Συμβουλές Υγείας: Λοιμώξεις πρωκτού, ποιες είναι και τι πρέπει να προσέχουμε

Το απόστημα πρωκτού και το συρίγγιο πρωκτού, αποτελούν τις πιο συχνές περιεδρικές λοιμώξεις. Τα αποστήματα αποτελούν την οξεία φάση της λοίμωξης ενώ τα συρίγγια τη χρόνια. Ο γιατρός που διαχειρίζεται αυτές τις

παθολογίες, έχει την ειδικότητα του Χειρουργού και αναφέρεται ατύπως ως πρωκτολόγος

Απόστημα πρωκτού

Το απόστημα πρωκτού αποτελεί οξεία φλεγμονώδη διεργασία στην περιοχή πέριξ του πρωκτού, χαρακτηριζόμενη από τη δημιουργία κοιλότητας γεμάτης πύον, λόγω λοίμωξης των πρωκτικών αδένων. Η πάθηση αυτή δεν πρέπει να υποβαθμίζεται ως απλή δερματική βλάβη, καθώς ελλείψει έγκαιρης και ορθής παρέμβασης ενδέχεται να οδηγήσει σε σύνθετες επιπλοκές με δυνητικά μακροχρόνια νοσηρότητα.

Συρίγγιο πρωκτού

Αποτελεί μια επικοινωνία μη φυσιολογική μεταξύ του εσωτερικού του πρωκτού και συνήθως της περιπρωκτικής χώρας. Συχνότερα εμφανίζονται 2 ανοίγματα ένα εσωτερικό και ένα εξωτερικό. Πιο συχνά ακολουθεί το απόστημα.

Αιτιολογία

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, το απόστημα αναπτύσσεται μετά από απόφραξη και μικροβιακή λοίμωξη ενός πρωκτικού αδένα, συχνά εξαιτίας βακτηρίων της εντερικής χλωρίδας. Η φλεγμονή μπορεί να επεκταθεί στους παρακείμενους ιστούς. Πιο σπάνια, σχετίζεται με νοσήματα όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος Crohn), νεοπλασίες του πρωκτού ή του ορθού, σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις, τραυματισμό ή μη επουλωθείσα ραγάδα πρωκτού. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν σακχαρώδη διαβήτη, ανοσοκαταστολή και χρόνια περιπρωκτική φλεγμονή.

Κλινική Εικόνα

Τυπικά συμπτώματα αποτελούν ο έντονος, βαθύς πόνος στην περιπρωκτική περιοχή – κατά κανόνα μονόπλευρος – που συχνά επιδεινώνεται με την καθιστική θέση ή την αφόδευση, ωστόσο παραμένει σταθερός και ανθεκτικός σε απλά αναλγητικά. Συνοδά ευρήματα μπορεί να είναι οίδημα, ερυθρότητα, αίσθημα τοπικής θερμότητας, πυρετός, ρίγη, κακουχία ή νυχτερινές εφιδρώσεις. Σε προχωρημένο στάδιο, πιθανή είναι η εμφάνιση εκροής πυώδους υγρού, ενδεικτική ρήξης του αποστήματος προς το δέρμα. Η παρουσία τέτοιων συμπτωμάτων απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση από εξειδικευμένο χειρουργό.

Επείγον χαρακτήρας της πάθησης

Η αντιμετώπιση του αποστήματος δεν δύναται να περιοριστεί στη χορήγηση αντιβιοτικών, καθώς εάν δεν πραγματοποιηθεί έγκαιρη και πλήρης παροχέτευση, είναι πιθανή η επέκταση της λοίμωξης σε γειτονικούς ιστούς, η δημιουργία πολλαπλών κοιλοτήτων, περινεϊκή σήψη και, σε σοβαρές περιπτώσεις, απειλή της ζωής. Ιδιαίτερα σημαντική επιπλοκή αποτελεί η γάγγραινα Fournier. Καθυστερημένη ή ελλιπής θεραπευτική προσέγγιση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιου συριγγίου πρωκτού.

Διαγνωστική προσέγγιση

Η διάγνωση τίθεται κατόπιν αναλυτικής λήψης ιστορικού και φυσικής εξέτασης από Χειρουργό – Πρωκτολόγο. Εκτός από την επισκόπηση, ιδιαίτερα σημαντικές είναι η ψηλάφηση και η δακτυλική εξέταση. Ανάλογα με τη βαρύτητα, μπορεί να απαιτηθούν επιπλέον εξετάσεις (πρωκτοσκόπηση, ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία) για τον ακριβή εντοπισμό και εκτίμηση της επέκτασης, καθώς και για τον αποκλεισμό άλλων νοσημάτων. Η γνώση της τοπικής ανατομίας είναι κρίσιμη για τον σωστό σχεδιασμό της θεραπευτικής παρέμβασης.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η ενδεδειγμένη θεραπεία συνίσταται στη χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευση του πύου. Η χορήγηση αντιβιοτικών μόνη της δεν επαρκεί και δεν θα πρέπει να καθυστερεί τη χειρουργική παρέμβαση. Η τεχνική διάνοιξης επιλέγεται με βάση το σημείο και το μέγεθος του αποστήματος και διενεργείται υπό κατάλληλη αναισθησία, με στόχο την πλήρη παροχέτευση της κοιλότητας και τη διαφύλαξη των σφιγκτήρων. Σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά όταν τεκμαίρεται παρουσία συριγγίου, απαιτείται επιπλέον σχεδιασμός για πιθανή δεύτερη παρέμβαση.

Μετεγχειρητική πορεία και πρόληψη συριγγίουπρωκτού

Μετά την επέμβαση, το τραύμα πρέπει να υπόκειται σε τακτική περιποίηση, σωστή υγιεινή και επανεκτίμηση από τον θεράποντα ιατρό. Υπολογίζεται ότι περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζουν ή έχουν ήδη συρίγγιο πρωκτού, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη στενή παρακολούθηση. Η έγκαιρη και σωστά σχεδιασμένη αντιμετώπιση μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας λοίμωξης, επαναλαμβανόμενων επεμβάσεων ή ακόμα και διαταραχών εγκράτειας.

Ο Γενικός Χειρουργός Ιωάννης Παπαγιαννόπουλος —Πρωκτολόγος στη Θεσσαλονίκη— ειδικεύεται αποκλειστικά στις παθήσεις της πρωκτικής περιοχής και αξιολογεί κάθε περιστατικό ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την κλινική εικόνα όσο και την ανατομία και τη γενική υγεία του ασθενούς. Η άμεση επίσκεψη σε ειδικό είναι πάντα το πιο σημαντικό βήμα για μια ασφαλή και οριστική θεραπεία.