουδαγμένη με υποτροφία στη Βουλγαρία επί Ζίβκοφ, δεν μπορούσε να πιστέψει στα αυτιά της όταν η Ντέλια Βελκουλέσκου τής είπε ότι στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ οι μισθοί έχουν μειωθεί πέραν του 25%, παρότι ήταν ήδη πολύ χαμηλότεροι από ό,τι στην Κύπρο. Η Κύπρια υπουργός τής είπε να δει πού κατάντησαν η γενέτειρά της και οι άλλες ανατολικές χώρες, με συνέπεια να «έχουν γεμίσει τα μπαρ της Κύπρου με Ρουμάνες». Η εκπρόσωπος του ΔΝΤ αντέδρασε τότε με ψυχραιμία, έκλεισε τα κιτάπια της και αποχώρησε με τους συνεργάτες της.
Αναστασιάδης: «Δεν σε αντέχω άλλο»
Και όταν άλλαξε η κυβέρνηση στην Κύπρο, πάντως, δεν υπήρξε και η καλύτερη χημεία με τον Νίκο Αναστασιάδη. Τις δύσκολες ώρες που έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το κούρεμα των καταθέσεων, το κλιμάκιο της τρόικας με την Ντέλια Βελκουλέσκου βρέθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο Νίκος Αναστασιάδης, προσπαθώντας να πείσει πως υπάρχουν και άλλες λύσεις, έπεφτε σε τοίχο, με τη Ρουμάνα να είναι ανυποχώρητη προβάλλοντας συνεχώς νέες απαιτήσεις. Τότε ο Κύπριος πρόεδρος σηκώθηκε και της είπε: «Ως εδώ. Δεν σε αντέχω άλλο. Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μαζί σου», και πέταξε την καρέκλα. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι άλλωστε γνωστός για τις εκρήξεις θυμού του, καθώς συνεργάτες του ανέφεραν πως ως πρόεδρος του κόμματός του πετούσε ακόμα και τασάκια σε συνεδριάσεις. Μετά από εκείνο το επεισόδιο ο Κύπριος πρόεδρος έφυγε για τις Βρυξέλλες και γύρισε με το κούρεμα καταθέσεων υπό μάλης λέγοντας πως δεν του άφησαν κανένα περιθώριο, αφού του έβαλαν το πιστόλι στο κρόταφο.
Την προηγούμενη μέρα, στην επεισοδιακή διαπραγμάτευση με την τρόικα στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας, όταν η συζήτηση έφτασε σε αδιέξοδο και η Ντέλια Βελκουλέσκου σηκώθηκε να φύγει, έπεσε σε ένα μπλόκο από φωτογράφους και δημοσιογράφους που σχεδόν την εμπόδιζαν να μπει στο αυτοκίνητο. Οι άνδρες της Προεδρικής Φρουράς επιχείρησαν τότε να της ανοίξουν δρόμο και η Βελκουλέσκου, εμφανώς εκνευρισμένη, μπήκε στο αυτοκίνητο χωρίς να πει λέξη κλείνοντας με θόρυβο την πόρτα. Το σχετικό πλάνο έπαιζε και ξανάπαιζε στα τηλεοπτικά δελτία προς επίρρωση της γενικευμένης αίσθησης ότι «έχουμε να κάνουμε με τη Δρακουλέσκου».
Μόνο η ομορφιά σου
Η Βελκουλέσκου δεν περνούσε απαρατήρητη. Κάθε άλλο. Τόσο γιατί η εμφάνισή της είναι εντυπωσιακή, όσο και γιατί ήταν δύσκολο στους άντρες συνομιλητές της να αποδεχθούν ότι μια γυναίκα από τη Ρουμανία έβαζε τους όρους. Τα στερεότυπα στην Κύπρο και ο υφέρπων ρατσισμός θέλουν τις Ρουμάνες να περιορίζονται στην κατανάλωση αλκοόλ στα κακόφημα μπαρ και γι’ αυτό η Βελκουλέσκου χαλούσε τη «σούπα». Σε κάποιο από τα στάδια των διαπραγματεύσεων, ο εκ των δικηγόρων της Αρχιεπισκοπής Κώστας Βελάρης, εξαντλημένος μετά από μια εξάωρη συζήτηση στην Κεντρική Τράπεζα για το θέμα των μετόχων της Τράπεζας Κύπρου και ενώ πλησίαζαν μεσάνυχτα, σηκώθηκε να φύγει. Βγαίνοντας από την αίθουσα, κοντοστάθηκε και επέστρεψε λέγοντας στην Ντέλια Βελκουλέσκου: «Το μόνο θετικό που αποκόμισα από τη διαπραγμάτευση είναι η ομορφιά σου».
Τα κομπλιμέντα μάλλον δεν άγγιζαν τη σκληρή του ΔΝΤ, καθώς οι σχεδιασμοί της σπάνια ανατρέπονταν. Πέρυσι τον Φεβρουάριο ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, σε μία από τις συναντήσεις με την τρόικα, θέλησε να κεράσει το κλιμάκιο για την ονομαστική του γιορτή. Για χάρη της Ντέλια Βελκουλέσκου δεν πρόσφερε γλυκά, αλλά τυροπιτάκια και άλλα αλμυρά εδέσματα, γνωρίζοντας ότι η εκπρόσωπος του ΔΝΤ αποφεύγει τη ζάχαρη και πίνει ακόμα και τον καφέ της σκέτο. Είναι άγνωστο, πάντως, αν είδε με συμπάθεια τη συγκεκριμένη κίνηση του υπουργού, αφού οι απαιτήσεις της για να παραμείνει το κυπριακό μνημόνιο στις ράγες δεν κάμφθηκαν. Οταν το 2014 ζήτησε και νέες περικοπές μισθών στον δημόσιο τομέα επέμενε μέχρι τη στιγμή που η κυπριακή κυβέρνηση την έπεισε ότι δεν ήταν απαραίτητη μια τέτοια επιλογή, καθώς τα χρήματα μπορούσαν να εξασφαλιστούν από άλλες πηγές - κυρίως από περικοπές που δεν επηρέαζαν μισθούς.
Η Ντέλια Βελκουλέσκου μέχρι την αποχώρησή της από το κλιμάκιο της κυπριακής τρόικας επισκεπτόταν συχνά τη Λευκωσία για τις καθορισμένες αξιολογήσεις του μνημονίου. Τις περισσότερες ώρες τις ανάλωνε στις διαπραγματεύσεις και όταν αυτές ολοκληρώνονταν προτιμούσε την ησυχία της σουίτας της στο ξενοδοχείο «Hilton». Απέφευγε τις εξόδους, καθώς γνώριζε ότι δεν είναι και τόσο δημοφιλής, ενώ ήταν και πολύ αναγνωρίσιμη, καθώς καθημερινώς εμφανιζόταν στους τηλεοπτικούς δέκτες σχεδόν αγέλαστη και ανέκφραστη. Στις λίγες ελεύθερες ώρες της, στα διαλείμματα των διαπραγματεύσεων επισκεπτόταν το «Παντοπωλείο - Καλή Ορεξη», ένα εστιατόριο με παραδοσιακή ελληνική κουζίνα πολύ κοντά στο υπουργείο Οικονομικών, στο κέντρο της Λευκωσίας. Οπως λένε οι άνθρωποι που τη συναντούσαν συχνά στο εστιατόριο, επέλεγε πάντα διαφορετικά πιάτα και έδειχνε να απολαμβάνει τα ελληνικά τυριά και τις σαλάτες. Απέφευγε το αλκοόλ και τα αναψυκτικά και σπανίως έπαιρνε καφέ ή γλυκό. Αλλο στέκι της στη Λευκωσία ήταν η ψαροταβέρνα «Πυξίδα», επίσης πολύ κοντά στο υπουργείο Οικονομικών. Εκεί επέλεγε και πάλι παραδοσιακές ελληνικές γεύσεις, με συνοδευτικά όπως φέτα, τυροκαυτερή, χταποδάκι στα κάρβουνα και σαλάτες με ρόκα. Η τρίτη αγαπημένη επιλογή της για φαγητό ήταν «Το ταβερνάκι του Πάμπου» στον Αγιο Δομέτιο. Οι επιλογές επίσης απλές, όπως μαγειρευτά φαγητά, κουπέπια (ντολμαδάκια), ανθοί, κολοκυθάκια με αυγά, χαλούμι, σεφταλιές και σαλάτες. Το αλκοόλ πάντα απουσίαζε και το γεύμα συνοδευόταν από εμφιαλωμένο νερό. Πάντως η Ντέλια Βελκουλέσκου όσο και αν ήταν αντιπαθής ως εκπρόσωπος του ΔΝΤ, ήταν ιδιαίτερα συμπαθής στους σερβιτόρους καθώς τα φιλοδωρήματα που άφηνε χαρακτηρίζονται γενναία.
Οι γυναίκες με έντονη προσωπικότητα, όπως η Ντέλια Βελκουλέσκου, είναι σίγουρο πως δεν αφήνουν αδιάφορους τους άντρες, ακόμα και όταν αυτοί καταβάλλουν προσπάθειες να τις γοητεύσουν. Ενας εξ αυτών ανέφερε στο «ΘΕΜΑ» πως αδυνατούσε να θυμώσει ακόμα και με τις σκληρότερες και πλέον παράλογες απαιτήσεις που πρόβαλλε στις διαπραγματεύσεις η εκπρόσωπος του ΔΝΤ. «Για μένα δεν ήταν Ντέλια, ήταν τέλεια…» είπε ο Κύπριος αξιωματούχος που δηλώνει θαυμαστής μιας γυναίκας που σε τέτοια ηλικία κατάφερε να κρατάει κυβερνήσεις στο ένα πόδι. Την ώρα όμως που συγκέντρωνε το ανδρικό ενδιαφέρον, προκαλούσε και τη γυναικεία απέχθεια, με εκφράσεις του τύπου: «Μα τι βρίσκουν σε αυτό το κρύο πλάσμα;». Δεν είναι λίγες οι φορές που περνώντας την είσοδο του υπουργείου Οικονομικών στη Λευκωσία, πίσω από την πλάτη της οργίαζαν οι εκφράσεις θαυμασμού αλλά και οι γκριμάτσες αποδοκιμασίας. Οι πρώτες από τους άνδρες και οι δεύτερες από τις γυναίκες.
Κυρία και προσεκτική
Η Ντέλια Βελκουλέσκου απέφυγε να αναπτύξει οποιαδήποτε κοινωνική σχέση στην Κύπρο, τόσο γιατί ήταν περιορισμένος ο χρόνος παραμονής της στο νησί όσο και γιατί κρατούσε αποστάσεις, προφανώς για να διευκολύνεται στην αποστολή της ως η σκληρή της τρόικας. Ωστόσο διατηρεί άριστες σχέσεις με τον οδηγό που της είχε παραχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών, για να τη διευκολύνει στις μετακινήσεις της.
Οπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», ήταν τυπική και ευγενική επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων στην Κύπρο. Παρότι οι καιροί ήταν άγριοι, δεν ζήτησε και δεν της προσφέρθηκε ποτέ προσωπική ασφάλεια. Το μόνο που ζητούσε ήταν να αποφεύγει τους δημοσιογράφους που την παρακολουθούσαν σε κάθε βήμα της. Για τον λόγο αυτό πολλές φορές ζητούσε από τον οδηγό της να την αφήνει στον υπόγειο χώρο στάθμευσης του υπουργείου Οικονομικών ώστε να χρησιμοποιεί το εσωτερικό υπηρεσιακό ασανσέρ αποφεύγοντας τους φωτογράφους που από τις εκφράσεις του προσώπου της φαινόταν να την ενοχλούν.
Τα κομπλιμέντα μπορεί να μην αγγίζουν τη Ρουμάνα τεχνοκράτισσα, στο άκουσμά τους όμως χαμογελά έστω και ψυχρά, λένε όσοι τη γνώρισαν στην Κύπρο
Απ’ τα Καρπάθια στη Νέα Υόρκη
Η Ντέλια Βελκουλέσκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρουμανία όταν η σκιά του δικτάτορα Τσαουσέσκου δεν άφηνε πολλά περιθώρια για όνειρα. Γεννημένη το 1975, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποια στιγμή θα ζούσε μακριά από τη χώρα που ήξερε να προστατεύει τα παιδιά της ελίτ του κόμματος, στα οποία άνηκε και η ίδια, λόγω του πατέρα της. Αυτός είναι και ο λόγος που φοίτησε στο Λύκειο Γκέοργκε Λαζάρ στο Βουκουρέστι. Οταν το κομμουνιστικό καθεστώς κατέρρεε και ο Νικολάε και η Ελενα Τσαουσέσκου έπεφταν νεκροί μετά τη συνοπτική δίκη τους, η Ντέλια ετοιμαζόταν για το μεγάλο άλμα: κέρδισε υποτροφία για τις ΗΠΑ και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Wilson, απ’ όπου πήρε και το πτυχίο της το 1997. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της είχε αποφασίσει πως δεν θα επέστρεφε στη Ρουμανία. Είχε γνωρίσει τότε τον κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερο συμπατριώτη της Βίκτορ Βελκουλέσκου, και με τον γάμο τους εγκατέλειψε το πατρικό της επώνυμο, που ήταν Μοράρου. Ο Βίκτορ Βελκουλέσκου είναι από τα πολύ σημαντικά ονόματα της Ερευνητικής Ιατρικής στον τομέα της Ογκολογίας. Μαζί έχουν αποκτήσει τρία παιδιά.
Ο διάσημος ογκολόγος σύζυγος
Η οικογένειά της έχει σταθερή βάση τη Νέα Υόρκη, με τον βραβευμένο και διάσημο ογκολόγο σύζυγό της, Βίκτορ Βελκουλέσκου να εκτελεί χρέη νταντάς στα διαλείμματα της εργασίας του για να καλύψει το κενό της Ντέλια. Ως επιστήμονας, ο σύζυγός της διαπρέπει, καθώς έχει εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται για τον καρκίνο του μαστού και του εντέρου και καθιέρωσε την επονομαζόμενη «Sage», την πρώτη μέθοδο αναγνώρισης και προσδιορισμού των γονιδίων εκείνων που είναι υπεύθυνα για τις καρκινικές μεταλλάξεις. Καθόλου τυχαία, ο Βίκτορ Βελκουλέσκου θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο λαμπρούς Ρουμάνους επιστήμονες.
Πάντως, η παράλληλη επαγγελματική πορεία του ζευγαριού διακρίνεται και από αντιφάσεις: η Ντέλια, όποια χώρα αναλαμβάνει να «συμμορφώσει» προς τις επιταγές του ΔΝΤ, κατά κανόνα εισηγείται περικοπές στον τομέα της υγείας. Την ίδια στιγμή, ο σύζυγός της δίνει μάχη για την έρευνα στον τομέα της πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου. Και οι δύο, όμως, έχουν αλλεργία στη δημοσιότητα και προτιμούν μια ήσυχη οικογενειακή ζωή, αν και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς την επιτυγχάνουν καθώς η Ντέλια βρίσκεται συνεχώς με το κινητό και μια βαλίτσα ανά χείρας και μετακινείται διαρκώς ανάμεσα στις δύο όχθες του Ατλαντικού, ενώ ο σύζυγός της βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ιατρικής κοινότητας λόγω της καινοτόμου έρευνάς του για τον καρκίνο.
Ο γάμος και τα παιδιά δεν της στέρησαν πάντως την ευκαιρία να κάνει την καριέρα που ήθελε ως στέλεχος του ΔΝΤ. Τόσο ο Ντομινίκ Στρος-Καν όσο και η Κριστίν Λαγκάρντ την εμπιστεύτηκαν και δεν είναι τυχαίο που από τις μελέτες για χώρες του Τρίτου Κόσμου τής ανατέθηκε η υλοποίηση του πειράματος στην Κύπρο με το κούρεμα καταθέσεων αλλά και η διαχείριση του τρίτου μνημονίου για την Ελλάδα.
Ηταν τυπική και ευγενική, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων στην Κύπρο.
Παρότι οι καιροί ήταν επικίνδυνοι, δεν ζήτησε και δεν της προσφέρθηκε ποτέ προσωπική ασφάλεια. Το μόνο που ζητούσε ήταν να αποφεύγει τους δημοσιογράφους
Από τη Δήλο πήρε το όνομά της
Από τα γεννοφάσκια της η Ντέλια είχε σχέσεις με την Ελλάδα
- Οι γονείς της τη βάφτισαν με το όνομα του νησιού των Κυκλάδων, θαυμαστές του αρχαίου
ελληνικού πνεύματος - Η ίδια είναι αφοσιωμένη στα ιδεώδη του καπιταλισμού
Μια ιδιαίτερη σχέση με την πατρίδα μας -πέρα από το να ζητά από τον ελληνικό λαό να σφίξει κι άλλο το ζωνάρι- φαίνεται ότι έχει η νέα εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ντέλια Βελκουλέσκου.
Το «Ντέλια», το μικρό της όνομα, παραπέμπει στη Δηλία Αρτέμιδα και ήταν έμπνευση των γονιών της, οι οποίοι ήταν θαυμαστές και λάτρεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Το γιατί το ζεύγος Μοράρου -όπως είναι το πατρικό επώνυμο της Ντέλια- επέλεξε τη Δήλο, τη γενέτειρα της ολύμπιας θεάς του κυνηγιού, Αρτέμιδας, είναι άγνωστο. Εξίσου άγνωστες, όμως, παραμένουν κάποιες από τις πτυχές της προσωπικότητας αυτής της Καρπάθιας 40χρονης, αγέλαστης λιγνής φιγούρας, η οποία, τουλάχιστον κατά τα γερμανικά έντυπα όπως η εφημερίδα «Die Welt», «είναι η γυναίκα που θα πρέπει να προσέχει στο εξής ο Αλέξης Τσίπρας». Ενισχύοντας την παγερή εντύπωση που προκαλεί με την παρουσία της η Ντέλια «Δρακουλέσκου» -σύμφωνα με το παρωνύμιο που επινόησαν οι Κύπριοι ύστερα από το κούρεμα των καταθέσεών τους- το γερμανικό περιοδικό «Focus» σημειώνει απερίφραστα σε πρόσφατο άρθρο του ότι «αυτήν την κυρία τρέμει ολόκληρη η Ελλάδα». Σχολιάζοντας την αναβάθμιση της Ρουμάνας οικονομολόγου στο αξίωμα της επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για τη χώρα μας, το «Focus» διερωτάται αν «η Ρουμάνα οικονομολόγος θα επιμείνει στην αδιάλλακτη στάση του προκατόχου της ή θα θέσει σε νέα βάση τις σχέσεις ΔΝΤ - Ελλάδας. Αυτό θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες». Η Ντέλια έχει κερδίσει τη φήμη της σκληρής μονεταρίστριας χάρη σε μια σειρά από μελέτες που εκπόνησε τα προηγούμενα χρόνια. Από το 2002 έως το 2011 έχει υπογράψει τουλάχιστον 14 εργασίες επί θεμάτων της ειδικότητάς της, δηλαδή τα ζητήματα της μακροοικονομίας, όπως π.χ. η σύνδεση της γήρανσης του πληθυσμού με τα προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων.
Στην αρχή της καριέρας της στο ΔΝΤ, στον τομέα ευθύνης της ήταν χώρες της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, αφού ήταν η συντάκτρια τριών μελετών για το Τρίνινταντ-Τομπάγκο και άλλων για την Κόστα Ρίκα, το Περού κ.λπ. Σε ό,τι αφορά την κρίση εντός της Ε.Ε., η Ντέλια Βελκουλέσκου το 2010 είχε εκπονήσει μια αναλυτική εργασία υπό τον τίτλο «Μερικοί δυσάρεστοι αριθμητικοί δείκτες για τα δημόσια οικονομικά της Ευρώπης». Δική της ιδέα ήταν το σχέδιο σταδιακής απόλυσης 150.000 δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μνημόνιο, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις από την κυβέρνηση Σαμαρά. Τότε οι Ελληνες δεν γνώριζαν ακόμη το όνομά της, καθώς θα προηγούνταν άλλες προσωπικότητες που θα γίνονταν συνώνυμοι με την επάρατη τρόικα, όπως ο Πολ Τόμσεν και ο τελευταίος διάδοχός του, ο Ινδός Ρίσι Γκογιάλ.
Η Ρουμάνα τεχνοκράτης Ντέλια Βελκουλέσκου, για πολλούς «η μελαχρινή εκδοχή της Κριστίν Λαγκάρντ», φαίνεται ότι διαθέτει το αλάνθαστο ένστικτο του αρπακτικού (πτηνού): Οταν ο προκάτοχός της, επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ για την Ελλάδα, Ρίσι Γκογιάλ βρέθηκε στη δίνη επικριτικών σχολίων για έλλειψη προσαρμοστικότητας στις συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου 2014 - Μαΐου 2015, η Ντέλια ήταν εκεί που έπρεπε. Για το ΔΝΤ συνιστούσε την αυτονόητη επιλογή μετά την αποπομπή του Γκογιάλ. Η Βελκουλέσκου γνωρίζει εις βάθος τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, ενώ θεωρείται ειδική στον τομέα της αναδιοργάνωσης των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και του κλάδου της ενέργειας. Πάντως, το ότι καλείται να δείξει τις ικανότητές της σε μια χώρα που ενέπνευσε τους γονείς της όταν τη βάφτιζαν, ή το γεγονός ότι η Ελλάδα παρείχε άσυλο σε εκατοντάδες χιλιάδες Ρουμάνους μετανάστες, για μια γυναίκα με την ψυχρή, τεχνοκρατική νοοτροπία της Ντέλιας είναι ζητήματα εντελώς επουσιώδη.
Η Βελκουλέσκου θα έχει υπό την εποπτεία της -ή καλύτερα στο ανελέητο μικροσκόπιό της- τον, κατά σύμπτωση συνομήλικό της, Αλέξη Τσίπρα και τους υπουργούς του. Ως στενή συνεργάτιδα του Μπομπ Τράα, του μόνιμου εκπροσώπου του ΔΝΤ στην Αθήνα από το 2010 έως το 2013, έρχεται πλήρως ενημερωμένη. Με βάση όσα μεταδίδουν οι ξένοι ανταποκριτές, το μέλλον δεν φαντάζει ευοίωνο για τους Ελληνες, καθώς οι διαθέσεις της είναι άγριες. Φέρεται να έχει πάρει κατευθύνσεις στο σχετικό «φροντιστήριο» περί Ελλάδας τόσο από τον Ρίσι Γκογιάλ όσο και από τον Πολ Τόμσεν, ο οποίος έχει αφήσει εποχή για τη θυελλώδη σχέση του με την ελληνική πολιτική ηγεσία.
Η ιστορία μπορεί να ταύτισε την παρουσία της «Δρακουλέσκου» με την εφαρμογή ενός τρομακτικού πειράματος στην Κύπρο, με το σοκ του κουρέματος των τραπεζικών καταθέσεων πριν από περίπου δύο χρόνια. Η αποστολή της στη Μεγαλόνησο, παρά τις αιματηρές μεθόδους που επελέγησαν από το ΔΝΤ, κρίθηκε επιτυχημένη. Σε ό,τι αφορά τη δική της «κουπ» ή γενικώς στη θηλυκή πλευρά της, ακόμη και εκεί τα δεδομένα είναι αυστηρά προσδιορισμένα για την Ντέλια Βελκουλέσκου, η οποία δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται για κάποιου είδους συναγωνισμό ή έστω μίμηση της φιλαρέσκειας που χαρακτηρίζει την προϊσταμένη της στο ΔΝΤ, την Κριστίν Λαγκάρντ - αν και έχει κι αυτή αδυναμία στις πέρλες. Η Ντέλια έχει υιοθετήσει ένα κομψό μεν, αλλά άκαμπτο στυλ, το οποίο μάλλον ταιριάζει γάντι στην ιδιοσυγκρασία της: σκουρόχρωμα ταγέρ με μοναδικό αξεσουάρ κάποια φουλάρια, συνήθως σε αποχρώσεις του μπλε, το μήκος της φούστας αυστηρά ως το γόνατο, τα παπούτσια χαμηλά και κλειστά σε επίσης σκούρους τόνους, ασορτί με κάποια τσάντα. Η Βελκουλέσκου αποφεύγει το μακιγιάζ και τα εξεζητημένα χτενίσματα, έχοντας καθιερώσει ως σήμα-κατατεθέν της το απλό καρέ. Οσο διάστημα επισκεπτόταν την Κύπρο, μόνο μία και μόνη φορά εθεάθη με τζιν παντελόνι, κι αυτό συνέβη όταν μετά από μία εβδομάδα σκληρών διαπραγματεύσεων εγκατέλειπε το ξενοδοχείο «Χίλτον» για το αεροδρόμιο της Λάρνακας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου