«Εξαφανίζεται η ελληνική ιστορία στα σχολεία, θα φτιάξουμε ανιστόρητους ανθρώπους»

Η πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων καταγγέλει τις ισοπεδωτικές αλλαγές

Για υπονόμευση στη διδασκαλία της ελληνικής ιστορίας και πλήρη υποβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου των Ελλήνων μαθητών κάνει λόγο η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων με αφορμή τις προτάσεις της Επιτροπής που συνέστησε το υπουργείο Παιδείας για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση, τις οποίες και χαρακτηρίζει ως την «χαριστική βολή» στο μορφωτικό υπόβαθρο των Ελλήνων.

Ιδιαίτερα, η πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας να συμπυκνώσει την αρχαία και νέα ιστορία της Ελλάδας σε μία και διδακτική χρονιά, δεν άρεσε καθόλου στην Εταιρία Ελλήνων Φιλολόγων που αντέδρασε έντονα, υποστηρίζοντας πως οι μαθητές θα αποδιοργανωθούν πλήρως και θα υποστούν μαθησιακή σύγχυση.

«Θα φτιάξουμε ανθρώπους ανιστόρητους, χωρίς γνώση της ελληνικής ιστορίας χωρίς επίγνωση της ελληνικότητάς τους, του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας, τι προσέφερε αυτός ο τόπος» λέει στο newsbeast.gr η κ. Γεωργία Ξανθάκη-Καραμάνου.

- Κ. Ξανθάκη, τι συμβαίνει τελικά με το μάθημα της Ιστορίας;

«Εξαφανίζεται η χρονική αλληλουχία των γεγονότων. Μιλάμε για όλη την υποχρεωτική εκπαίδευση, για την διδασκαλία και το περιεχόμενο του μαθήματος της Ιστορίας από την Γ' Δημοτικού έως και την Α' Λυκείου. Το υπουργείο Παιδείας δεν έχει αποφασίσει να υλοποιήσει τις προτάσεις αυτές, απλώς όρισε μία επιτροπή από ιστορικούς των οποίων τις προτάσεις δεν εγκρίνουμε ως εταιρεία φιλολόγων και ο υπουργός θα τις σκεφτεί. Είμαστε αντίθετοι με την αντίληψη που προτείνει η επιτροπή αυτή να αρθεί η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής ιστορίας και η διδασκαλία να στραφεί αποκλειστικά σε κοινωνικές οικονομικές τάσεις, περιβάλλον, κλίμα, τοπική ιστορία κλπ. Δεν είναι δυνατόν χωρίς να υπάρξει μία καταγραφή των γεγονότων και των μεγάλων προσωπικοτήτων να κατανοήσουν οι μαθητές την ουσία της ιστορίας».

- Ένα παράδειγμα;

«Η αρχαία ιστορία έχει κάποιες χρονικές περιόδους. Το παιδί δεν θα έχει σαφώς κατανοήσει τον "Χρυσό Αιώνα" του Περικλή, που δημιούργησε τα επιτεύγματα του πολιτισμού, που δημιούργησε την δημοκρατία που μεταλαμπαδεύτηκε σε όλα τα μέρη της γης, δεν θα έχει σαφή γνώση αυτών των τόσο βασικών περιόδων εάν δεν υπάρχουν χρονικές περίοδοι.

Δεν θα γνωρίζει συγκεκριμένα για τον Περικλή, για τον Θεμιστοκλή, για τον Μέγα Αλέξανδρο και το εκπολιτιστικό έργο του παρά μόνο κάποια σκόρπια πράγματα. Και θα ήθελα να σας πω ότι αυτά είχαν προετοιμαστεί από πριν. Στην Α' Λυκείου είχαν εξαφανίσει αυτά τα μεγάλα κεφάλαια τα οποία διδάσκονταν τελείως επιφανειακά. Τώρα γίνεται η χαριστική βολή. Εξαφανίζονται οι χρονικές περίοδοι».

- Όταν λέτε εξαφανίζονται, τι ακριβώς εννοείτε;

«Αντί της ένταξης των γεγονότων και των προσωπικοτήτων της ιστορίας μέσα στις χρονικές περιόδους, δίνεται ιδιαίτερα έμφαση διάσπαρτα και δειγματοληπτικά σε κάποιες κοινωνικές, οικονομικές εξελίξεις, σε θέματα του παρόντος κυρίως, όπως θα σας δώσω ένα παράδειγμα, θέματα εταιροτήτων, θέματα θρησκευτικών μειονοτήτων δηλαδή προτάσσεται περισσότερο το παρόν χωρίς το παρόν να δίνεται στη συνέχειά του με το παρελθόν.

Η ιστορία πρέπει να διδάσκεται ως παρελθόν και παρόν και να συνάγονται κάποια συμπεράσματα για το μέλλον. Αυτό είναι το σωστό μάθημα της ιστορίας. Δεν μπορείς να διακόψεις το παρελθόν ή να το αναμείξεις με το παρόν χωρίς παιδαγωγική και επιστημονική αλληλουχία.

Για να γίνω σαφέστερη το βασικό σκεπτικό είναι ότι η πολιτική ιστορία δηλαδή τα γεγονότα ανά χρονικές περιόδους εγκαταλείπονται και εφαρμόζεται μία νέα μέθοδος προσέγγισης ιστορίας με έμφαση σε ορισμένες κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές εξελίξεις κατά την επιλογή των προτεινόντων, των ανθρώπων της επιτροπής.

Δηλαδή δεν θα είναι εύκολο να καταλάβει το παιδί και ο νεοέλληνας την ελληνικότητα, την εθνική του συνείδηση αφού η ελληνική ιστορία υποβαθμίζεται έναντι μίας παγκόσμιας ιστορίας».

Δε θα είναι εύκολο να καταλάβει το παιδί και ο νεοέλληνας την ελληνικότητα, την εθνική του συνείδηση αφού η ελληνική ιστορία υποβαθμίζεται έναντι μίας παγκόσμιας ιστορίας

- Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας;

«Να τονιστούν κάποιες άλλες τάσεις μέσα στην ιστορία. Να εγκαταλειφθεί ο τρόπος της ιστορίας όπως διδασκόταν η οποία πρόβαλε και την ελληνική ιστορία στο σύνολο της παγκόσμιας ιστορίας και να υποταχθεί εάν θέλετε η ελληνική ιστορία στην παγκόσμια και σε μία γενικότερη προσέγγιση της ιστορίας. Θα σας δώσω και κάποια παραδείγματα:

Στην Γ' Δημοτικού διδάσκεται η μυθολογία, ένα μάθημα εξαιρετικά ευχάριστο για τα παιδιά. Διδάσκονταν οι άθλοι του Ηρακλή, οι άθλοι του Θησέα. Αντ΄αυτού τώρα προτείνεται να διδάσκεται η ελληνική μυθολογία σε σχέση με την μυθολογία άλλων λαών. Δηλαδή να γίνονται συγκριτικοί συσχετισμοί της ελληνικής μυθολογίας με την μυθολογία των Ινδών, των Κινέζων κλπ. Αντιλαμβάνεστε ότι όταν δεν ξέρει το παιδί καλά τη δική του μυθολογία πώς μπορεί να κάνει τέτοιου είδους συσχετισμούς;

Στην Δ' Δημοτικού διδασκόταν μέχρι τώρα η αρχαία ιστορία με κάποια βιβλία που θα μπορούσαν να είναι και καλύτερα, αλλά αντί να τα βελτιώσουμε τα πράγματα τα χειροτερεύουμε. Αντ' αυτού προτείνεται να αντικατασταθεί η αρχαία ιστορία με την διδασκαλία μίας ιστορίας τοπικής, οικογενειακής όπως για παράδειγμα δημιουργία οικογενειακών δέντρων, συνεντεύξεις μεταξύ των μαθητών και του παππού και της γιαγιάς. Καταλαβαίνετε ότι αυτός είναι ένας τρόπος να περιθωριοποιηθεί η ιστορία σε κάποια ελάσσονος σημασίας, δευτερεύουσας σημασίας θέματα και να μην γνωρίζει το παιδί σε πρώτη φάση την βασική αρχαία ιστορία, τον ελληνορωμαϊκό κόσμο που αποτέλεσε και την αφετηρία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Εξαφανίζεται η αρχαία ιστορία.

Στην Ε' Δημοτικού επιχειρείται μία ψυχολογική και πνευματική εξόντωση των μαθητών. Διότι απαιτείται να γνωρίσουν μία ιστορία 3.500 χιλιάδων χρόνων, από τον μινωικό πολιτισμό μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης σε μία μόνο χρονιά. Αντιλαμβάνεστε πόσο αντιπαιδαγωγικό είναι αυτό;

Τα παιδιά δεν αφομοιώνουν τίποτα, εξαντλούνται και αντιπαθούν το μάθημα της ιστορίας με τον τρόπο αυτό και με μία αντίληψη να μην επιχειρείται επικέντρωση στα γεγονότα και στα πρόσωπα αλλά μία επιλεκτική και επιφανειακή προσέγγιση στα γεγονότα κοινωνικών εξελίξεων κατά μία άγνωστη επιλογή των προτεινόντων.

Οι προτείνοντες έχουν κάποιες ιδέες, δεν θέλω να πω κάποιον άλλον όρο, στο μυαλό τους και θέλουν να προβάλλουν και να επιβάλουν στην διδασκαλία της ιστορίας».

- Γίνεται μία υπονόμευση στη διδασκαλία της ελληνικής ιστορίας;

«Βεβαίως γίνεται μία υπονόμευση στη διδασκαλία της ελληνικής ιστορίας, μία υποβάθμιση, η οποία θα αποδειχθεί και στην ΣΤ' Δημοτικού από την διδασκαλία της Ελληνικής Επανάστασης η οποία υποβαθμίζεται πλήρως. Μέχρι τώρα όλα τα παιδιά διδάσκονταν την ελληνική επανάσταση, όλες τις εκφάνσεις, ανά έτος και με έναν τρόπο που μπορεί να μην ήταν άριστος αλλά ήταν αρκετά καλός.

Τώρα με ένα σκεπτικό παράδοξο λέει ότι θα πρέπει στην ΣΤ' Δημοτικού να συσσωρευτεί πάλι μία τεράστια ύλη και να καλυφθεί η ιστορία από τον 15ο αιώνα μέχρι σήμερα με έμφαση και πάλι σε κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές και λιγότερο στην εξέταση προσώπων και γεγονότων. Η διδασκαλία της ελληνικής επανάστασης υποβαθμίζεται ουσιαστικά. Τα παιδιά δεν θα ξέρουν για τον Καραϊσκάκη, δεν θα ξέρουν για τα επιτεύγματα των μεγάλων μορφών της επανάστασης. Λένε η ελληνική επανάσταση να διδάσκεται σε μία από 5 διδακτικές ενότητες με τίτλο: «Η εποχή των εθνικών κρατών» που περιλαμβάνει τη δημιουργία των εθνικών κρατών, δηλαδή την Γαλλική Επανάσταση, την Αμερικανική Επανάσταση.... Εκεί να ενταχθεί και η Ελληνική Επανάσταση και σε μία άλλη διδακτική ενότητα με τίτλο «Οι άνθρωποι της Επανάστασης» χωρίς εστίαση στα μεγάλα καθοριστικά γεγονότα όπως την απελευθέρωση της Καλαμάτας, το Βαλτέτσι, τα Δερβενάκια με τον Κολοκοτρώνη χωρίς εστίαση σε αυτά τα γεγονότα να μαθαίνουν πάλι κάποιες κοινωνικές τάσεις κατά την ιδεολογική και μονομερή προσέγγιση των προτεινόντων. Νομίζω ο όρος ιδεολογική προσέγγιση τα λέει όλα.

Το ίδιο συμβαίνει και στο γυμνάσιο. Στο γυμνάσιο θα μπορεί να γίνεται επιλογή της ελληνικής επανάστασης, να διδάσκεται ή να μην διδάσκεται. Εάν θέλει ένας εκπαιδευτικός θα είναι δυνατόν να μην διδάξει την Ελληνική Επανάσταση. Τους δίνει τη δυνατότητα από κάποιες διδακτικές ενότητες να επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί κάποιες από αυτές. Η ελληνική επανάσταση είναι σε κάποια από αυτές τις διδακτικές ενότητες, πάλι με έναν τρόπο ασαφή διατυπωμένο.

Σε κάποια σχολεία της Ελλάδας θα διδάσκεται και σε κάποια όχι. Θα μπορεί με λίγα λόγια ο κάθε εκπαιδευτικός να διδάσκει ό,τι θέλει κι έτσι δίνεται μία έμφαση στις προσωπικές επιλογές του εκπαιδευτικού που ανάλογα με τις αντιλήψεις του θα διδάσκει Ελληνική Επανάσταση στο Γυμνάσιο ή και καθόλου.

Άρα υπάρχει πιθανότητα να τελειώσουν τα παιδιά το γυμνάσιο, το λύκειο και να μην γνωρίζουν την Ελληνική Επανάσταση.

Πού είναι η δημιουργία της ελληνικής συνείδησης; Πώς το παιδί θα θεμελιώσει, θα οικοδομήσει την ελληνικότητά του, την ελληνική του συνείδηση η οποία έχει διατυπωθεί από τα τελευταία χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας και δυνάμωσε πλέον με την ελληνική επανάσταση; Βγάζουμε παιδιά που δεν θα ξέρουν τι σημαίνει να είσαι Έλληνας, διότι η ελληνική ιστορία υποτάσσεται σε αυτές τις ιδεολογικές αντιλήψεις και γίνεται βορά στο βωμό μίας κακώς εννοούμενης παγκοσμιοποίησης.

Πρέπει το παιδί να καταλάβει γιατί είναι Έλληνας και μετά να καταλάβει ότι αυτός ο τόπος στον οποίο ζει αποτέλεσε αφετηρία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ούτε αυτό λέγεται πουθενά. Αυτά είναι αρνητικότατα μειονεκτήματα τα οποία θα έχουν πολύ δυσάρεστες συνέπειες. Θα φτιάξουμε ανθρώπους ανιστόρητους, χωρίς γνώση της ελληνικής ιστορίας χωρίς επίγνωση της ελληνικότητάς τους, του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας και του τι προσέφερε αυτός ο τόπος».

Δεν έχουμε κληθεί ποτέ από το υπουργείο Παιδείας να πούμε την άποψή μας για θέματα ιστορίας αλλά και γλώσσας

- Έχετε εκφράσει όλες αυτές τις αντιρρήσεις σας, τις ενστάσεις της στο υπουργείο Παιδείας;

«Ωραία ερώτηση μου κάνετε. Δεν έχουμε κληθεί ποτέ από το υπουργείο Παιδείας να πούμε την άποψή μας για θέματα ιστορίας αλλά και γλώσσας που έχουμε τοποθετηθεί στο παρελθόν. Το υπουργείο Παιδείας επιλέγει κάποιους ανθρώπους κατά την δική του προσωπική του επιλογή».

- Τώρα στείλατε τις ενστάσεις σας;

«Βεβαίως».

- Πήρατε κάποια απάντηση;

«Τίποτα. Όταν καταργήθηκε η εξέταση των αρχαίων ελληνικών από το Γυμνάσιο και μειώθηκαν οι ώρες διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών αντιδράσαμε. Αντέδρασε και η διεθνής ομοσπονδία κλασικών σπουδών στην οποία είμαι Αντιπρόεδρος. Και στείλανε στον προκάτοχο του κ. Γαρβρόγλου, τον κ. Φίλη ένα τεκμηριωμένο υπόμνημα. Δεν πήραν απάντηση όπως δεν πήραμε κι εμείς για τις ενστάσεις μας.

Επιχειρείται μία υποβάθμιση, μία αποδόμηση της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής ιστορίας, που είναι οι κύριοι πυλώνες του ελληνικού πολιτισμού. Πρέπει ο υπουργός Παιδείας να σταματήσει πλέον αυτήν την υποβάθμιση η οποία θα έχει ολέθριες συνέπειες. Εμείς ως Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων είμαστε καθολικά και συνολικά αντίθετοι. Ελπίζω να τείνει ευήκοον ους το υπουργείο Παιδείας και να σταματήσει αυτήν την υποβάθμιση αυτή την καταστροφή που επιχειρείται στο θέμα της ιστορίας, όπως και της γλώσσας. Εάν δεν γίνει οι ευθύνες των ιθυνόντων είναι τεράστιες έναντι της ιστορίας και των νέων παιδιών που πάνε στα σχολεία».

Δείτε εδώ το σχέδιο προγραμμάτων σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση.

Δείτε εδώ τις παρατηρήσεις της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων.