Νέος αγρότης μόνος ψάχνει... μεθόδους επιβίωσης! - Ο ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΓΡΟΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΣΤΗΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα

 

Στο περιθώριο της κυβερνητικής αγροτικής πολιτικής βρίσκεται σήμερα ο νέος αγρότης, με αποτέλεσμα στο μυαλό κάποιων στο άκουσμα της ιδιότητας αυτής να τρέχει στο γνωστό τηλεοπτικό ριάλιτι, παρά στον νέο άνθρωπο που μπορεί και θέλει να κάνει την ελληνική γεωργία...
ανταγωνιστική και γιατί όχι τη «βαριά βιομηχανία» της εγχώριας οικονομίας. Οι νέοι αγρότες συνειδητοποιώντας ότι δεν θα ΄χουν την επιθυμητή βοήθεια από το κράτος, συσπειρώθηκαν γύρω από την Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, μέσω της οποίας επιχειρούν να έχουν ρόλο στα τεκταινόμενα του πρωτογενούς τομέα που τους αφορούν.

Η ΠΕΝΑ εξέπληξε πρόσφατα, όταν με ανακοίνωσή της μίλησε «για επανασχεδιασμό της γιορτής του Κιλελέρ, αφού αυτή έπαψε –με τη σημερινή μορφή-να εμπνέει τους αγρότες». Με αφορμή την ανακοίνωση αυτή, μιλήσαμε με τον τεχνικό σύμβουλο της ΠΕΝΑ, υπεύθυνο του «Αγρόραμα» κ. Δημήτρη Μιχαηλίδη, όχι μόνο για το Κιλελέρ, αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι αγρότες, λόγω της κυβερνητικής αδιαφορίας και για την συνολική τους προσφορά στον πρωτογενή τομέα.

Αναλυτικότερα η συζήτηση μαζί του έχει ως εξής:

- ΕΡ: Με αφορμή τη μικρή προσέλευση των αγροτών στο Κιλελέρ, συμπεράνατε ότι ίσως η επέτειος αυτή, έπαψε να εμπνέει τους αγρότες. Έχετε να προτείνεται κάτι άλλο για την ουσιαστική αναβάθμιση της γιορτής;

- ΑΠ: Κατ’ αρχήν η διάχυση της εξουσίας (συμπολίτευση -αντιπολίτευση) μέσα στις Αγροτικές Συνδικαλιστικές Οργανώσεις-ΑΣΟ «διέφθειραν» τον συνδικαλισμό (ιδεολογικά ή/και μέσω επιλεκτικής χρηματοδότησης ΠΑΣΕΓΕΣ, ΓΕΣΑΣΕ, ΣΥΔΑΣΕ) και τον έκαναν ενεργούμενο των κομμάτων, με αποτέλεσμα να έχουμε πολλές εκδηλώσεις Κιλελέρ, που διασπούν και αποδυναμώνουν τη συμμετοχή.

Η απαξίωση των αγροτικών επαγγελμάτων, κυρίως από τους αστούς, και η «υποβάθμιση» των αξιών και του τρόπου ζωής των αγροτών, απομακρύνουν τους επαγγελματίες αγρότες από τα αγροτικά σύμβολα και τους διαχρονικούς αγωνιστές. Από την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα έχουν εξαφανισθεί μεθοδικά ακόμα και τα αγροτικά σχολεία.

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ απευθύνθηκε εγγράφως για τα 100 χρόνια του Κιλελέρ στην κυβέρνηση και την Προεδρία της Δημοκρατίας, ενώ η ΠΕΝΑ και η Ένωση Νέων Αγροτών Λάρισας (εκπροσωπούμενη από τον Πρόεδρο κ. Μ. Αγγελακόπουλο και τον κ. Ν. Παυλονάσιο) επισκέφθηκαν (9/12/2009) και πρότειναν εγγράφως (αριθμοί πρωτοκόλλων Δημαρχείου Κιλελέρ 4359/9-12-09, Νομαρχίας Λάρισας 1980/9-12-09 και Περιφέρειας Θεσσαλίας 82240/12643/9-12-09) την υποστήριξη κάποιας ενωτικής προσπάθειας (ίσως ενός πνευματικού μνημοσύνου ή ημερίδας-συνεδρίου) αμέσως μετά την κατάθεση στεφάνων με τη συμμετοχή όλων των αγροτοσυνδικαλιστικών δομών, χωρίς αποκλεισμούς.

Το αποτέλεσμα ήταν οι οργανωτές της εκδήλωσης (Δήμος-Νομαρχία) να μην συμπεριλάβουν στην οργανωτική επιτροπή την ΠΕΝΑ ή την ΕΝΑ Λάρισας και να μην αναφέρεται στο επίσημο πρόγραμμα η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, ενώ θεσμικά είναι η μόνη ΑΣΟ που με νόμο της Ελληνικής Βουλής (Ν3147/2003, άρθρο 20) εκπροσωπεί τους Νέους Αγρότες (ηλικία 18-40 ετών).

Στις 3/3/2010 η ΠΕΝΑ ζήτησε, κατά την επίσκεψή της στον κύριο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να παραστεί και να απευθύνει χαιρετισμό-ομιλία στην ενωτική 100ή επέτειο του Κιλελέρ, στην οποία ο κ. Κ. Παπούλιας ανταποκρίθηκε θετικά, χωρίς τελικά να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε τόσο τον χρόνο (σε σχέση με τα εγκαίνια του νέου Δημοτικού καταστήματος), όσο και την ενωτική παρουσία όλων των αγροτοσυνδικαλιστικών δομών, ούτε ακόμα και στα 100χρονα.

Ταυτόχρονα γίνεται αισθητή μια διάθεση της κυβέρνησης να ποδηγετήσει τις ΑΣΟ και να οργανώσει κυβερνητικό αγροτικό συνδικαλισμό, που φοβίζει και αποστασιοποιεί ακόμα περισσότερο.

Η αμεσότερη αναβάθμιση θα μπορούσε να προκύψει από μια ενωτική εκδήλωση μνήμης, χωρίς αποκλεισμούς, εφόσον το επιτρέψουν οι ηγεσίες των ποικιλώνυμων αγροτικών συνδικαλιστικών συλλόγων και δομών, εκεί στο Κιλελέρ.

Υποστηρικτικά θα μπορούσε να λειτουργήσει μια διαδικασία ενιαίας έκφρασης του αγροτικού συνδικαλιστικού κινήματος σε επίπεδο Ελλάδος, ως συντονιστικό της δράσης όλων και ως θεσμικός συνομιλητής με τους άλλους παραγωγικούς-κοινωνικούς εταίρους στην Ελλάδα.

ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ

Το πιο δύσκολο, αλλά απαραίτητο, θα είναι η απεξάρτηση από τα πολιτικά κόμματα, και η συνειδητή προσπάθεια για αφύπνιση της «αγροτικής συνείδησης», του ρόλου του αγροτικού τομέα στην εθνική οικονομία, και της επισήμανσης της συνεχούς περιφρόνησης του αγρότη από την «εγγράματη κοινωνία των αστών».

Μακροχρονιότερο όλων, που θα βοηθήσει στην επανατοποθέτηση της θυσίας του Κιλελέρ, θα είναι η καταξίωση των αγροτικών επαγγελμάτων, των αξιών και του τρόπου ζωής των αγροτών, του πολιτισμού και των παραδόσεων των αγροτικών περιοχών (και με αγροτικά σχολεία, και με θεατρικά έργα όπως ο ΓηΤαυρος, και με πολιτιστικά αγροτικά-αγροτουριστικά δρώμενα).

ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ...

- ΕΡ: Ποιες είναι οι εκκρεμότητες που αντιμετωπίζουν οι νέοι αγρότες στην ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική (πληρωμές, σχέδια βελτίωσης, ΕΣΠΑ). Ποιες οι κυβερνητικές δεσμεύσεις και πώς είναι η συνεργασία σας με την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων;

- ΑΠ: Οι Νέοι Αγρότες εστιάζονται μόνο στα εξειδικευμένα θέματα των Νέων Αγροτών, όπου και θεωρητικά έχουν την κύρια αρμοδιότητα. Για τα γενικά θέματα των αγροτών συμμετέχουν και εκφράζονται κυρίως μέσω των πολλών αγροτοσυνδικαλιστικών δομών. Έτσι επισημαίνονται:

1. Η προσβολή των Ελλήνων πολιτών-αγροτών, που υπέβαλαν αίτηση ένταξης στο Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, όπου σύμφωνα με την πρόσκληση της 27/1/2009, θα έπρεπε να έχουν την απόφαση της πολιτείας μέσα σε 4 μήνες από την αίτηση, και σήμερα 14 μήνες μετά την πρόσκληση δεν έχουν καμιά απόφαση στα χέρια τους, ούτε βέβαια και κάποια λεφτά.

2. Η τρομερά μεγάλη καθυστέρηση της δημόσιας διοίκησης και η πολυπλοκότητα των διαδικασιών που επέβαλαν οι υπάλληλοι, ισοδυναμεί με άρνηση και απαγόρευση εκταμίευσης από τους Νέους Αγρότες κάθε προγράμματος, είτε πρόκειται για τους ενταχθέντες το 2006, είτε πρόκειται για τα τότε Σχέδια Βελτίωσης, είτε για τις Βιοκαλλιέργειες (και κυρίως Βιοεκτροφές) κλπ.

3. Η ΠΕΝΑ, ως θεσμικός φορέας ζήτησε επισήμως με έγγραφες αιτήσεις 5 φορές συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ. Συναντήθηκαν εθιμοτυπικά μόνο στις 29/10/2009 στο Υπουργείο. Είναι σίγουρο ότι η Υπουργός ΑΑΤ και ο Υφυπουργός ΑΑΤ θα έπρεπε να έχουν καλέσει και πολλές φορές ακόμη την ΠΕΝΑ, κρίνοντας μόνο από τα ανακοινωθέντα Δελτία Τύπου ΥπΑΑΤ.

4. Το σχέδιο για τα Σχέδια Βελτίωσης, καθώς και των ΚΥΑ για την ενεργοποίηση των «ΟΠΑΑΧ» τα πληροφορήθηκαν όλοι από δημοσιογραφικές πληροφορίες. Τώρα τελευταία πολιτική δικαιολογία είναι η πενθήμερη ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση, που όμως δεν προσφέρεται για σοβαρή συζήτηση σε συλλογικές πανελλήνιες δομές που κινούνται με εθελοντική προσφορά. Ίσως μόνο οι χρηματοδοτούμενες από την κυβέρνηση δομές και οι κυβερνητικές κομματικές ομάδες να ήταν προετοιμασμένες, πάντως όχι οι επαγγελματίες αγρότες (ίσως μόνο οι επαγγελματίες συνδικαλιστές).

5. Οι Νέοι Αγρότες παρά τους συνεχείς αποκλεισμούς ευελπιστούν ότι όλοι θα στραφούν στο τέλος στη μόνη σοβαρή, ψύχραιμη, ελπιδοφόρα οργάνωση με μέλλον, στην ΠΕΝΑ.

ΠΡΟΦΙΛ

ΕΡ: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά, το προφίλ του νέου αγρότη σήμερα και ποιες οι καλλιέργειες που προτιμούν να καλλιεργήσουν ενόψει των φετινών δηλώσεων ΟΣΔΕ;

ΑΠ: Ο σημερινός Νέος Αγρότης είναι συνήθως επαγγελματίας, που επέλεξε τα αγροτικά επαγγέλματα ελεύθερα. Έχει επαρκή εξοικείωση με την πληροφορική και το internet, κυρίως απόφοιτοι λυκείου, και αναζητεί ευκαιρίες εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, ενώ μερικοί είναι απόφοιτοι Πανεπιστημίων, Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, Ινστιτούτων και ειδικών σχολών.

Οι περισσότεροι ασχολούνται με τις καλλιέργειες ή τις εκτροφές επαγγελματικά (και όχι απλά για να έχουν τα τρόφιμά τους), ενώ προτιμούν να τηρούν στοιχεία κανονικού φορολογικού καθεστώτος (όχι ειδικό καθεστώς).

Μετά από 2-3 συνέδρια με θέμα «Αγροτική Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» μπορεί κάποιος να πει ότι προτιμούν δικτυώσεις-ομάδες που εξασφαλίζουν μεγέθη κλίμακος για διαπραγματευτικούς λόγους, ενώ πειραματίζονται με καινοτόμες εκμεταλλεύσεις και αναλαμβάνουν κινδύνους και «ρίσκα» σε νέα αγροτικά προϊόντα και υπηρεσίες (αγροτουρισμός). Και συνεχίζουν να αναζητούν νέες δυνατότητες με το συνέδριο στo Agro Quality Φέστιβαλ (Αθήνα, Τεχνόπολις, 29/4/2010).

Οι Νέοι Αγρότες έχουν επίγνωση ότι στα επαγγέλματά τους είναι ταυτόχρονα:

* Φροντιστές του 92% του φυσικού περιβάλλοντος, και όχι μόνο.

* Δυνητικοί παραγωγοί ενέργειας (βιομάζα, βιοντήζελ, βιοαέριο, ΑΠΕ κλπ)

* Τροφοδότες με ποιοτικά πιστοποιημένα τρόφιμα για όλους τους ανθρώπους

* Προμηθευτές πρώτων υλών για τη βιομηχανία

* Κατακρατητές ρύπων (απομακρύνοντας την καταστροφική κλιματική αλλαγή)

* Συμμετέχοντες στον ζωντανό τοπικό κοινωνικό ιστό

ΟΞΥΜΩΡΑ

- ΕΡ: Νιώθετε μοναξιά στην προσπάθεια να φέρετε τον νέο αγρότη στο προσκήνιο της πολιτικής;

- ΑΠ: Είναι μια ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία ότι το φυσικό περιβάλλον το οποίο φροντίζουν οι αγρότες, είναι αντικείμενο άλλου Υπουργείου (που νομοθετεί και διαβουλεύεται με τις ΜΚΟ και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις) χωρίς να έχει προβλεφθεί οργανική σύνδεση με τους κατ’ επάγγελμα φροντιστές του περιβάλλοντος.

Είναι ενοχλητική η επισήμανση ότι η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς ασχολείται κυρίως με τα παιδιά των αστών και τους νέους των αστικών κέντρων και δεν υπάρχει σταθερή πρόβλεψη συμμετοχής των Νέων Αγροτών.

Είναι επικίνδυνη η προσπάθεια σφετερισμού των προνομίων ενός καθαρά και αποκλειστικά αγροτικού επαγγέλματος, όπως είναι ο αγροτουρισμός, από τρίτους που μπορούν να τον δείχνουν, αλλά δεν τον ζουν. Άλλωστε ο αγροτουρισμός είναι η εναλλακτική ασφαλιστική βαλβίδα των αγροτικών επαγγελμάτων, που αν στενέψει ή αφαιρεθεί μπορεί να δημιουργήσει εκρηκτικές μελλοντικές καταστάσεις.

Η έλλειψη αγροτικής εφαρμοσμένης έρευνας προσανατολισμένης στις ανάγκες των Νέων Αγροτών και η έλλειψη επιμόρφωσης με study Visits (Επισκέψεις μελέτης) αφήνουν τον αγροτικό κόσμο χωρίς think tank (Δεξαμενή Σκέψεων-Ιδεών) για τον αγροτικό κόσμο του 2020 ή/και 2030.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ