Οι Βλάχοι ανταμώνουν και ξεφαντώνουν τον Δεκαπενταύγουστο

ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ



Αβδέλλα Γρεβενών

Όλοι οι δρόμοι του βλαχόφωνου Ελληνισμού οδηγούν τούτες τις μέρες

στα ορεινά χωριά της Πίνδου και συγκεκριμένα σε αυτά των Γρεβενών και της ορεινής Καλαμπάκας, όπου κάθε χρόνο η γιορτή της Παναγίας τιμάται, όχι μόνο με θρησκευτικές εκδηλώσεις, αλλά και με μουσικοχορευτικές.

Τα πανηγύρια παλαιότερα ήταν για τους κατοίκους των χωριών το μοναδικό διέξοδο στη διασκέδαση. Σήμερα παρότι έχουν αλλάξει οι καιροί, τα πανηγύρια συνεχίζουν να αναβιώνουν σε πολλά βλαχοχώρια και γίνονται πόλος έλξης πολλών επισκεπτών. Είναι εθιμικό δίκαιο για τους βλάχους, οι διακοπές τους τον Δεκαπενταύγουστο να συνδυάζονται αποκλειστικά με την παραμονή τους στα αγαπημένα τους χωριά. Οι Κοινότητες των χωριών αυτών προγραμματίζουν πολλές εκδηλώσεις, στις οποίες κυριαρχεί το κλαρίνο και η διασκέδαση μέχρι το πρωί σε πλατείες και καφενεία.

Κι όπως αναφέρουν οι λαογράφοι «τα παραδοσιακά πανηγύρια αποτελούν μέσο έκφρασης του λαϊκού πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής. Τα πανηγύρια έχουν μια ιστορία και σε όλη τη διαχρονική τους πορεία, συνδύαζαν πάντα πολλά πράγματα, όπως το θρησκευτικό στοιχείο με τα στοιχεία της διασκέδασης, της κοινωνικής συνοχής και της οικονομίας, με την έννοια της εμποροπανήγυρης. Μα κυρίως αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία φίλοι, συγγενείς, συγχωριανοί που κατοικούν σε διάφορα σημεία της επικράτειας να ανταμώσουν, να διασκεδάσουν μαζί, να θυμηθούν και να τιμήσουν τις ρίζες τους».

Στα νησιά, στα βουνά και στις άλλες περιοχές της Ελλάδας, από τα μικρότερα χωριά μέχρι τις μεγάλες πόλεις, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις για την Κοίμηση της Θεοτόκου συνδυάζονται με πολιτιστικές εκδηλώσεις. Αυτές είναι πιο οργανωμένες από τις Κοινότητες των χωριών και τους κατά τόπους πολιτιστικούς και μορφωτικούς συλλόγους.

Οι προτάσεις είναι πολλές και η φιλοξενία δεδομένη για τα Βλαχοχώρια της Πίνδου, την Αετομηλίτσα του Γράμμου αλλά και το Ματονέρι Καλαμπάκας.

ΣΑΜΑΡΙΝΑ

Στην «πρωτεύουσα» των Βλάχων, τη Σαμαρίνα, οι εκδηλώσεις σε συνεργασία της Κοινότητας και των τοπικών συλλόγων επικεντρώνονται γύρω από τον χορό «Τσιάτσιο» την Παρασκευή 16 Αυγούστου. Στις 15 Αυγούστου το απόγευμα στη Μεγάλη Παναγιά θα τελεστεί πανηγυρικός αρχιερατικός εσπερινός, χοροστατούντος του σεβασμιότατου μητροπολίτη Γρεβενών κ. Δαβίδ. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν τοπικά χορευτικά συγκροτήματα.

Ανήμερα της εορτή της Παναγίας θα λάβει χώρα η εορταστική Θεία λειτουργία. Τη δεύτερη μέρα της Παναγίας, την Παρασκευή 16 Αυγούστου, στη Μεγάλη Παναγιά μετά τη Θεία λειτουργία, οι Σαμαριναίοι θα χορέψουν τον «Τσιάτσιο» και το γλέντι θα συνεχιστεί στην πλατεία του χωριού.

Επίσης, πραγματοποιείται έκθεση ζωγραφικής στις 15 - 16 Αυγούστου από τη Βούλα Ροντογιάννη – Ράπτη.

Το Σάββατο 17 Αυγούστου στις 7.30 το απόγευμα στην αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου θα γίνει εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του δρ. Κώστα Σαχινίδη με τίτλο: «Ταγματάρχης Μπαλντούμης Ιωάννης, ο θρυλικός ήρωας του Ελληνοϊταλικού πολέμου 1940 – 41 στη Σαμαρίνα».

ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ ΓΡΑΜΜΟΥ

Στην Αετομηλίτσα του Γράμμου, στον νομό Ιωαννίνων, συνεχίζονται οι εκδηλώσεις, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

-Δευτέρα 12 του μήνα απογευματινό γυναικών στον Ξενώνα. Τρίτη 13 Αυγούστου ορειβασία στην κορυφή του Γράμμου στα 2.520 μέτρα υψόμετρο. Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, Τετάρτη, δράσεις αθλητισμού το πρωί. Το απόγευμα περιφορά της εικόνας της Παναγίας και στη συνέχεια χορευτικά στην πλατεία από τους πολιτιστικούς συλλόγους του χωριού. Την Πέμπτη ανήμερα της Παναγίας Θεία λειτουργία και στη συνέχεια ο Τρανός Χορός. Το απόγευμα χορευτικά συγκροτήματα. Την Παρασκευή 16 Αυγούστου κατάθεση στο Μνημείο των Πεσόντων.

Καθημερινά κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων στις ταβέρνες του χωριού θα πραγματοποιούνται ολονύχτια γλέντια. Οι επισκέπτες για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να απευθύνονται στον πρόεδρο του χωριού κ. Κώστα Νιτσιάκο στο τηλέφωνο: 6947-326.715.

ΣΤΗΝ ΑΒΔΕΛΛΑ

Πλούσιες και φέτος οι εκδηλώσεις στην Αβδέλλα Γρεβενών με πρωτοβουλία του Συλλόγου Αβδελλιωτών «Η Βασιλίτσα». Σήμερα Σάββατο 10 Αυγούστου Βραδιά Νεολαίας, στον «Μπαρμπέρη», με το συγκρότημα «Σαμολαδαίοι».

Αύριο Κυριακή 11 Αυγούστου απολογισμός και αρχαιρεσίες του Συλλόγου. Την ίδια μέρα οργάνωση καθαριότητας του νότιου τμήματος του χωριού.

Δευτέρα 12 Αυγούστου εκδρομή στη «Βασιλίτσα».

Τρίτη 13 Αυγούστου διοργάνωση αγώνων δρόμου. Τετάρτη 14 Αυγούστου Εσπερινός και περιφορά της εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και αργότερα βραδιά παραδοσιακής μουσικής στην πλατεία του χωριού.

Πέμπτη 15 Αυγούστου το πρωί εκκλησιασμός και Τρανός Χορός στην πλατεία του χωριού. Παρασκευή 16 Αυγούστου εκκλησιασμός και Τρανός Χορός στην περιοχή Άγιος Αθανάσιος. Στη συνέχεια κατάβαση στην πλατεία του χωριού με τα κλαρίνα και την ορχήστρα του Λάμπρου Τσιοτίκα και παρουσίαση χορών από τα χορευτικά τμήματα του Συλλόγου.

ΣΤΗ ΣΜΙΞΗ

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος πραγματοποιούνται στη Σμίξη οι εκδηλώσεις με τίτλο «Σμιξιώτικα ‘19». Ήδη από το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε άρχισε η προσέλευση μεγάλου αριθμού Σμιξιωτών.

Οι εκδηλώσεις γίνονται σε συνεργασία του Πολιτιστικού Συλλόγου με την Κοινότητα της Σμίξης.

Σήμερα Σάββατο, το βράδυ στην πλατεία του χωριού θα γίνει λαϊκή βραδιά.

Την Τετάρτη 14 Αυγούστου το απόγευμα, εσπερινός και περιφορά του επιταφίου με την εικόνα της Παναγίας, παραδοσιακό γλέντι με δημοτική ορχήστρα. Ανήμερα της εορτής πανηγυρική Θεία λειτουργία και το απόγευμα εμφάνιση των χορευτικών συγκροτημάτων.

Την Παρασκευή 16 Αυγούστου ο Τρανός Χορός στο εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου.

ΣΤΟ ΜΑΤΟΝΕΡΙ

Οι εκπολιτιστικοί – μορφωτικοί Σύλλογοι Ματονεριτών Καλαμπάκας «Η Αδελφότης» με έδρα τη Λάρισα και «Άγιος Νικόλαος» με έδρα την Αθήνα, θα συνδιοργανώσουν τις παρακάτω εκδηλώσεις: Παρασκευή 16 Αυγούστου: Πανηγύρι – μουσικοχορευτική βραδιά με την ορχήστρα του Mετσοβίτη Αποστόλη στον χώρο της εκκλησίας. Θα παρουσιαστούν τοπικοί χοροί από χορευτικό του χωριού, υπό τις οδηγίες της Ρούστα Ελένης και του Κύργου Βούλα. Το Σάββατο 17 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη και πετυχημένη γιορτή της πίτας, όπου οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γευτούνε τις υπέροχες βλάχικες πίτες και άλλες δημιουργίες των συμμετεχόντων. Θα δοθούν αναμνηστικά δώρα στις μαγείρισσες.

ΣΤΗΝ ΠΕΥΚΗ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ

Στην Πεύκη Καλαμπάκας αύριο Κυριακή 11 Αυγούστου το πρωί θα υπάρξει γιορτή πίτας από τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο στην πλατεία του χωριού, με τη λαϊκοδημοτική ορχήστρα του Σπύρου Μητρούλα και στο κλαρίνο τον Δημ. Μιχαλέ.  

Γ. Ρούστας- Κώστας Τσόλας