Στην Μακεδονία και την Θεσσαλία έφτιαχναν και μπύρα, από την 3η χιλιετία π.Χ.!

Της Σουλτάνας Μαρίας Βαλαμότη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Το παλαιό ερώτημα «μπύρα ή κρασί;», όσον αφορά τα πιθανά αλκοολούχα ποτά που καταναλώνονταν από τις προϊστορικές
κοινωνίες στην νοτιοανατολική Ευρώπη, επανέρχεται.

Τα αρχαιοβοτανικά υπολείμματα των σπόρων δημητριακών και των τεμαχίων δημητριακών από την Εποχή του Χαλκού, από το Αρχοντικό Γιαννιτσών Πέλλας στην Μακεδονία και την Άργισα[1] Μαγούλα Λάρισας στηνΘεσσαλία, που παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη, για πρώτη φορά, παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για την κατασκευή κάτι παρόμοιου με μπύρα, στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ.

Μια σειρά νέων ερωτήσεων προκύπτει τώρα, σχετικά με τις συνταγές που ακολουθήθηκαν γι’ αυτήν την διαδικασία και την προέλευσή τους. Εκτός από τις ίδιες τις συνταγές, η μελέτη τονίζει μια σειρά από διαθέσιμες επιλογές, όσον αφορά τα αλκοολούχα ποτά στην Εποχή του Χαλκού, την μπύρα και το κρασί, προσφέροντας έτσι μια πιο λεπτομερή προσέγγιση στις προτιμήσεις και τις πιθανές ταυτότητες που αντικατοπτρίζονται στην επιλογή του αλκοολούχου ποτού, ανάμεσα στις «προϊστορικές» κοινωνίες που κατοικούσαν στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής Χερσονήσου, του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδος.

ΠΗΓΗ: Vegetation History and Archaeobotany, τ. Δεκεμβρίου 2017.

DOI: 10.1007 / s00334-017-0661-8.

Ο Γ. Λεκάκης στο βιβλίο του "Σαμοθράκη, ιερά νήσος" αναφέρει παραγωγή μπύρας και από τους αρχαίους Θράκες.

Η Μαγούλα (λόφος-τύμβος) της Άργισας, στην Λάρισα της Θεσσαλίας.
(φωτ. Γ. Λεκάκη).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

---

[1] Πρόκειται για αρχαία πόλη της Θεσσαλίας, στην περιοχή του Τύρναβου. Σήμερα ευρίσκεται σε μικρή απόσταση περίπου 4 χλμ. Δ. της σημερινής πόλεως της Λάρισας, στην βόρεια όχθη του Πηνειού. Ένα τεχνητό ανάχωμα (μαγούλα), άνω των 11 μ.

Σε περιοχή όπου υψώνεται λόφος (μαγούλα) και υπάρχουν διασκορπισμένοι πολλοί μικροί τύμβοι. Κατά την αρχαιότητα υπαγόταν στην Πελασγιώτιδα. Ήταν αρκετά σημαντική, καθώς αναφέρεται από τον Όμηρο ότι έστειλε στρατό στην Τροία!

Η ανθρώπινη δραστηριότητα στην πόλη ξεκινά από την Παλαιολιθική Εποχή. Η σημαντικότερη ακμή της περιοχής σημειώθηκε κατά την Νεολιθική Εποχή (βλ. ανασκαφές Τσούντα, Μίλοσιτς 1955-1958, 1969). Άκμασε κατά την 6ηχιλιετία π.Χ. ως γεωργικός οικισμός. Τα σπίτια έφεραν λιθοδομή σε πολλές περιπτώσεις. Βρέθηκαν πολλά εργαλεία και αγγεία, αν και η εκεί δραστηριότητα ανάγεται και στην προκεραμική περίοδο. Κατά τις ανασκαφές του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης (1950) υποστηρίχτηκε πως τα ανασκαφικά ευρήματα αποτελούν δείγμα ακεραμικού (δηλ. χωρίς αγγεία) νεολιθικού οικισμού.

Η μαγούλα χρησίμευε ως ακρόπολη της μυκηναϊκής Άργισας και της Κλασσικής Άργυρας/Αργυράς. Η κλασσική πόλη εξαπλώθηκε κάτω στο οροπέδιο. Δύο ομόκεντρα τείχη (το εσωτερικό τείχος χρονολογείται, ίσως, στην αρχαϊκή περίοδο) περιβάλλει την πόλη.

Ελέγετο και Άργουρα (βλ. Στρβ. Στέφ. Βυζ.).

Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες περιοχές (μαγούλες-λόφοι-τύμβοι) στην περιοχή, όπως η Τσαγγλί Μαγούλα, η Οτζάκι Μαγούλα, κ.ά., όπου έχουν ανασκαφεί παρόμοιοι οικισμοί.

ΠΗΓΕΣ: Γ. Λεκάκη «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

Hanschmann Ε. - Milojcic Vl. «Die deutschen Ausgrabungen auf der Argissa-Magula in Thessalien. III, Die frühe und beginnende mittlere Bronzezeit», εκδ. Habelt, Βόννη, 1976.

Hanschmann E. «Die deutschen Ausgrabungen auf der Argissa-Magula in Thessalien. IV, Die mittlere Bronzezeit», εκδ. Habelt, Βόννη, 1981.

Reingruber Ag. «Die Deutschen Ausgrabungen auf der Argissa-Magula in Thessalien. II: Die Argissa-Magula. Das fruhe und das beginnende mittlere Neolithikum im Lichte transägäischer Beziehungen», εκδ. Habelt, Βόννη,2008.

arxeion-politismou