H 76η επέτειος της μάχης του Σνιχόβου - Γράφει ο Νίκος Τσιάτας

Tην Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2019 και ώρα 12.30 το μεσημέρι στην πλατεία του χωριού Δεσπότης Γρεβενών,
θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση εορτασμού της επετείου της Μάχης του Σνιχόβου.

Με την παρουσία μας, θα τιμήσουμε την 76η επέτειο της μάχης του Σνιχόβου, που έγινε στις 8 Φλεβάρη του 1943.
Θα τιμήσουμε τον Φίλιππο Κοσκερίδη που έπεσε στη μάχη και τους οκτώ φυλακισμένους πατριώτες που εκτέλεσαν για αντίποινα οι Ιταλοί στα Γρεβενά.
Το Σνίχοβο είναι το σύμβολο του αγώνα, του ξεσηκωμού του λαού μας ενάντια στον κατακτητή.
Από το ηρωικό Σνίχοβο ξεκίνησε ο ένοπλος αγώνας.
Στη μάχη που έγινε στη θέση Γούβα άστραψε και βρόντησε το ντουφέκι του αντάρτη. Είναι η πρώτη μάχη στην περιοχή μας, η πρώτη στην Βόρεια Ελλάδα.
Μετά από λίγες μέρες δημιουργήθηκαν ένοπλες ανταρτοομάδες σε όλη τη Δυτική Μακεδονία (Χάσια, Σιάτιστα, Βόιο).
Ακολούθησαν η μάχη της Οξύνειας Καλαμπάκας (Μερίτσας), η μάχη της Βίγλας Σιάτιστας (Μπουγάζι) και η ιστορική μάχη του Φαρδύκαμπου.
Οι μάχες αυτές δόθηκαν μέσα σε ένα μήνα, από τις 8 Φλεβάρη έως τις 6 Μάρτη του 1943.
Ήταν ένας μήνας γεμάτος επιτυχίες. Ο λαός μας πίστεψε στον αγώνα.
Ακολούθησε τις γραμμές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και πάλεψε για τη λευτεριά της πατρίδας μας.
Από τις 26 Απρίλη του 1941 ο λαός της περιοχής είναι σε εξέγερση.
Στο ΕΑΜ από την άνοιξη του 1942 οργανώνεται ένα μεγάλο κομμάτι του λαού.
Στον ΕΛΑΣ εντάσσονται αξιωματικοί και στρατιώτες με την εμπειρία του 1940 και νέοι με ψυχή, με δύναμη και με στόχο την ελευθερία.
Η πρώτη ένοπλη ομάδα που δημιουργήθηκε στην περιοχή μας με οκτώ αντάρτες είχε καπετάνιο τον Μήτσο Τασιανόπουλο.
Τον Γενάρη του 1943 υπάρχει οργανωμένη ομάδα ,η Αστραπή, με διοίκηση, τον Υπολοχαγό Κυρατζόπουλο Δημήτρη(Φωτεινό),τον Ανθυπολοχαγό Θεοχαρόπουλο Νίκο (Σκοτίδα),τον καπετάνιο Τασιανόπουλο Μήτσο και καθοδηγητή τον Φίλο Γ. (Ιωαννίδη Θωμά).
Η ανταρτοομάδα αυτή ξεχύθηκε στην περιοχή.
Σαν πρώτη δράση, είχε τον αφοπλισμό της Υποδιοίκησης σης Χωροφυλακής Πολυνερίου στις 20-1-1943 και στις 28- 1-1943 Υποδιοίκησης σης Χωροφυλακής Σιάτιστας.
Στα χωριά Άγιο Γεώργιο, Κνίδη, Καρπερό η ομάδα ανοίγει τις αποθήκες, όπου οι Ιταλοί είχαν συγκεντρώσει σιτηρά και τα μοιράζει στους κατοίκους.




Στις 7 Φλεβάρη 1943 η ομάδα περνώντας από τα χωριά Καρπερό, Άνοιξη και Ανθρακιά, φτάνει στο Μελίσσι αργά τη νύχτα, όπου και διανυκτερεύει.
Στις 8 Φλεβάρη οι αντάρτες, με τους κατοίκους του χωριού, ενημερώνονται από σύνδεσμο που έστειλαν από το χωριό Σνίχοβο, οι Βαγγέλης Μότσιος και Τάσος Θεοδωρόπουλος, ότι στο χωριό τους από το πρωί, βρίσκεται ένας Ιταλικός λόχος.
Οι Ιταλοί λεηλατούν, βασανίζουν και βάζουν φωτιά στα σπίτια.
Καίγονται τα σπίτια του Βαγγέλη Μότσιου του Τάσου Θεοδωρόπουλου του Δημήτρη Φιλιώτη, του Γιάννη Αρμπάρα και άλλων.
Αποφασίζουν να τους χτυπήσουν, όταν αυτοί επιστρέφουν στα Γρεβενά.
Κατάλληλη θέση για να χτυπήσουν τους Ιταλούς, είναι η θέση Γούβα, μια χαράδρα ανατολικά του Σνιχόβου.
Η δύναμη της ανταρτοομάδας ανέρχεται σε 40 άντρες που διέθεταν τα ατομικά τους όπλα και τρία οπλοπολυβόλα.
Καταστρώνεται το σχέδιο της επιχείρησης και χωρίζονται σε 3 ομάδες.
Την πρώτη ομάδα αναλαμβάνει ο Σκοτίδας, που αναπτύχτηκε στο δρόμο προς τα Γρεβενά, ώστε να φράξει το δρόμο των Ιταλών.
Τη δεύτερη ομάδα αναλαμβάνει ο Μήτσος Τασιανόπουλος και ο Θανάσης Μυλωνάς που αναπτύχτηκε στα πίσω υψώματα προς το Σνίχοβο, για να κλείσει τους Ιταλούς και να τους χτυπήσει από πίσω.
Επικεφαλής της τρίτης ομάδας είναι ο Φωτεινός, που αναπτύχτηκε στο μέσον των δυο ομάδων.
Μια δεκαρχία της περιοχής με τον Μήτσο Πηγατσιώτη αναπτύσσεται στα υψώματα του Ελευθεροχωρίου για να ανακόψει τις τυχόν ενισχύσεις Ιταλών που θα έφθαναν από τα Γρεβενά.
Οι ομάδες συντάσσονται και ξεκινούν μέσα στα χιόνια για τις θέσεις τους.
Η πυκνή ομίχλη σκεπάζει τα πάντα και επιτρέπει στους αντάρτες να κινηθούν και να οχυρωθούν.
Περιμένουν τους Ιταλούς. Επικρατεί μεγάλη ησυχία.
Δεν ακούγεται τίποτε παρά μόνο ο παφλασμός του νερού του ποταμού Βενέτικου.
Οι Ιταλοί πλησιάζουν. Ακούγονται οι φωνές τους και εμφανίζεται η εμπροσθοφυλακή. Ακολουθεί η φάλαγγα.
Τραγουδούν, αστειεύονται και αμέριμνοι μπαίνουν στον κλοιό.
Με έναν πυροβολισμό δίνεται το σύνθημα έναρξης της μάχης.
Αιφνιδιάζονται και τρέχουν προς το ποτάμι για να γλυτώσουν.
Ο διοικητής του λόχου καβάλα στο άλογό του, παροτρύνει τους στρατιώτες του να πολεμήσουν. Μια ριπή πολυβόλου τον θερίζει μαζί με το άλογό του.
Οι Ιταλοί αναγκάζονται να αμυνθούν. Η μάχη γενικεύεται και αγριεύει.
Οι Ιταλοί προσπαθούν να ανοίξουν δρόμο προς τα Γρεβενά, αλλά αποκρούονται από την ομάδα του Σκοτίδα.
Τις απογευματινές ώρες, Ιταλικές ενισχύσεις με αυτοκίνητα φθάνουν από τα Γρεβενά στα απέναντι υψώματα της γέφυρας.
Εκεί κατεβάζουν τα πυροβόλα και τους όλμους, ενώ τα αυτοκίνητα συνεχίζουν την πορεία τους.
Σταθμεύουν έξω από το χωριό Ελευθεροχώρι.
Αποβιβάζεται ένας λόχος και προχωρούν προς την περιοχή όπου διεξάγεται η μάχη.
Η ομάδα Πηγατσιώτη καθήλωσε τους εχθρούς σύμφωνα με το σχέδιο.
Για να μην αιχμαλωτιστεί η ομάδα του Σκοτίδα, διατάσσεται σύμπτυξη των ομάδων στη θέση Βίγλα.
Πάνω στην σύμπτυξη σκοτώθηκε ο αντάρτης Φίλιππος Κοσκερίδης, από το χωριό Ελάφι και τραυματίστηκε ο Δημήτρης Γκαρανάτσιος, από το χωριό Κυπαρίσι . Οι απώλειες των Ιταλών ήταν ένας αξιωματικός και δέκα στρατιώτες νεκροί, αγνοούμενοι έξι και τραυματίες δεκαέξι.
Έτσι τελειώνει η μάχη του Σνιχόβου.
Ήταν η πρώτη ένοπλη σύγκρουση των ανταρτών με τα κατοχικά στρατεύματα στην περιοχή μας.
Ήταν το νικηφόρο ξεκίνημα της απελευθέρωσης.
Ζήτω ο ηρωικός λαός της περιοχής Γρεβενών
Ζήτω το ηρωικό Σνίχοβο, το σύμβολο του αγώνα

Νίκος Τσιάτας
Πρόεδρος ΠΟΑΕΑ Γρεβενών(Πανελλήνια Οργάνωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης)
Τα στοιχεία προέρχονται από γραπτές και προφορικές αναφορές του Ανδρέα Τσιάτα, μαχητή στη μάχη του Σνιχόβου και Ανθυπολοχαγού του ΕΛΑΣ