Το όγδοο παιδί Ελλήνων Ποντίων που από καπνεργάτης έγινε ολιγάρχης, οι επενδύσεις στη Ρωσία, οι σχέσεις με τον Πούτιν, ο ΠΑΟΚ και το εμπόριο τσιγάρων
Ηταν έντονα δραστήριο το φετινό καλοκαίρι για τον Ιβάν Σαββίδη. Μα κυρίως ήταν χαλαρό, χαρούμενο και μάλλον τυχερό. Ο Ιβάν, Ιωάννης πλέον, όπως αποδέχθηκε ο Δήμος Θέρμης να ονομάζεται ύστερα από πολλές προσπάθειες πολιτογράφησής του ως Ελληνα πολίτη-, για πρώτη φορά φέτος τον Δεκαπενταύγουστο δεν παραβρέθηκε στη θεία λειτουργία της Παναγίας Σουμελά στο κατάφυτο όρος Μελά της Τραπεζούντας.
Εκεί όπου από το 2010 προσευχόταν ανελλιπώς καθώς είχε πρωτοστατήσει ώστε να πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά μετά το 1922 λειτουργία στο ιστορικό μοναστήρι του Πόντου. Φέτος η σχετική άδεια για το ετήσιο προσκύνημα των απανταχού Ποντίων ανακλήθηκε από τις τουρκικές αρχές, με αποτέλεσμα ο μεγαλομέτοχος του ΠΑΟΚ, παρά τη στενοχώρια του γι’ αυτή την ακύρωση, να χαλαρώσει και να ξεκουραστεί με κρουαζιέρα στα νησιά των Κυκλάδων. Την Πέμπτη 12 Αυγούστου, επιβαίνοντας στο υπερπολυτελές γιοτ «Ονειρο», κατέβηκε στο λιμάνι της Σίφνου άνετος, χωρίς συνοδεία και περιχαρής, μια και η ομάδα του μόλις είχε σκορπίσει με 3-0 την Ντιναμό στην Τιφλίδα της Γεωργίας για τα playoffs του Europa League. Προσιτός στους φίλους του Δικεφάλου του Βορρά που τον εντόπισαν στο νησί, έπιασε κουβέντα μαζί τους και κέρασε παγωτό τους πιτσιρικάδες στο μαγαζί οπαδού του ΠΑΟΚ στις Καμάρες. Τόσο ευδιάθετο είχαν να τον δουν φίλοι και συνεργάτες του από τις αρχές Ιουνίου όταν πάντρεψε τον γιο του Γιώργο με τη Γιάννα Κουντγιάκοβα στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, ιερό ναό που αποτελεί αντίγραφο εκείνου που βρίσκεται στη γενέτειρά του, στη Σάντα της Γεωργίας, τον οποίο ο Πόντιος μεγαλοεπιχειρηματίας έχτισε και αφιέρωσε στη μνήμη των γονιών του, Ιγνάτιου και Κλεονίκης.
Ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε πως όταν παντρεύτηκε ένας θείος του από την Ελλάδα τού χάρισε τη φανέλα του ΠΑΟΚ. «Με διάφορους τρόπους ο Θεός με οδηγούσε στον ΠΑΟΚ», λέει
Ο γάμος ήταν ένα χλιδάτο κοσμικό γεγονός με εκατοντάδες προσκεκλημένους, οι πιο επιφανείς από τους οποίους φιλοξενήθηκαν γενναιόδωρα στο εμβληματικό ξενοδοχείο «Μακεδονία Παλλάς», η διαχείριση του οποίου έχει περάσει μέσω εξαγοράς στον όμιλο του επιχειρηματία. Η χολιγουντιανών προδιαγραφών δεξίωση μετά το μυστήριο στο Κυβερνείο, γνωστότερο ως Παλατάκι, της Θεσσαλονίκης προέβλεπε και στην πρόσκληση αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα με κοστούμι και παπιγιόν. Το γεγονός που εκτιμήθηκε ως σόου υπερβολής μέσα στην κρίση φαίνεται πως απέτρεψε, πέραν του dress code, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να παρευρεθούν. Παρά την απουσία τους, όμως, η κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε επάξια από τον υπουργό Αμυνας Πάνο Καμμένο. Με τον τελευταίο, άλλωστε, ο επιχειρηματίας βρέθηκε πλάι-πλάι στην εξέδρα των επισήμων δίπλα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο κατά την περσινή παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, γεγονός που εικάζεται ότι πιστοποιεί τις μεταξύ τους καλές σχέσεις. Δεν είναι επίσης κρυφό ότι επτά στελέχη των ΑΝ.ΕΛ. προορίζονταν, όπως προκύπτει από τον φάκελο που κατατέθηκε, να διοριστούν στο τηλεοπτικό κανάλι του Ιβάν Σαββίδη, αν ο ίδιος εντέλει έπαιρνε την άδεια. Ανεξάρτητα αν η χρησιμοποίηση των εν λόγω στελεχών θεωρείται αρμοδίως συγκυριακή εξυπηρέτηση, ο ίδιος ο επιτυχημένος επιχειρηματίας είχε σε ανύποπτο χρόνο στο παρελθόν εκδηλώσει την επιθυμία του να εμπλακεί με τα Μέσα Ενημέρωσης. Αναπόφευκτα, παραβρέθηκε αυτοπροσώπως στα τέλη Αυγούστου στη διαδικασία δημοπράτησης των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών με το σχήμα DIMERA MEDIA. Και ενώ προσέφερε 61,5 εκατ. ευρώ, κατατάχθηκε ανεπιτυχώς πέμπτος και έφυγε τελικά με άδεια χέρια που συνοδεύονταν από άκομψες δηλώσεις οι οποίες περιέγραφαν ότι ο ίδιος πόνταρε ανεβάζοντας το τίμημα για να πληρώσουν περισσότερα οι πλειοδότες. Ωστόσο, μετά την επίσημη αποχώρηση του Ιωάννη Βλαδίμηρου Καλογρίτσα, κατέστη πρώτος επιλαχών υπερθερματιστής για την απόκτηση τηλεοπτικής άδειας.
Και ενώ η -υπό οργασμό ετοιμότητας- επικείμενη είσοδός του στον χώρο της τηλεόρασης με έδρα τη Θεσσαλονίκη γίνεται πραγματικότητα, εκ του περιβάλλοντός του αναφέρεται ότι «ο επιχειρηματίας δεν θέλει να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό κανάλι με συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση ή όπως το γνωρίζουμε στη χώρα μας μέχρι τώρα. Θέλει να κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό, δίνοντας ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους και με πρόγραμμα άλλου τύπου. Για τον λόγο αυτό έχει φέρει ειδικούς από τη Βρετανία και το BBC με σκοπό να δημιουργήσει κάτι εντελώς άρτιο, ενώ θα κινηθεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και με managerial λογική». Προφανώς, το όνειρο του ομογενή μεγιστάνα να δημιουργήσει ένα κανάλι που θα είναι, όπως δήλωσε, «παράγωγο του χαρακτήρα μας», δηλαδή θα δίνει έμφαση στο ποντιακό στοιχείο και την Ορθοδοξία, μοιάζει να δικαιώνεται. Ωστόσο, ο άνθρωπος που ως πρόεδρος των Ελλήνων της Ρωσίας διατηρεί άρρηκτους δεσμούς με τον ποντιακό ελληνισμό, ασκεί δραστήρια σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο και έχει συναρθρώσει σχέσεις βαθιάς εμπιστοσύνης με τον λαό του ΠΑΟΚ, δεν παύει να κρίνεται από φίλους και επικριτές ως ιδιαίτερα τυχερός στα επιχειρηματικά του πλάνα.
Με τον Βλαντιμίρ Πούτιν
Οταν με γκρίζο μουστάκι και μαλλί, ριγωτό καφεγκρί κοστούμι και ριγέ γραβάτα έφτανε κάπως αμήχανος εκείνο το καλοκαίρι του 2006 στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» με την πρόθεση να αγοράσει την ΠΑΕ ΠΑΟΚ από τον Γιάννη Γούμενο, οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ, που τότε είχαν προχωρήσει σε κατάληψη των γραφείων της Τούμπας, τον υποδέχθηκαν περίπου σαν μεσσία. Οδήγησαν και ξενάγησαν στο γήπεδο τον ήδη εκλεγμένο βουλευτή στη Ρωσική Δούμα, αλλά οι διαπραγματεύσεις για την εξαγορά δεν προχώρησαν. Παρά την προθυμία του να αποκτήσει την ομάδα, φάνηκε μάλλον ανενημέρωτος για το καθεστώς ιδιοκτησίας της και η εξαγορά δεν τελεσφόρησε, γεγονός που δημιούργησε σχετική πικρία στους οπαδούς. Στην πραγματικότητα, όμως, ούτε οι μέχρι τότε ιδιοκτήτες της ΠΑΕ είχαν πλήρη επίγνωση του τι του πουλάνε, ούτε η τότε πολιτική ηγεσία του Αθλητισμού που ενθάρρυνε τις διαπραγματεύσεις ήξερε ποιοι και πόσοι ήταν οι μέτοχοι. Ο Σαββίδης, μαθημένος σε άλλο στυλ συμφωνιών και αποφάσεων, δεν ήθελε να πετάξει χρήματα από το παράθυρο στον σφοδρό αέρα του Βαρδάρη. Απευθύνθηκε τότε στη δικηγορική εταιρεία του κορυφαίου ποινικολόγου Αλέξανδρου Λυκουρέζου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Σαββίδη, έφριξε με όσα διερευνούσε στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο δικηγόρος ρώτησε τον Ελληνορώσο επιχειρηματία: «Εχεις συνειδητοποιήσει με τι θέλεις να δέσεις τον εαυτό σου;». Για να του απαντήσει ο Σαββίδης: «Δεν σας κάλεσα εδώ για να μου απευθύνετε ερωτήσεις και να μου δίνετε συμβουλές. Εσείς πρέπει να κάνετε νομική έρευνα». Ανέκαθεν, άλλωστε, τόνιζε ότι είναι υποστηρικτής του σκληρού στυλ ηγεσίας και επιλέγει να περιβάλλεται από δυνατούς ανθρώπους επισημαίνονται, μάλιστα, ότι «η δική μου δύναμη είναι να ενώσω αυτούς του ανθρώπους και να τους προσανατολίσω στην επίτευξη του κοινού στόχου». Αντίληψη που ενστερνίστηκε σε εκείνη τη φάση και ο Λυκουρέζος, με συνέπεια να σφυρηλατήσουν μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού που οδήγησε στη δημιουργία μιας δυνατής φιλίας. Ωστόσο, το deal δεν έκλεισε τότε. Οι φίλοι της ομάδας με την ασπρόμαυρη φανέλα, όμως, ποτέ δεν εγκατέλειψαν την ελπίδα μιας δεύτερης έλευσης του «μεσσία». Και ήταν αυτή η ασπρόμαυρη φανέλα που συμβόλιζε την επάνοδό του για να αναλάβει το διοικητικό τιμόνι της ομάδας. Εξάλλου, ο ίδιος εκμυστηρευόταν πως όταν παντρεύτηκε ένας θείος του από την Ελλάδα, του έκανε δώρο γάμου τη φανέλα του ΠΑΟΚ. Γι’ αυτό και θεωρούσε ότι στη ζωή δεν συμβαίνουν τυχαία πράγματα. «Με διάφορους τρόπους ο Θεός με οδηγούσε στον ΠΑΟΚ», συνήθιζε να λέει. Με τον αυθορμητισμό μαζί με τη παρορμητικότητα του χαρακτήρα του, αλλά και γεμάτη την τσέπη, εκείνο το εκκρεμές ραντεβού του 2006 ολοκληρώθηκε επτά χρόνια αργότερα.
Επίσκεψη στην αδελφή του
Ωστόσο, αν και εμφανίστηκε το 2006 για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, η δράση και η προσφορά του στις ποντιακές κοινότητες της Βόρειας Ελλάδας είχαν ξεκινήσει από πολύ παλιότερα. Ηδη έναν χρόνο πριν, είχε δωρίσει ένα παραδοσιακό ξίφος στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, σε εκδήλωση στην ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα. Λίγοι γνωρίζουν, πάντως, ότι ο Ιβάν Σαββίδης το 1990, κατά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, επιχείρησε να βρει επαγγελματικά την τύχη του στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, επισκέφθηκε το χωριό Μεγάλη Βρύση του βορειοελλαδίτικου νομού όπου ζει παντρεμένη η αδελφή του. Ο ανήσυχος τότε εργάτης της καταρρέουσας κρατικής καπνοβιομηχανίας του Ροστόφ επί του ποταμού Ντον αναζητούσε επενδυτικές ευκαιρίες συνεργασίας με ντόπιους επιχειρηματίες, ώστε από κοινού να εισέλθουν στην ιδιωτική οικονομία που χάραζε στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Παράλληλα επισκέφθηκε και συγγενείς του στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, αλλά κάτι τα λιγοστά ρούβλια και τα πενιχρά δολάρια στη τσέπη που δεν επέτρεπαν ανοίγματα για κοινωνικότητες, κάτι η ακριβή βενζίνη για τις μεταφορές, κάτι ο σκόπελος της ρωσικής γλώσσας στην επικοινωνία, είχαν ως αποτέλεσμα τα ψήγματα των θαρραλέων επιχειρηματικών του πλάνων να ατυχήσουν στη χώρα μας. Ευτυχώς για τον ίδιο. Επέστρεψε πίσω και ως έξυπνος άνθρωπος αναπροσανατόλισε τους σχεδιασμούς του. Διορίστηκε γενικός διευθυντής στην εταιρεία Donskoy Tabak και ξεκίνησε μια επιτυχημένη καριέρα, επιχειρηματική και πολιτική, που μοιάζει σαν παραμύθι με πρωταγωνιστή έναν φτωχό ήρωα που έμελλε να γίνει ο «τσάρος» των επενδύσεων στα χώματα των Ελλήνων προγόνων του.
Ο καπνεργάτης που έγινε βιομήχανος
Γεννημένος πριν από 57 χρόνια, στις 27 Μαρτίου του 1959, στο χωριό Σάντα στην Τσάλκα, που σημαίνει «απομακρυσμένη», της νότιας Γεωργίας, μεγάλωσε σε μια περιοχή που επί Σοβιετικής Ενωσης αναγνωριζόταν ως μοναδική περιοχή με αμιγώς ελληνικό εθνικό πληθυσμό. Ηταν το όγδοο παιδί μιας οικογένειας εργατών με ελληνική καταγωγή. Ανατράφηκε ως χριστιανός, διδάχτηκε Ελληνική Ιστορία και ως τα 7 του χρόνια μιλούσε μόνο ποντιακά, όπως και άλλοι συμπατριώτες του στην πρώην Σοβιετική Δημοκρατία της Γεωργίας. Μετά τη μετακόμισή του στη βορειοανατολική άκρη της Μαύρης Θάλασσας στο Ροστόφ, στις εκβολές του ποταμού Ντον, αποφοίτησε από το Λύκειο Ντενίσοβσκαγια της περιοχής Μαρτίνοβσκ και αμέσως κατετάγη στον Σοβιετικό Στρατό, από όπου αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του λοχία. Στα 23 του χρόνια, το 1980, ως παιδί εργατών άρχισε να εργάζεται ως καπνεργάτης στο Κρατικό Εργοστάσιο Καπνού του Ντον. Παράλληλα, το 1984 ξεκίνησε να σπουδάζει στο Τμήμα Logistics του Ινστιτούτου Εθνικής Οικονομίας του Ροστόφ από όπου αποφοίτησε το 1988. Τη χρονιά που ξεκίνησε τη φοίτησή του, παντρεύτηκε την Κυριακή, με την οποία παραμένουν παντρεμένοι και έχουν αποκτήσει δύο παιδιά, τον Γιώργο και τον Νίκο. Είναι ίσως παρακινδυνευμένο να θεωρείται ότι εκείνα τα χρόνια ο Ιβάν ονειρευόταν να γίνει κάποτε βιομήχανος, χάρη στα προσόντα του, πάντως, αναρριχήθηκε γρήγορα στην ιεραρχία του εργοστασίου ως τη θέση του υποδιευθυντή. Μετά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, κατά την ιδιωτικοποίηση του εργοστασίου το 1992, ήταν πλέον γενικός διευθυντής και μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Οταν έναν χρόνο αργότερα μετονομάστηκε σε Donskoy Tabak, ο Ιβάν ήδη είχε αναλάβει πρόεδρος. Σήμερα, πάντως, ως ιδιοκτήτρια εμφανίζεται η σύζυγός του.
Βουλευτής στη Ρωσική Δούμα
Εκτοτε ξεκίνησε και το μεσουράνημά του στον δημόσιο βίο. Εκτός από τις επιχειρηματικές περγαμηνές του, ο Ιβάν Σαββίδης αναζήτησε και πολιτικό στίγμα ξεκινώντας από το 1998 έντονη πολιτική δραστηριότητα. Επιβραβεύτηκε με την εκλογή του ως βουλευτής της Νομοθετικής Βουλής της Περιφέρειας του Ροστόφ και έδρεψε πολιτικές δάφνες το 2003, όπως και το 2007, όταν εκλέχθηκε με το κόμμα του Πούτιν, Ενιαία Ρωσία, βουλευτής στη Ρωσική Δούμα. Διατηρώντας αξιόπιστο πολιτικό προφίλ και όντας σε διαρκή κοινωνική και φιλανθρωπική εγρήγορση, βραβεύτηκε με παράσημα και του απονεμήθηκαν έπαινοι από τη Ρωσική Ομοσπονδία, τον Πρόεδρο της Ρωσίας, τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, καθώς και τους τοπικούς φορείς του Ροστόφ. Στην πόλη του, άλλωστε, διετέλεσε και ισχυρός άνδρας στην ομώνυμη ποδοσφαιρική ομάδα της από το 2002, όταν ανέλαβε να πληρώσει τα χρέη της, ύψους 10 εκατ. δολαρίων, έως και το 2005.
Ο γάμος του γιου του Γιώργου με τη Γιάννα Κουντγιάκοβα, στις αρχές Ιουνίου, στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης
Εν τω μεταξύ, το 2004 ίδρυσε τον επιχειρηματικό όμιλο Agrokom χτίζοντας μια οικονομική αυτοκρατορία με εταιρείες που ο κύκλος εργασιών τους υπολογίζεται ότι ξεπερνά σε τζίρο το 1,3 δισ. ευρώ και απασχολεί πάνω από 17.000 εργαζομένους. Η μητρική εταιρεία με έδρα το Ροστόφ στον Ντον, εκτός από την καπνοβιομηχανία του που ελέγχει σημαντικό μερίδιο παραγωγής τσιγάρων στη Ρωσία, περιλαμβάνει πάνω από 40 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς της καπνοβιομηχανίας, της επεξεργασίας και τυποποίησης τροφίμων, της αγροτικής οικονομίας, του λιανικού εμπορίου και της κατασκευής θεματικών πάρκων. Η Agrokom περιλαμβάνεται στη λίστα των 200 μεγαλύτερων ρωσικών επιχειρήσεων, ενώ ο ίδιος, κατέχοντας από το 2011 το αξίωμα του προέδρου του Δ.Σ., κατατάσσεται μεταξύ των 30 πλουσιότερων Ρώσων. Ηδη από το 2013 το αμερικανικό περιοδικό «Forbes» αποτιμούσε την περιουσία του στα 9,4 δισ. ρούβλια (περίπου 237 εκατ. ευρώ). Ποσό που εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί μετά τις επιτυχημένες επενδύσεις του στις κοντινές αγορές της Ρωσίας -στην Αμπχαζία, στη Γεωργία, στη Νότια Οσετία, στο Καζακστάν και το Κιργιστάν- αλλά και το άνοιγμα σε νέες αγορές του εξωτερικού σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Παλαιστίνη, η Παραγουάη, η Νιγηρία. Σε μια γεωγραφία πωλήσεων των προϊόντων της Agrokom, σε περισσότερες από 82 χώρες του κόσμου και με σταθερά ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης και απόδοσης, γίνεται φανερό ότι ο Ιβάν Σαββίδης είναι ένας οικονομικός παράγοντας που δεν βρίσκει εντός Ελλάδας αρκετούς για να συγκριθεί. Ειδικότερα όταν ο όμιλος των εταιρειών του κατέβαλε το 2015 μόνο για φόρους και τέλη 562,7 εκατ. ευρώ στο ρωσικό κράτος.
Η επιστροφή στη Θεσσαλονίκη
Οταν επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, τον Αύγουστο του 2012, τα μαλλιά του είχαν αραιώσει, ενώ σεβάσμια λευκή γενειάδα κάλυπτε τις παρειές του. Επέβαλε πλέον και εμφανισιακά το κύρος που περνά από την αίγλη, που του παραχωρούσε άφθονα η δύναμη της επιχειρηματικής επιτυχίας. Σίγουρα, όμως, ήταν πιο έμπειρος και πολύ πιο διαβασμένος για το νέο εγχείρημα. Παρότι όμως απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών της ΠΑΕ και έγινε ο νέος ιδιοκτήτης της ομάδας του ΠΑΟΚ, υπήρξαν αρκετοί που αμφισβήτησαν τόσο την οικονομική του ισχύ όσο και τις ειλικρινείς προθέσεις του, βασιζόμενοι, υπερβολικά ίσως, στη δήλωσή του ότι «σήμερα οι δραστηριότητες στα σπορ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος μιας εξωτερικής πολιτικής».
Οταν έριξε αμέσως 21 εκατ. ευρώ, σώζοντας την ομάδα από σίγουρες οικονομικές και όχι μόνο περιπέτειες, το ποσό εκτιμήθηκε από μερίδα «ανοιχτοχέρηδων» αντιρρησιών ως «ψίχουλα». Οταν τον Μάιο του 2015 με προσωπικές ενέργειες ολοκλήρωσε την αποπληρωμή έναντι 12 εκατ. ευρώ των χρεών που εκκρεμοδικούσαν και βάραιναν την ΠΑΕ ΠΑΟΚ από την προηγούμενη δεκαετία, οι ίδιοι καχύποπτοι τον επέπλητταν ότι δήθεν επιβάρυνε την ΠΑΕ ΠΑΟΚ και όχι την τσέπη του με ομολογιακό δάνειο, που μάλιστα αυτή θα αποπληρώσει με τόκο για να απελευθερωθεί από τον βραχνά των χρεών. Πόσο μάλλον παρέβλεπαν τη δική του δήλωση ότι «τα χρέη του ΠΑΟΚ είναι δικά μου χρέη», με χρήματα που φτάνουν από την εταιρεία ΔΙΜΕΡΑ ΕΠΕ με έδρα την Κύπρο. Και φυσικά παραγνώριζαν ότι από την ημέρα που έγινε μεγαλομέτοχος, το ποσό που θα συνεισέφερε συνολικά στην ΠΑΕ θα άγγιζε τα 45 εκατ. ευρώ, ενώ με τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα ξεπερνούσε σε βάθος χρόνου τα 73 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, οι αμετανόητα δύσπιστοι τον κατήγγειλαν ότι, παρά τις 50 μεταγραφές ποδοσφαιριστών που έκανε σε μια τετραετία, δεν πήρε πρωτάθλημα, λες και έπαιζε ο ίδιος σέντερ φορ και όχι π.χ. ο Μπερμπάτοφ.
Με τη σύζυγό του στον γάμο του γιου τους Γιώργου
Επενδυτικό σαφάρι στην Ελλάδα
Ωστόσο, όταν μετά την απόκτηση του ΠΑΟΚ επιδόθηκε σε ένα εγχώριο επενδυτικό σαφάρι, προκλήθηκε η αίσθηση ότι πίσω από την απόκτηση του Δικέφαλου του Βορρά και το λαϊκό έρεισμα που του πρόσφερε ως «διαβατήριο εξαγορών», υπήρχε ευρύτερο επενδυτικό σχέδιο με τις ευλογίες του Κρεμλίνου. Αιτία ήταν ότι ο Ιβάν Σαββίδης προέβη σε σύντομο χρόνο σε αγορές ακινήτων που δεν θα χαρακτηρίζονταν και από τις πιο ευπώλητες στην πιάτσα της κτηματαγοράς της Θεσσαλονίκης. Απέκτησε το αρχιτεκτονικά αριστουργηματικό «Κόκκινο Σπίτι» απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, όπως και τη διατηρητέα βίλα Ζαρντινίδη επί της Βασιλίσσης Ολγας. Επινοικίασε για 99 χρόνια το εμβληματικό «Μακεδονία Παλλάς», το οποίο ανακαίνισε, αγόρασε από το ΤΑΙΠΕΔ την έκταση-φιλέτο των 320 στρεμμάτων στο Παλιούρι της Κασσάνδρας Χαλκιδικής όπου ερήμωνε το ξενοδοχείο «Ξενία», που σχεδίασε ο αείμνηστος αρχιτέκτονας Αρης Κωνσταντινίδης, και μίσθωσε το κτίριο όπου άλλοτε στεγαζόταν η Εύξεινος Λέσχη, στη Βασιλίσσης Ολγας για να δημιουργήσει το «Σπίτι ακαδημιών του ΠΑΟΚ». Τέλος, μπήκε σφήνα στον διαγωνισμό της παραλίγο πτωχευμένης ιστορικής καπνοβιομηχανίας ΣΕΚΑΠ, με στόχο να μην καταλήξει στα χέρια των Τούρκων επιχειρηματιών, οι οποίοι ήταν φαβορί για την εξαγορά της στην ιδιαίτερα εθνικά ευαίσθητη περιοχή της Ξάνθης. Την απέκτησε ύστερα από έναν αγχωτικό αγώνα δρόμου και την έθεσε υπό το γκρουπ της Donskoy Tabak, τηρώντας τη δέσμευσή του ότι θα διατηρήσει όλες τις θέσεις εργασίας και πως θα προμηθεύεται ελληνικά καπνά για τα επόμενα τρία χρόνια, παρά τις κρατικές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και την αδυναμία υλοποίησης των υποσχέσεων που του είχε δώσει η πολιτεία.
Το ύψος του τιμήματος των εξαγορών και τα πρότζεκτ των ανακαινίσεων, αποκαταστάσεων και αξιοποιήσεων ξεπερνούν ήδη τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ με τη λειτουργία πανελλήνιου τηλεοπτικού δικτύου υπολογίζονται ότι θα ξεπεράσουν συνολικά τα 160 εκατ. ευρώ, καθιστώντας τον έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα. Ολα αυτά χωρίς να περιλαμβάνονται στη σούμα τα λεφτά που διαθέτει για τον ΠΑΟΚ. Λογικά, κρίνεται από τους υποστηρικτές του ότι με τέτοια οικονομικά μεγέθη σε μια περίοδο πλήρους επενδυτικής ανομβρίας στη χώρα είναι θεμιτή η προσπάθεια να αποκτήσει ισχυρή «φωνή» και στα media, δημιουργώντας έτσι έναν ισχυρό πόλο στο οικονομικό, επιχειρηματικό και μιντιακό γίγνεσθαι. Αντίθετα, οι επικριτές του δεν βλέπουν με καλό μάτι την επέκτασή του, υποπτευόμενοι μεγέθυνση της επιρροής της ρωσικής πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ στη χώρα. Οι πολέμιοί του τον θεωρούν απεσταλμένο του Πούτιν στην Ελλάδα και συνηθίζουν να ακούνε βερεσέ τις διαβεβαιώσεις του στις οποίες εκάστοτε τονίζει: «Δεν νομίζω ότι είναι μυστικό το ποιος είμαι. Εμένα με συνδέουν με την Ελλάδα όχι οι εταιρικές σχέσεις με τη Ρωσία. Είμαι απόγονος των Βυζαντινών Ελλήνων, είμαι Πόντιος και, πιστέψτε με, είμαι Ελληνας ίσως και περισσότερο από εσάς». Εμφανώς ο Ιβάν Σαββίδης προσωποποιούσε με τη ρητορική του τον άνθρωπο που στη ρωσική παροιμία «δεν χρειάζεται να ψάξει τις τσέπες του για λέξεις».
Οι σχέσεις με τον Πούτιν
Κριτήριο, ωστόσο, για πολλούς στην προσπάθεια να τον ερμηνεύσουν είναι η έντονη πολιτική άποψη που έχει ο Πόντιος μεγαλοεπιχειρηματίας για την Ελλάδα. Ηταν από τους λίγους που είχε χαρακτηρίσει τον πρώην πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, «μη πατριώτη», τονίζοντας ότι ο τελευταίος είχε αρνηθεί δάνειο που προθυμοποιήθηκε να δώσει με ευνοϊκούς όρους η Ρωσία στην Ελλάδα, ενώ άφηνε σαφώς να εννοηθεί ότι ο ίδιος είχε μεσολαβήσει για συνάντηση του ΓΑΠ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, και οι δεσμοί του ίδιου με τον Ρώσο πρόεδρο δεν ήταν πάντα συντονισμένοι στο ίδιο μήκος κύματος. Η αλήθεια είναι ότι οι σχέσεις τους έχουν περάσει από διάφορες διακυμάνσεις. Ζεστές την εποχή που ο ομογενής επιχειρηματίας εκλέχτηκε δύο φορές στη Ρωσική Δούμα, χλιαρές αργότερα, όταν ο Σαββίδης έμεινε εκτός εκλεξιμότητας στο ψηφοδέλτιο μεταξύ 50 και πλέον υποψηφίων στην περιοχή του Ροστόφ. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι δέχτηκε μεγάλο εσωκομματικό πόλεμο από τον κυβερνήτη του Ροστόφ, Βασίλι Γκολουμπιέφ, αλλά επί της ουσίας αιτία ήταν οι δημόσιες παρεμβάσεις του κατά του πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Οι διαφωνίες του Σαββίδη με την πολιτική του πρωθυπουργού οξύνθηκαν όταν ο πρώτος δήλωσε επιθετικά ότι δεν θέλει να έχει καμία σχέση με το κόμμα της Ενιαίας Ρωσίας που εργάζεται ενάντια στα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του ηγέτη του κόμματος, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο γάμος της ανιψιάς του Ιβάν Σαββίδη, Σόνιας, με τον πρώην πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ, Ανδρέα Παπαμιμίκο
Θεωρείται πως έναυσμα για την αντιπαράθεση έδωσε πριν από τέσσερα χρόνια η υπογραφή διατάγματος από τον Μεντβέντεφ με το οποίο πωλούσε μέρος των μετοχών του αεροδρομίου του Ροστόφ σε εταιρεία η οποία θα συμμετάσχει στην κατασκευή νέου αεροδρομίου. Ο όμιλος του Σαββίδη που κατείχε το 51% των μετοχών του παλαιού αεροδρομίου διαφώνησε με την κατασκευή νέου, καθώς έβγαινε εκτός παιχνιδιού και αν συνεργαζόταν θα έπρεπε να συμμετάσχει στο ασύμφορο υψηλό κόστος. Αργότερα μεταξύ Πούτιν και Σαββίδη δόθηκαν εξηγήσεις και τελικά θεωρείται ότι εκείνη η παρεξήγηση έληξε, αφού ο τελευταίος συνέχιζε να υποστηρίζει τον Ρώσο πρόεδρο, ανανεώνοντας τους μεταξύ τους δεσμούς αλληλοεκτίμησης και σεβασμού, όπως επιμελώς διοχετεύτηκε στα Μέσα Ενημέρωσης. Με αυτή τη σχέση επισήμως «στο καλύτερο σημείο από ποτέ» αναμένεται, σύμφωνα με τους συνεργάτες του, ο συντόμως και πρόεδρος του ΠΑΟΚ και φιλόδοξος καναλάρχης να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες σύσφιξης των διμερών σχέσεων ακόμα και προωθώντας ελληνικές επιχειρήσεις. Και φυσικά να παραμείνει επίτιμος πρόεδρος της ομοσπονδίας μπιλιάρδου της Νότιας Ρωσίας και οικονομικός αρωγός της ποδοσφαιρικής ομάδας ΣΚΑ του Ροστόφ.
Πολιτική και φιλανθρωπία
Ο επιχειρηματίας λέγεται ότι διατηρεί άψογες κοινωνικές σχέσεις με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα, την ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή, τον βουλευτή της Α’ Θεσσαλονίκης γνήσιο Παοκτσή Σταύρο Καλαφάτη και λοιπές εξέχουσες προσωπικότητες της συμπρωτεύουσας. Επίσης, διατηρεί καλές, αν και όχι στενές, σχέσεις με τον πρώην πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Ανδρέα Παπαμιμίκο, ο οποίος προσφάτως παντρεύτηκε την ανιψιά του επιχειρηματία, Σόνια Σαββίδη.
Εντούτοις, όσοι γνωρίζουν από κοντά τον αυτοδημιούργητο Ελληνορώσο μεγαλοεπενδυτή ισχυρίζονται ότι ο κοινωνικός, φιλικός, πόσο μάλλον ο πολιτικός του περίγυρος δεν μπορεί να επηρεάσει την κατάθεση του απόλυτα δικού του στίγματος, την κοσμοθεωρία και τις αξίες του που τον χαρακτηρίζουν «μαικήνα και ευεργέτη». Συχνά φέρεται να λέει στους Ελληνες φίλους του πως θέλει να μείνει στην Ιστορία σαν ένας σύγχρονος Βαρβάκης ή Συγγρός. Δεν αποκλείει μάλιστα έως και τη δημιουργία μεγάλου ιδρύματος με χαρακτήρα ενίσχυσης των ποντιακών αξιών και του Ελληνισμού της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας. Για την ώρα, πάντως, ως καλός χριστιανός και ιδρυτής από το 2000 του φιλανθρωπικού ιδρύματος που φέρει το όνομά του υλοποιεί πολιτιστικά, εκπαιδευτικά, επιστημονικά και ερευνητικά προγράμματα με προσφορές που ξεπερνούν τα 2,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Την ίδια αξιέπαινη δραστηριότητα αναμένουν και οι τηλεθεατές από ένα κανάλι σαν το δικό του, μακριά από πελατειακές δοσοληψίες και κομματική ευνοιοκρατία. Ετσι κι αλλιώς, κρίνεται από φίλους και αντιπάλους ως μετρημένος άνθρωπος με σταράτες κουβέντες και μπεσαλίδικες πρακτικές. Ηδη, μόλις ολοκληρώθηκε ο έλεγχος του «πόθεν έσχες» του, κατέθεσε άμεσα την πρώτη δόση του τιμήματος για την τηλεοπτική άδεια ύψους 20,5 εκατ. ευρώ. Χωρίς παλινωδίες, γκρίνιες και αναστολές. Ο,τι είπε, το έκανε... Ισως επειδή γνωρίζει από πρώτο χέρι τη ρήση του Ιβάν Τουργκένιεφ που λέει ότι «η λέξη “αύριο” επινοήθηκε για αναποφάσιστους ανθρώπους και παιδιά».
Ηταν έντονα δραστήριο το φετινό καλοκαίρι για τον Ιβάν Σαββίδη. Μα κυρίως ήταν χαλαρό, χαρούμενο και μάλλον τυχερό. Ο Ιβάν, Ιωάννης πλέον, όπως αποδέχθηκε ο Δήμος Θέρμης να ονομάζεται ύστερα από πολλές προσπάθειες πολιτογράφησής του ως Ελληνα πολίτη-, για πρώτη φορά φέτος τον Δεκαπενταύγουστο δεν παραβρέθηκε στη θεία λειτουργία της Παναγίας Σουμελά στο κατάφυτο όρος Μελά της Τραπεζούντας.
Εκεί όπου από το 2010 προσευχόταν ανελλιπώς καθώς είχε πρωτοστατήσει ώστε να πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά μετά το 1922 λειτουργία στο ιστορικό μοναστήρι του Πόντου. Φέτος η σχετική άδεια για το ετήσιο προσκύνημα των απανταχού Ποντίων ανακλήθηκε από τις τουρκικές αρχές, με αποτέλεσμα ο μεγαλομέτοχος του ΠΑΟΚ, παρά τη στενοχώρια του γι’ αυτή την ακύρωση, να χαλαρώσει και να ξεκουραστεί με κρουαζιέρα στα νησιά των Κυκλάδων. Την Πέμπτη 12 Αυγούστου, επιβαίνοντας στο υπερπολυτελές γιοτ «Ονειρο», κατέβηκε στο λιμάνι της Σίφνου άνετος, χωρίς συνοδεία και περιχαρής, μια και η ομάδα του μόλις είχε σκορπίσει με 3-0 την Ντιναμό στην Τιφλίδα της Γεωργίας για τα playoffs του Europa League. Προσιτός στους φίλους του Δικεφάλου του Βορρά που τον εντόπισαν στο νησί, έπιασε κουβέντα μαζί τους και κέρασε παγωτό τους πιτσιρικάδες στο μαγαζί οπαδού του ΠΑΟΚ στις Καμάρες. Τόσο ευδιάθετο είχαν να τον δουν φίλοι και συνεργάτες του από τις αρχές Ιουνίου όταν πάντρεψε τον γιο του Γιώργο με τη Γιάννα Κουντγιάκοβα στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, ιερό ναό που αποτελεί αντίγραφο εκείνου που βρίσκεται στη γενέτειρά του, στη Σάντα της Γεωργίας, τον οποίο ο Πόντιος μεγαλοεπιχειρηματίας έχτισε και αφιέρωσε στη μνήμη των γονιών του, Ιγνάτιου και Κλεονίκης.
Ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε πως όταν παντρεύτηκε ένας θείος του από την Ελλάδα τού χάρισε τη φανέλα του ΠΑΟΚ. «Με διάφορους τρόπους ο Θεός με οδηγούσε στον ΠΑΟΚ», λέει
Ο γάμος ήταν ένα χλιδάτο κοσμικό γεγονός με εκατοντάδες προσκεκλημένους, οι πιο επιφανείς από τους οποίους φιλοξενήθηκαν γενναιόδωρα στο εμβληματικό ξενοδοχείο «Μακεδονία Παλλάς», η διαχείριση του οποίου έχει περάσει μέσω εξαγοράς στον όμιλο του επιχειρηματία. Η χολιγουντιανών προδιαγραφών δεξίωση μετά το μυστήριο στο Κυβερνείο, γνωστότερο ως Παλατάκι, της Θεσσαλονίκης προέβλεπε και στην πρόσκληση αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα με κοστούμι και παπιγιόν. Το γεγονός που εκτιμήθηκε ως σόου υπερβολής μέσα στην κρίση φαίνεται πως απέτρεψε, πέραν του dress code, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να παρευρεθούν. Παρά την απουσία τους, όμως, η κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε επάξια από τον υπουργό Αμυνας Πάνο Καμμένο. Με τον τελευταίο, άλλωστε, ο επιχειρηματίας βρέθηκε πλάι-πλάι στην εξέδρα των επισήμων δίπλα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο κατά την περσινή παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, γεγονός που εικάζεται ότι πιστοποιεί τις μεταξύ τους καλές σχέσεις. Δεν είναι επίσης κρυφό ότι επτά στελέχη των ΑΝ.ΕΛ. προορίζονταν, όπως προκύπτει από τον φάκελο που κατατέθηκε, να διοριστούν στο τηλεοπτικό κανάλι του Ιβάν Σαββίδη, αν ο ίδιος εντέλει έπαιρνε την άδεια. Ανεξάρτητα αν η χρησιμοποίηση των εν λόγω στελεχών θεωρείται αρμοδίως συγκυριακή εξυπηρέτηση, ο ίδιος ο επιτυχημένος επιχειρηματίας είχε σε ανύποπτο χρόνο στο παρελθόν εκδηλώσει την επιθυμία του να εμπλακεί με τα Μέσα Ενημέρωσης. Αναπόφευκτα, παραβρέθηκε αυτοπροσώπως στα τέλη Αυγούστου στη διαδικασία δημοπράτησης των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών με το σχήμα DIMERA MEDIA. Και ενώ προσέφερε 61,5 εκατ. ευρώ, κατατάχθηκε ανεπιτυχώς πέμπτος και έφυγε τελικά με άδεια χέρια που συνοδεύονταν από άκομψες δηλώσεις οι οποίες περιέγραφαν ότι ο ίδιος πόνταρε ανεβάζοντας το τίμημα για να πληρώσουν περισσότερα οι πλειοδότες. Ωστόσο, μετά την επίσημη αποχώρηση του Ιωάννη Βλαδίμηρου Καλογρίτσα, κατέστη πρώτος επιλαχών υπερθερματιστής για την απόκτηση τηλεοπτικής άδειας.
Και ενώ η -υπό οργασμό ετοιμότητας- επικείμενη είσοδός του στον χώρο της τηλεόρασης με έδρα τη Θεσσαλονίκη γίνεται πραγματικότητα, εκ του περιβάλλοντός του αναφέρεται ότι «ο επιχειρηματίας δεν θέλει να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό κανάλι με συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση ή όπως το γνωρίζουμε στη χώρα μας μέχρι τώρα. Θέλει να κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό, δίνοντας ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους και με πρόγραμμα άλλου τύπου. Για τον λόγο αυτό έχει φέρει ειδικούς από τη Βρετανία και το BBC με σκοπό να δημιουργήσει κάτι εντελώς άρτιο, ενώ θα κινηθεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και με managerial λογική». Προφανώς, το όνειρο του ομογενή μεγιστάνα να δημιουργήσει ένα κανάλι που θα είναι, όπως δήλωσε, «παράγωγο του χαρακτήρα μας», δηλαδή θα δίνει έμφαση στο ποντιακό στοιχείο και την Ορθοδοξία, μοιάζει να δικαιώνεται. Ωστόσο, ο άνθρωπος που ως πρόεδρος των Ελλήνων της Ρωσίας διατηρεί άρρηκτους δεσμούς με τον ποντιακό ελληνισμό, ασκεί δραστήρια σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο και έχει συναρθρώσει σχέσεις βαθιάς εμπιστοσύνης με τον λαό του ΠΑΟΚ, δεν παύει να κρίνεται από φίλους και επικριτές ως ιδιαίτερα τυχερός στα επιχειρηματικά του πλάνα.
Με τον Βλαντιμίρ Πούτιν
Οταν με γκρίζο μουστάκι και μαλλί, ριγωτό καφεγκρί κοστούμι και ριγέ γραβάτα έφτανε κάπως αμήχανος εκείνο το καλοκαίρι του 2006 στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» με την πρόθεση να αγοράσει την ΠΑΕ ΠΑΟΚ από τον Γιάννη Γούμενο, οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ, που τότε είχαν προχωρήσει σε κατάληψη των γραφείων της Τούμπας, τον υποδέχθηκαν περίπου σαν μεσσία. Οδήγησαν και ξενάγησαν στο γήπεδο τον ήδη εκλεγμένο βουλευτή στη Ρωσική Δούμα, αλλά οι διαπραγματεύσεις για την εξαγορά δεν προχώρησαν. Παρά την προθυμία του να αποκτήσει την ομάδα, φάνηκε μάλλον ανενημέρωτος για το καθεστώς ιδιοκτησίας της και η εξαγορά δεν τελεσφόρησε, γεγονός που δημιούργησε σχετική πικρία στους οπαδούς. Στην πραγματικότητα, όμως, ούτε οι μέχρι τότε ιδιοκτήτες της ΠΑΕ είχαν πλήρη επίγνωση του τι του πουλάνε, ούτε η τότε πολιτική ηγεσία του Αθλητισμού που ενθάρρυνε τις διαπραγματεύσεις ήξερε ποιοι και πόσοι ήταν οι μέτοχοι. Ο Σαββίδης, μαθημένος σε άλλο στυλ συμφωνιών και αποφάσεων, δεν ήθελε να πετάξει χρήματα από το παράθυρο στον σφοδρό αέρα του Βαρδάρη. Απευθύνθηκε τότε στη δικηγορική εταιρεία του κορυφαίου ποινικολόγου Αλέξανδρου Λυκουρέζου, ο οποίος, σύμφωνα με τον Σαββίδη, έφριξε με όσα διερευνούσε στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο δικηγόρος ρώτησε τον Ελληνορώσο επιχειρηματία: «Εχεις συνειδητοποιήσει με τι θέλεις να δέσεις τον εαυτό σου;». Για να του απαντήσει ο Σαββίδης: «Δεν σας κάλεσα εδώ για να μου απευθύνετε ερωτήσεις και να μου δίνετε συμβουλές. Εσείς πρέπει να κάνετε νομική έρευνα». Ανέκαθεν, άλλωστε, τόνιζε ότι είναι υποστηρικτής του σκληρού στυλ ηγεσίας και επιλέγει να περιβάλλεται από δυνατούς ανθρώπους επισημαίνονται, μάλιστα, ότι «η δική μου δύναμη είναι να ενώσω αυτούς του ανθρώπους και να τους προσανατολίσω στην επίτευξη του κοινού στόχου». Αντίληψη που ενστερνίστηκε σε εκείνη τη φάση και ο Λυκουρέζος, με συνέπεια να σφυρηλατήσουν μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού που οδήγησε στη δημιουργία μιας δυνατής φιλίας. Ωστόσο, το deal δεν έκλεισε τότε. Οι φίλοι της ομάδας με την ασπρόμαυρη φανέλα, όμως, ποτέ δεν εγκατέλειψαν την ελπίδα μιας δεύτερης έλευσης του «μεσσία». Και ήταν αυτή η ασπρόμαυρη φανέλα που συμβόλιζε την επάνοδό του για να αναλάβει το διοικητικό τιμόνι της ομάδας. Εξάλλου, ο ίδιος εκμυστηρευόταν πως όταν παντρεύτηκε ένας θείος του από την Ελλάδα, του έκανε δώρο γάμου τη φανέλα του ΠΑΟΚ. Γι’ αυτό και θεωρούσε ότι στη ζωή δεν συμβαίνουν τυχαία πράγματα. «Με διάφορους τρόπους ο Θεός με οδηγούσε στον ΠΑΟΚ», συνήθιζε να λέει. Με τον αυθορμητισμό μαζί με τη παρορμητικότητα του χαρακτήρα του, αλλά και γεμάτη την τσέπη, εκείνο το εκκρεμές ραντεβού του 2006 ολοκληρώθηκε επτά χρόνια αργότερα.
Επίσκεψη στην αδελφή του
Ωστόσο, αν και εμφανίστηκε το 2006 για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, η δράση και η προσφορά του στις ποντιακές κοινότητες της Βόρειας Ελλάδας είχαν ξεκινήσει από πολύ παλιότερα. Ηδη έναν χρόνο πριν, είχε δωρίσει ένα παραδοσιακό ξίφος στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, σε εκδήλωση στην ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα. Λίγοι γνωρίζουν, πάντως, ότι ο Ιβάν Σαββίδης το 1990, κατά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, επιχείρησε να βρει επαγγελματικά την τύχη του στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, επισκέφθηκε το χωριό Μεγάλη Βρύση του βορειοελλαδίτικου νομού όπου ζει παντρεμένη η αδελφή του. Ο ανήσυχος τότε εργάτης της καταρρέουσας κρατικής καπνοβιομηχανίας του Ροστόφ επί του ποταμού Ντον αναζητούσε επενδυτικές ευκαιρίες συνεργασίας με ντόπιους επιχειρηματίες, ώστε από κοινού να εισέλθουν στην ιδιωτική οικονομία που χάραζε στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Παράλληλα επισκέφθηκε και συγγενείς του στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, αλλά κάτι τα λιγοστά ρούβλια και τα πενιχρά δολάρια στη τσέπη που δεν επέτρεπαν ανοίγματα για κοινωνικότητες, κάτι η ακριβή βενζίνη για τις μεταφορές, κάτι ο σκόπελος της ρωσικής γλώσσας στην επικοινωνία, είχαν ως αποτέλεσμα τα ψήγματα των θαρραλέων επιχειρηματικών του πλάνων να ατυχήσουν στη χώρα μας. Ευτυχώς για τον ίδιο. Επέστρεψε πίσω και ως έξυπνος άνθρωπος αναπροσανατόλισε τους σχεδιασμούς του. Διορίστηκε γενικός διευθυντής στην εταιρεία Donskoy Tabak και ξεκίνησε μια επιτυχημένη καριέρα, επιχειρηματική και πολιτική, που μοιάζει σαν παραμύθι με πρωταγωνιστή έναν φτωχό ήρωα που έμελλε να γίνει ο «τσάρος» των επενδύσεων στα χώματα των Ελλήνων προγόνων του.
Ο καπνεργάτης που έγινε βιομήχανος
Γεννημένος πριν από 57 χρόνια, στις 27 Μαρτίου του 1959, στο χωριό Σάντα στην Τσάλκα, που σημαίνει «απομακρυσμένη», της νότιας Γεωργίας, μεγάλωσε σε μια περιοχή που επί Σοβιετικής Ενωσης αναγνωριζόταν ως μοναδική περιοχή με αμιγώς ελληνικό εθνικό πληθυσμό. Ηταν το όγδοο παιδί μιας οικογένειας εργατών με ελληνική καταγωγή. Ανατράφηκε ως χριστιανός, διδάχτηκε Ελληνική Ιστορία και ως τα 7 του χρόνια μιλούσε μόνο ποντιακά, όπως και άλλοι συμπατριώτες του στην πρώην Σοβιετική Δημοκρατία της Γεωργίας. Μετά τη μετακόμισή του στη βορειοανατολική άκρη της Μαύρης Θάλασσας στο Ροστόφ, στις εκβολές του ποταμού Ντον, αποφοίτησε από το Λύκειο Ντενίσοβσκαγια της περιοχής Μαρτίνοβσκ και αμέσως κατετάγη στον Σοβιετικό Στρατό, από όπου αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του λοχία. Στα 23 του χρόνια, το 1980, ως παιδί εργατών άρχισε να εργάζεται ως καπνεργάτης στο Κρατικό Εργοστάσιο Καπνού του Ντον. Παράλληλα, το 1984 ξεκίνησε να σπουδάζει στο Τμήμα Logistics του Ινστιτούτου Εθνικής Οικονομίας του Ροστόφ από όπου αποφοίτησε το 1988. Τη χρονιά που ξεκίνησε τη φοίτησή του, παντρεύτηκε την Κυριακή, με την οποία παραμένουν παντρεμένοι και έχουν αποκτήσει δύο παιδιά, τον Γιώργο και τον Νίκο. Είναι ίσως παρακινδυνευμένο να θεωρείται ότι εκείνα τα χρόνια ο Ιβάν ονειρευόταν να γίνει κάποτε βιομήχανος, χάρη στα προσόντα του, πάντως, αναρριχήθηκε γρήγορα στην ιεραρχία του εργοστασίου ως τη θέση του υποδιευθυντή. Μετά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, κατά την ιδιωτικοποίηση του εργοστασίου το 1992, ήταν πλέον γενικός διευθυντής και μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Οταν έναν χρόνο αργότερα μετονομάστηκε σε Donskoy Tabak, ο Ιβάν ήδη είχε αναλάβει πρόεδρος. Σήμερα, πάντως, ως ιδιοκτήτρια εμφανίζεται η σύζυγός του.
Βουλευτής στη Ρωσική Δούμα
Εκτοτε ξεκίνησε και το μεσουράνημά του στον δημόσιο βίο. Εκτός από τις επιχειρηματικές περγαμηνές του, ο Ιβάν Σαββίδης αναζήτησε και πολιτικό στίγμα ξεκινώντας από το 1998 έντονη πολιτική δραστηριότητα. Επιβραβεύτηκε με την εκλογή του ως βουλευτής της Νομοθετικής Βουλής της Περιφέρειας του Ροστόφ και έδρεψε πολιτικές δάφνες το 2003, όπως και το 2007, όταν εκλέχθηκε με το κόμμα του Πούτιν, Ενιαία Ρωσία, βουλευτής στη Ρωσική Δούμα. Διατηρώντας αξιόπιστο πολιτικό προφίλ και όντας σε διαρκή κοινωνική και φιλανθρωπική εγρήγορση, βραβεύτηκε με παράσημα και του απονεμήθηκαν έπαινοι από τη Ρωσική Ομοσπονδία, τον Πρόεδρο της Ρωσίας, τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, καθώς και τους τοπικούς φορείς του Ροστόφ. Στην πόλη του, άλλωστε, διετέλεσε και ισχυρός άνδρας στην ομώνυμη ποδοσφαιρική ομάδα της από το 2002, όταν ανέλαβε να πληρώσει τα χρέη της, ύψους 10 εκατ. δολαρίων, έως και το 2005.
Ο γάμος του γιου του Γιώργου με τη Γιάννα Κουντγιάκοβα, στις αρχές Ιουνίου, στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στο Πρόχωμα Θεσσαλονίκης
Εν τω μεταξύ, το 2004 ίδρυσε τον επιχειρηματικό όμιλο Agrokom χτίζοντας μια οικονομική αυτοκρατορία με εταιρείες που ο κύκλος εργασιών τους υπολογίζεται ότι ξεπερνά σε τζίρο το 1,3 δισ. ευρώ και απασχολεί πάνω από 17.000 εργαζομένους. Η μητρική εταιρεία με έδρα το Ροστόφ στον Ντον, εκτός από την καπνοβιομηχανία του που ελέγχει σημαντικό μερίδιο παραγωγής τσιγάρων στη Ρωσία, περιλαμβάνει πάνω από 40 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς της καπνοβιομηχανίας, της επεξεργασίας και τυποποίησης τροφίμων, της αγροτικής οικονομίας, του λιανικού εμπορίου και της κατασκευής θεματικών πάρκων. Η Agrokom περιλαμβάνεται στη λίστα των 200 μεγαλύτερων ρωσικών επιχειρήσεων, ενώ ο ίδιος, κατέχοντας από το 2011 το αξίωμα του προέδρου του Δ.Σ., κατατάσσεται μεταξύ των 30 πλουσιότερων Ρώσων. Ηδη από το 2013 το αμερικανικό περιοδικό «Forbes» αποτιμούσε την περιουσία του στα 9,4 δισ. ρούβλια (περίπου 237 εκατ. ευρώ). Ποσό που εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί μετά τις επιτυχημένες επενδύσεις του στις κοντινές αγορές της Ρωσίας -στην Αμπχαζία, στη Γεωργία, στη Νότια Οσετία, στο Καζακστάν και το Κιργιστάν- αλλά και το άνοιγμα σε νέες αγορές του εξωτερικού σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Παλαιστίνη, η Παραγουάη, η Νιγηρία. Σε μια γεωγραφία πωλήσεων των προϊόντων της Agrokom, σε περισσότερες από 82 χώρες του κόσμου και με σταθερά ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης και απόδοσης, γίνεται φανερό ότι ο Ιβάν Σαββίδης είναι ένας οικονομικός παράγοντας που δεν βρίσκει εντός Ελλάδας αρκετούς για να συγκριθεί. Ειδικότερα όταν ο όμιλος των εταιρειών του κατέβαλε το 2015 μόνο για φόρους και τέλη 562,7 εκατ. ευρώ στο ρωσικό κράτος.
Η επιστροφή στη Θεσσαλονίκη
Οταν επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, τον Αύγουστο του 2012, τα μαλλιά του είχαν αραιώσει, ενώ σεβάσμια λευκή γενειάδα κάλυπτε τις παρειές του. Επέβαλε πλέον και εμφανισιακά το κύρος που περνά από την αίγλη, που του παραχωρούσε άφθονα η δύναμη της επιχειρηματικής επιτυχίας. Σίγουρα, όμως, ήταν πιο έμπειρος και πολύ πιο διαβασμένος για το νέο εγχείρημα. Παρότι όμως απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών της ΠΑΕ και έγινε ο νέος ιδιοκτήτης της ομάδας του ΠΑΟΚ, υπήρξαν αρκετοί που αμφισβήτησαν τόσο την οικονομική του ισχύ όσο και τις ειλικρινείς προθέσεις του, βασιζόμενοι, υπερβολικά ίσως, στη δήλωσή του ότι «σήμερα οι δραστηριότητες στα σπορ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος μιας εξωτερικής πολιτικής».
Οταν έριξε αμέσως 21 εκατ. ευρώ, σώζοντας την ομάδα από σίγουρες οικονομικές και όχι μόνο περιπέτειες, το ποσό εκτιμήθηκε από μερίδα «ανοιχτοχέρηδων» αντιρρησιών ως «ψίχουλα». Οταν τον Μάιο του 2015 με προσωπικές ενέργειες ολοκλήρωσε την αποπληρωμή έναντι 12 εκατ. ευρώ των χρεών που εκκρεμοδικούσαν και βάραιναν την ΠΑΕ ΠΑΟΚ από την προηγούμενη δεκαετία, οι ίδιοι καχύποπτοι τον επέπλητταν ότι δήθεν επιβάρυνε την ΠΑΕ ΠΑΟΚ και όχι την τσέπη του με ομολογιακό δάνειο, που μάλιστα αυτή θα αποπληρώσει με τόκο για να απελευθερωθεί από τον βραχνά των χρεών. Πόσο μάλλον παρέβλεπαν τη δική του δήλωση ότι «τα χρέη του ΠΑΟΚ είναι δικά μου χρέη», με χρήματα που φτάνουν από την εταιρεία ΔΙΜΕΡΑ ΕΠΕ με έδρα την Κύπρο. Και φυσικά παραγνώριζαν ότι από την ημέρα που έγινε μεγαλομέτοχος, το ποσό που θα συνεισέφερε συνολικά στην ΠΑΕ θα άγγιζε τα 45 εκατ. ευρώ, ενώ με τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα ξεπερνούσε σε βάθος χρόνου τα 73 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, οι αμετανόητα δύσπιστοι τον κατήγγειλαν ότι, παρά τις 50 μεταγραφές ποδοσφαιριστών που έκανε σε μια τετραετία, δεν πήρε πρωτάθλημα, λες και έπαιζε ο ίδιος σέντερ φορ και όχι π.χ. ο Μπερμπάτοφ.
Με τη σύζυγό του στον γάμο του γιου τους Γιώργου
Επενδυτικό σαφάρι στην Ελλάδα
Ωστόσο, όταν μετά την απόκτηση του ΠΑΟΚ επιδόθηκε σε ένα εγχώριο επενδυτικό σαφάρι, προκλήθηκε η αίσθηση ότι πίσω από την απόκτηση του Δικέφαλου του Βορρά και το λαϊκό έρεισμα που του πρόσφερε ως «διαβατήριο εξαγορών», υπήρχε ευρύτερο επενδυτικό σχέδιο με τις ευλογίες του Κρεμλίνου. Αιτία ήταν ότι ο Ιβάν Σαββίδης προέβη σε σύντομο χρόνο σε αγορές ακινήτων που δεν θα χαρακτηρίζονταν και από τις πιο ευπώλητες στην πιάτσα της κτηματαγοράς της Θεσσαλονίκης. Απέκτησε το αρχιτεκτονικά αριστουργηματικό «Κόκκινο Σπίτι» απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, όπως και τη διατηρητέα βίλα Ζαρντινίδη επί της Βασιλίσσης Ολγας. Επινοικίασε για 99 χρόνια το εμβληματικό «Μακεδονία Παλλάς», το οποίο ανακαίνισε, αγόρασε από το ΤΑΙΠΕΔ την έκταση-φιλέτο των 320 στρεμμάτων στο Παλιούρι της Κασσάνδρας Χαλκιδικής όπου ερήμωνε το ξενοδοχείο «Ξενία», που σχεδίασε ο αείμνηστος αρχιτέκτονας Αρης Κωνσταντινίδης, και μίσθωσε το κτίριο όπου άλλοτε στεγαζόταν η Εύξεινος Λέσχη, στη Βασιλίσσης Ολγας για να δημιουργήσει το «Σπίτι ακαδημιών του ΠΑΟΚ». Τέλος, μπήκε σφήνα στον διαγωνισμό της παραλίγο πτωχευμένης ιστορικής καπνοβιομηχανίας ΣΕΚΑΠ, με στόχο να μην καταλήξει στα χέρια των Τούρκων επιχειρηματιών, οι οποίοι ήταν φαβορί για την εξαγορά της στην ιδιαίτερα εθνικά ευαίσθητη περιοχή της Ξάνθης. Την απέκτησε ύστερα από έναν αγχωτικό αγώνα δρόμου και την έθεσε υπό το γκρουπ της Donskoy Tabak, τηρώντας τη δέσμευσή του ότι θα διατηρήσει όλες τις θέσεις εργασίας και πως θα προμηθεύεται ελληνικά καπνά για τα επόμενα τρία χρόνια, παρά τις κρατικές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και την αδυναμία υλοποίησης των υποσχέσεων που του είχε δώσει η πολιτεία.
Το ύψος του τιμήματος των εξαγορών και τα πρότζεκτ των ανακαινίσεων, αποκαταστάσεων και αξιοποιήσεων ξεπερνούν ήδη τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ με τη λειτουργία πανελλήνιου τηλεοπτικού δικτύου υπολογίζονται ότι θα ξεπεράσουν συνολικά τα 160 εκατ. ευρώ, καθιστώντας τον έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα. Ολα αυτά χωρίς να περιλαμβάνονται στη σούμα τα λεφτά που διαθέτει για τον ΠΑΟΚ. Λογικά, κρίνεται από τους υποστηρικτές του ότι με τέτοια οικονομικά μεγέθη σε μια περίοδο πλήρους επενδυτικής ανομβρίας στη χώρα είναι θεμιτή η προσπάθεια να αποκτήσει ισχυρή «φωνή» και στα media, δημιουργώντας έτσι έναν ισχυρό πόλο στο οικονομικό, επιχειρηματικό και μιντιακό γίγνεσθαι. Αντίθετα, οι επικριτές του δεν βλέπουν με καλό μάτι την επέκτασή του, υποπτευόμενοι μεγέθυνση της επιρροής της ρωσικής πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ στη χώρα. Οι πολέμιοί του τον θεωρούν απεσταλμένο του Πούτιν στην Ελλάδα και συνηθίζουν να ακούνε βερεσέ τις διαβεβαιώσεις του στις οποίες εκάστοτε τονίζει: «Δεν νομίζω ότι είναι μυστικό το ποιος είμαι. Εμένα με συνδέουν με την Ελλάδα όχι οι εταιρικές σχέσεις με τη Ρωσία. Είμαι απόγονος των Βυζαντινών Ελλήνων, είμαι Πόντιος και, πιστέψτε με, είμαι Ελληνας ίσως και περισσότερο από εσάς». Εμφανώς ο Ιβάν Σαββίδης προσωποποιούσε με τη ρητορική του τον άνθρωπο που στη ρωσική παροιμία «δεν χρειάζεται να ψάξει τις τσέπες του για λέξεις».
Οι σχέσεις με τον Πούτιν
Κριτήριο, ωστόσο, για πολλούς στην προσπάθεια να τον ερμηνεύσουν είναι η έντονη πολιτική άποψη που έχει ο Πόντιος μεγαλοεπιχειρηματίας για την Ελλάδα. Ηταν από τους λίγους που είχε χαρακτηρίσει τον πρώην πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, «μη πατριώτη», τονίζοντας ότι ο τελευταίος είχε αρνηθεί δάνειο που προθυμοποιήθηκε να δώσει με ευνοϊκούς όρους η Ρωσία στην Ελλάδα, ενώ άφηνε σαφώς να εννοηθεί ότι ο ίδιος είχε μεσολαβήσει για συνάντηση του ΓΑΠ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, και οι δεσμοί του ίδιου με τον Ρώσο πρόεδρο δεν ήταν πάντα συντονισμένοι στο ίδιο μήκος κύματος. Η αλήθεια είναι ότι οι σχέσεις τους έχουν περάσει από διάφορες διακυμάνσεις. Ζεστές την εποχή που ο ομογενής επιχειρηματίας εκλέχτηκε δύο φορές στη Ρωσική Δούμα, χλιαρές αργότερα, όταν ο Σαββίδης έμεινε εκτός εκλεξιμότητας στο ψηφοδέλτιο μεταξύ 50 και πλέον υποψηφίων στην περιοχή του Ροστόφ. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι δέχτηκε μεγάλο εσωκομματικό πόλεμο από τον κυβερνήτη του Ροστόφ, Βασίλι Γκολουμπιέφ, αλλά επί της ουσίας αιτία ήταν οι δημόσιες παρεμβάσεις του κατά του πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Οι διαφωνίες του Σαββίδη με την πολιτική του πρωθυπουργού οξύνθηκαν όταν ο πρώτος δήλωσε επιθετικά ότι δεν θέλει να έχει καμία σχέση με το κόμμα της Ενιαίας Ρωσίας που εργάζεται ενάντια στα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του ηγέτη του κόμματος, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο γάμος της ανιψιάς του Ιβάν Σαββίδη, Σόνιας, με τον πρώην πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ, Ανδρέα Παπαμιμίκο
Θεωρείται πως έναυσμα για την αντιπαράθεση έδωσε πριν από τέσσερα χρόνια η υπογραφή διατάγματος από τον Μεντβέντεφ με το οποίο πωλούσε μέρος των μετοχών του αεροδρομίου του Ροστόφ σε εταιρεία η οποία θα συμμετάσχει στην κατασκευή νέου αεροδρομίου. Ο όμιλος του Σαββίδη που κατείχε το 51% των μετοχών του παλαιού αεροδρομίου διαφώνησε με την κατασκευή νέου, καθώς έβγαινε εκτός παιχνιδιού και αν συνεργαζόταν θα έπρεπε να συμμετάσχει στο ασύμφορο υψηλό κόστος. Αργότερα μεταξύ Πούτιν και Σαββίδη δόθηκαν εξηγήσεις και τελικά θεωρείται ότι εκείνη η παρεξήγηση έληξε, αφού ο τελευταίος συνέχιζε να υποστηρίζει τον Ρώσο πρόεδρο, ανανεώνοντας τους μεταξύ τους δεσμούς αλληλοεκτίμησης και σεβασμού, όπως επιμελώς διοχετεύτηκε στα Μέσα Ενημέρωσης. Με αυτή τη σχέση επισήμως «στο καλύτερο σημείο από ποτέ» αναμένεται, σύμφωνα με τους συνεργάτες του, ο συντόμως και πρόεδρος του ΠΑΟΚ και φιλόδοξος καναλάρχης να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες σύσφιξης των διμερών σχέσεων ακόμα και προωθώντας ελληνικές επιχειρήσεις. Και φυσικά να παραμείνει επίτιμος πρόεδρος της ομοσπονδίας μπιλιάρδου της Νότιας Ρωσίας και οικονομικός αρωγός της ποδοσφαιρικής ομάδας ΣΚΑ του Ροστόφ.
Πολιτική και φιλανθρωπία
Ο επιχειρηματίας λέγεται ότι διατηρεί άψογες κοινωνικές σχέσεις με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα, την ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή, τον βουλευτή της Α’ Θεσσαλονίκης γνήσιο Παοκτσή Σταύρο Καλαφάτη και λοιπές εξέχουσες προσωπικότητες της συμπρωτεύουσας. Επίσης, διατηρεί καλές, αν και όχι στενές, σχέσεις με τον πρώην πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Ανδρέα Παπαμιμίκο, ο οποίος προσφάτως παντρεύτηκε την ανιψιά του επιχειρηματία, Σόνια Σαββίδη.
Εντούτοις, όσοι γνωρίζουν από κοντά τον αυτοδημιούργητο Ελληνορώσο μεγαλοεπενδυτή ισχυρίζονται ότι ο κοινωνικός, φιλικός, πόσο μάλλον ο πολιτικός του περίγυρος δεν μπορεί να επηρεάσει την κατάθεση του απόλυτα δικού του στίγματος, την κοσμοθεωρία και τις αξίες του που τον χαρακτηρίζουν «μαικήνα και ευεργέτη». Συχνά φέρεται να λέει στους Ελληνες φίλους του πως θέλει να μείνει στην Ιστορία σαν ένας σύγχρονος Βαρβάκης ή Συγγρός. Δεν αποκλείει μάλιστα έως και τη δημιουργία μεγάλου ιδρύματος με χαρακτήρα ενίσχυσης των ποντιακών αξιών και του Ελληνισμού της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας. Για την ώρα, πάντως, ως καλός χριστιανός και ιδρυτής από το 2000 του φιλανθρωπικού ιδρύματος που φέρει το όνομά του υλοποιεί πολιτιστικά, εκπαιδευτικά, επιστημονικά και ερευνητικά προγράμματα με προσφορές που ξεπερνούν τα 2,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Την ίδια αξιέπαινη δραστηριότητα αναμένουν και οι τηλεθεατές από ένα κανάλι σαν το δικό του, μακριά από πελατειακές δοσοληψίες και κομματική ευνοιοκρατία. Ετσι κι αλλιώς, κρίνεται από φίλους και αντιπάλους ως μετρημένος άνθρωπος με σταράτες κουβέντες και μπεσαλίδικες πρακτικές. Ηδη, μόλις ολοκληρώθηκε ο έλεγχος του «πόθεν έσχες» του, κατέθεσε άμεσα την πρώτη δόση του τιμήματος για την τηλεοπτική άδεια ύψους 20,5 εκατ. ευρώ. Χωρίς παλινωδίες, γκρίνιες και αναστολές. Ο,τι είπε, το έκανε... Ισως επειδή γνωρίζει από πρώτο χέρι τη ρήση του Ιβάν Τουργκένιεφ που λέει ότι «η λέξη “αύριο” επινοήθηκε για αναποφάσιστους ανθρώπους και παιδιά».
loading...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου