Ανδρέας Ανδριανόπουλος: Για ποιό λόγο τόσες χιλιάδες μουσουλμάνοι αψηφούν τόσα πολλά ώστε να φθάσουν στην Δυτική Ευρώπη;

Είναι εντυπωσιακή η αμφισημία με την οποία η Δύση αντιμετωπίζει τον μουσουλμανικό κόσμο.
Για πολύ κόσμο το όποιο κάλεσμα εγρήγορσης απέναντι στους κινδύνους που ενυπάρχουν στην αύξηση των αριθμών των μουσουλμάνων μεταναστών εύκολα βαφτίζεται 'κήρυγμα μίσους' και ακραία 'ισλαμοφοβία'. Αντίστοιχα όμως οι κραυγές κατά της Δύσης και ο έκδηλος - κυρίως - αντιαμερικανισμός δεν αντιμετωπίζονται με την ίδια απαξίωση.

loading...

Εμφανίζονται εδώ δύο κυρίως ζητήματα. Το ένα είναι η δυνατότητα συνύπαρξης δύο θρησκειών, και ουσιαστικά πολιτισμών, σε κοινωνίες με σταδιακά ίσου βάρους συνολικό πληθυσμιακό και πολιτιστικό υπόβαθρο. Και το άλλο έχει να κάνει με τις μελλοντικές εξελίξεις και την δυνατότητα διατήρησης της συνοχής και της ειρήνης σε μιά τέτοια κοινωνία.


Στο κομμάτι της συνύπαρξης, θα πρέπει κάποιος να λάβει υπ όψιν την αιτία που μιά δυτική κοινωνία βρίσκεται αναπτυξιακά σε κάποιο επίπεδο που την κάνει ελκυστική για ένα κόσμο που ρισκάρει τα πάντα - ακόμα και την ζωή του - για να μετακινηθεί εκεί. Για ποιό λόγο τόσες χιλιάδες μουσουλμάνοι αψηφούν τόσα πολλά ώστε να φθάσουν στην Δυτική Ευρώπη;

Προφανώς - αν ξεπεράσουμε την καχυποψία αρκετών πως σκόπιμα μεταναστεύουν για να διαδώσουν την δική τους θρησκευτική πίστη - διότι εκεί προσβλέπουν πως θα μπορέσουν να φτιάξουν την ζωή τους. Κι αυτό συμβαίνει διότι εκεί θα έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια, ανοχή της όποιας πολιτιστικής ιδιαιτερότητάς τους και, κυρίως, οικονομική ευημερία και μεγαλύτερο πλούτο.

Γιατί όμως αυτά συμβαίνουν στη Δύση και όχι κάπου αλλού; Διότι εκεί κυριαρχούν οι ιδέες του Διαφωτισμού, οι δημοκρατικές αξίες του σεβασμού των μειοψηφιών και της γώμης και των επιλογών του άλλου και ένα οικονομικό σύστημα καπιταλιστικό που στηρίζεται στην ατομική πρωτοβουλία και την ελευθερία της αγοράς. Τα επιτεύγματα αυτά έγιναν δυνατά, μέσα σπό τον ρού της ιστορίας, μέ την επικράτηση του Χριστιανισμού, του ουμανισμού και του συνακόλουθου σεβασμού της ατομικής προσωπικότητας, πρωτοβουλίας και καινοτομίας.

Το έργο του Βρετανού συγγραφέα Larry Sidentop, Inventing the Individual: The Origins of Western Liberalism (Ανακαλύπτοντας το Ατομο: Οι Αρχές του Δυτικού Φιλελευθερισμού) (2015) διεξοδικά περιγράφει την πορεία των περισσότερων κοινωνιών στον κόσμο και καταλήγει στον ρόλο του Χριστιανισμού για την ανάδειξη της Δύσης, τον Διαφωτισμό και την κυριαρχία των αξιών της ελευθερίας, του σεβασμού της ατομικότητας και της δυναμικής ελεύθερης οικονομίας.

Τι γίνεται όμως όταν οι αξίες της μουσουλμανικής πίστης αρχίσουν να ανταγωνίζονται με τις υπάρχουσες χριστιανικές για τον έλεγχο της αξιακής υποδομής των κοινωνιών αυτών; Από τα πράγματα οι ισλαμικές αξίες δεν είναι συμβατές με την Δημοκρατία, τον Διαφωτισμό και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων. Οταν δεν αμφισβητείται η αυστηρή και απόλυτη επιβολή της Σαρία (ισλαμικού νόμου) πως μπορεί να γίνει αποδεκτή η λαική κυριαρχία που μέσα από την κάλπη μπορεί να μεταβάλει τα πάντα; Γι αυτό και σε καμία μουσουλμανική χώρα δεν φύτρωσε με διάρκεια η Δημοκρατία, ουτε και υπήρξε οικονομική ανάπτυξη χωριστά κι ανεξάρτητα από την ανακάλυψη φυσικών πόρων - ιδιάιτερα πετρελαίου.

Σαν συνέπεια η δημιουργία μεγάλων μουσουλμανικών κοινοτήτων μέσα στις δυτικές δημοκρατίες θα οδηγήσει σε σύγχιση, αναστάτωση, αποπροσανατολισμό κι αναπόφευκτα παρακμή και οικονομική υπποβάθμιση. Η αντιπαλότητα των αξιών δεν θα μπορέσει να επιτρέψει ομαλότητα και θετική πορεία.

Υπάρχει όμως πέραν των άλλων και το θέμα της ειρηνικής συνύπαρξης. Το Ισλάμ περιέχει στοιχεία αντιπαλότητας και πολέμου. Που η Δύση τα αγνοεί σε βάρος της πραγματικότητας και των ουσιστικών της εθνικών συμφερόντων. Σε ένα ξαιρετικά ενδιαφέρον πρόσφατο βιβλίο του (Nothing to do with Islam?: Investigating the West's Most Dangerous Blind Spot, (Δεν Εχει Σχέση με το Ισλάμ; Η Επικίνδυνη Πολιτική Μυωπία της Δύσης) (2016), ο Peter Townsend εξηγεί πως είναι το ίδιο το Ισλάμ από την φύση του επιθετικό κι όχι κάποιοι αποπροσανατολισμένοι φανατικοί του πιστοί. Με εξονυχιστικές αναφορές σε κεφάλαια και αποσπάσματα του Κορανίου, ο συγγραφέας επισημαίνει τα λάθη πολλών δυτικών ηγεσιών, που επιμένουν πως η βία δεν έχει σχέση με το πραγματικό Ισλάμ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο Townsend είναι η ίδια η διδασκαλία της μουσουλμανικης θρησκείας που εξυμνεί πράξεις βίας και οδηγεί τους πιστούς της σε ατραπούς μακριά από την ανεκτική κουλτούρα της Δύσης. Το ζήτημα βρίσκεται κυρίως στους αριθμούς. Οσο ο όγκος της ισλαμικής κοινότητας αυξάνεται σε μιά χώρα, τόσο λιγότερο ανεκτική γίνεται στους 'άλλους' και τους ΄διαφορετικούς΄. Το περίεργο είναι πως αυτό δεν αφορά πλέον τους μουσουλμάνους αλλά όλους τους υπόλοιπους 'άλλους'. Αυτή η έλλειψη ανεκτικότητας συχνά μεταφράζεται σε βία, αν τα αιτήματα της ισλαμικής κοινότητας, λχ η εφαρμογή της Σαρίας, δεν γίνονται αυτόματα η γρήγορα δεκτά.

Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις είναι εύλογη η ανησυχία πολλών στη Δύση για την ογκώδη μουσουλμανική μετανάστευση. Και είναι παράλογο αυτό να αποκαλείται φοβία, λόγια μίσους η ισλαμοφοβία. Στην κλασσική μελέτη του Frank Furedi, Culture of Fear (Η Κουλτούρα του Φόβου) (2006) επισημαίνεται με συνέπεια πως η παράλογη φοβία συνδέται με επιτεύγματα της τεχνολογίας και της προόδου. Οι πράξεις τρόμου και η ανησυχία για ρεαλιστικές μελλοντικές προοπτικές δεν αποτελούν στοιχεία κάποιας παράλογης φοβίας. Είναι ρεαλιστικές και λογικές επιλογές. Παραλογισμός είναι ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι εθελοτυφλούν μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα αρνούμενοι την αλήθεια και παρασύρονται από ιδεοληψίες και άκαιρους συναισθηματισμούς.

Ενα καίριο ζήτημα που σπάνια έρχεται ανοιχτά στην επιφάνεια είναι η αντίδραση στη βία και στην επιθετικότητα της τζιχάντ. Οι διεθνείς παρατηρητές, αλλά κυρίως οι όποιοι 'ειδικοί' της Δύσης, αντικρύζουν την Ρωσία και τις επιλογές της με έντονη καχυποψία και επικριτική διάθεση. Οι Ρώσοι εν τούτοις έχουν μεγάλη εμπειρία αντιμετώπισης της μιουσουλμανικής απειλής. Από τα χρόνια ακόμα της Ταταρικής κατάκτησης, στα βάθη δηλ του Μεσαίωνα, οι Ρώσοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με στρατιές του Ισλάμ. Κι από τότε έμαθαν πως η λύση απένσαντι δτην όποια ουσουλμανική επιθετικότητα δεν βρίσκεται στην συνθηκολόγηση και στην παθητική προσπάθεια ενσωμάτωσης. Η Δύση το προσπάθησε με την πολυπολιτισμικότητα και εισπράττει τα αποτελέσματα της τραγικής της αποτυχίας - βλ. και την ενδιαφέρουσα σχετική μελέτη του Zachary Shore, Breeding Bin Ladens: America, Islam and the Future of Europe (Εκτρέφοντας Πολλούς Μπιν Λάντεν: Η Αμερική, το Ισλάμ και το Μέλλον της Ευρώπης) (2006).

Η Ρωσία από την αρχή συνειδητοποίησε πως η λύση βρίσκεται στην μηδενική ανοχή, στις καθαρές θέσεις και στην συντριβή κάθε επιθετικότητας και αντίδρασης. Και η ιστορία έχει δείξει πως η στάση αυτή φέρνει αποτελέσματα. Στη Συρία, απεναντι στην επιθετικότητα των ισλαμιστών, η Ρωσία σε αντίθεση με την Δύση δεν έκρυψε τις επιλογές της. Γι αυτήν δεν υπάρχουν καλοί και κακοί αντάρτες και ισλαμιστές. Αυτοί δηλ που ασπάζονται τα λάβαρα του Ισλαμικού Κράτους και τις δοξασίες της Αλ Καίντα, από την μιά μεριά και οι αφοσιωμένοι Βαχαμπιστές - σύμμαχοι της Σαουδικής Αραβίας και φίλοι της Τουρκίας, από την άλλη. Για τους Ρώσους υπάρχουν οι οπαδοί του κοσμικού κράτους (σύμμαχοι του Ασσάντ, για την ώρα) και οι πιστοί της Σαρία που ακολουθούν τις επιταγές του Κορανίου, από την άλλη.

Η Δύση παρασύρθηκε σε ένα κυκεώνα συμμαχιών, συμπαθειών και τοποθετήσεων. Με αποτέλεσμα να στηρίζει κάποιους σήμερα που αύριο αλλάζουν στρατόπεδο και στρέφουν τα όπλα ενατίον της. Σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Economist, άσκησε έντονη κριτική στη Ρωσία για την στήριξη που παρέχει στον Ασσάντ και για τους σκοτωμούς, μεταξύ άλλων, και στο Χαλέπι (Transporting Grozny to Aleppo (Μεταφέροντας το Γκρόζνυ στο Χαλέπι), October 1, 2016). Η άποψη του Economist, και των περισσότερων αναλυτών της Δύσης, είναι πως εφαρμόζοντας τις 'βαρβαρότητες' που έχουν παλιότερα χρησιμοποιηθεί στον Βόρειο Καύκασο (Τσετσενία, Νταγκεστάν και Ιγκουσέτια) δεν καταπολεμιέται ο ισλαμισμός και πως η τζιχάντ ενισχύεται.

Η ιστορία όμως δεν έχει δείξει κάτι τέτοιο. Το Γκρόζνι (πρωτεύουσα της Τσετσενίας) πράγματι ισοπεδώθηκε με την χρήση θερμοβαρικών όπλων και βομβών φωσφόρου. Σηκώθηκε όμως έκτοτε κεφάλι τζιχαντιστή σε Τσετσενία, Νταγκεστάν και στις γύρω περιοχές; Μπόρεσαν έκτοτε οι Βαχαμπιστές της Αραβικής Χερσονήσου να στήσουν προγεφυρώματα επιρροής στον Καύκασο; Η είναι από τότε φευγάτοι, κι' επιχειρούν να επανέλθουν μέσα από την μεροληπτική μέσω φίλων τους στάση της Δύσης στη Συρία;

loading...

Από καιρό επιμένω πως η Δύση με την Ρωσία οφείλουν να βρούν κοινούς τρόπους επικοινωνίας. Η μεταξύ τους αντιπαλότητα διευκολύνει τους πραγματικούς τους εχθρούς. Που δεν είναι άλλοι από τους φανατικούς ισλαμοφασίστες. Η διεθνής πολιτική προυποθέτει ρεαλισμό, θεώρηση της πραγματικότητας και θάρρος. Διαφορετικά οι καλές προθέσεις μόνο οδηγούν σε τραγωδίες κι' αναστατώσεις. Η 'πολιτικά ορθή' συμπεριφορά καιρός είναι να κλεισθεί στην ντουλάπα.


*Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος υπήρξε για πολλά χρόνια Βουλευτής, Υπουργός και Δήμαρχος Πειραιά. Από το 1994 έχει εγκαταλείψει την πολιτική κι απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στην ενημέρωση και στον πανεπιστημιακό χώρο.