Γιατί η πιο μισητή αγγαρεία στις τουαλέτες ονομάστηκε… Καλλιόπη;

Ήταν Ιούνιος του 1930, όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινίασε τον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου στην πλατεία Ομονοίας. Το έργο είχε αρχίσει λίγα χρόνια νωρίτερα και με την ολοκλήρωσή του έδωσε χαρά σε πολλούς Αθηναίους, που θα είχαν πλέον εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στην καρδιά της πόλης.

Μέχρι τότε η πλατεία ήταν γεμάτη λουλούδια, φοίνικες και ξύλινα παγκάκια. Η νέα εικόνα της πλατείας ήταν κυκλική, πλησίαζε στα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους προς τον υπόγειο σιδηρόδρομο.

Όμως, η χρήση του υπόγειου σιδηρόδρομου στην Ομόνοια δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού στον σταθμό.

Γιατί η πλατεία Ομονοίας ονομάστηκε «τούρτα»

Για να καλυφθούν οι «τρύπες» των εξαερισμών, το 1934, τοποθετήθηκαν περιμετρικά της πλατείας, οχτώ κατασκευές που ονομάστηκαν «οι μούσες της Ομόνοιας». Κι αυτό γιατί στη βάση κάθε κατασκευής υπήρχε ένα καθιστό άγαλμα, που απεικόνιζε μια από τις εννέα μούσες της αρχαιότητας.

Πάνω από τα αγάλματα υψώνονταν ψηλοί τσιμεντένιοι κίονες, στην κορυφή των οποίων υπήρχαν καπνοδόχοι. Οι κατασκευές αυτές έλυσαν το πρόβλημα εξαερισμού του σταθμού, αλλά έκαναν την πλατεία να μοιάζει με τεράστια τούρτα και τους κίονες με υπερμεγέθη κεράκια.

Καλλιόπη, η μούσα των ουρητηρίων

Αν και οι μούσες κατά τη μυθολογία ήταν εννέα, οι κατασκευές που τοποθετήθηκαν στην πλατεία ήταν οχτώ, για λόγους αισθητικής και συμμετρίας. Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Καλλιόπη ήταν η ευγενέστερη και η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες μούσες. Ο αρχιτέκτονας του έργου δε σεβάστηκε καθόλου τη φήμη της Καλλιόπης και όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια.

Ο κόσμος τότε, όταν ρωτούσε που είναι τα δημόσια ουρητήρια, έπαιρνε την απάντηση : Κάτω στην Καλλιόπη! Με την πράξη του αυτή ταύτισε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα. Γι αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη».

Οι Μούσες της Ομόνοιας θεωρήθηκαν από τη Δημοτική αρχή αντιαισθητικές και έπρεπε να απομακρυνθούν. Ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς που ήδη είχε κατεδαφίσει το Δημοτικό Θέατρο δεν δυσκολεύτηκε. Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά, μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα τα γλυπτά απομακρύνθηκαν και η παρέα των μουσών της Ομόνοιας διαλύθηκε.

pronews.gr