'Παρασκευή και 13': Οι ταινίες τρόμου από τη χειρότερη στην καλύτερη

Oι ταινίες τρόμου έχουν τις δικές τους υποκατηγορίες. Η σειρά ταινιών "Παρασκευή και 13" ή αλλιώς Friday the 13th, έχει πλάσει αυτό που αποκαλούμε "slasher movies". Πρακτικά, μιλάμε για αυτά τα φιλμ, στα οποία υπάρχει ένας serial killer, που πετσοκόβει με δημιουργικούς -και πολλές φορές ιδιαίτερα αστείους- τρόπους μια ομάδα από θύματα, μέχρι να μείνει ένας ή μία, που συνήθως θα έχει και κάποια σύνδεση με τον δολοφόνο.


Το είδος "γεννήθηκε" με τις ταινίες Halloween και τον Mike Myers, αλλά το Friday the 13th σφράγισε τα χαρακτηριστικά του, με τον εμβληματικό δολοφόνο/απέθαντο Jason Vorhees και τη μάσκα του χόκεϊ, στοιχειώνοντας τους εφιάλτες εκατομμυρίων θεατών.

 

 

Ακολουθούν μερικά spoilers για τις ταινίες Friday the 13th.

Χρειάστηκε βέβαια κάποιος χρόνος για να πάρει την τελική του μορφή το franchise. Οι ταινίες ξεκίνησαν το 1980 με την πρώτη να γίνεται εισπρακτική επιτυχία. Όμως στην πρωτότυπη ταινία, ο δολοφόνος δεν είναι ο Jason Voorhees, αλλά η μητέρα του του, η Pamela (Betsy Palmer), που παίρνει εκδίκηση για τον θάνατο του γιου της, εξαιτίας της αμέλειας των παλιών συμβούλων της κατασκήνωσής του.

 

 

Η ταινία τελείωσε με μια ανατροπή, που υπονοούσε ότι ο Jason ήταν ακόμα ζωντανός και επέστρεψε -πλέον ενήλικας- στο sequel του 1981. Στην τρίτη ταινία του 1982, ο Jason άφησε τον σάκο που φορούσε στο κεφάλι του (κατά τη 2η ταινία) και πήρε μια ματωμένη μάσκα του χόκεϊ, που αποτελεί μέρος της εμβληματικής του εμφάνισης πλέον, και η συνταγή καθιερώθηκε πλήρως.

Στις επόμενες εννέα ταινίες, ο Jason "χτίστηκε", επιδιδόμενος κάθε φορά σε διάφορες δραστηριότητες, πολλές φορές αστείες και υπερβολικές. Πέθανε μπόλικες φορές. Αναστήθηκε. Πάλεψε με τον "συνάδελφο" Freddy Krueger. Τρομοκράτησε το Μανχάταν και, φυσικά, πήγε στο διάστημα.

Το franchise είχε τις καλές και τις κακές του στιγμές, ενώ πολλές φορές υποτίθεται ότι "τελείωσε", αλλά μετά το Jason X, πρακτικά, σταμάτησε η ροή των ταινιών, αφού έκτοτε είδαμε μόνο το crossover με τον Freddy και ένα αποτυχημένο (σχετικά) reboot το 2009.

Ο Jason όμως δεν μπορεί να παραμείνει νεκρός κι έτσι αυτήν τη στιγμή ετοιμάζεται μια τηλεοπτική σειρά prequel, που είναι πολύ της μοδός και που ονομάζεται Crystal Lake, παίρνοντας το όνομά της από τη θρυλική κατασκήνωση, στην οποία δραστηριοποιούνταν ο κύριος Vorhees.

Μέχρι να δούμε αν τελικά η σειρά θα "βλέπεται", αποφασίσαμε να βάλουμε τις ταινίες σε μια σειρά από τη χειρότερη στην καλύτερη για να θυμηθούμε τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του Jason Vorhees.
12. Jason Goes to Hell: The Final Friday (1993)

Ίσως η μοναδική ταινία του franchise, που πραγματικά "δεν βλέπεται". Πονάει κάθε σκηνή της. Παίρνει πόντους μόνο για το γεγονός ότι προσπαθεί να διαφοροποιηθεί κάπως, μιας και ο Jason είναι "φάντασμα" και κυριεύει κόσμο. Δεν έχει καμία συνοχή με την υπόλοιπη σειρά και είναι εντελώς κακοφτιαγμένη στα πάντα της. Κι άλλες ταινίες της σειράς είναι πολύ βαρετές, όμως τούτη εδώ παίρνει βραβείο.
11. Friday the 13th Part VIII: Jason Takes Manhattan (1989)

Ας πούμε, η ταινία βγήκε σε μια περίοδο που έψαχναν να δουν τι θα κάνουν με τον Jason για να τον φρεσκάρουν και αποφάσισαν ότι θα ήταν καλή ιδέα να τον φέρουν σε αστικό περιβάλλον. Δεν ήταν -εντελώς- κακή η ιδέα, αλλά η υλοποίηση ήταν ό,τι χειρότερο. Ήταν η μετάβαση προς τις πραγματικά κακές ταινίες του franchise, που ήταν και οι τελευταίες της. Ναι, αλλά γιατί είναι σε υψηλότερη θέση το Jason X; Γιατί...
10. Jason X (2001)

Ο Jason πάει στο διάστημα. Είναι τόσο γελοία ιδέα, που φέρνει μαζί της και λίγη διασκέδαση. Μην ξεγελιόμαστε όμως. Και το Jason X ανήκει στις χειρότερες ταινίες της σειράς, εννοώντας πως φτιάχτηκε σε μια εποχή που τα studios έδιναν λεφτά να φτιάξουν ταινίες κυριολεκτικά με "ό,τι να 'ναι". Και φαίνεται αυτό. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε όμως και μία απ' τις καλύτερες σκηνές ολόκληρου του franchise. Ναι, εκείνη η σκηνή με το υγρό άζωτο.
09. Friday the 13th: A New Beginning (1985)

Φτάνουμε σε μια καλύτερη εποχή για το franchise (σε σχέση με τις προηγούμενες ταινίες). Το νο. 5 της σειράς ήταν η αρχή της καθόδου και ήταν πραγματικά κακή με μια ακόμα χειρότερη κεντρική ιδέα. Υποτίθεται ότι το franchise θα τελείωνε στο νο. 4 και αν γινόταν έτσι, μπορεί να μην ήταν τόσο γνωστή σήμερα, όμως θα ήταν σαφώς πιο ποιοτική. Δυστυχώς, όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν και το A New Beginning αποφάσισε να το πάρει αυτό πάνω του και να το κάνει αυτό επιδέξια. Ο Jason λείπει κι αυτό είναι πιο εμφανές από ποτέ.
08. Freddy vs. Jason (2003)

Ένα από τα πιο γνωστά και διασκεδαστικά crossovers ολόκληρου του κινηματογράφου. Ο "Εφιάλτης στον Δρόμο με τις Λεύκες" συναντά τον δολοφόνο της Crystal Lake και -παραδόξως- βγάζει νόημα και σεναριακά, χτυπώντας στα σωστά σημεία. Εντάξει, παραμένει γελοία και είναι σαν να παρακολουθείς κόμικ, καθώς μας βγάζει από την ατμόσφαιρα των ταινιών, όμως είναι μάλλον από τις "οκ" προσπάθειες της σειράς.
07. Friday the 13th Part VII: The New Blood (1988)

Παρότι ανήκει στην "παλιά" συνταγή, την καλή, δυστυχώς είναι η λιγότερο αξιομνημόνευτη, ενώ προσπάθησε να φέρει και κάποια άλλα στοιχεία φαντασίας, που δεν δούλεψαν πολύ καλά.
06. Friday the 13th (2009)

Το reboot ήταν αξιοπρεπές αν θυμάται κανείς πόσο χάλια ήταν οι περισσότερες από τις παλιές ταινίες και πόσο απαράδεκτα ήταν και τα περισσότερα reboots της εποχής. Εδώ έχουμε με μια λογική "back to basics", που δούλεψε εν μέρει, αλλά τελικά κατέληξε σε αποτυχία, βυθίζοντας το franchise σε βαθύ ύπνο.
05. Friday the 13th Part III (1982)

Εδώ είμαστε στις "καλές" ταινίες της σειράς. Δυστυχώς, το 3 έχασε την αίγλη των πρώτων δύο ταινιών, που είχαν μια πιο βαριά, μυστηριώδη ατμόσφαιρα. Όμως είναι η ταινία που έδωσε στον Jason την εμβληματική του μορφή με τη μάσκα του χόκεϊ.

04. Friday the 13th: The Final Chapter (1984)

Η τέταρτη ταινία της σειράς ήταν ακριβώς αυτό που έπρεπε για την εποχή και για να κλείσει πλήρως την ιστορία έως τότε. Είναι η πιο "κλασική" ταινία "Παρασκευή και 13" από την άποψη ότι έχει όλα τα στοιχεία, που περιμένει κανείς και παρείχε αγωνία στην πιο αγνή μορφή της.

03. Friday the 13th (1980)

Η ταινία αυτή έστρωσε τα θεμέλια. Ενώ θύμιζε κάτι από Psycho και Halloween, είχε τη δική της ταυτότητα και ανυπέρβλητη ατμόσφαιρα, μακράν την καλύτερη μαζί με τη 2η ταινία. Το twist στο τέλος την ανέβασε ακόμη πιο ψηλά. Και κοιτάζοντάς την πλεόν τώρα, ιστορικά δηλαδή, βλέπουμε την πολύ σημαντική απαρχή ενός πολύ σημαντικού κινηματογραφικού franchise. Έχει και Kevin Bacon μέσα.

02. Friday the 13th Part 2 (1981)

H "γέννηση" του Jason. Μπορεί να έρχεται με ένα σακί στο κεφάλι αντί για τη γνωστή του μάσκα του χόκεϊ, όμως είναι εξίσου επιβλητικός και ίσως πιο τρομακτικός. Εδώ ξεκίνησαν πολλές από τις βασικές ιδέες που είδαμε να εξελίσσονται παρακάτω.

01. Jason Lives: Friday the 13th Part VI (1986)

Ενώ το 4 ήταν πρακτικά η πιο "κλασική" της σειράς, εδώ έχουμε την τέλεια ισορροπία, που συνδύαζε την "καταχνιά" των πρώτων ταινιών με τη "γελοιότητα" των επομένων. Η μεγάλη επιστροφή του Jason είναι εξίσου αστεία, έχει εμβληματικές σκηνές δολοφονιών και, φυσικά, μία από τις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές νεκρανάστασης. Παίρνει τον εαυτό της όσο σοβαρά χρειάζεται και αφήνει χώρο για αυτο-αναφορές, με ενδιαφέροντες χαρακτήρες και πλοκή. Εδώ ήταν το ταβάνι των ταινιών της σειράς και πιθανό να μην δούμε ποτέ ξανά αυτό το "sweet spot".

 esquire.com.gr