Η Εκκλησία στην εξέλιξή της...(Μέρος ε΄)

Ήταν Σεπτέμβριος. Η μέρα μελαγχολική και η διάθεση που μας δημιουργήθηκε
μετά από περιήγηση σε ναούς διαφόρων θρησκευμάτων σε μια πόλη της βόρειας Αγγλίας ακόμα πιο μελάγχολη.
Ίσως έφταιγε ο στοχασμός μας ότι η ανθρωπότητα γέρασε κι ακόμα αναζητάει τον αληθινό Θεό.
Τι κρίμα...

Διαπιστώσαμε μ΄αυτό το περπάτημα στη μεγαλούπολη και μόνοι μας, κοντά σ΄αυτά που ακούγαμε, και ότι η Αγγλία στην ιστορία και τα μνημεία της κρύβει ανυπέρβλητο θησαυρό ενός λαού, που είναι ευγενής, φιλόξενος για όλους μας και περήφανος.
Δυνατός και δυναμικός.
Με πολιτισμό που μεσουρανεί εδώ και αιώνες.
Με ανοιχτό πνεύμα και με πολίτες πειθαρχημένους στους νόμους της.
Με επιμονή στους καλούς και λεπτούς τρόπους, όσον αφορά τη συμπεριφορά στο διπλανό τους, για τον οποίο όμως κρατούν από κει και πέρα ερμητικά τον εαυτό τους κλεισμένο.
Δεν ξέρω αν τον κρατούν έτσι και για τον επιστήθιο φίλο τους.
Αξιοπρεπής λαός, άκρως φιλοπροοδευτικός, αλλά και άκρως αδιάφορος και με χρεωκοπημένη τη φιλοσοφία γύρω από το πραγματικό νόημα της ζωής.
Με επιδερμική την αναζήτηση του αληθινού προορισμού του ανθρώπου πάνω στη γη.
Με παραμερισμένη και μηχανική την πίστη στο Θεό.
Απόμακρη πολύ από την πίστη των εκατοντάδων μαρτύρων και των αγίων του -- βασιλιάδων, επισκόπων, μοναχών -- που νομίζεις πως οσμίζεται, καθώς περπατάς τα χώματα της χώρας του, το θυμίαμα των προσευχών τους και την ευωδία της αγιότητός τους.


Κλείσαμε την περιήγηση με την επίσκεψη σ΄έναν Αγγλικανικό ναό.
Περικαλλής, χαριτωμένος.
Εκεί μας ξενάγησε ένας κύριος, που μέσα σ΄όσα μας έλεγε για την ιστορία του Αγγλικανισμού, άφηνε να φανεί και ένα κενό που ένιωθε στην πίστη του και το οποίο δεν προσπαθούσε να αποκρύψει.

Στο ναό που περιποιούνταν έβλεπε κανείς ό,τι πιο ωραίο μπορούσε ν΄αφιερώσει και να φιλοτεχνήσει μια φιλόθεη ανθρώπινη ψυχή, αλλά σ΄όσα μας έλεγε ως αλήθειες της πίστεώς του ως Αγγλικανός αντιλαμβανόσουν και το κουτσούρεμα και τη νοθεία που έφεραν οι εμφύλιου θρησκευτικοί πόλεμοι - σπαραγμοί, ανάμεσα στους Ρωμαιοκαθολικούς και Προτεστάντες στο διάβα των χρόνων και των αιώνων.
Με καταλυτική βέβαια τελικά την παρέμβαση της Πολιτείας, η οποία επέβαλε ένα δικό της εκκλησιαστικό 'πιστεύω', για να ειρηνεύσει τον τόπο.

Όταν τέλειωσε ο κ.Χ την ξενάγηση, προχωρήσαμε σ΄ένα κλίτος, όπου καθόταν ο Αγγλικανός ιερέας και ο οποίος προσφέρθηκε για μια συζήτηση μαζί μας.
Απ΄την πρώτη στιγμή αναρωτηθήκαμε ποια σχέση μπορεί να έχει το σκουλαρίκι στο αυτί με έναν ιερέα.
Δεν τ΄αφήσαμε ωστόσο να μας προκαταλάβει.
Κι άρχισε η συζήτηση.
Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα.κι ασυναίσθητα με τη σκέψη μας κάναμε τη σύγκριση ανάμεσα στην Αγγλικανική και την Ορθόδοξη πίστη.
Και διαπίστωνε κανείς με λύπη πόσο είχε ξεθωριάσει στον Αγγλικανισμό η ορθοδοξία και η ορθοπραξία.

Ας προσπαθήσουμε όμως να τον γνωρίσουμε έστω ακροθιγώς
.
Αγγλικανική Εκκλησία αποκαλείται το σύνολο των αυτόνομων χριστιανικών εκκλησιών, οι οποίες ακολουθούν την τελετουργική παράδοση της Εκκλησίας της Αγγλίας..
Μετά τους Ρωμαιοκαθολικούς και τους Ορθόδοξους, οι Αγγλικανοί είναι η τρίτη σε μέγεθος χριστιανική εκκλησία — αριθμούν πάνω από ογδόντα εκατομμύρια.
Πνευματικός ηγέτης τους είναι ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ.

Η Εκκλησία αυτή θεωρεί τον εαυτό της κομμάτι της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας και ότι είναι ταυτόχρονα καθολική και μεταρρυθμισμένη.
Με τους επισκόπους της να διεκδικούν αποστολική διαδοχή.
.
Για μερικούς Αγγλικανούς εκπροσωπεί μια μορφή ρωμαιοκαθολικισμού χωρίς τον Πάπα, για άλλους μια μορφή Προτεσταντισμού, και για άλλους έναν συνδυασμό των δύο. Βρίσκεται σε πλήρη κοινωνία με τις λουθηρανικές εκκλησίες της Σκανδιναβίας και της Βόρειας Αμερικής, και με τους Παλαιοκαθολικούς (Ρωμαιοκαθολικοί οι οποίοι αποσχίστηκαν από τη Ρώμη μετά την Πρώτη Σύνοδο του Βατικανού, επειδή εκεί θεσπίσθηκε επίσημα το αλάθητο του Πάπα).

Η Αγγλία είχε αρχικά εκχριστιανιστεί από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
. Όταν αποχώρησαν οι Ρωμαίοι το 410 μ.Χ., οι εισβολές Αγγλοσαξώνων εξαφάνισαν τον Χριστιανισμό.
Η διαδικασία επαναφοράς του Χριστιανισμού άρχισε το 597 με τους ιεραποστόλους του Αγίου Αυγουστίνου, ο οποίος ξεκίνησε το έργο του στο Καντέρμπουρυ και έγινε ο πρώτος αρχιεπίσκοπός της.
Σημαντικό έργο στον εκχριστιανισμό της Αγγλίας έκανε ο Έλληνας Άγιος Θεόδωρος της Ταρσού, ο οποίος έγινε ο όγδοος αρχιεπίσκοπος.

Το 1534 άρχισε η μεταρρύθμιση στην Εκκλησία της Αγγλίας, όταν ο Βασιλιάς Ερρίκος Η΄ και το αγγλικό κοινοβούλιο ανακοίνωσαν την απόσχιση από τη Ρώμη.
Οι αιτίες ήταν πολιτικές.
. Ο βασιλιάς είχε ανάγκη από διάδοχο και η σύζυγός του, η Αικατερίνη της Αραγωνίας, είχε φτάσει σε ηλικία στην οποία γέννηση διαδόχου φαινόταν απίθανη.
Ο βασιλιάς έκανε αίτηση στον Πάπα να ακυρώσει το γάμο του, για να μπορέσει να ξαναπαντρευτεί με την Άννα Μπολέυν, αλλά ο Πάπας δεν μπορούσε, επειδή ο ανιψιός της Αικατερίνης, ο Αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄, είχε μόλις καταλάβει τη Ρώμη και δεν το επέτρεπε.
Έτσι ο Ερρίκος αυτοορίστηκε κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας, την οποία απέκοψε από το Βατικανό.
Η βασίλισσα Μαρία η Α΄έκανε αργότερα μια προσπάθεια να επαναφέρει τον καθολικισμό, αλλά καίγοντας και στην πυρά ανθρώπους, πράγμα που αναστάτωσε τη χώρα και τραυμάτισε συνειδήσεις.
Τότε η Ελισάβετ Α΄που τη διαδέχτηκε έδωσε εντολή να πιστεύουν οι πολίτες ό,τι θέλουν, αλλά να μην της κάνουν ''χάλια'' το κράτος.
Μ΄αυτήν τη λεγόμενη ''Ελισαβετιανή διευθέτηση'' γεννήθηκε η Εκκλησία της Αγγλίας, όπως την ξέρουμε σήμερα.

Είναι θεμελιωμένη πάνω σε τρεις άξονες: την παράδοση, τη Γραφή και τη λογική.
Ξεκίνησε μ΄αυτές τις τρεις αρχές και προϊόντος του χρόνου αυτές απέκλιναν μεταξύ τους , με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα μερίδες πολύ παραδοσιακές - καθολικές με προσκόλληση στη λειτουργική ζωή, άλλες πολύ προτεστάντικες κι ένα σωρό άλλες που είναι πολύ φιλελεύθερες ή και που να μην πιστεύουν καν σε βασικές αρχές της πίστης.
Και σ΄αυτές να ανήκουν και στελέχη της Εκκλησίας.
Ο επίσκοπος π.χ του Durham δήλωσε ότι ο Ιησούς δεν αναστήθηκε σωματικά, αλλά πνευματικά στις καρδιές των ανθρώπων.

Εδώ να σημειώσουμε ότι ο μονάρχης είναι ο ύψιστος κυβερνήτης της Εκκλησίας κι αυτός διορίζει τους επισκόπους μετά από υπόδειξη του πρωθυπουργού, στον οποίο η Εκκλησία υποδεικνύει δύο υποψηφίους κι αυτός επιλέγει τον ένα.

Η Αγγλικανική Εκκλησία από το 1992 χειροτονεί και γυναίκες ιέρειες και πρόσφατα και γυναίκες επισκόπους.
Στην Επισκοπική Εκκλησία της Αμερικής, που είναι μέλος της Αγγλικανικής Εκκλησίας, εξέλεξαν και ομοφυλόφιλο επίσκοπο.
Από το 2005 η Αγγλικανική Εκκλησία αναγνωρίζει και κληρικούς ομοφυλόφιλους, αλλά με την υποχρέωση στη συμβίωση να κρατούν αγνότητα.

Φως φανάρι, όπως λέμε, ότι ο Αγγλικανισμός είναι μια εθνική Εκκλησία και εκφράζει το χριστιανισμό προσαρμοσμένο στην πολιτική κατάσταση τη; Αγγλίας.
Κατέληξε κάθε πιστός της να πιστεύει σήμερα στο Θεό, όπως τον θέλει και όπως θέλει.
Και δε μιλάμε για κάθε ενορία ούτε σε επίπεδο λειτουργών του εκκλησιάσματος, αλλά για καθένα που είναι μέσα στο ναό.
Και τούτο, γιατί είναι πολύ ξεθωριασμένη η πραγματική πίστη στον Αγγλικανισμό.

Και να κλείσουμε με ένα ανέκδοτο:
Ήταν δυο υποψήφιοι επίσκοποι.
Ο πρωθυπουργός έπρεπε να επιλέξει έναν από τους δύο.
Ο ένας ήταν εκσυγχρονιστής κι ο άλλος πολύ ευλαβής, αλλά που έτεινε προς το χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους.
Ρωτάει ο πρωθυπουργός το γραμματέα του ποιος χαρακτηρίζεται εκσυγχρονιστής στην Εκκλησία της Αγγλίας.
Κι εκείνος απαντάει ότι είναι κωδική λέξη για τον άπιστο επίσκοπο, γιατί χωρίς αυτό το χαρακτηρισμό δεν θα έπαιρνε μισθό.
Αναρωτιόταν λοιπόν ο πρωθυπουργός ποιον από τους δυο να επιλέξει, αυτόν που θέλει να βγάλει το Θεό έξω από την Εκκλησία της Αγγλίας ή τον άλλον που που θέλει να βγάλει τη Βασίλισσα.
Κι ο γραμματέας για να τον βοηθήσει, του λέει: η Βασίλισσα είναι αδιαχώριστη από την Εκκλησία, ενώ ο Θεός είναι αυτό που καλείται ''προαιρετικό extra''.

Αυτό που είπαμε παραπάνω, δηλαδή ότι ο Αγγλικανισμός είναι εθνική Εκκλησία.
------------------------------------------
Κι εδώ τελειώνουμε τη σειρά μας ''Η Εκκλησία στην εξέλιξή της...''.
Εμείς δώσαμε ερεθίσματα για προβληματισμό.
Το θέμα μας δεν εξαντλήθηκε.
Μένει στον καθένα που τον πονάει η λέξη ''Εκκλησία'' να το ψάξει βαθύτερα και ουσιαστικότερα.
Το επιβάλλουν οι περιστάσεις, αλλά και το καθήκον μας ως χριστιανοί.
Κι ας μην φοβόμαστε το ψάξιμο.
Είναι σίγουρο ότι μ΄αυτό θα βρίσκουμε πάντα μπροστά μας υπέροχη κι αληθινή την Ορθοδοξία μας.
Το ευχόμαστε

Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός


Με την εξάπλωση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας σε όλο τον κόσμο, Αγγλικανοί ιεραπόστολοι ίδρυσαν τοπικές εκκλησίες σε όλες τις αποικίες.