Τι παγίδες κρύβονται στην διατροφή μας το καλοκαίρι

Περίπου ένας στους 6 ανθρώπους του δυτικού κόσμου παθαίνει κάθε χρόνο τροφική δηλητηρίαση. Το 80% περίπου των κρουσμάτων οφείλεται σε φαγητό έξω από το σπίτι. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι οι..
τροφικές μολύνσεις αυξάνονται διεθνώς. «Η τάση αύξησης στη συχνότητα των τροφικών δηλητηριάσεων που παρατηρείται τα τελευταία έτη οφείλεται στην κατανάλωση τροφών χαμηλής διατροφικής αξίας, οι οποίες έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία και περιέχουν συντηρητικά», επισημαίνει ο γαστρεντερολόγος, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπήλιος Μανωλακόπουλος. «Επίσης, ενοχοποιείται και η συχνή κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού».
Οι μολύνσεις αυτές αυξάνονται θεαματικά το καλοκαίρι. «Η συχνότητα εμφάνισης των τροφικών δηλητηριάσεων διπλασιάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες», λέει ο κ. Μανωλακόπουλος. «Οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν σοβαρή αιτία κακής συντήρησης των τροφίμων και υπερανάπτυξης των μικροβίων σε αυτά».
Οι υπεύθυνες τροφές μπορεί να είναι ήδη μολυσμένες από παθογόνα μικρόβια (όπως το E. coli) ή να έχουν μείνει αρκετή ώρα στην ατμόσφαιρα και να έχουν έρθει σε επαφή με μια εστία μόλυνσης, όπως έντομα ή μολυσμένο νερό.


Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο του βακτηρίου και τη σοβαρότητα της νόσου. «Ο ασθενής παρουσιάζει κοιλιακό άλγος, διάρροιες, εμετούς, πιο σπάνια πυρετό, εξάνθημα, πονοκέφαλο και σπασμούς», λέει ο κ. Μανωλακόπουλος. «Πιθανές επιπλοκές είναι η αφυδάτωση, οι αιμορραγικές διάρροιες, η νεφρική ανεπάρκεια, η βακτηριαιμία και πιο σπάνια η μυοκαρδίτιδα και η μηνιγγίτιδα. Ειδικά το στέλεχος E. coli O157: H7 μπορεί να προκαλέσει ένα σύνδρομο που αποκαλείται “ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο” και εκδηλώνεται με νεφρική ανεπάρκεια, πυρετό, νευρολογικά συμπτώματα και αιμορραγική διάθεση».


Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ συμβουλεύουν να δείτε τον γιατρό σας εάν η διαρροϊκή νόσος συνοδεύεται από υψηλό πυρετό (πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου), αίμα στα κόπρανα, εμετούς που επιμένουν, σημάδια αφυδάτωσης (μεταξύ των οποίων μείωση των ούρων), ξηρό στόμα και λαιμό ή αίσθημα ζάλης όταν στέκεστε όρθιος, καθώς και εάν η διαρροϊκή νόσος διαρκεί πάνω από 3 ημέρες.


Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει κάποιος μια τροφική δηλητηρίαση, ιδιαίτερα εάν βρίσκεται μακριά από το σπίτι του ή μακριά από αστικά κέντρα; «Με άφθονη λήψη υγρών, ελαφρά σίτιση και κυρίως αποφυγή γαλακτοκομικών», συνιστά ο κ. Μανωλακόπουλος. «Αντιδιαρροϊκά δεν συστήνονται, γιατί εμποδίζουν τον οργανισμό σας να αποβάλει τις τοξίνες. Επί εμμονής των συμπτωμάτων, επιβάλλεται η επικοινωνία με γιατρό για πιθανή λήψη αντιβιοτικής αγωγής».


Και πώς να την προλάβει όταν κάποιος τρώει εκτός σπιτιού; «Οταν τρώτε έξω, να διαλέγετε φαγητά που είναι καλά ψημένα, να αποφεύγετε τα ωμά λαχανικά και τα οστρακοειδή και να επιλέγετε προσεκτικά το εστιατόριο», συμβουλεύει ο κ. Μανωλακόπουλος.


Η διάρροια του ταξιδιώτη
Η διάρροια του ταξιδιώτη είναι η πιο συχνή ασθένεια που βιώνει κανείς όταν ταξιδεύει, καταστρέφοντας τις διακοπές του. Εάν ταξιδεύετε σε μια χώρα – όπως αναφέρουν οι επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο στις ΗΠΑ – στην οποία το κλίμα και οι συνθήκες υγιεινής είναι διαφορετικά από εκείνα στη δική σας, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσετε τη διάρροια του ταξιδιώτη. Η πιο συχνή αιτία της νόσου είναι το βακτήριο Ε. coli, το οποίο προσκολλάται στο τοίχωμα του εντέρου και απελευθερώνει μια τοξίνη που προκαλεί διάρροια και κοιλιακούς σπασμούς.
Η νόσος συνήθως περνά μόνη της σε μερικές μέρες με απλά μέτρα (δίαιτα και ενυδάτωση). Mπορείτε να βρείτε στα φαρμακεία διαλύματα ή σκόνη σε φακελάκια για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Εάν δεν τα βρίσκετε, μπορείτε να παρασκευάσετε το δικό σας διάλυμα κατά της αφυδάτωσης, αναμειγνύοντας 1/2 κουταλάκι του τσαγιού αλάτι, 1/2 κουταλάκι σόδα μαγειρέματος, 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη, 1/4 κουταλάκι χλωριούχο κάλιο και 1 λίτρο ασφαλές νερό.
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, θα πρέπει να συμβουλευθείτε γιατρό. Πρέπει να είστε όμως ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα παιδιά, γιατί η διάρροια του ταξιδιώτη μπορεί να τους προκαλέσει σοβαρή αφυδάτωση σε σύντομο χρονικό διάστημα.


Το Ε. coli
Το Escherichia coli (E. coli) είναι ένα βακτήριο – όπως εξηγούν οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο – που ζει στο έντερο των ανθρώπων και των ζώων. Οι περισσότερες ποικιλίες των βακτηρίων αυτών δεν είναι επικίνδυνες ή προκαλούν σχετικά σύντομη διάρροια. Λίγα όμως στελέχη μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή, αιμορραγική διάρροια και κοιλιακούς σπασμούς, που συνοδεύονται από σοβαρή βλάβη σε οργανικά συστήματα, όπως είναι η νεφρική ανεπάρκεια.
Μπορεί να εκτεθείτε στο Ε. coli από μολυσμένο φαγητό ή νερό, ιδίως ωμά λαχανικά και μισοψημένο μοσχαρίσιο κιμά. Οι υγιείς ενήλικοι συνήθως αναρρώνουν ύστερα από τη μόλυνση μέσα σε μια εβδομάδα. Τα μικρά παιδιά όμως και οι ηλικιωμένοι μπορεί να εμφανίσουν μια απειλητική για τη ζωή νεφρική ανεπάρκεια (αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο ή HUS).


Οι παράγοντες κινδύνου για το Ε. Coli είναι:
* Ηλικία. Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να ασθενήσουν από το Ε. coli και να παρουσιάσουν πιο σοβαρές επιπλοκές από τη μόλυνση.


* Εξασθενημένο ανοσολογικό σύστημα. Οσοι πάσχουν από AIDS, παίρνουν φάρμακα λόγω μεταμόσχευσης οργάνου ή καρκίνο κ.ά. έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο.


* Η διατροφή με ορισμένα τρόφιμα. Οσοι τρώνε συχνά μισοψημένα μπιφτέκια, μη παστεριωμένο γάλα ή και μαλακά τυριά φτιαγμένα από αυτό και χυμό μήλου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.


* Εγχείρηση μείωσης στομάχου. Οσοι έχουν κάνει εγχείρηση για μείωση του μεγέθους του στομάχου έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα από το Ε. coli, πιθανώς γιατί έχουν λιγότερα στομαχικά οξέα για να σκοτώσουν το βακτήριο.
Οι 4 χρυσοί κανόνες κατά των τροφικών δηλητηριάσεων
Οι επιστήμονες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ συμβουλεύουν:


ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ
Να πλένετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό πριν από την προετοιμασία του φαγητού. Να πλένετε τις επιφάνειες της κουζίνας πριν ετοιμάσετε φαγητό πάνω σε αυτές. Να πλένετε καλά τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά κάτω από τρεχούμενο νερό.


ΧΩΡΙΣΤΕ
Να έχετε χωριστά τα μαγειρεμένα φαγητά από τα νωπά. Να μη χρησιμοποιείτε εργαλεία στα μαγειρεμένα φαγητά τα οποία είχατε προηγουμένως χρησιμοποιήσει σε νωπές τροφές και να μην τοποθετείτε τα μαγειρεμένα φαγητά σε πιάτα ή πιατέλες που είχαν πριν νωπές τροφές, εκτός εάν τα έχετε πλύνει σχολαστικά.


ΜΑΓΕΙΡΕΨΤΕ
Να μαγειρεύετε τα φαγητά σε αρκετά ψηλές θερμοκρασίες. Να χρησιμοποιείτε θερμόμετρο κρέατος για να είστε σίγουροι ότι οι τροφές έχουν μαγειρευτεί εσωτερικά σε ασφαλή θερμοκρασία. Το εξωτερικό χρώμα της τροφής δεν είναι ένδειξη καλού ψησίματος.


ΚΡΥΩΣΤΕ
Να διατηρείτε τα τρόφιμα σε χαμηλές θερμοκρασίες μετά το σερβίρισμα και κατά τη μεταφορά τους από το ένα μέρος στο άλλο. Να έχετε τη θερμοκρασία του ψυγείου στους 4 βαθμούς Κελσίου ή χαμηλότερα. Γενικά, να διατηρείτε τα ζεστά φαγητά ζεστά και τα κρύα φαγητά κρύα (τα βακτηρίδια αναπτύσσονται σε θερμοκρασίες δωματίου).


ΤΑ ΝΕΑ - Ένθετο Υγεία