Πόσα κράτη υπάρχουν στον κόσμο;

Γράφει ο Κυριάκος Χρυσοστόμου






Οι πρώτες πόλεις – κράτη μετατράπηκαν σε μεγάλα βασίλεια. Η άνοδος μοναρχιών με
κατακτητικές τάσεις οδήγησε σε αποικιακές επεκτάσεις και τον σχηματισμό πανίσχυρων αυτοκρατοριών. Η σταδιακή ανάπτυξη εθνικής συνείδησης μεταξύ των διαφορετικών λαών οδήγησε στη μετεξέλιξη αυτών των παλιών μορφωμάτων, στα κράτη όπως τα γνωρίζουμε στις μέρες μας. Πόσα όμως υπάρχουν σήμερα στον κόσμο;

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, υπάρχουν 194 διεθνώς αναγνωρισμένα, ανεξάρτητα κράτη.  Η πλειοψηφία τους προήλθε από καταρρεύσεις αυτοκρατοριών και διασπάσεις ενώσεων κρατών. Τα μεγαλύτερα κύματα μαζικών ανεξαρτητοποιήσεων εμφανίστηκαν μετά την ίδρυση του ΟΗΕ το 1945 από 51 προϋπάρχοντα κράτη.

Συνοπτικά, η σταδιακή αποαποικιοποίηση περιοχών της Βρετανικής αυτοκρατορίας οδήγησε στη δημιουργία 71 νέων κρατών σε όλες τις ηπείρους. Δεκαπέντε ανεξάρτητα κράτη προέκυψαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, έξι από τη συρρίκνωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και έξι από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Τα μεγαλύτερα κύματα μαζικών ανεξαρτητοποιήσεων εμφανίστηκαν μετά την ίδρυση του ΟΗΕ το 1945

Στις 16 Αυγούστου του 1960 η Κυπριακή Δημοκρατία έγινε το 92ο κράτος στον κόσμο που κέρδισε την ανεξαρτησία του, την ίδια χρονιά με άλλες 17 αφρικανικές χώρες όλες πρώην αγγλικές, γαλλικές, βελγικές και ιταλικές αποικίες. Το 1960 χαρακτηρίστηκε ως Η Χρονιά της Αφρικής μιας και ήταν το έτος ανεξαρτητοποίησης του 31% των σημερινών αφρικανικών κρατών.  

Η Ευρώπη, αν και κατέχει μόνο το 11% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει το μεγαλύτερο αριθμό ανεξάρτητων κρατών ο οποίος ανέρχεται στα 56. Ακολουθεί η Αφρική με 54, εκ των οποίων το μικρότερο σε μέγεθος είναι οι Σεϋχέλλες. Η Ασία έρχεται τρίτη στη λίστα με 48 κράτη, παρόλο που κατοικείται από το 30% των ανθρώπινου πληθυσμού. Η Βόρειος Αμερική  έχει 23 διεθνώς αναγνωρισμένα κράτη με μεγαλύτερο σε έκταση τον Καναδά, ενώ η Νότιος Αμερική έχει 11 κράτη με μεγαλύτερο τη Βραζιλία (το οποίο είναι επίσης και το μεγαλύτερο του νοτίου Ημισφαιρίου). H Ανταρκτική δεν έχει κανένα κυριαρχικό καθεστώς. Πληθυσμιακά το 50% των ανθρώπων ζει σε μόνο σε 6 χώρες (Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ, Ινδονησία, Βραζιλία και Πακιστάν).

Το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο είναι η Ρωσία με 11 διαφορετικές ζώνες ώρας.  Ακολουθούν με φθίνουσα σειρά Καναδάς, ΗΠΑ, Κίνα, Βραζιλία, Αυστραλία, Ευρωπαϊκή Ένωση (συνολική έκταση), Αργεντινή, Καζακστάν και Αλγερία. Μικρότερο κράτος είναι το Βατικανό που αριθμεί πληθυσμό 800 πολιτών. Το Νότιο Σουδάν έγινε το 2011 το τελευταίο επισήμως αναγνωρισμένο κράτος. Το συνολικό μέγεθος των ανεξαρτήτων κρατών του κόσμου ανέρχεται γύρω στα 133 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση που μπορεί να καλύψει 3.5 φορές την επιφάνεια της Σελήνης. 

Το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο είναι η Ρωσία με 11 διαφορετικές ζώνες ώρας

Η Κύπρος είναι το 162ο μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο και το έδαφος της καλύπτει γύρω στο 0.09% του ευρωπαϊκού εδάφους. Λόγου χάριν, ένα παζλ με τα κράτη της Ευρώπης θα χρειαζόταν περίπου 1100 κομμάτια στο μέγεθος της Κύπρου για να ολοκληρωθεί. Είναι 29 φορές μεγαλύτερη σε έκταση από τη Μάλτα και 26 φορές μικρότερη από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το αμέσως μεγαλύτερο κράτος είναι ο Λίβανος που καταλαμβάνει 1000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης περισσότερα από την Κύπρο. 

Το 24% των σημερινών κρατών είναι νησιώτικα (στο σύνολο 47), με εξαίρεση την Αυστραλία που θεωρείται ήπειρος. Μεγαλύτερο σε έκταση και πληθυσμό νησιώτικο κράτος είναι η Ινδονησία η οποία δομείται από ένα σύμπλεγμα 14,000 νησιών. Η Κύπρος αποτελεί το μεγαλύτερο νησιώτικο κράτος της Μεσογείου, από τα οποία κατέχει την 15η θέση πληθυσμιακά και 20η θέση ως προς την έκταση της.

Ένα παζλ με τα κράτη της Ευρώπης θα χρειαζόταν περίπου 1100 κομμάτια στο μέγεθος της Κύπρου για να ολοκληρωθεί

Πολλές κυριαρχικές υποθέσεις διαφόρων περιοχών ακόμα εκκρεμούν και αμφισβητούνται όπως αυτή του Κοσόβου, της Παλαιστίνης, της Ταϊβάν, της Δυτικής Σαχάρας, της Γροιλανδίας. Στη γεωπολιτική σκηνή «τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ' αυτό μένειν». Η ιστορία μας διδάσκει ότι ο χάρτης του κόσμου έχει την τάση να αλλάζει συνεχώς. Για την ώρα, το 2016 θα βρει τον πλανήτη μοιρασμένο σε 194 επισήμως ανεξάρτητα κράτη. 

To Παλάτι των Εθνών (Palais des Nations) στη Γενεύη

city.sigmalive.com