Στο κατώφλι με συγγνώμη...- Γράφει η Κατερίνα Ζιώγα

Ένα άκουσμα για το Ευαγγέλιο της Κυριακής της Τυρινής, αυτής που μας έρχεται, με γύρισε χρόνια πίσω.
Μετά το μάθημα που κάναμε σ΄ένα χωριό
της περιφέρειας της Φλώρινας, με πλησίασε κάποια κυρία και μου είπε: Κάνω όλες τις νηστείες, διαβάζω καθημερινά το Απόδειπνο και το Μεσονυκτικό, εκκλησιάζομαι, αλλά μη μου λες να πάω για εξομολόγηση. Ξέρω πως ο πνευματικός θα μου ζητήσει να συγχωρεθώ με τη γειτόνισσά μου, πράγμα που δεν το μπορώ και δεν το θέλω σε καμιά περίπτωση.

Είχα ένα κοτέτσι στο σπίτι μου με αρκετές κότες και τα δυο σκυλιά της σε μια πρώτη φορά μου σκότωσαν πέντε.
Όταν της το είπα, αρνήθηκε ότι τα δικά της τα σκυλιά θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό.

Ύστερα από 25 μέρες πάλι το ίδιο.
Παν οι μισές κότες μου.
Αρπαχτήκαμε αυτή τη φορά άσχημα. Ανταλλάξαμε κι οι δυο πικρές και βαριές κουβέντες
Με σκότωσε όμως, όταν άφησε υποψία ότι ο άντρας μου δεν ήταν και τόσο έντιμος ηθικά.
Εγώ ξέρω ποιος είναι ο άντρας μου, αλλά μου το πέταξε αυτό, για να με πληγώσει και να με ταπεινώσει.

Από τότε τρία χρόνια τώρα, δε μιλιόμαστε.
Ε, μη μου λες αυτή τη γυναίκα να τη συγχωρήσω. Όταν τη βλέπω, τρέμω ολόκληρη.

Η κυρία αυτή με τα σκυλιά, να σημειώσουμε, έχει φύγει από τη ζωή τώρα, ενώ η άλλη που ζει, ακόμη δεν μπόρεσε κι ούτε μπορεί να τη συγχωρήσει.

Φέρνοντας αυτή στο νου μου συνειρμικά ήρθε και μια άλλη στη σκέψη μου
Αυτή, που είναι εκτός Γρεβενών και γι΄αυτό και τα λέμε, έλεγε στην παρέα μας:
Μάλωσα με τη συννυφάδα μου. Εγώ ως άνθρωπος που ακούω το λόγο του Θεού, θέλησα να συμφιλιωθούμε και της μίλησα πρώτη. Κι εξακολουθώ να της λέω ''καλημέρα'', αλλ΄αυτή με περιφρονεί και γυρίζει αλλού το κεφάλι.
Ως πότε εγώ να ταπεινώνομαι με την ''καλημέρα'' σ΄αυτήν και να μη μου ανταποκρίνεται;

Άλλη περίπτωση άξια αναφοράς νομίζω είναι και η εξής, μιας άλλης κυρίας:
Με ταπείνωναν μπροστά στον άντρα μου τ΄αδέρφια του κι αυτός δεν έπαιρνε το μέρος μου, όπως και όπου όφειλε.
Μάλιστα τον επηρέαζαν και με κριτική σε βάρος μου, αλλά ευτυχώς σ΄αυτήν αντιστεκόταν.
Επενέβαιναν δε , παρόλο που είχαν τις οικογένειές τους, πολύ μέσα και στη δική μας.
Είχαν φτάσει στο σημείο να κυριαρχεί η δική τους γνώμη μόνο κι εγώ να έχω καταντήσει ένας κομπάρσος.

Το πρόβλημα φάνηκε από τις πρώτες μέρες του γάμου μας.
Παντρευτήκαμε με αίσθημα και γι΄αυτό πίστευα ότι θα τα έβρισκα κάποτε με τον άντρα μου.
Στην αρχή έκανα υπομονή. Υπήρχαν όμως βράδια που έμενα χωρίς ύπνο και το πρωί δεν είχα καμιά διάθεση για τα άλλα καθήκοντα και δουλειές.
Άρχισαν να με βλέπουν γι΄αυτό και για τεμπέλα.
Τα νεύρα μου σιγά σιγά έσπαγαν κι άρχισα να επισκέπτομαι τους ψυχιάτρους.
Αλλά και άλλους γιατρούς για άλλα προβλήματα υγείας.
Τρεις λύσεις πρόβαλαν στα μάτια μου: ή να αυτοκτονήσω και να με κλαίει απαρηγόρητα ο άντρας μου ή να τα παρατήσω όλα και να φύγω -- αλλά πού θα άφηνα τα παιδιά μου που με υπεραγαπούσαν και υπέφεραν μαζί μου -- ή να πάω κι εγώ σ΄έναν πνευματικό, όπως με παρακινούσε μια φίλη μου.
Να το ρίξω έξω, όπως με συμβούλευαν φίλοι και συγγενείς, δεν το μπορούσα.
Προτίμησα το τρίτο.
Παρόλο που από τη φύση μου και το σπίτι μου δεν ήμουν άνθρωπος θρησκευόμενος, με την παρακίνηση της φίλης μου πήγα σ΄έναν πνευματικό πατέρα,
Μέσα στην εξομολόγηση διαπίστωσα πρώτον ότι είχα κάνει θεό μου και είδωλο τον άντρα μου και δεν άφηνα περιθώριο για το Χριστό, Δεύτερο ότι ανεχόμουν τα πάντα από αδυναμία να αντιδρώ και παρόλο που πιεζόμουν πολύ, προτιμούσα να μη μιλώ, να κλαίω κρυφά πολύ και να μην υπερασπίζομαι τα δίκαια του εαυτού μου και τρίτον όλα αυτά με οδηγούσαν σε μια άρρωστη κι επιφανειακή συγγνώμη, ενώ μέσα μου έβραζε η αγανάκτηση.
Και να προσθέσω ακόμη ότι πρώτα άκουγα τη φράση ''κάθε άνθρωπος σηκώνει κι έναν σταυρό'' και το θεωρούσα καταθλιπτικό πνεύμα.
Σήμερα, ύστερα από 13 χρόνια μ΄αυτό το πρόβλημα, μπορώ να πω ότι, αν δεν γνώριζα το Χριστό και δεν συνδεόμουν μαζί Του και με τα μυστήρια, αλλά και τον πνευματικό,, αν δεν είχα δοκιμάσει τι δυνατό όπλο είναι η προσευχή, δεν θα στεκόμουν σε άλλο πνευματικό επίπεδο, ώστε να μπορώ να βλέπω με ανωτερότητα αισθημάτων αυτούς που με πληγώνουν.

Με τα παραπάνω παραδείγματα ετοιμαζόμαστε νομίζω κάλλιστα ν΄ακούσουμε το Ευαγγέλιο της Κυριακής, που η πρώτη του παράγραφος είναι αφιερωμένη σ΄αυτό το θέμα.
Λέει σ΄αυτήν ο Χριστός ότι προϋπόθεση να μας συγχωρήσει ο Θεός ό,τι εφάμαρτο κάναμε είναι να συγχωρήσουμε κι εμείς το συνάνθρωπό μας για ό, τι μας έβλαψε.
Και μάλιστα μέσα από την καρδιά μας.

Φαίνεται πως ο Κύριος τόνιζε πολύ αυτό το καθήκον στους μαθητές Του, οπότε ο Πέτρος σε μια σχετική συζήτηση ρωτάει: Καλά, Κύριε, και πόσες φορές να τον συγχωρήσω τη μέρα; φτάνουν εφτά φορές; Κι ο Ιησούς του απαντάει: Όχι εφτά, αλλά εβδομήντα φορές το εφτά. Άπειρες δηλαδή.

Όσες φορές κι αν σου ζητήσει συγγνώμη ο αδερφός σου, λέει ο Χριστός, να τον συγχωρήσεις.

Μάλιστα ανέφερε στη συνέχεια και την εξής παραβολή:
Κάποτε ένας βασιλιάς θέλησε να του δώσουν λογαριασμό οι δούλοι που του όφειλαν χρέη.
Ένας απ΄αυτούς του χρωστούσε ένα πολύ σοβαρό χρηματικό ποσό -- περίπου 1,5 δις σημερινά ευρώ -- κι επειδή δεν είχε να το εξοφλήσει, διέταξε ο βασιλιάς να τον πουλήσουν κι αυτόν και την οικογένειά του, καθώς και την περιουσία του, για να αποπληρώσει το χρέος του.
Ο δούλος τότε έπεσε στα πόδια του και τον εκλιπαρούσε να τον λυπηθεί και να του δώσει πίστωση χρόνου.
Κι ο βασιλιάς τον λυπήθηκε και του διέγραψε το χρέος.

Βγαίνοντας όμως από το μέγαρο ο δούλος αυτός, έπεσε πάνω σ΄έναν άλλο, που χρωστούσε σ΄αυτόν τώρα 2.500 ευρώ θα λέγαμε σήμερα.
Οργισμένος τον αρπάζει από το λαιμό και του ζητάει επίμονα τα χρήματα.
Εκείνος έπεσε στα πόδια του και του ζητούσε έλεος,όπως πριν λίγο ο ίδιος το βασιλιά.
Αυτός όμως όχι μόνο δεν τον λυπήθηκε, αλλά τον έβαλε και στη φυλακή, για να του επιστρέψει τα δανεικά.
Μαθαίνοντας όμως ο βασιλιάς το περιστατικό, οργίστηκε για την άσπλαχνη συμπεριφορά του και διέταξε να τον παραδώσουν στους βασανιστές, μέχρις ότου δώσει πίσω το χρέος του.

Αυτή είναι η τύχη όλων εκείνων, λέει ο Χριστός, που ναι μεν ζητούν και παίρνουν από το Θεό έλεος και συγγνώμη, αλλά οι ίδιοι δε συγχωρούν τους συνανθρώπους τους.

Και συγγνώμη σημαίνει παίρνω το σπόγγο και σβήνω από την καρδιά μου ό,τι κακό έχει καταγράψει η κακία των άλλων και η δική μου μνησικακία.
Το να αγαπούμε αυτούς που μας αγαπούν, αυτό το κάνουν όλοι οι άνθρωποι, εξηγεί ο Χριστός. Είναι η έκφραση της φυσικής αγάπης.
Η χριστιανική δική Του αγάπη αρχίζει από την ώρα που θα μας "τσιγκλήσουν" οι άλλοι, που θα μας πειράξουν.
Και πολλές φορές νομίζουμε ότι έχουμε αγάπη ενώ έχουμε απλώς τη φυσική. Και τούτο ίσως γιατί κάνουμε παρέα με ανθρώπους που μας θαυμάζουν και θωπεύουν τα ελαττώματά μας.
Πόση εκδίκηση όμως γι' αυτούς βγάζουμε προς τα έξω, όταν μας πουν αλήθειες γύρω από το χαρακτήρα μας, και με καλή πρόθεση κιόλας, πολύ περισσότερο αν το κάνουν αυτό από εμπάθεια.

Άλλες φορές πάλι συμβαίνει άκακοι άνθρωποι με την προκλητική κακία των άλλων να αποκτούν κι αυτοί κακία.

Θυμάμαι κάποια κυρία, πρόσχαρη και εκδηλωτική, που τη ζήλευε η αδερφή της, με ανέκφραστο χαρακτήρα αυτή, και την πρόσβαλλε και την ταπείνωνε διαρκώς μπροστά στους άλλους.
Έφευγα, λέει, από το σπίτι της βαρύθυμη.
Χρειαζόμουν μια βδομάδα να συνέλθω από την κατάσταση που μου δημιουργούσε.
Οπότε αποφάσισα να της κάνω κι εγώ το ίδιο.
Πήγα και, μπροστά στην πεθερά της, την έκανα να νιώσει ζηλιάρα, κακότροπη και εμπαθή.
Όπως και ήταν.
Κι ύστερα, αφού αποφορτίστηκα, συνέχισα να της μιλάω σαν να μη συνέβαινε τίποτα.
Πάλι θα διασκέδαζα τη συμπεριφορά της, που σίγουρα θα είχε εκδίκηση, αλλά τουλάχιστον έφυγε η κακία που δημιουργούσε σ' εμένα.

Να συμπληρώσουμε ότι ο Χριστός γι' αυτές τις περιπτώσεις συνιστά τη συνεξήγηση.
Αν έχει κάτι μαζί σου ή σ' έχει στεναχωρήσει ο αδερφός σου, παρ' τον κατ' ιδίαν και έλεγξέ τον.
Αν δε σ' ακούσει σ' όσα του πεις, πάρε κι ένα - δυο άλλα άτομα, για να υπάρχουν μάρτυρες γι' αυτό.
Αν δε σ' ακούσει και τότε, πες το στην εκκλησία.
Εκκλησία για τότε που μιλούσε ο Χριστός δε θεωρούνταν το σημερινό πλήθος των χριστιανών.
Πες το, σαν να μας λέει, στην οικογένεια ή στους συγγενείς ή σε υπεύθυνα πρόσωπα της Εκκλησίας. Πες το, τέλος πάντων, σε μια συνάθροιση ανθρώπων που τους έχετε σε υπόληψη κι εσύ κι αυτός.
Αν κι αυτούς δεν τους ακούσει, τότε να τον έχει όπως τον ειδωλολάτρη και τον τελώνη. Το φοροεισπράκτορα που λήστευε τον κόσμο.
Αν παρόλες αυτές τις προσπάθειες, δηλαδή, ο συνάνθρωπος που μας αδίκησε δε μας ακούσει, θα τον κρατήσουμε σε απόσταση.
Η οποία απόσταση θα ασφαλίσει και τη δική μας υγεία.
Κι όχι όλη την ώρα εμείς "καλημέρα" κι αυτός να σπάει πλάκα μαζί μας, και να μας συγχύζει γι΄αυτό.
Χωρίς να πάψουμε βέβαια να τον προσευχόμαστε, να ελέγχουμε τη συνείδησή μας και χωρίς να αφήνουμε ίχνη κακίας και χαιρεκακίας, αν του τύχει κάτι κακό.
Και επίσης χωρίς να πάψουμε να το αναφέρουμε και στον πνευματικό.
Και να είμαστε πρόθυμοι, όταν μας προσεγγίσει εκείνος τώρα, να δώσουμε συνέχεια στην επικοινωνία μας.

Όσο για την απορία, αν είναι ταυτόσημα η συγγνώμη και η εμπιστοσύνη ξανά στο πρόσωπό που μας έχει βλάψει, έχουμε ν' αναφέρουμε το εξής παράδειγμα:
Ένας εμπιστεύθηκε κάποιο σοβαρό μυστικό σε φιλικό του πρόσωπο.
Το πρόσωπο αυτό το διέδωσε, τον δυσφήμησε και τον πλήγωσε πολύ.
Κι εξακολουθεί μέχρι σήμερα να μεταφέρει ψέματα κι αλήθειες από τον έναν στον άλλον.
Είναι εξωστρεφής κι επιπόλαιος τύπος.
Σε μια στιγμή ο ένοχος συνειδητοποίησε τι έκανε και ζήτησε βέβαια συγγνώμη, αλλά εξακολουθεί να είναι αυτός που είναι.
Νομίζω σ' αυτή την περίπτωση, ο αδικούμενος οπωσδήποτε θα προσπαθήσει να διαγράψει ό,τι του έκανε ο φίλος του, αλλά στο εξής το συνετό είναι να μην του ξαναεμπιστευθεί μυστικό.
Εκτός κι αν αλλάξει τακτική και αποκτήσει εχεμύθεια και βάθος..

Σε συγγνώμη -- και με όλες αυτές τις εκφάνσεις της -- στο κατώφλι της Μ.Τεσσαρακοστής, μας καλεί και η Εκκλησία την Κυριακή αυτή, το πρωί και στον εσπερινό, -- που λέγεται και εσπερινός της συγγνώμης -- πρώτα από το Δεσπότη και μετά από τους ιερείς, αλλά κι απ' όσους νομίζουμε ότι έχουμε στενοχωρήσει, να πάρουμε και να δώσουμε συγγνώμη.

Κι ύστερα καλή Σαρακοστή!

Ζιώγα Κατερίνα
εκπαιδευτικός