Στα ίχνη του γεφυριού του Κουρμπέτα στην πόλη των Γρεβενών!
Άλλη μια πολύτιμη ένδειξη για πέτρινο τοξωτό γεφύρι και μάλιστα μέσα στην πόλη των Γρεβενών!
Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι πρόσφατες, κάτω από τη γέφυρα των ΚΤΕΛ και δείχνουν την αρχή πέτρινης καμάρας.
Υπάρχει αναφορά για πέτρινο γεφύρι σε αυτό το σημείο, στο βιβλίο "Σελίδες Ιστορίας των Γρεβενών - β' τόμος" του κ. Απόστολου Παπαδημητρίου: "Το γεφύρι εντός των Γρεβενών (γέφυρα του Κουρμπέτα) ήταν κατασκευή 18ου αι.".
Ακόμη το αναφέρει ο Ιωάννης Λαμπρίδης (1880): "ΕΙΣ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΒΛΑΧ ΥΠΑΓΕΤΑΙ Η ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΟ ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΓΕΦΥΡΑ, ΗΝ ΕΚΤΙΣΕΝ Ο ΕΞ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΟΘΩΜΑΝΟΣ ΚΟΥΡΜΠΕΤΑΣ"
Αλλά και ο ο Νικόλαος Σχινάς στις ''Οδοιπορικές σημειώσεις της Μακεδονίας'' του 1886 αναφέρει ότι τα Γρεβενά με το Βαρόσι συνδέονταν με λίθινη γέφυρα.
Επίσης, στην εργασία "Τα λίθινα γεφύρια στο Νομό Γρεβενών", Ευθύμιος Παπαθεοδώρου, ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2006, αναφέρονται τα εξής:
"Στην περιοχή Γρεβενών υπήρχαν στο παρελθόν κι’ άλλα πέτρινα γεφύρια, τα οποία σήμερα έχουν καταστραφεί, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεφύρι μέσα στην πόλη των Γρεβενών, πάνω στο Γρεβενίτικο ποταμό, το οποίο μνημονεύεται από παλιότερους περιηγητές.
Ο Αραβαντινός στη Χρονογραφία της Ηπείρου το αναφέρει ως γεφύρι της Πάσαινας, χτισμένο το 1732 από τη σύζυγο του Σουλεϊμάν πασά των Ιωαννίνων, Αϊσέ. Ίχνη αυτού του γεφυριού εντοπίστηκαν κατά την εκσκαφή για την κατασκευή του κεντρικού αγωγού ομβρίων υδάτων, έργο της Δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης και αποχέτευσης του Δήμου Γρεβενών (ΔΕΥΑΓ), επί της οδού 13ης Οκτωβρίου, την Άνοιξη του 2004."
Σύμφωνα με τον κ. Σπύρο Μαντά, ερευνητή των πέτρινων γεφυριών, το όνομα "Πάσαινας" και οι πληροφορίες που το αφορούν πρέπει να αποσυρθούν καθώς μάλλον πρόκειται για λανθασμένη αναφορά του γεφυριού της Κυράς στη Μπαλντούμα, στον Άραχθο Ιωαννίνων.
Το τοξωτό γεφύρι που βρισκόταν πάντως στη θέση αυτή στο κέντρο της πόλης, ένωνε τα Γρεβενά με το Βαρόσι και στις αρχές του 20ου αιώνα είχε καταρρεύσει και είχε αντικατασταθεί με ξύλινη γέφυρα. Σύμφωνα και πάλι με τον κ. Σπύρο Μαντά, θα πρέπει να ξαναέγινε τοξωτό αργότερα, ίχνος του οποίου φαίνεται στις φωτογραφίες.
Καταθέτουμε επίσης την παρακάτω μαρτυρία του ηλικιωμένου πατέρα του κ. Σπύρου Μέρμιγκα:
"Ήταν πέτρινο με δύο καμάρες και έπαθε μεγάλη ζημιά καθώς περνούσαν τα γερμανικά τανκς το 1941 με προορισμό Καλαμπάκα και πιο νότια. Τότε ο δρόμος προς Καλαμπάκα δεν υπήρχε, πήγαινες μόνο από αυτό το γεφύρι και μετά μέσα από τον ξερόλακο.
Τα τανκς έτρεχαν σαν δαιμονισμένα... Οι Γερμανοί κυνηγούσαν τους Άγγλους και βιάζονταν πολύ να περάσουν... το γεφύρι τραυματίστηκε από τις ερπύστριες χάνοντας πολλές πέτρες κυρίως από τα πλαϊνά του. Πέρασαν τα πρώτα τανκς και αυτοί, βλέποντας τη ζημιά, κατέβασαν το μηχανικό να σκάψει τις όχθες και να κάνει δρόμο και έτσι τα υπόλοιπα πέρασαν μέσα από το ποτάμι δίπλα από τη γέφυρα.
Στο γεφύρι είχε μία καμάρα από τη μια όχθη στην άλλη. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930 προστέθηκε η δεύτερη καμάρα συνεχόμενη με την πρώτη αφού πρώτα σκάφτηκε η όχθη για να φαρδύνει το ποτάμι. Έκλεισαν με σακιά, καλούπια, πέτρες κλπ το χώρο γύρω από το παλιό πέλμα για να το προφυλάξουν από το νερό, έσκαψαν και έριξαν γρήγορα το νέο πέλμα κολλητά στο παλιό."
Μήπως έχει κάποιος περισσότερες πληροφορίες;
Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι πρόσφατες, κάτω από τη γέφυρα των ΚΤΕΛ και δείχνουν την αρχή πέτρινης καμάρας.
Υπάρχει αναφορά για πέτρινο γεφύρι σε αυτό το σημείο, στο βιβλίο "Σελίδες Ιστορίας των Γρεβενών - β' τόμος" του κ. Απόστολου Παπαδημητρίου: "Το γεφύρι εντός των Γρεβενών (γέφυρα του Κουρμπέτα) ήταν κατασκευή 18ου αι.".
Ακόμη το αναφέρει ο Ιωάννης Λαμπρίδης (1880): "ΕΙΣ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΒΛΑΧ ΥΠΑΓΕΤΑΙ Η ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΟ ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΓΕΦΥΡΑ, ΗΝ ΕΚΤΙΣΕΝ Ο ΕΞ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΟΘΩΜΑΝΟΣ ΚΟΥΡΜΠΕΤΑΣ"
Αλλά και ο ο Νικόλαος Σχινάς στις ''Οδοιπορικές σημειώσεις της Μακεδονίας'' του 1886 αναφέρει ότι τα Γρεβενά με το Βαρόσι συνδέονταν με λίθινη γέφυρα.
Επίσης, στην εργασία "Τα λίθινα γεφύρια στο Νομό Γρεβενών", Ευθύμιος Παπαθεοδώρου, ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2006, αναφέρονται τα εξής:
"Στην περιοχή Γρεβενών υπήρχαν στο παρελθόν κι’ άλλα πέτρινα γεφύρια, τα οποία σήμερα έχουν καταστραφεί, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεφύρι μέσα στην πόλη των Γρεβενών, πάνω στο Γρεβενίτικο ποταμό, το οποίο μνημονεύεται από παλιότερους περιηγητές.
Ο Αραβαντινός στη Χρονογραφία της Ηπείρου το αναφέρει ως γεφύρι της Πάσαινας, χτισμένο το 1732 από τη σύζυγο του Σουλεϊμάν πασά των Ιωαννίνων, Αϊσέ. Ίχνη αυτού του γεφυριού εντοπίστηκαν κατά την εκσκαφή για την κατασκευή του κεντρικού αγωγού ομβρίων υδάτων, έργο της Δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης και αποχέτευσης του Δήμου Γρεβενών (ΔΕΥΑΓ), επί της οδού 13ης Οκτωβρίου, την Άνοιξη του 2004."
Σύμφωνα με τον κ. Σπύρο Μαντά, ερευνητή των πέτρινων γεφυριών, το όνομα "Πάσαινας" και οι πληροφορίες που το αφορούν πρέπει να αποσυρθούν καθώς μάλλον πρόκειται για λανθασμένη αναφορά του γεφυριού της Κυράς στη Μπαλντούμα, στον Άραχθο Ιωαννίνων.
Το τοξωτό γεφύρι που βρισκόταν πάντως στη θέση αυτή στο κέντρο της πόλης, ένωνε τα Γρεβενά με το Βαρόσι και στις αρχές του 20ου αιώνα είχε καταρρεύσει και είχε αντικατασταθεί με ξύλινη γέφυρα. Σύμφωνα και πάλι με τον κ. Σπύρο Μαντά, θα πρέπει να ξαναέγινε τοξωτό αργότερα, ίχνος του οποίου φαίνεται στις φωτογραφίες.
Καταθέτουμε επίσης την παρακάτω μαρτυρία του ηλικιωμένου πατέρα του κ. Σπύρου Μέρμιγκα:
"Ήταν πέτρινο με δύο καμάρες και έπαθε μεγάλη ζημιά καθώς περνούσαν τα γερμανικά τανκς το 1941 με προορισμό Καλαμπάκα και πιο νότια. Τότε ο δρόμος προς Καλαμπάκα δεν υπήρχε, πήγαινες μόνο από αυτό το γεφύρι και μετά μέσα από τον ξερόλακο.
Τα τανκς έτρεχαν σαν δαιμονισμένα... Οι Γερμανοί κυνηγούσαν τους Άγγλους και βιάζονταν πολύ να περάσουν... το γεφύρι τραυματίστηκε από τις ερπύστριες χάνοντας πολλές πέτρες κυρίως από τα πλαϊνά του. Πέρασαν τα πρώτα τανκς και αυτοί, βλέποντας τη ζημιά, κατέβασαν το μηχανικό να σκάψει τις όχθες και να κάνει δρόμο και έτσι τα υπόλοιπα πέρασαν μέσα από το ποτάμι δίπλα από τη γέφυρα.
Στο γεφύρι είχε μία καμάρα από τη μια όχθη στην άλλη. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930 προστέθηκε η δεύτερη καμάρα συνεχόμενη με την πρώτη αφού πρώτα σκάφτηκε η όχθη για να φαρδύνει το ποτάμι. Έκλεισαν με σακιά, καλούπια, πέτρες κλπ το χώρο γύρω από το παλιό πέλμα για να το προφυλάξουν από το νερό, έσκαψαν και έριξαν γρήγορα το νέο πέλμα κολλητά στο παλιό."
Μήπως έχει κάποιος περισσότερες πληροφορίες;
Φωτογραφίες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου