Γαστροτουρισμός στον Νομό Γρεβενών!

Ενώ μανιτάρια θα βρείτε σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, μία είναι η «πόλη των μανιταριών», τα Γρεβενά!


Τα Γρεβενά είναι εδώ και χρόνια η ελληνική «πρωτεύουσα» των μανιταριών. Το μανιτάρι έγινε, από το 2007, το σύμβολο των Γρεβενών. Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί επισήμως, περισσότερα από 2.000 είδη, αριθμός που δεν παρουσιάζεται σε κανέ­ναν άλλο νομό της Ελλάδας.

Το μανιτάρι αποτελεί μέρος της τοπικής παράδοσης και της ιστορίας, αλλά και έμβλημα - σύμβολο αυτής της δυτικομακεδονικής πόλης, διακοσμώντας πάρκα, πλατείες και κόμβους. Οι κάτοικοι της περιοχής κατέχουν επάξια τον τίτλο των πρωτοπόρων της μανιταροφιλίας και μανιταρογνωσίας. Τα Γρεβενά πρωτοστατούν στην έρευνα, την καταγραφή, την ανάδειξη και την πολύπλευρη αξιοποίησή τους.

Στους πρόποδες της Πίνδου, στα μέρη της Βάλια Κάλντα στα πυκνά δάση βελανιδιάς της περιοχής, στα δάση, στα λιβάδια και στις όχθες των ποταμών του Νομού Γρεβενών, κυρίως στα σύνορά του με την επαρχία Βοΐου Κοζάνης, φύονται -στις βροχερές περιόδους, συχνά σε μεγάλες ποσότητες- περισσότερα από χίλια είδη άγριων μανιταριών.

Πολλά από αυτά αποτελούν πρώτες πανελλήνιες καταγραφές, ενώ αρκετά θεωρούνται είδη σπάνια στην Ευρώπη ή απειλούνται με εξαφάνιση. Ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξή τους είναι οι υψηλές σχετικά υγρασίες σε υπόστρωμα και ατμόσφαιρα και για την γεύση τους πλούσια εδαφολογικά χαρακτηριστικά.
Η περιοχή με τα περισσότερα μανιτάρια εμπορικού ενδιαφέροντος είναι η περιοχή του Βοΐου, στο βόρειο τμήμα του Νομού, ενώ η μεγαλύτερη ποικιλία συναντάται στην ανατολική πλευρά του Όρλιακα, στη Βάλια Κάλντα και στις Μπάλτσες.
Η περιοχή των Γρεβενών, χάρη στα μανιτά­ρια και τη γαστρονομία της, απέκτησε τουριστική και γαστρονομική ταυτότητα, αλλά και μια ανθηρή οικονομία μέσα από την τυποποίηση των μανιταριών και των σχετικών προϊόντων, τα οποία γνωρίζουν τεράστια ζή­τηση και καταλήγουν στα πιάτα των πιο γκουρμέ εστιατορίων της Ευρώπης..

Οι τοπικοί φορείς και οι αρχές, έχουν αξιοποιήσει ποικιλότροπα και σε όλα τα επίπεδα, τον πλούτο που τους δίνει η γη στην κουλτούρα, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση, την οικονομία και την γαστρονομία και βέβαια την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Η τοπική κουζίνα έχει αξιοποιήσει τα μανιτάρια, τα οποία κατέχουν σημαντική θέση στο διαιτολόγιο και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της περιοχής, στους καταλόγους των εστιατορίων και στα ράφια των επιχειρήσεων που εμπορεύονται τοπικά προϊόντα με βάση κυρίως το μανιτάρι.

Ο επισκέπτης των Γρεβενών νιώθει αμέσως πως βρίσκεται σε μια μανιταρούπολη, αφού όλα τα τοπικά πιάτα έχουν ως βάση τους τα μανιτάρια, όπως η μανιταρομαγειρίτσα, η μανιταρόπιτα, η μανιταρόσουπα, το μανιταροπίλαφο, ο μανιταροτραχανάς, το ποντια­κό πλιγούρι με μανιτάρια, τα μανιτάρια τουρσί, τα αποξηραμένα μανιτάρια, λικέρ από μανιτάρι, ζυ­μαρικά με μανιτάρι, παστέλι με μανιτάρι, μέχρι και γλυκό κουταλιού και μαρμελάδα από μανιτά­ρι!

Η παρασκευή των προϊόντων στηρίζεται σε σπιτικές συνταγές που περνούσαν από γενιά σε γενιά. Χρησιμοποιούν μόνο δικές τους αγνές πρώτες ύλες (αυγά, αλεύρι, γάλα) ή προμηθεύονται από τοπικούς παραγωγούς. Τα πέτουρα (χειροποίητες χυλοπίτες) αποτελούν και την πιο δύσκολη παραγωγή, αλλά και ο τραχανάς, ο ξινός και γλυκός, είναι αντιπροσωπευτικά προϊόντα του Νομού Γρεβενών. Υπάρχουν δύο ειδών πέτουρα: αυτά που οι γυναίκες κόβουν με το μαχαίρι (ίσα) και αυτά που σπάνε με το χέρι (ακανόνιστα).

Η τυροκομία αποτελεί σημαντική οικονομική δραστηριότητα στο Νομό Γρεβενών. Το κύριο προϊόν είναι η φέτα, παράγονται ωστόσο και άλλα είδη τυριών σε μικρότερες ποσότητες, όπως ανεβατό, κασέρι, κεφαλοτύρι, μανούρι και μπάτζιος, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί όλα ως Π.Ο.Π. Το ανεβατό Γρεβενών Π.Ο.Π. ένα κρεμώδες τυρί που παρασκευάζεται από παστεριωμένο κατσικίσιο γάλα στην περιοχή των Γρεβενών. Έχει αλμυρή και υπόξινη γεύση και πλούσιο άρωμα. Αποτελεί εξαιρετικό επιτραπέζιο τυρί, που συνοδεύει ευχάριστα τα γεύματα και κάθε κρασί.

Τα τοπικά τυροκομεία απορροφούν κυρίως το αιγοπρόβειο γάλα και στη συνέχεια προωθούν τα προϊόντα τους στις τοπικές αγορές της Δυτικής Μακεδονίας, ενώ σημαντικές ποσότητες τοπικών τυροκομικών προϊόντων διακινούνται εντός και εκτός Ελλάδος. Το αγελαδινό γάλα απορροφάται σχεδόν αποκλειστικά από τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, οι οποίες και έχουν αναλάβει τη διακίνησή του, κυρίως στην εσωτερική αγορά.

Ποικιλίες οίνων ΠΓΕ Γρεβενά: ροδίτης, ξινόμαυρο, μοσχόμαυρο, μερλό, καμπερνέ σοβινιόν, σιρά.

Τύποι οίνων ΠΓΕ Γρεβενά: ροζέ, ερυθρός - ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος. Η τοπική οικονομία στηρίζεται κυρίως στην γεωργία.

Η καλλιέργεια σιταριού και οσπρίων (κυρίως ρεβίθι): καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης γης. Η εκτροφή αμνοεριφίων και η κτηνοτροφία γενικότερα είναι επίσης αναπτυγμένη.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙΟΥ
Στο χωριό Λάβδα των Γρεβενών - 12χλμ. από τη Βασιλίτσα και 15χλμ. από την Βάλια Κάλντα, βρίσκεται το μουσείο μανιταριού, όπου θα εκτίθενται όλα τα μανιτάρια της περιοχής σε φυσική μορφή, πληροφορίες για το καθένα με πλούσια βιβλιογραφία και ενημέρωση με οπτικοακουστικό υλικό καθώς και η δυνατότητα για μικροσκοπική εξέταση από τους επισκέπτες. Επιπλέον στο μουσείο μπορεί κανείς να δει τα έργα 45 ελλήνων γλυπτών, τα οποία και ενσωματώθηκαν μέσα σε προθήκες - μικρογραφία της φύσης, όπου ζουν και αναπτύσσονται τα μανιτάρια.

ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΜΑΝΙΤΑΡΙΟΥ
Προς τα τέλη του Αυγούστου, στις όχθες του Βενέτικου ποταμού λαμβάνει χώρα η 3ήμερη Πανελλήνια Γιορτή Μανιταριού. Ξεκίνησε το 2004 και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Την διοργανώνει ο σύλλογος Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας και ως σκοπό έχει την ανταλλαγή γνώσεων, εμπειριών και κυρίως τη γνωριμία μεταξύ των μανιταρόφιλων. Στο χώρο λειτουργούν ταβέρνα, αναψυκτήριο, παιδότοπος, εργαστήρι μυκητογνωσίας, παζάρι τοπικών προϊόντων, εκθέσεις κλπ.
Μπορούν επίσης να δοκιμάσουν μανιταρογεύσεις, να δούνε στο μικροσκόπιο μανιτάρια στο εργαστήρι μυκητογνωσίας, να παρακολουθήσουν μουσικές συναυλίες. Το βράδυ ανάβει τεράστια φωτιά στο κέντρο της εκδήλωσης και πραγματοποιείται ολονυκτία γιορτή με χορούς και τραγούδια υπό το φως των αστεριών. Οι επισκέπτες και οι κατασκηνωτές μπορούν να κάνουν ιππασία, κολύμπι, λασπόλουτρα, κανό κατά μήκος του ποταμού, ποδήλατο βουνού, αναρρίχηση, τοξοβολία.

ΕΘΙΜΟ ΓΟΥΡΟΥΝΟΧΑΡΑΣ
Η γουρουνοχαρά είναι ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα σε πολλές περιοχές των Γρεβενών. Την ημέρα των Χριστουγέννων, τελείται στα χωριά των Γρεβενών το σφάξιμο του γουρουνιού. Οι οικογένειες έτρεφαν καλά τον χοίρο, ώστε να παχύνει και να έχει πολύ κρέας. Η σφαγή και το γδάρσιμο του ζώου γινόταν από έμπειρα άτομα, γιατί το δέρμα του σφαγίου έπρεπε να διατηρηθεί λείο για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια στην κατασκευή..

Η συνέχεια εδώ