Η ιδέα της βιομηχανικής περιοχής στα Γρεβενά είχε γίνει δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό κάπου στα τέλη της δεκαετίας του
2000. Ένα σημαντικό όργανο σχεδιασμού και προσέγγισης μονάδων του δευτερογενούς τομέα είχε αναγγελθεί και, χωρίς περισσότερη σκέψη, πολλοί πίστεψαν ότι ξαφνικά σε μία γωνία των Γρεβενών θα φυτρώσουν βιομηχανίες που θα φέρουν ανάπτυξη και θέσεις απασχόλησης.Από την αναγγελία μέχρι σήμερα συστάθηκε νομικό πρόσωπο (από την τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση) και έγινε επιλογή του χώρου, που άλλαξε δυο-τρεις φορές. Επίσης, έγιναν ή πήγαν να γίνουν αναθέσεις για τις μελέτες που απαιτούνται για την πολεοδόμηση και τα δίκτυα υποδομής της βιομηχανικής περιοχής. Πέρασαν όμως πολλά χρόνια και δεν υπήρξε καμία ουσιαστική πρόοδος. Τελικά, αυτό το εργαλείο δεν αξιοποιήθηκε για την περιοχή μας.
Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, όμως, η συζήτηση για τη βιομηχανική περιοχή γινόταν χωρίς τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων: δεν διερευνήθηκε ποτέ ποιες επιχειρήσεις θα ήθελαν να εγκατασταθούν. Θα σχεδιάζονταν εγκαταστάσεις και υποδομές, πρόνοιες για την προστασία του περιβάλλοντος που θα οδηγούσαν σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, χωρίς να είναι γνωστό τι είδους επιχειρήσεις επρόκειτο να εγκατασταθούν στη βιομηχανική περιοχή. Επίσης, δεν ήταν σαφές εάν η βιομηχανική περιοχή θα είχε κάποιον εξειδικευμένο χαρακτήρα.
Ευκαιρία είναι να μπουν τα πράγματα σε μια σειρά: για να γίνει μια βιομηχανική περιοχή πρέπει να έχουμε μια πρώτη ιδέα της έκτασης, στην οποία θα γίνει, και του χαρακτήρα που επιθυμούμε να αποκτήσει. Ο χαρακτήρας αυτός μπορεί να συνδέεται και με εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιοχής, τα οποία μπορούν να συνδέσουν την εκπαίδευση που παρέχουν με την παραγωγή στη βιομηχανική περιοχή. Αφού γίνει ένας πρώτος, υποτυπώδης σχεδιασμός, γίνεται διερεύνηση άτυπη, σε πρώτη φάση, για να βρεθεί εάν και ποιες βιομηχανίες θα ενδιαφέρονταν να εγκατασταθούν στη βιομηχανική περιοχή - και, εάν όχι, γιατί: θεωρούν ότι η περιοχή δεν παρέχει σ' αυτές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ότι η συγκεκριμένη έκταση δεν ταιριάζει; Από την αρχική αυτή διερεύνηση σίγουρα θα εμπλουτισθεί ο σχεδιασμός.
Οι επιχειρήσεις θέλουν βιομηχανικά πάρκα για πολλούς λόγους. Ο συντελεστής δόμησης με τον καινούργιο νόμο μπορεί να είναι μέχρι 2 για τις βιομηχανικές χρήσεις, όταν για την εκτός σχεδίου δόμηση είναι 0,6. Δίκτυα και υποδομές είναι έτοιμα (εδώ έχει σημασία να πρόκειται για δίκτυα και υποδομές συμβατά με τις επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν, άρα χρειάζεται να γίνει η σχετική προκαταρκτική έρευνα). Λύματα και ρύποι αντιμετωπίζονται με οργανωμένο τρόπο, η περιβαλλοντική αδειοδότηση του βιομηχανικού πάρκου καλύπτει μεγάλο μέρος αυτής που θα λάβει η μεμονωμένη επιχείρηση κι έτσι το κόστος περιβαλλοντικής συμμόρφωσης είναι σημαντικά μικρότερο. Η λειτουργία συναφών επιχειρήσεων, η σύνδεση με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, επιτρέπουν σε ένα βιομηχανικό πάρκο να γίνει πυρήνας καινοτομίας που ωφελεί όλες τις επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός αυτού.
Έχει σημασία να επισημανθεί ότι η ανάπτυξη ενός Επιχειρηματικού Πάρκου (έτσι ονομάζονται πλέον οι βιομηχανικές περιοχές) ανατίθεται σε ειδικό σχήμα, που ονομάζεται Εταιρεία Ανάπτυξης και Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου (Ε.Α.Δ.Ε.Π.). Στο σχήμα αυτό μπορούν να μετέχουν δημόσιοι φορείς (ιδίως η αυτοδιοίκηση) και ιδιωτικοί φορείς. Εάν η διερεύνηση που έχει προηγηθεί καταδείξει ότι υπάρχουν επιχειρήσεις με πολύ σοβαρό ενδιαφέρον για την εγκατάστασή τους στο επιχειρηματικό πάρκο, μπορούν να προσκληθούν και να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της αντίστοιχης Ε.Α.Δ.Ε.Π. - με τον τρόπο αυτό και ενισχύουν κεφαλαιακά την εταιρεία, άρα και τη διαδικασία ίδρυσης της βιομηχανικής περιοχής, προσδίδουν συγκεκριμένο χαρακτήρα στη βιομηχανική περιοχή, με αποτέλεσμα οι υποδομές της να προσαρμοσθούν αναλόγως. Ξέρουμε, δηλαδή, για τι είδους βιομηχανική περιοχή (ή άλλης μορφής επιχειρηματικό πάρκο) μιλάμε. Ακόμη πιο σημαντικό: προσελκύουν και άλλες επιχειρήσεις, επειδή το εγχείρημα αποκτά πλέον μεγαλύτερη σοβαρότητα και κύρος, αφού βρίσκονται επιχειρήσεις που δεσμεύουν τα κεφάλαιά τους.
Σε τι θα μπορούσε να «εξειδικεύεται» η βιομηχανική περιοχή στα Γρεβενά; Υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές - πιο προφανείς είναι οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την τυποποίηση της πρωτογενούς παραγωγής της περιοχής ή τις εξορυκτικές δραστηριότητες και την παραγωγή ενέργειας. Ακόμη και ο πρώτος σχεδιασμός που αναφέρθηκε παραπάνω πρέπει να γίνει μετά από μια πρώτη διερεύνηση των αναγκών των επιχειρήσεων σε σχέση με τα πλεονεκτήματα της περιοχής. Ίσως όμως μπορεί να γίνει στόχευση και σε κάτι διαφορετικό, όπως στην υψηλή τεχνολογία.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί και ένα άλλο πλεονέκτημα που μπορεί να έχει μια βιομηχανική περιοχή στα Γρεβενά με εξειδικευμένο χαρακτήρα: τη χρονική προτεραιότητα. Εάν δημιουργηθεί, πρώτο στη Δυτική Μακεδονία, ένα επιχειρηματικό πάρκο στα Γρεβενά με εξειδικευμένο αντικείμενο (σε αντιδιαστολή με τη γενικού χαρακτήρα βιομηχανική περιοχή της Κοζάνης, επί παραδείγματι), θα έχει τουλάχιστον στην αρχή μονοπωλιακό χαρακτήρα. Επομένως, θα προσελκύσει επιχειρήσεις που αλλιώς θα πήγαιναν σε άλλο χώρο, με περισσότερο πληθυσμό, σε περίπτωση που λειτουργούσαν ταυτοχρόνως και άλλες βιομηχανικές περιοχές. Αντιστρόφως: εάν προλάβει η Καστοριά ή η Φλώρινα ή η Κοζάνη να κάνουν μια εξειδικευμένη βιομηχανική περιοχή, θα είναι πολύ δύσκολο στη συνέχεια για την περιοχή μας να αναπτύξει την αντίστοιχη.
Εν κατακλείδι - το βιομηχανικό πάρκο είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φέρει επανάσταση στην παραγωγή της περιοχής. Για τον σχεδιασμό του απαιτείται να διερευνηθούν τα ειδικά χαρακτηριστικά της οικονομίας της περιοχής σε συνδυασμό με την πρόθεση των επιχειρήσεων - χωρίς επιχειρήσεις πρόθυμες να εγκατασταθούν, το επιχειρηματικό πάρκο δεν έχει νόημα. Οι επιχειρήσεις μπορούν (και ίσως πρέπει) να προσκληθούν να συμπράξουν στο σχήμα που θα συστήσει και θα λειτουργήσει το βιομηχανικό πάρκο. Θα έχει ιδιαίτερη αξία η εξειδίκευση του αντικειμένου του βιομηχανικού πάρκου. Και πρέπει να το κάνουμε πρώτοι!
*Αθανάσιος Τσιούρας
Μαυραναίοι Γρεβενών
Διαβάστε περισσότερα άρθρα, στο ιστολόγιο Γρεβενά για πάντα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου