Κατερίνα Ζιώγα: Η αποκριά στο προσκήνιο...

Αποκριές και φέτος.

Λίγο ετεροχρονισμένα, αλλά έστω και αργά, καταθέτουμε τις θέσεις--ενστάσεις, που διδαχτήκαμε στην Εκκλησία, για εκδηλώσεις που κρατούν από γιορτή αφιερωμένη στο θεό Βάκχο-Διόνυσο και που σύμβολό της είχε το φαλλό ( το γενετήσιο ανδρικό όργανο).
Και που και σήμερα δεν είναι καθόλου μακριά, νομίζουμε, από το ίδιο πνεύμα.

Για τρίτη φορά αναδημοσιεύουμε την ιστορία του καρναβαλιού -- κι ας μας το συγχωρήσουν οι αναγνώστες μας --, αλλά η επανάληψη ας είναι να εμπεδώσουμε όλοι μας μερικές αλήθειες, που μας εξασφαλίζουν καθαρότερη χριστιανική ζωή.
Γιατί τελευταία, απ΄ό,τι φαίνεται, στην πατρίδα μας τα κάνουμε όλα αχταρμά.
Και μάλιστα έντεχνα οργανωμένα και με κέντρο βάρους σ΄όσα προσβάλλουν τα χριστιανικά ήθη.

Ας δούμε γι΄αυτό το ποιόν και την ιστορία αυτής της παράδοσης, για να εκτιμήσουμε πόσο πρέπει να τη διαιωνίζουμε αυτή την παράδοση και σε τι διαστάσεις.

'' 'Γλέντι, τραγούδι, χορός, φαγοπότι, ξέδομα ως την ασυδοσία, παραλυσία, και πάνω απ΄όλα έρωτας ή περισσότερος διονυσιασμός, είναι τα χαρακτηριστικά στα αποκριάτικα δρώμενα στους περισσότερους τόπους της πατρίδας μας.
Και ανατροπές σε πολλά επίπεδα...
Ιδιαίτερα στην εικόνα.
Οι άντρες γίνονται γυναίκες, οι γυναίκες άντρες, οι φτωχοί αρχοντάδες, οι παλαβοί βασιλιάδες, οι γριές λεχώνες, οι άνθρωποι ζώα, οι ιερουργίες φάρσες, μέσα σ΄ένα γενικό χαοτικό κλίμα, όπου η τρέλα αντικαθιστά τη σοβαρότητα, η κατάχρηση τη συνήθη λιτότητα, ο αισθησιασμός την εγκράτεια, η ανεξέλεγκτη σεξουαλικότητα τον αυτοέλεγχο, η αταξία την τάξη.
Νομιμοποιείται η ελευθεροστομία, η βωμολοχία, η βεβήλωση της ιερότητας...'.

Αυτά κατατίθενται στο διαδίκτυο για τις εκδηλώσεις στη διάρκεια των απόκρεω.

Aπόκρεω ή αποκριά χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά την οποία επικρατεί το έθιμο του μασκαρέματος.
''Αποκριά''σημαίνει αποχή από το κρέας (από-κρεώ).
Συνώνυμη της λέξης''αποκριά'' είναι και η λέξη ''καρναβάλι'' (carnival), που προέρχεται από το λατινικό carnem levare (αποχή από το κρέας).

Οι ρίζες των εκδηλώσεων αυτών βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα, στη Διονυσιακή λατρεία.
Ο Διόνυσος ήταν ο θεός της γονιμότητας, της βλάστησης, αλλά προπάντων του κρασιού και του γλεντιού.
Η ύπαρξή του για τους πιστούς του ήταν μια αδιάκοπη συνέχεια από θορυβώδη γλέντια.
Οι συμμετέχοντες στους εορτασμούς του καταλαμβάνονταν από μανία (βακχεία) και ομαδική υστερία, χόρευαν έξαλλοι και έρχονταν σε έκσταση.
Έτσι πολλοί τυφλωμένοι από πάθος επιδίδονταν σε πάσης φύσεως όργια.
Στις γιορτές του στην αρχαία Αθήνα γινόταν και παρέλαση άρματος που ξεκινούσε από τη θάλασσα.
Οι επιβαίνοντες στο άρμα - άμαξα, περιφερόμενοι στους δρόμους, χυδαιολογούσαν κατά του πλήθους (εξ ού και η έκφραση ''άκουσε τα εξ αμάξης'').
Το άρμα ακολουθούσαν χορευτές και τραγουδιστές, συνήθως μπουλούκι μεθυσμένων, μεταμφιεσμένοι με προσωπίδες.
Τα τραγούδια ήταν πειραχτικά και βωμολοχικά (αθυρόστομα), κρατούσαν δε οι θιασώτες ένα φαλλό (ένα ομοίωμα του γενετήσιου οργάνου του άνδρα).
Μια σημερινή αποκριά δηλαδή, αλλά πολύ πιο ελευθερόστομη.
Στην πομπή εκτός από τους μεταμφιεσμένους σε Σάτυρους και Σειληνούς (τραγόμορφα όντα) συμμετείχαν και οι ''Μαινάδες', γυναίκες αναμαλλιασμένες, που ρίχνονταν σε κατάσταση εξαλλοσύνης σε τρελές ορμητικές και ακανόνιστες διαδρομές, βγάζοντας δυνατές κραυγές και χτυπώντας κρόταλα σαν μανιασμένες.
Κατέληγαν δε οι τελετουργίες αυτές, μακριά από την πόλη, επάνω στο βουνό και συνήθως νύχτα, σε οργιαστικά μυστήρια και ακολασίες.

Τα πανηγύρια αυτά πέρασαν από πολιτισμό σε πολιτισμό, δεχόμενα επιρροές από διάφορες κουλτούρες και ιστορικά γεγονότα.
Με την επικράτηση του χριστιανισμού οι καρναβαλικές εκδηλώσεις χάθηκαν ή με το πέρασμα του χρόνου άλλαξαν όψη.
Στην πατρίδα μας συνδυάστηκαν στη συνείδηση και τις παραδόσεις του λαού με την περίοδο της Μ.Τεσσαρακοστής.
Από το 19ο αι. μέχρι σήμερα το καρναβάλι ξεκινά κάθε χρόνο την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και λήγει την Κυριακή της Τυροφάγου''.

Ας δούμε τώρα και αποτελέσματα τέτοιων εκδηλώσεων.

''Σίγουρα το έθιμο αυτό κρατάει ειδωλολατρικά στοιχεία.
Μασκάρεμα.., πειράγματα άσεμνα.., σκωπτικά τραγούδια.., σατιρικά ποιήματα ή απλές σάτιρες... με βωμολοχίες ίσως.., άρματα.. με τη νύφη που συμβολίζει τη μάνα γη, πηγή της γονιμότητας...
Στο παρελθόν για το καρναβάλι της Πάτρας είχε δημοσιευτεί ότι είχε μασκαρευτεί μια φοιτήτρια ως σέξι χορεύτρια και η όλη εμφάνισή της είχε φροντίσει, ώστε να είναι άκρως εκκεντρική και προκλητική.
Οι δυο φίλοι της δεν έμειναν αδιάφοροι στην εικόνα που έβλεπαν και...κάτι ο χορός, κάτι... τα διαδοχικά βλέμματα, δεν άργησε ν΄ανάψει για τα καλά η ατμόσφαιρα.
Οι δυο άντρες και το κορίτσι...ύστερα από λίγο κινήθηκαν προς την τουαλέτα...κι εκεί...
Ακολούθησαν άλλοι δυο φίλοι, αντιλαμβανόμενοι τι συνέβαινε...
Τα υπόλοιπα αποσιωπούνται...

Κι αυτά δεν είναι τα μοναδικά στην Πάτρα.
Έφριξαν όσοι άκουσαν για τα ομαδικά της σεξουαλικά όργια με ζευγάρια επαγγελματιών, επιστημόνων και υπαλλήλων.
Και μάλιστα οργανωμένων καλά από πριν και με εισιτήριο...
Μέχρι και αιμομιξίες αναφέρθηκαν...
Ποιος μπορεί να ελέγξει το αφροδισιακό πάθος πάνω στη μέθη και την υστερική εξαλλοσύνη, αλλά και κάτω από τη μάσκα και την αλλαγή φύλου με την αποκριάτικη αμφίεση;
Το πιστοποιούν τα διαζύγια και οι αυτοκτονίες σε μέρη της πατρίδας μας μετά από αποκριάτικα γλέντια.
Αφήνουμε τη Βραζιλία που στο καρναβάλι της κυριαρχεί το ''πορνό'', πρώτα στην αμφίεση, μετά στους προκλητικούς χορούς κι ύστερα που ξετσίπωτα οι άνθρωποι ασχημονούν σε θέα όλων στους δρόμους, στις παραλίες, στα αυτοκίνητα.., όπου βρουν.
Ο Διονυσιασμός στο έπακρο!''

Και ναι μεν δεν πιστεύουμε καν ότι αυτά τα έκτροπα θα ήταν συνέπεια και των εκδηλώσεων εδώ στην επαρχία.

Αν θέλουμε ωστόσο η γιορτή της αποκριάς του φαλλού να είναι πιο κοντά στην ηθική του Ευαγγελίου και να είναι μόνο μια ψυχαγωγία κόσμια, για όσους δε μπορούν να την αποφύγουν, θα πρέπει να συμβάλουν, ώστε να είναι απαλλαγμένη από ηθικές παρεκτροπές, που την άλλη μέρα αφήνουν αποκαϊδια στη συνείδηση τη δική τους και των άλλων.
Επίσης να είναι απαλλαγμένη από σαπρή φρασεολογία, από σόκεν και από αλκοόλ χωρίς μέτρο.
Ο Θεός να δώσει.
Αμήν
Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός

ΥΡ Γράφοντας το άρθρο προβληματιζόμουν κιόλας αν μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς ψυχαγωγία που να τον εκφράζει. Πολύ περισσότερο χωρίς τη μουσική του. Κι επειδή η ψυχαγωγία με τη μουσική, ανάλογα με το ποιόν τους, άλλους μας ανεβάζουν ηθικά, ψυχολογικά και πνευματικά και σ΄άλλους μας διεγείρουν κατώτερα ένστικτα και μας κάνουν και κατώτερους
ανθρώπους, αν θέλουμε να προαχθούμε ως άνθρωποι, πρέπει να αναζητήσουμε και ανάλογη μουσική και ψυχαγωγία.
Αναρωτιόμουν όμως αν μπορεί να βρεθεί κάτι τέτοιο για όλους τους συμπολίτες μας στα Γρεβενά, ώσπου μπήκα στο πνευματικό κέντρο της Μητροπόλεως, να παρακολουθήσω τη μουσική συναυλία, που ήταν αφιερωμένη στη μάνα.
Ήταν απάντηση πρώτα στην απορία μου.
Ναι, η Εκκλησία, η τοπική τουλάχιστον, δεν είναι μόνο άρνηση, ν΄αποφεύγουμε δηλαδή μόνο το κακό, αλλά και θέση.
Προσφέρει στους πιστούς και σ΄όλους τους ανθρώπους με τις δραστηριότητες που αναπτύσσει και αντίστοιχο καλό.
Η αποψινή εκδήλωση ήταν μια ονειρεμένη βραδιά.
Η σχετική ομιλία της κ.Κατερίνας και οι δυο χορωδίες -- η βυζαντινή και παραδοσιακή, καθώς και η χορωδία νέων -- μας απογείωσαν.
Οι δυο μουσικοί ήταν υπέροχοι δάσκαλοι.
Το αποτέλεσμα της διδασκαλίας τους εκπληκτικό.
Μοναδικά τα συναισθήματα που μας μετέδωσαν για τη μάνα.
Μας ενθουσίασαν, μας συγκίνησαν και μας οδήγησαν σε παραλήρημα.
Ξεσπάσαμε σε χειροκροτήματα από καρδιάς, σε ασταμάτητα στο τέλος μαζί με τραγούδι και από τους ακροατές, ενώ, επειδή δεν θέλαμε να τελειώσει αυτή η εκδήλωση, επαναλήφθηκε εξωπρογραμματικά μέρος των τραγουδιών από όλους.
Δε θέλαμε να τελειώσει τίποτε από αυτά που ζήσαμε.
Και η οργάνωση ήταν του Δεσπότη μας με τον π. Χρήστο Κούρτη.
Σεβασμιότατε νομίζουμε εξ αιτίας σας πνέει νέος άνεμος στα Γρεβενά, που σκορπάει αισιοδοξία, χαρούμενο χριστιανισμό και όχι μοιρολατρικό, ανθρώπινο κι αληθινό.
Σας ευχαριστούμε από καρδιάς, μαζί και όλα τα παιδιά--συνεργάτες σας.
Σας ευχαριστούμε.