29 ΜΑΙΟΥ 1453. Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ ! -Γράφει ο Κώστας Κλεισιάρης

“Ως δε άλις είχον του φόνου και η πόλις ήδη εδεδούλωτο ,τρέπονται επί διαρπαγή και σκυλμώ,διαρπάζοντες,σκυλεύοντες,φονεύοντες,υβρίζοντες,απάγοντες, άνδρας, γυναίκας, παίδας, πρεσβύτας,ιερείς,μοναχούς, πάσαν ηλικίαν και τάξιν απλώς!” 

Η πλέον κραταιά και ιερή αυτοκρατορία της ανθρώπινης μεγαλλουργίας εις “χούν κατελεπτύνθη.” Η ευλογημένη και περίδοξη πρωτεύουσα του κόσμου απο την οποία δοξάστηκαν αυτοκράτορες και πατριάρχες και στην οποία επέστρεψαν τροπαιοφόροι και θριαμβευτές Ο Ηράκλειος , Ο Νικηφόρος Φωκάς, ο Ιωάννης Τσιμισκής,Ο Βουλγαροκτόνος, καταβαραθρώθηκε, απο μιαρά στίφη οθωμανών , με την υψηλή καθηγεμονία και έμπευση του Μωάμεθ του Β,του αποκληθέντος Πορθητού. 

Η πρωτεύουσα του χριστιανισμού,η νέα Ρώμη που με μοναδική έμπνευση ίδρυσε στις 11 Μαίου του 330 μ.χ ο Μέγας Κωνσταντίνος ,φωταγώγησε τον ουρανό της Γής επι μία χιλιετία και πλέον, αναδεικνύοντας , φωστήρες του πνεύματος ,απαράμιλλους στρατηγούς, ύπατους των φιλοσόφων, ιεράρχες και πατριάρχες απαραβλητης ιερότητας και θεϊκού στοχασμού. 

Στις 29 Μαϊου του 1453 ,μετά απο μηνιαία και πλέον εκπόρθηση δια πυροβόλων υψηλής εμπνεύσεως και μοναδικής κρούσης (Ουρβανός),δια μαζικών εφορμήσεων τακτικού μωαμεθανικου στρατου και επίλεκτων μονάδων γενιτσάρων,δια της καθοριστικής υποβοήθησης των τουρκικών πλοίων,ακόμη και δια υπογείων διεισδύσεων με σήραγγες, (οι οποίες ανατινάχθηκαν απο τους επαγρυπνούντες Βυζαντινούς μέχρι την τελευταία), οι Τούρκοι την κατέλυσαν τελικώς ,εισελθόντες πλέον μαζικά απο την Πύλη Ρωμανού ,την πυλιδα Κερκόπορτα και απο λίγα σημεία των βομβαρδισμένων τειχών ,τα οποία είχαν ισοπεδωθεί! “Ως δε οι αστέρες του ουρανού αρχήν εποίουν μη φαίνεσθαι,του φωτός της ημέρας αυγάζοντος και εκ των ανατολών τα ροδοειδή της πρωϊας ενέφαινον, πάν το πλήθος των εναντίων πολεμίων ως σχοίνισμα έν εγεγόνει ,εκ του ενός μέρους της πόλεως έως της ετέρου.Και τα όργανα τα πολεμικά,τύμπανά τε και άλλα κεράτινα και παν έτερον κρούσαντες και φωναίς ισχυραίς αλλαλάξαντες ,πάντες ομοθυμαδόν την συμπλοκήν εποίησαν.Θαρσαλέοι δε τινες πολεμήτορες , τας μηρινθώδεις κλίμακας επανίουσι,τα δε βέλη παντοία κατά των εν τοις πύργοις αφίετο!¨” 

H λεπτομερής περιγραφή της άλωσης της Πόλης απο τους παρόντες και μη παρόντες χρονογράφους ,αποτελεί την μοναδική εικόνα αναπαράστασης της πολιορκίας και της κατάκτησης, για την οποία δεν υπάρχει σύγριση στα παγκόσμια πολεμικά χρονικά! “Βασιλεύς δε εστώς προ του μεγάλου τείχους απεσκόπει τα δρώμενα και οι εν τοις πλόίοις θεασάμενοι τους Τούρκους εντός,έγνωσαν ότι η πόλις εάλω!” Για τα εγλήματα τα οποία διέπραξε την ημέρα της άλωσης αλλα και τις επόμενες μέρες η οθωμανική βαρβαρότητα γίνεται λεπτομερής και ανατριχιαστική περιγραφή απο όλους σχεδόν τους χρονογράφους ,με τρόπο ώστε ,εάν τα αναδείξει καλά μία σύγχρονη ελληνική άποψη, να αναζητούν να εξαφανιστούν στα πιο σκοτεινά υπόγεια του παγκόσμιου άγους και οι τότε γενοκτόνοι και οι σύγχρονοι ανιστόρητοι νοσταλγοί του Μωάμεθ και του Κεμάλ Ατατούρκ! Τους αφιερώνουμε λοιπόν την αριστοτεχνική γραφή 4-5 διάσημων συγγραφέων της άλωσης με την ουσιαστική επισήμανση οτι ολοι οι κατακτητές και πολιορκητές οφείλουν κατα το απόγειο της δόξας τους να έχουν κατά νου ,δύο θεμελιώδεις και απαράγραπτες αρετές! Κανέναν πολιτισμό δεν τον κατακτάς!Απλά υποκλίνεσαι και τον τιμάς!

Κανέναν άνθρωπο δεν τιμωρείς μετά το αποτέλεσμα!Οι άνθρωποι ειναι δημιουργήματα του Θεού !Δεν τους τρομοκρατείς ,ούτε τους διώκεις! “...την δε των ιερών ύβριν και σύλησιν και διαρπαγήν πως αν τις εξείποι τω λόγω.Κατεβάλλοντο μεν ατίμως ες γήν εικόνες και αφιδρύματα και τ άλλα των ιερών,απεσπάτο δε ο κόσμος ο τούτων,εδίδοτο δε το μεν τω πυρί ,το δε ες λεπτά τεμνόμενα και συντριβόμενα και λυόμενα, ες αέρα ελικμάτο,το δε και επι των αμφόδων ερρίπτετο!......Το φρικώδες και ακουόμενον,το θείον αίμα και σώμα κατα γής ριπτόμενον και τα τιμαλφή δοχεία τούτου αρπάζοντες, τα μεν διέθραυνον τα δε σώα ενεκολπίζοντο.Και τας εγκεκοσμημένας αγίας εικόνας κατεπάτουν και τους κόσμους αίροντες, κλίνας και τράπεζαν εποίουν και μετά των ιερέων ενδυμάτων τους ίππους εσκέπαζον.Και τους πολυτίμους μαργάρους των αγίων κειμηλίων αναρπάστους εποίουν ,τα άγια λε'ιψανα καταπατούντες και έτερα ανοσιουργήματα πλείστα εποίουν, άξια θρήνου οι του αντιχρίστου πρόδρομοι!” Την μαζική εισβολή στην Κωνσταντινούπολη των μωαμεθανών και τον τραγικό ορυμαγδό που ακολούθησε δίνουν παραστατικά και ο Δούκας και ο Κριτόβουλος και ο Χαλκοκονδύλης! “......Ο βασιλεύς ουν ιστάμενος και βαστάζων σπάθην και ασπίδα,είπεν λόγον λύπης άξιον! Ουκ εστιν τις των χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν μου απ εμού; ήν γάρ μονώτατος απολειφθείς...Οι δε οπλίται εσεχέοντο ήδη δια της πυλίδος επι την πόλιν,οι δε και δια του κατερριμένου μεγάλου τείχους εσέπιπτον.το δε άλλο στράτευμα ωθισμώ και βία εσεχείτο λαμπρώς ανα πάσαν την πόλιν σκεδαννύμενον!” Ετσι περιγράφουν τα πρωτα λεπτά της εισβολής ο Ψευδο-Φραντζης και ο Κριτόβουλος. “....Και ην ιδείν θέαμα ξένον και θρήνους πολλούς και ποικίλους και αμετρήτους ανδραποδισμούς ,των ευγενών αρχουσών και παρθένων και αφιερωμένων τω Θεώ,συρομένων υπο των Τούρκων δια των εθειρών και κομών και πλοκάμων της κεφαλής ,έξωθεν των εκκλησιών μετά οδυρμών ανίλεων!” “....Θέαμα δεινόν και ελεεινόν και πέραν τραγωδίας απάσης!...ώσπερ θήρες άγριοι και ανήμεροι εσπηδώντες εις τας οικίας και σύροντες ωμώς ...παρθένους μοναζούσας σεμνάς και απροϊτους το όλον των ιερών αποσπωμένας,εν οίς κατέφευγον, ξαινομένας τας παρειάς ξύν οιμωγή και ολολυγμώ και κοπτομένας πικρώς...παίδας απαλούς αποσπωμένους μητέρων,κόρας ελεεινώς χωριζομένας των νεογάμων ανδρών,άλλα μύρια ειργασμένα δεινά!” O Kωνσταντίνος Παλαιολόγος,ο μεταγενέστερα αποκληθείς και “Μαρμαρωμένος Βασιλιάς”, μαζί με τον Φραγκίσκο Τολέδο ,τον Θεόφιλο Παλαιολόγο και τον Ιωάννη Δαλμάτη προέβαλαν μέχρι πτώσεως γενναιοτάτη και λυσσαλέα αντίσταση και δημιούργησαν σωρούς νεκρών Τούρκων στην πύλη του Αγίου Ρωμανού ,αλλά αυτό ουδόλως κατέβαλε τον Μωάμεθ Β, ο οποίος , ηγούμενος ορδών γενιτσάρων διέβη τα διασκορπισμένα τείχη και κατακυρίευσε την Βασιλεύουσα!

Στην τριήμερη λεηλασία που ακολούθησε ,οι Τούρκοι σε κάθε σπίτι, μοναστήρι και εκκλησία που καταπατούσαν ,ύψωναν σημαία με το έμβλημά τους με αποτέλεσμα να πλημμυρίσει η Πόλη με τουρκικές σημαίες , οι οποίες και δήλωναν ότι είχε προηγηθεί λεηλασία και πλιάτσικο! Ικανό μέρος του χριστιανικού πληθυσμού βρήκε σωτηρία απρόσμενη στα Γενουατικά πλοία ,τα οποία απέπλευσαν εκμεταλλευόμενα την αποδιοργάωση του Τουρκικού στόλου. Ο Μωάμεθ το απογευμα της 29ης Μαϊου διέταξε την παύση της εντεινόμενης λεηλασίας , διαπιστώνοντας ότι ο πληθυσμός ήταν κατά πολύ λιγότερος απ οτι υπελόγιζε και ο πλούτος υπολείπονταν των υπολογισμών του. 

Εισήλθε στην Πόλη πλαισιωμένος απο πασάδες και γενίτσαρους και κατευθύνθηκε στον Ναό της Αγίας Σοφίας όπου ευχαρίστησε τον Αλλάχ για το δώρο που του χάρισε!Η Επιτομή του Ανοσιουργήματος! Κατά την μάχη της εισβολής σκοτώθηκαν ο Θεόφιλος Παλαιολόγος και ο δημήτριος Παλαιολόγος Μετοχίτης με τους γυιούς του.Ο μεγαλος Δούκας Λουκάς Νοταράς και όλη η οικογένειάτου αιχμαλωτίστηκαν!Μόνο πού απεκδυόμενος την αρχική εύννοια ο Μωάμεθ,οργάνωσε συμπόσιο και διέταξε να του φερουν τον 14χρονο γυιο του Νοταρά.Ο Νοταράς αρνήθηκε και ο σουλτάνος οργισμένος διέταξε να εμφανιστεί οικογενειακώς ο Νοταράς ενώπιον του!Αμέσως εξέδωσε διαταγή θανάτωσης τους! Ο υπεράνθρωπος αγώνας που ανέλαβαν οι τελευταίοι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης,η αξιοπρέπεια,το ψυχικό σθένος,οι αξίες για τις οποίες έδωσαν τη ζωή τους δεν είναι άλλες απο την πατρίδα ,την Πίστη και την οικογένεια. Αυτές εγαλβανισαν και τις ηθικές αξίες και τα προτάγματα των Νεων Ελλήνων! “...Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ εμόν εστί ούτ άλλου των κατοικούντων ταύτη. 

ΚΟΙΝΗ γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως, αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών”.Αυτή η απάντηση του Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ λίγο πρίν την άλωση , συμπύκνωνε το αρχαίο “Μολών Λαβέ” των Σπαρτιατών και υποσχόταν με βεβαιότητα το επαναστατικό “Ελευθερία ή Θάνατος” του 1821. Ο Μιχαήλ Δούκας παραφράζοντας την εισαγωγή του Νικήτα Χωνιάτη ( που αφορά στην άλωση της Κωνσταντινούπολης απο τους Λατίνους το 1204)γράφει χαρακτηριστικά για την άλωση της 29ης Μαίου !453. “Ω Πόλις.πόλις,πόλεων πασών κεφαλή!ω πόλις,πόλις,κέντρον,των τεσσαρων του κόσμου μερών!ω πόλις ,πόλις Χριστιανών καύχημα και βαρβάρων αφανισμός!ω πόλις, πόλις άλλη παράδεισος, φυτευθείσα πρός Δυσμάς!που σου το κάλλος παράδεισε,που σου η των χαρίτων του πνεύματος , ρώσις ψυχής τε και σώματος;Που του Μ. Κωνσταντίνου και των λοιπων βασιλέων πτώματα;αι αγυιαί,τα περίαυλα ,αι τρίοδοι ,οι αγροί,οι των αμπέλων περιφραγμοί; Ω της ζημίας! 

Κώστας Κλεισιάρης