Θρίλερ για τη σωτηρία των 12 ασφαλιστικών

Ούτε μία ούτε δύο αλλά 12 ασφαλιστικές εταιρείες του κλάδου ζωής βρίσκονταν στο «κόκκινο» στα τέλη του 2009 και αν δεν υπήρχαν οι ευεργετικές διατάξεις που είχαν περάσει οι αρχές νωρίτερα, επικαλούμενες την οικονομική κρίση, κάποιες ή όλες πιθανόν να έκλειναν...Τον Απρίλιο του 2009, η τότε εποπτική αρχή του κλάδου ιδιωτικής ασφάλισης (ΕπΕΙΑ) προχώρησε στον υπολογισμό του περιθωρίου φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιρειών με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών του οικονομικού έτους 2008.

Το αποκαλούμενο περιθώριο φερεγγυότητας προκύπτει από ένα μαθηματικό τύπο που λαμβάνει υπόψη την αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών σε σχέση με τους κινδύνους που έχουν αναλάβει.

Οι εταιρείες οφείλουν να το ικανοποιούν και αν δεν το κάνουν, καλούνται από την εποπτική αρχή, σύμφωνα με τον νόμο 400 του 1970, να υποβάλλουν σχέδιο βραχυχρόνιας οικονομικής αναδιάρθρωσης, που συμπεριλαμβάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Η εξέταση των στοιχείων από τις υπηρεσίες της ΕπΕΙΑ έδειξε ότι αρκετές εταιρείες είχαν ανοίγματα που θα έπρεπε να καλύψουν αλλά ορισμένοι μέτοχοι δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις αυξήσεις μετοχικού.

Σημειωτέον ότι δεν υπήρχε κανένα Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής να καλύψει μέρος των απωλειών των ασφαλισμένων εκείνη την περίοδο όπως αυτό που ιδρύθηκε πριν από λίγο καιρό, λόγω του λουκέτου στην «Ασπίς».

Υπήρχε λοιπόν σοβαρή πιθανότητα να κλονιστεί η εμπιστοσύνη και να προκληθεί πανικός στους ασφαλισμένους κι άλλων εταιρειών που θα έσπευδαν να ζητήσουν την εξαργύρωση των συμβολαίων τους σύμφωνα με μέλος του Δ.Σ. της τότε εποπτικής αρχής.

Κάτι τέτοιο θα έφερνε σε δύσκολη θέση περισσότερες ασφαλιστικές, προκαλώντας ντόμινο καταρρεύσεων που θα είχε ευρύτερες συνέπειες για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών που είτε είναι μέτοχοι ασφαλιστικών εταιρειών είτε πουλούν προϊόντα (τραπεζοασφάλειες) μέσω των δικτύων τους.

«Οι συνέπειες θα μπορούσε να είναι ανυπολόγιστες για τους ασφαλισμένους και την εθνική οικονομία», αναφέρει ο ίδιος.

Διετής παρέκκλιση

Η ΕπΕΙΑ επέλεξε να προτείνει τη λύση της παρέκκλισης του νόμου 400 για δύο χρόνια, επιτρέποντας στις εταιρείες να καλύψουν το άνοιγμα που είχαν στα τέλη του 2008 κατά 40% το 2009, κατά 70% το 2010 και κατά 100% στις αρχές του 2011.

Ομως, ούτε αυτές οι ευεργετικές διατάξεις ήταν επαρκείς για αρκετές ασφαλιστικές εταιρείες αφού μετοχές, ομόλογα και ακίνητα είχαν αρχίσει να παίρνουν την κατιούσα. Γι' αυτό προχώρησε ένα βήμα παρακάτω δίνοντας την ευχέρεια στις εταιρείες να αποτιμούν τις μετοχές με βάση τον μέσο όρο των 2 τελευταίων ετών, τα ομόλογα στην τιμή κτήσης και τα ακίνητα στην αντικειμενική τους αξία συν 55% αντί του 30% που προέβλεπε ο νόμος 400.

Κόλλησαν 12 και μετά 6

Ακόμη και ύστερα απ' αυτό, 12 εταιρείες του κλάδου ζωής δεν ικανοποιούσαν το κριτήριο φερεγγυότητας με βάση τα στοιχεία της 31ης Δεκεμβρίου του 2009. Σημειωτέον ότι σ' αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται οι εταιρείες του Ομίλου Ασπίς Πρόνοια, η Commercial Value και General Union των οποίων η άδεια λειτουργίας είχε ανακληθεί.

Η τότε εποπτική αρχή, η οποία παρέδωσε τα ηνία της εποπτείας του κλάδου στην Τράπεζα της Ελλάδος από τις αρχές Δεκεμβρίου του 2010, τους ζήτησε να κλείσουν τις τρύπες. Πράγματι, ο αριθμός των εταιρειών του κλάδου ζωής που είχαν άνοιγμα περιορίστηκε στις 6, στα τέλη Ιουνίου του 2010 και εν συνεχεία εξαλείφθηκε μέσω των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου στις οποίες προχώρησαν, σύμφωνα με πρώην στέλεχος της ΕπΕΙΑ.

Ομως, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι έχει συμβεί το Β' εξάμηνο του 2010 και επομένως δεν αποκλείεται κάποια ή κάποιες ασφαλιστικές εταιρείες να μην ικανοποιούν το περιθώριο φερεγγυότητας.

Τι μέλλει γενέσθαι

Οι εκτιμήσεις θέλουν την κατάσταση στην ασφαλιστική αγορά και ειδικότερα στον κλάδο ζωής να γίνεται δυσκολότερη το 2011 για τρεις λόγους.

* Πρώτον, λήγουν οι ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 6 κατά παρέκκλιση του νόμου 400 και επομένως πολλές εταιρείες θα πρέπει να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αν δεν επεκταθεί νομοθετικά η ισχύς των προαναφερθεισών ευεργετικών διατάξεων.

* Δεύτερον, η οικονομική κρίση περιορίζει τις πωλήσεις νέων ασφαλιστηρίων συμβολαίων και ταυτόχρονα ευνοεί την εξαγορά των παλιών από τους ασφαλισμένους, στερώντας πολύτιμη ρευστότητα από τις εταιρείες σε μια δύσκολη συγκυρία.

* Τρίτον, έχει επανέλθει η επαναφορά του χαρτοσήμου στα συμβόλαια ζωής, οι εταιρείες αντιμετωπίζουν υψηλότερη φορολογία, ενώ υπάρχει η επιπλέον επιβάρυνση των συμβολαίων για τη χρηματοδότηση του νεοϊδρυθέντος Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής. Το τελευταίο προβλέπεται ότι θα καλύπτει το 75% της απώλειας κατά μέγιστο 40.000 ευρώ ανά συμβόλαιο.

Τι θα γίνει είναι δύσκολο να προβλεφθεί.

Πάντως, όλοι συμφωνούν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως με την Ασπίς Πρόνοια, τα όποια προβλήματα έχουν βαθιές ρίζες και πάνε πολλά χρόνια πίσω, λόγω πλημμελούς εποπτεία.

Δημήτρης Κοντογιάννης