Πανελλαδικές 2025: Δείτε τα θέματα και τις απαντήσεις σε Αρχαία, Μαθηματικά, Βιολογία για τους μαθητές των ΓΕΛ

 

Τα πρώτα μαθήματα Προσανατολισμού έδωσαν σήμερα, Δευτέρα 2 Μαΐου 2025, για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις οι υποψήφιοι των ΓΕΛ.

Πιο συγκεκριμένα, οι υποψήφιοι των ΓΕΛ εξετάστηκαν στα Αρχαία Ελληνικά (Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών), τα Μαθηματικά (Ο.Π. Θετικών Σπουδών και Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής) και τη Βιολογία (Ο.Π. Σπουδών Υγείας).

Το skai.gr σε συνεργασία με τον «Όμιλο Φροντιστηρίων ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ» θα δημοσιεύει τα θέματα και τις απαντήσεις τους καθ’ όλη τη διάρκεια των Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Συνέχεια και για τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ, αύριο, Τρίτη, οι οποίοι θα εξεταστούν στα Μαθηματικά (Άλγεβρα).

Δείτε τα θέματα στα Αρχαία Ελληνικά 

 

 

Δείτε τα θέματα στα Μαθηματικά 

 

 

Δείτε τα θέματα στη Βιολογία 

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ 

• Μαθηματικά: Θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας 

«Θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας με αυξημένες απαιτήσεις κυρίως στο 4ο θέμα. Δεν υπάρχουν εκπλήξεις στα ζητήματα. Ίδια φιλοσοφία και βαθμός δυσκολίας με τα θέματα των τελευταίων ετών», αναφέρουν οι υπεύθυνοι από τον «Όμιλο Φροντιστηρίων ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ». 

• Βιολογία: Θέματα βατά και αναμενόμενα

«Τα θέματα είναι μέτριας δυσκολίας, βατά και αναμενόμενα και θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κανείς έως και εύκολα. Χωρίς ιδιαίτερες παγίδες. Χωρίς ασάφειες. Χωρίς κάποιο πρόβλημα στον χρόνο επίλυσης, 
Ένας πολύ καλά διαβασμένος μαθητής μπορεί να γράψει άριστα, χωρίς κόπο». 

• Αρχαία Ελληνικά: Το αδίδακτο κείμενο ήταν μέτριας δυσκολίας

«Οι υποψήφιοι των Ανθρωπιστικών Σπουδών εξετάσθηκαν στο διδαγμένο κείμενο σε απόσπασμα από την ‘‘Πολιτεία’’ του Πλάτωνα που αντιστοιχούσε στην 8η ενότητα του Φακέλου Υλικού. Το Α1α ζήτημα ήταν πολλαπλής επιλογής με αυτονόητες απαντήσεις. 

Όσον αφορά στο Α1β, ήταν απαραίτητο οι μαθητές να γνωρίζουν καλά τη μετάφραση του κειμένου, ώστε να εντοπίσουν τους όρους στους οποίους αναφέρονταν οι δύο αντωνυμίες του συγκεκριμένου χωρίου. Το Β1 αφορούσε τη ερμηνευτική επεξεργασία του διδαγμένου κειμένου με σαφή διατύπωση και παρέπεμπε στα σχόλια του Φ.Υ. Το παράλληλο κείμενο ήταν απόσπασμα από το έργο «1984» του Τζωρτζ Όργουελ. Οι μαθητές καλούνταν να εντοπίσουν μια ομοιότητα και μια διαφορά ανάμεσα στο πρωτότυπο και στο παράλληλο κείμενο που ο καλά προετοιμασμένος υποψήφιος μπορούσε να ανταπεξέλθει. Στο Β3 η λεξιλογική αφορούσε παράγωγα της μετοχής «φέροντας» που έπρεπε να ενταχθούν σε συγκεκριμένες φράσεις στον νεοελληνικό λόγο.

 

 

Στο Β4 οι μαθητές καλούνταν να αξιολογήσουν ως ορθά ή εσφαλμένα δεδομένα από την εισαγωγή του σχολ. Βιβλίου που αναφέρονταν στη ζωή του Πλάτωνα και στο φιλοσοφικό του έργο ‘‘Πολιτεία’’. Και τα πέντε δεδομένα που ζητήθηκαν να αξιολογηθούν δεν παρουσίαζαν ιδιαίτερες δυσκολίες.

Το αδίδακτο κείμενο προερχόταν από τα ‘‘Ἀπομνημονεύματα’’ του Ξενοφώντα. Ήταν μέτριας και όχι ιδιαίτερης μεταφραστικής δυσκολίας. Τόσο οι γραμματικές όσο και οι συντακτικές παρατηρήσεις προϋπέθεταν καλή γνώση των βασικών γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, χωρίς να είναι ιδιαίτερα απαιτητικές».

Οι απαντήσεις σε Αρχαία Ελληνικά 

Α1. 

1. α
2. β
3. β

Α1Β.

• παρ’ ἣν: αναφέρεται στην λέξη: «ὁδόν»
• ὑπὲρ ὧν: αναφέρεται στα : «  παραφράγματα»

Β1.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ο διάλογος έχει προχωρήσει και διεξάγεται στη μέση της νύχτας. Ο Σωκράτης βάζει τον συνομιλητή του, τον Γλαύκωνα, να φανταστεί ένα υπόγειο μέρος σαν σπηλιά και σκηνοθετεί μια παράδοξη ιστορία, την οποία όμως θεωρεί απλή αναπαράσταση της κοινής ανθρώπινης συνθήκης: όπως τα ανθρώπινα σώματα είναι ακινητοποιημένα και δέσμια στο υπόγειο, έτσι και η ψυχή είναι φυλακισμένη στις αισθήσεις του σώματος. Με τη λέξη «ἀπείκασον» εισάγεται στο κείμενο η τεχνική της αλληγορίας. Η χρήση του συγκεκριμένου ρήματος στην αρχή της αφήγησης (Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας), που είναι γνωστή ως ο «(πλατωνικός) μύθος του σπηλαίου», σηματοδοτεί την έναρξη ενός λόγου αλληγορικού. Η αλληγορία είναι ένας εκφραστικός τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας άλλα λέει και άλλα εννοεί.

Πρόκειται, συνεπώς, για συνεχή μεταφορά ή παρομοίωση. Η αλληγορία χρησιμοποιείται συχνά στην ποίηση και στον πεζό λόγο, επειδή κάνει πιο προσιτά στον ακροατή ή αναγνώστη ιδέες, νοήματα, αντιλήψεις που δύσκολα μπορεί να κατανοήσει. Μια αλληγορία συνεπάγεται πως όσα λέγονται έχουν και ένα άλλο επίπεδο σημασιών, πως οι λέξεις, οι έννοιες και οι περιγραφές έχουν πέρα από την κυριολεκτική τους και μια συμβολική σημασία. Ο Πλάτωνας τη χρησιμοποιεί: α) για να κάνει πιο κατανοητές δύσκολες φιλοσοφικές έννοιες και για να κερδίσει την προσοχή και το ενδιαφέρον του αναγνώστη, β) όταν προσπαθεί να θεμελιώσει απόψεις που δεν είναι δυνατό να στηριχτούν με τη διαλεκτική, τη βασική μέθοδο του, ή για να ενισχύσει τη διαλεκτική.

Τα σημεία του κειμένου που επαληθεύουν την αξιοποίηση της μεθόδου της αλληγορίας εκ μέρους του Πλάτωνα είναι τα ακόλουθα: «ἀπείκασον», «Ἰδὲ», «πάθει», «σπηλαιώδει»/«οἷον», «ὅρα, ὁρῶ, ὥσπερ τα παραφράγματα»

Το θέμα της αλληγορίας του σπηλαίου σχετίζεται με το θέμα της παιδείας και της επίδρασης που ασκεί στην ψυχή του ανθρώπου, ώστε να μπορέσει να κατακτήσει το Αγαθό. Στον μύθο του σπηλαίου παρακολουθούμε την πορεία διαμόρφωσης του φιλοσόφου – άρχοντα, την «άνοδό» του από την απαιδευσία στην αληθινή παιδεία, τη γνώση του Αγαθού. Με τις λέξεις «παιδεία» καὶ «ἀπαιδευσία» ορίζεται μια πρώτη θεματική για τον μύθο του σπηλαίου: ο Πλάτων θα μιλήσει αλληγορικά περί παιδείας (και έλλειψη παιδείας). Στην Πολιτεία γενικότερα η αναφορά στην παιδεία γίνεται πάντα σε σύνδεση με την ηθική διαπαιδαγώγηση των πολιτών.

Στον μύθο του σπηλαίου, ειδικότερα, η αναφορά στην παιδεία έχει και γνωσιολογικό περιεχόμενο: πώς μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίσει την αλήθεια, και μάλιστα το αληθινά υπαρκτό;
Στην παραστατική εικόνα των αλυσοδεμένων μέσα στην υπόγεια σπηλιά (Ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους … κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν), παρουσιάζεται ο άνθρωπος της δόξας, της πλάνης, του περιορισμένου οπτικού πεδίου, της εξαναγκασμένης όρασης. Ο άνθρωπος, που εκλαμβάνει ως κάτι πραγματικό τη θέα της σκιάς των πραγμάτων, αγνοεί την αλήθεια και είναι ανίκανος για ουσιαστική βοήθεια προς το σύνολο. Οι δεσμώτες πιστεύουν πως η μόνη πραγματικότητα είναι ό,τι βλέπουν ή ακούν, ό,τι τους δίνει η αίσθηση. Μέσα στην πλάνη τους, μάλιστα, συνδέουν τους ήχους (φθεγγομένους) με τις σκιές που βλέπουν και πιστεύουν ότι τους ήχους παράγουν οι σκιές.  Πιο συγκεκριμένα οι δεσμώτες είναι οι άνθρωποι που ζουν στο σκοτάδι της αμάθειας, οι δέσμιοι των δεδομένων των αισθήσεων. Είναι οι απαίδευτοι άνθρωποι που βρίσκονται στο κατώτερο επίπεδο γνώσης (εικασία) και θεωρούν ότι οι σκιές των πραγμάτων είναι η αληθινή εικόνα του κόσμου. Ζουν μέσα στο σκοτάδι της πνευματικής αμάθειας (ἐν καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει) αλλά και της ηθικής αποτελμάτωσης και δεν έχουν επίγνωση της πλάνης τους. Η ακινησία των δεσμωτών (ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε τὸ πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν) συμβολίζει την πνευματική αδράνεια, την απουσία έρευνας και αναζήτησης της αλήθειας. Πρόκειται για εκείνους τους πολίτες που άγονται και φέρονται από τους ισχυρούς της κοινωνίας, καθώς δεν έχουν εκείνο το πνευματικό υπόβαθρο που θα τους βοηθήσει να σκεφτούν ορθολογιστικά και να διεκδικήσουν μια ανώτερη ποιότητα ζωής. Στερούνται την ικανότητα της κριτικής σκέψης και της αμφιβολίας.  Αυτοί οι άνθρωποι μόνο κακό μπορούν να προκαλέσουν, αφού αδυνατούν να υπηρετήσουν τόσο το ιδιωτικό όσο και το δημόσιο καλό. 

Η εικόνα του σπηλαίου συμπυκνώνει το νόημα του αγώνα του ανθρώπου να λυτρωθεί από τα δεσμά της φαινομενικότητας, που τον κρατούν εγκλωβισμένο στην άγνοια και την πλάνη, και να ορθωθεί στο φως της αλήθειας Περιγράφει τη γνωστική πορεία της ανθρώπινης ψυχής, την περιαγωγή της ψυχής από το σκοτάδι στο φως, τη μεταστροφή της προς τη θέα του όντος. Η λύτρωση του ανθρώπου είναι δύσκολη, είναι μια συνεχής ανοδική και επίμοχθη πορεία γεμάτη δυσυπέρβλητα εμπόδια και αναγκασμούς.

Β3.

1. οισοφάγο
2. φόρος
3. φορέματα
4. φέρσιμο
5. φερέφωνό

Β4.

1. ΛΑΘΟΣ
2. ΛΑΘΟΣ
3. ΣΩΣΤΟ
4. ΣΩΣΤΟ
5. ΛΑΘΟΣ

Γ1.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Συχνά, παρατηρούσε προσεκτικά γύρω της, εξετάζει όμως και αν κάποιος άλλος την έβλεπε ,πολλές φορές μάλιστα έριχνε βλέμματα και στη σκιά της. Όταν , όμως ,  έφτασαν πιο κοντά στον Ηρακλή , εκείνη που αναφέραμε πρώτη,  προχωρούσε με τον ίδιο τρόπο (βήμα) , η άλλη όμως, επειδή ήθελε να προλάβει , έτρεξε εμπρός προς τον Ηρακλή και είπε : Σε βλέπω , Ηρακλή ,  να απορείς ποιον δρόμο να πάρεις στη ζωή σου. Εάν , λοιπόν, κάνεις εμένα φίλη σου θα σε οδηγήσω στον πιο ευχάριστο και εύκολο δρόμο και από τις απολαύσεις καμία δε θα υπάρξει που να μην την γευτείς , ενώ χωρίς δυσκολίες θα περάσεις όλη σου τη ζωή.

Γ3α.

• γυναῖκας -  γυναικός
• φύσει - φύσεως
• τὸ σῶμα - τοῦ  σώματος
• καθαρότητι -καθαρότητος

Γ3β.

• φάνηθι
• μειζόνων
• ὸψομένη
• ἐπεσκόπει
• ἀγάγωμεν
• οὐδεμίᾷ

Γ4α.

• ἰδεῖν: απαρέμφατο της αναφοράς, εντοπίζεται μετά από επίθετο που δηλώνει ικανότητα ή δυνατότητα (εὐπρεπῆ)
• τῆς φύσεως: γενική συγκριτική, β’ όρος σύγκρισης με συγκριτική λέξη το επίθετο ‘‘ὀρθοτέραν’’ και α’ όρος σύγκρισης ‘‘τὴν δ’ ἑτέραν’’
• τῷ Ἡρακλεῖ:  αντικείμενο στο απαρέμφατο προσδραμεῖν
• ἀποροῦντα: κατηγορηματική μετοχή , εξαρτώμενη από αισθητικό ρήμα (Ὁρῶ), αναφέρεται στο αντικείμενο ‘‘σε’’ του ρήματος ‘‘Ὁρῶ’’ , λειτουργεί συντακτικά ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο ‘‘σε’’
• φίλην: κατηγορούμενο στο ἐμὲ, μέσω της μετοχής ‘‘ποιησάμενος’’ 
• τῶν χαλεπῶν: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική αντικειμενική στο ἄπειρος

Γ4β.

•  εἴ τις ἄλλος αὐτὴν θεᾶται: πρόκειται για μια πλάγια ερωτηματική ολικής αγνοίας μονομελή. Εκφέρεται με Οριστική (κρίσεως) γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό και λειτουργεί συντακτικά ως αντικείμενο στο απαρέμφατο ἐπισκοπεῖν.

Όλες οι απαντήσεις στα Μαθηματικά 

Όλες οι απαντήσεις σε Βιολογία

ΘΕΜΑ Α 

• Α1. β
• Α2. α
• Α3. γ
• Α4. α
• Α5. δ

ΘΕΜΑ Β

Β1. 

1. στ
2. η
3. δ
4. ε
5. β
6. γ
7. α

Το ζ περισσεύει.

Β2. 

Κυτταρικός κύκλος: Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη δημιουργία ενός κυττάρου ως τότε που και το ίδιο θα παράγει τους απογόνους του, ονομάζεται κυτταρικός κύκλος ή κύκλος ζωής του κυττάρου. Ο κύκλος αυτός χωρίζεται σε δύο φάσεις, στη μεσόφαση και στη μιτωτική διαίρεση ή μίτωση.

Σύναψη: Τα ομόλογα χρωμοσώματα εγκαταλείπουν τις τυχαίες θέσεις που κατείχαν στο χώρο του πυρήνα, πλησιάζουν και τοποθετούνται το ένα απέναντι στο άλλο. Το φαινόμενο αυτό, που ονομάζεται σύναψη, γίνεται με εξαιρετική ακρίβεια, γιατί τα ομόλογα χρωμοσώματα στοιχίζονται έτσι, ώστε οι αντίστοιχοι γονιδιακοί τόποι (οι θέσεις στις οποίες εδράζονται τα γονίδια που ελέγχουν το ίδιο γνώρισμα) να είναι ο ένας απέναντι στον άλλο.

Β3.  Σε Κύτταρα αν αφαιρεθεί τεχνητά ο πυρήνας:
α. δεν αναπαράγονται, δεν διαιρούνται,
β. εμφανίζουν μικρό αριθμό μεταβολικών διεργασιών,
γ.  περιορισμένη διάρκεια ζωής.

 

 

Β4. Πείραμα Hershey και Chase (1952)

Η οριστική επιβεβαίωση-απόδειξη ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό. 
Οι ερευνητές μελέτησαν τον κύκλο ζωής του βακτηριοφάγου (φάγου) Τ2. Ιχνηθέτησαν τους φάγους με ραδιενεργό 35S, που ενσωματώνεται μόνο στις πρωτείνες αλλά όχι στο DNA, και με ραδιενεργό 32P, που ενσωματώνεται μόνο στο DNA αλλά όχι στις πρωτεΐνες. Στη συνέχεια με ραδιενεργούς φάγους μόλυναν βακτήρια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο το DNA των φάγων εισέρχεται στα βακτηριακά κύτταρα και είναι ικανό να "δώσει τις απαραίτητες εντολές", για να πολλαπλασιαστούν και να παραχθούν οι νέοι φάγοι.

α. Οι πρωτεΐνες που συντίθενται από τους φάγους καθορίζονται από το DNA τους, και όχι από τις πρωτεΐνες με τις οποίες εισέρχονται στο κύτταρο. Στην περίπτωση αυτή, ο συνθετικός φάγος έχει DNA από Τ2, άρα οι νέοι φάγοι θα συνθέσουν πρωτεΐνες όμοιες με του φάγου Τ2.

Β. Οι ραδιενεργές πρωτεΐνες δεν εισέρχονται στο βακτήριο — μόνο το DNA εισέρχεται (σύμφωνα με το πείραμα των Hershey & Chase). Τα E.coli αναπτύσσονται σε περιβάλλον με μη ραδιενεργό θείο (³²S). Άρα, οι πρωτεΐνες που θα παραχθούν από το ίδιο το βακτήριο, με εντολή του DNA του φάγου Τ2, θα περιέχουν μη ραδιενεργό ³²S.
 

skai.gr